SlideShare a Scribd company logo
1 of 27
მემბრანული ტრანსპორტი




მცირე ზომის მოლეკულები     დიდი ზომის მოლეკულები




                  აქტიური
 პასიური     (ტრანსპორტერებით)         აქტიური


                        ენდოციტოზი     ეგზოციტოზი



           პინოციტოზი     ფაგოციტოზი
მცირე ზომის მოლეკულები


                                   აქტიური
         პასუირი
                              (ტრანსპორტერებით)


                                    Na+-K+ -ატფ-აზა

ფილტრაცია     ოსმოსი      დიფუზია



   მარტივი          გაადვილებული||გაიოლებული||
                            კატალიზური

 ლიპიდების                    (ტრანსლოკაზებით ||
               ფორების        ცილა-გადამტანებით)
  გავლით
               გავლით
(ლიპიდები,      (ცილა)           (ამინომჟავები,
 ცოტა H2O,    (H2O, იონები)        გლუკოზა,
  O2, CO2).                      იშვიათად H2O )
უჯრედში შესასვლელად და
გამოსასვლელად პატარა
მეტაბოლიტები კვეთენ
პლაზმურ მემბრანას. მათ
შეუძლიათ უჯრედში
შესვლა/უჯრედიდან გამოსვლა
როგორც კონცენტრაციული
გრადიენტის, ასევე მისი
საწინააღმდეგო
მიმართულებითაც.
უკანასკნელის
  განსახორციელებლად (
 იმისათვის რომ უჯრედმა
 წინააღმდეგობა გაუწიოს
დიფუზიის ძალას) უჯრედს
უხდება ენერგიის დახარჯვა.
   ეს პროცესი ცნობილია
  აქტიური ტრანსპორტის
      სახელწოდებით.

                            გვ. 75
აქტიური ტრასნპოტრი
      ეწოდება პატარა
მეტაბოლიტების ტრანსპორტს
     მემბრანის გავლით
  გრადიენტის საპირისპირო
 მიმართულებით, რომელსაც
     სჭირდება ენერგია.
ექსტრაცელულარული სითხე



     ატფ



                        ცილა ტუმბო




ციტოპლაზმა
                                                pH არის დაბალი
  pH არის მაღალი
                                            [H+] არის მაღალი
     [H+] არის დაბალი
აქტიური ტრანსპორტისთვის
  საჭირო ენერგიას უჯრედი
       იღებს ატფ-დან
(ადენოზინტრიფოსფორმჟავა),
    რომელიც სინთეზდება
 ორგანელა მიტოქონდრიაში.
აქტიური ტრასპორტის
წარმართვის 3 გზა არსებობს:
 შეწყვილებული ტრანსპორტი
 ატფ-დამოკიდებული ტუმბო
 სინათლის ენერგიაზე
   დამოკიდებული ტუმბო.


                        სინათლის ენერგიაზე
შეწყვილებული
                        დამოკიდებული ტუმბო
  გადამტანი
            ატფ-დამოკიდებული
                  ტუმბო
                                             გვ. 74
ზემოხსნებული პროცესი
   მოითხოვს სპეციალურ
     გადამტან ცილებს-
 ცილა ტრანსპორტერებს. მათ
   გადააქვთ გადასატანი
მოლეკულა ორმაგი ლიპიდური
       შრის გასწვრივ.
სინათლე




                                      ელექტრო-
                                      ქიმიური
                                      გრადიენტი




                    სინათლის ენერგიაზე
შეწყვილებული
                    დამოკიდებული ტუმბო
  გადამტანი



        ატფ-დამოკიდებული
              ტუმბო
ეს პროცესი ემსგავსება ფერმენტ-
სუბსტრატულ რეაქციას, თუმცა,
      მისგან განსხვავებით,
 ტრანსპორტული ნივთიერება
       კოვალენტურად არ
  მოდიფიცირდება გადამტანი
      ცილის მიერ, არამედ
    უცვლელად გადაიტანება
    მემბრანის მეორე მხარეს.
აქტიური ტრანსპორტი
შეიძლება აგრეთვე წარიმართოს




        მეშვეობით.
ტრანსპორტერით განპირობებული
ტრანსპორტის 3 ტიპი არსებობს :
 უნიპორტი
 სიმპორტი (თირკმლები და
  მსხვილი ნაწლავი)
 ანტიპორტი
ბბბგგგგგგგგგგგჯჯჯჯჯჯჯჯჯჯ
 გადასატანი მოლეკულა              თანაგადასატანი იონი




                                                   ლიპიდური
                                                     ბიშრე




უნიპორტი              სიმპორტი        ანტიპორტი

                       შეწყვილებული ტრანსპორტი
Na+-ზე ორიენტირებული გადამტანი
     ცილის მოქმედების მექანიზმი
      (იყენებს იონური გრადიენტის ენერგიას)


Na+-ის ტუმბო, რომელიც არეგულირებს pH-ს უჯრედის შიგნით:

 • Na+-H+-ის მცვლელი: Na+-ის შემოდინებისას, H+ გაედინება
 (ინარჩუნებს უჯრედის შინაგან pH-ს)
 • Na+-ზე ორიენტირებული Cl-HCO3- მცვლელი: Na+-ისა და
 HCO3- -ის შემოსვლისას H+ და Cl- გაედინება
 (ინარჩუნებს უჯრედის pH-ს).
 • Na+-HCO3- გლიური უჯრედების სიმპორტერი:
 ელექტროგენული ტუმბო, რომელსაც შემოჰყავს 1 მოლი
 Na+ და 2 მოლი HCO3- , რათა დაარეგულიროს მეზობელი
 ნეირონების ექსტრაცელულარული pH, ელექტრული
 აქტივობისას.
• Na+-ს შემოჰყავს გლუკოზა ციტოზოლში(სიმპორტერი)
ერთ-ერთი გზა, რომლის მეშვეობითაც C6H12O6-ის ტრასნპორტერი Na+-ის გრადიენტით
                                 აღიძვრება
ეპითელურ უჯრედებში
     გადამტანი ცილების
  ასიმეტრიული განლაგება
განაპირობებს ნივთიერებათა
ტრანსცელულარული ტრანსპორტი:




                              გვ. 78
განვიხილავთ:


          Na+-K+ -ის ტუმბოს
უჯრედშორისი ნივთიერება
ვვვვვვვვვვვვვვვვ




                 ციტოზოლი
                    გგგგგგგგგგგ
Na+-K- -ის ატფ-აზა




                     გვ. 79
აქტიური ტრანსპორტი
აქტიური ტრანსპორტი
აქტიური ტრანსპორტი
აქტიური ტრანსპორტი
აქტიური ტრანსპორტი
აქტიური ტრანსპორტი

More Related Content

What's hot

ამოცანა 33-42
ამოცანა 33-42ამოცანა 33-42
ამოცანა 33-42barambo
 
გაკვეთილი № 32
გაკვეთილი № 32გაკვეთილი № 32
გაკვეთილი № 32datiko43
 
პრეზენტაცია
პრეზენტაციაპრეზენტაცია
პრეზენტაციაlelabochorishvili75
 
ქიმიერი შემადგენლოდა
ქიმიერი შემადგენლოდაქიმიერი შემადგენლოდა
ქიმიერი შემადგენლოდაnanajguburia
 
უჯრედის აგებულება
უჯრედის აგებულებაუჯრედის აგებულება
უჯრედის აგებულებაslidemaker1
 
ნივთიერების აგებულება
ნივთიერების აგებულებანივთიერების აგებულება
ნივთიერების აგებულებაMagdaMetskhvarishvil
 
გაკვეთილი I
გაკვეთილი Iგაკვეთილი I
გაკვეთილი Iqimia
 
გაკვეთილი № 30
გაკვეთილი № 30გაკვეთილი № 30
გაკვეთილი № 30datiko43
 
Bio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებები
Bio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებებიBio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებები
Bio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებებიმარიამ ჩიხლაძე
 
ექსკრეტორული სისტემა
ექსკრეტორული სისტემაექსკრეტორული სისტემა
ექსკრეტორული სისტემაa.sanamiani a.sanamiani
 
ტესტები
ტესტებიტესტები
ტესტებიbarambo
 
გაკვეთილი № 14
გაკვეთილი № 14გაკვეთილი № 14
გაკვეთილი № 14datiko43
 
წყლის ანომალია და წყალბადური ბმა
წყლის ანომალია და წყალბადური ბმაწყლის ანომალია და წყალბადური ბმა
წყლის ანომალია და წყალბადური ბმაtamari matoshvili
 
გაკვეთილი № 33
გაკვეთილი № 33გაკვეთილი № 33
გაკვეთილი № 33datiko43
 
გაპიროვნება
გაპიროვნებაგაპიროვნება
გაპიროვნებაstsotniashvili
 

What's hot (20)

ამოცანა 33-42
ამოცანა 33-42ამოცანა 33-42
ამოცანა 33-42
 
გაკვეთილი № 32
გაკვეთილი № 32გაკვეთილი № 32
გაკვეთილი № 32
 
პრეზენტაცია
პრეზენტაციაპრეზენტაცია
პრეზენტაცია
 
ქიმიერი შემადგენლოდა
ქიმიერი შემადგენლოდაქიმიერი შემადგენლოდა
ქიმიერი შემადგენლოდა
 
უჯრედის აგებულება
უჯრედის აგებულებაუჯრედის აგებულება
უჯრედის აგებულება
 
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
 
ნივთიერების აგებულება
ნივთიერების აგებულებანივთიერების აგებულება
ნივთიერების აგებულება
 
გაკვეთილი I
გაკვეთილი Iგაკვეთილი I
გაკვეთილი I
 
გაკვეთილი № 30
გაკვეთილი № 30გაკვეთილი № 30
გაკვეთილი № 30
 
Bio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებები
Bio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებებიBio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებები
Bio. ვირუსები და მათგან გამოწვეული დაავადებები
 
Virusebi
VirusebiVirusebi
Virusebi
 
ექსკრეტორული სისტემა
ექსკრეტორული სისტემაექსკრეტორული სისტემა
ექსკრეტორული სისტემა
 
"კაი ყმა" განხილვა
"კაი ყმა"  განხილვა"კაი ყმა"  განხილვა
"კაი ყმა" განხილვა
 
ტესტები
ტესტებიტესტები
ტესტები
 
გაკვეთილი № 14
გაკვეთილი № 14გაკვეთილი № 14
გაკვეთილი № 14
 
წყლის ანომალია და წყალბადური ბმა
წყლის ანომალია და წყალბადური ბმაწყლის ანომალია და წყალბადური ბმა
წყლის ანომალია და წყალბადური ბმა
 
გაკვეთილი № 33
გაკვეთილი № 33გაკვეთილი № 33
გაკვეთილი № 33
 
მრავალწახნაგას სახეები
მრავალწახნაგას სახეებიმრავალწახნაგას სახეები
მრავალწახნაგას სახეები
 
გაპიროვნება
გაპიროვნებაგაპიროვნება
გაპიროვნება
 
Emrionaluri ganvi tareba
Emrionaluri ganvi tarebaEmrionaluri ganvi tareba
Emrionaluri ganvi tareba
 

აქტიური ტრანსპორტი

  • 1. მემბრანული ტრანსპორტი მცირე ზომის მოლეკულები დიდი ზომის მოლეკულები აქტიური პასიური (ტრანსპორტერებით) აქტიური ენდოციტოზი ეგზოციტოზი პინოციტოზი ფაგოციტოზი
  • 2. მცირე ზომის მოლეკულები აქტიური პასუირი (ტრანსპორტერებით) Na+-K+ -ატფ-აზა ფილტრაცია ოსმოსი დიფუზია მარტივი გაადვილებული||გაიოლებული|| კატალიზური ლიპიდების (ტრანსლოკაზებით || ფორების ცილა-გადამტანებით) გავლით გავლით (ლიპიდები, (ცილა) (ამინომჟავები, ცოტა H2O, (H2O, იონები) გლუკოზა, O2, CO2). იშვიათად H2O )
  • 3.
  • 4. უჯრედში შესასვლელად და გამოსასვლელად პატარა მეტაბოლიტები კვეთენ პლაზმურ მემბრანას. მათ შეუძლიათ უჯრედში შესვლა/უჯრედიდან გამოსვლა როგორც კონცენტრაციული გრადიენტის, ასევე მისი საწინააღმდეგო მიმართულებითაც.
  • 5. უკანასკნელის განსახორციელებლად ( იმისათვის რომ უჯრედმა წინააღმდეგობა გაუწიოს დიფუზიის ძალას) უჯრედს უხდება ენერგიის დახარჯვა. ეს პროცესი ცნობილია აქტიური ტრანსპორტის სახელწოდებით. გვ. 75
  • 6. აქტიური ტრასნპოტრი ეწოდება პატარა მეტაბოლიტების ტრანსპორტს მემბრანის გავლით გრადიენტის საპირისპირო მიმართულებით, რომელსაც სჭირდება ენერგია.
  • 7. ექსტრაცელულარული სითხე ატფ ცილა ტუმბო ციტოპლაზმა pH არის დაბალი pH არის მაღალი [H+] არის მაღალი [H+] არის დაბალი
  • 8. აქტიური ტრანსპორტისთვის საჭირო ენერგიას უჯრედი იღებს ატფ-დან (ადენოზინტრიფოსფორმჟავა), რომელიც სინთეზდება ორგანელა მიტოქონდრიაში.
  • 9. აქტიური ტრასპორტის წარმართვის 3 გზა არსებობს:  შეწყვილებული ტრანსპორტი  ატფ-დამოკიდებული ტუმბო  სინათლის ენერგიაზე დამოკიდებული ტუმბო. სინათლის ენერგიაზე შეწყვილებული დამოკიდებული ტუმბო გადამტანი ატფ-დამოკიდებული ტუმბო გვ. 74
  • 10. ზემოხსნებული პროცესი მოითხოვს სპეციალურ გადამტან ცილებს- ცილა ტრანსპორტერებს. მათ გადააქვთ გადასატანი მოლეკულა ორმაგი ლიპიდური შრის გასწვრივ.
  • 11. სინათლე ელექტრო- ქიმიური გრადიენტი სინათლის ენერგიაზე შეწყვილებული დამოკიდებული ტუმბო გადამტანი ატფ-დამოკიდებული ტუმბო
  • 12. ეს პროცესი ემსგავსება ფერმენტ- სუბსტრატულ რეაქციას, თუმცა, მისგან განსხვავებით, ტრანსპორტული ნივთიერება კოვალენტურად არ მოდიფიცირდება გადამტანი ცილის მიერ, არამედ უცვლელად გადაიტანება მემბრანის მეორე მხარეს.
  • 14. ტრანსპორტერით განპირობებული ტრანსპორტის 3 ტიპი არსებობს :  უნიპორტი  სიმპორტი (თირკმლები და მსხვილი ნაწლავი)  ანტიპორტი
  • 15. ბბბგგგგგგგგგგგჯჯჯჯჯჯჯჯჯჯ გადასატანი მოლეკულა თანაგადასატანი იონი ლიპიდური ბიშრე უნიპორტი სიმპორტი ანტიპორტი შეწყვილებული ტრანსპორტი
  • 16. Na+-ზე ორიენტირებული გადამტანი ცილის მოქმედების მექანიზმი (იყენებს იონური გრადიენტის ენერგიას) Na+-ის ტუმბო, რომელიც არეგულირებს pH-ს უჯრედის შიგნით: • Na+-H+-ის მცვლელი: Na+-ის შემოდინებისას, H+ გაედინება (ინარჩუნებს უჯრედის შინაგან pH-ს) • Na+-ზე ორიენტირებული Cl-HCO3- მცვლელი: Na+-ისა და HCO3- -ის შემოსვლისას H+ და Cl- გაედინება (ინარჩუნებს უჯრედის pH-ს). • Na+-HCO3- გლიური უჯრედების სიმპორტერი: ელექტროგენული ტუმბო, რომელსაც შემოჰყავს 1 მოლი Na+ და 2 მოლი HCO3- , რათა დაარეგულიროს მეზობელი ნეირონების ექსტრაცელულარული pH, ელექტრული აქტივობისას.
  • 17. • Na+-ს შემოჰყავს გლუკოზა ციტოზოლში(სიმპორტერი) ერთ-ერთი გზა, რომლის მეშვეობითაც C6H12O6-ის ტრასნპორტერი Na+-ის გრადიენტით აღიძვრება
  • 18. ეპითელურ უჯრედებში გადამტანი ცილების ასიმეტრიული განლაგება განაპირობებს ნივთიერებათა
  • 20. განვიხილავთ: Na+-K+ -ის ტუმბოს უჯრედშორისი ნივთიერება ვვვვვვვვვვვვვვვვ ციტოზოლი გგგგგგგგგგგ