2. ISLANDIAREN KOKAPENA
Islandia (ofizialki, Islandiako Errepublika) Europako
ipar-mendebaldean dagoen herrialde-uhartea da.
Iparraldeko Ozeano Atlantikoan dago, Norvegia
,Gloenlandia, Britania Handia eta Faroe Uharteen
artean.
Latitudeagaitik izan zezakeen klima
Islandia
hotza leundu egiten da,eta bereziki
kostaldean giza bizitzarako egokiagoa
da.
3. MAPA FISIKOA
Islandiako mapa fisikoa da uhartea barrualdea
goialdeetan,nagusiki.Hauek dira hotzak eta
uninhabitableak
4. ERLIEBEA
Islandia, geologikoki hitz eginez, uharte gaztea da.
Duela 20 milio urteko su-erupzio baten bidez, izan
ere uhartean aurkitu daitezkeen arroka zaharrenak
duela 16 miloi urtekoak baino ez dira.
Thule uhartearen mapa (pytheas)da.
Uste da piteas greziarrak thule izena jarri ziola
bertara iritsi zenean, baina uharteari buruz idatzi
zituen ezaugarriak gaur egungoen guztiz
kontrakoak dira. Izan ere, Piteasek Thule
fruitu, esne, ezti eta nekazaritza lur ugariko uhartea
zela idatzi zuen. Honen bestez, gizakia Islandiara
iritsi zeneko urtea ezezaguna da, nahiz eta
erromatar txanponak aurkitu diren uste da
bikingoek eramanak direla, izan ere k.a.III.
mendeko txanpon hauek erabiliak izan ziren mende
askotan.
5. PAISAIA ETA BITXIKERIAK
Islandia Aurora boleala Alaskan dago.
Aurora polarra (boreala edota Australia izan liteke) gauez zeruan
agertzen den distira edo luminiszentzia itxurako fenomeno bat
da, ohikoena eremu polarretan agertzen da, halere denbora
laburrez munduko beste eremu batzuetan ere ager liteke. Arrazoi
horregatik "aurora polarra" (edo "aurora polaris") deitu ohi zaio.
Ipàr hemisferioan"aurora boreala" bezala ezagutzen da, aldiz
hego hemisferioan"aurora australa" bezala. Izendapenes Aurora
izeneko egunsentiaren erromatar jainkosatik dator, eta "boreal"
izena grezierasko"Boreas" hitzetik, honen esanahia "Iparraldea"
delarik. Europan zerumugan kolore gorrixkaz ikusi ohi da,
eguzkia ezohikoa den norabide batetik agertuko balitz bezala.
6. KLIMA
Klima ozeaniar hotza da nagusi Islandian. Hala ere,Golgoko
korrontearen eraginez, latitude bereko beste lurralde batzuk baino
klima epelagoa du. Alaska eta Suaren Lurraldearen antzeko klima
duela esan ohi da.
Islandia hegoaldea epelagoa, haizetsuagoa eta euritsuagoa da.
Barnealdeko eta iparraldeko lurrak askoz lehorragoak dira, nahiz eta
iparraldeko kostaldean elurra oso ohikoa den.
Iislandian erregistratutako tenperaturarik altuena 1939ko ekainaren
22 an jaso zen, 30,5 °C-ekin. Baxuena, aldiz,1981ko urtarrilaren 22
an, -38 °C-rekin.
7. KLIMOGRAMA
t. GC pp en mm
U 0 101
O 0 78
M 15 76
A 35 53
M 7 40
E 10 43
U 11,5 50
A 11 66
I 8 78
U 4,5 86
A 2 91
A 1 94
8. EKONOMIA
Islandiaran joateko normalean joaten dira
itzasontzis edo beste batzuetan egazkines,zergaitik
uhartea da.
9. POPULAZIOA
Islandia 103 125 km ditu.
117.puestoan dago
331.000 biztanle ditu.
Reikiavik populatuenetatik da 120.165 biztanle ditu.
10. HISTORIA
Islandia, geolokikoki hitz eginez, uharte gaztea da.
Duela 20 milio urteko su-erupzio baten bidez, izan ere
uhartean aurkitu daitezkeen arroka zaharrenak duela 16
miloi urtekoak baino ez dira.
Thule uhartearen mapa (Pytheas)
Uste da piteas greziarrak thule izena jarri ziola bertara
iritsi zenean, baina uharteari buruz idatzi zituen
ezaugarriak gaur egungoen guztiz kontrakoak dira. Izan
ere, Piteasek Thule fruitu, esne, ezti eta nekazaritza lur
ugariko uhartea zela idatzi zuen. Honen bestez, gizakia
Islandiara iritsi zeneko urtea ezezaguna da, nahiz eta
erromatar txanponak aurkitu diren uste da bikingoek
eramanak direla, izan ere k.a.III. mendeko txanpon
hauek erabiliak izan ziren mende askotan
11. KULTURA
Islandierazko literatura germaniar hizkuntza
hartaz egindakoa da.Erdi aroan, Islandian ere
edda eta saga izeneko narrazioak idazten
zituzten, lehenak poesia eta bigarrenak prosa
izanda.
Gaur egungo idazleei dagokienez, Gunnar
Gunnarsson(Islandierasko idazlerik itzuliena) eta
Hallor Laxness(1955ko Nober Sariduna) egilerik
ezagunenak dira.
12. ERLIGIOA
Kostutiaren arabera, Islandiako biztanleek
erabateko askatasuna daukate erlijioren bati
jarraitzeko edo beren buruak erlijio loturetatik kanpo
agertzeko. Hala ere, Islandiako Eliza, luterotar
doktrinakoa, estatuko erlijio ofiziala da. Biztanleen
% 82 inguru eliza horretako kide dira (bataiatuta
daude), nahiz eta erlijio praktika Europako
txikienetakoa izan. Beste erlijio aipagarri batzuk
hauek dira: Eliza Luterotar askea eta Eliza 4).
Gainerako biztanleak erlijiogabeak Katolikoa dira,
estatistikek diotenez.
13. KIROLAK
Kirola Islandiera kulturaren parte garrantzitsua da. Bere
nagusia glyme ohiko kirola da, borroka estiloa da
zenbatetsitako Media.154 Erdi gehien herri kirol garaian
dute jatorria da futbola, atletismoa, eskubaloia eta
saskibaloia. Sarritan, eskubaloia da kirol nazionala
bezala deskribatzen, Islandiera aukeraketa jokatzen du
etengabe Olinpiar Jokoetan eta munduko txapelketetan.
La FIFA munduko sailkapenean arabera, emakumeen
Islandian futbol du mundo.155 Bere klima top hogei
talde bat da eta geografia neguko eta mendiko kirol eta
eskalada izateko baldintza ezin hobea sortzen gehien
jendearentzat senderismo praktikatzen. Herrialdea
da, halaber, eskia egiteko toki ideal bat, telemark
barietate ari gehien praktikatzen.
14. LEKU HISTORIKOAK
1) Harana Islandiako leku garrantzitsuena bat da.
2) Geysir : Islandiako eremu gehien bisitatu
Duena.
15. TURISMOA
Islandian exotiko turismo helmuga inoiz bidaiari gehiago gatibu bilakatu da.
Ezer bada ezaugarri irla honetan bere bizia eta sumendien jarduera
geologiko da. Bere Mid-Atlantic Ridge kokapen arrazoia da eta honen
emaitza paisaia gogorra beste lekuetan aurkitu da:
sumendiak, mendiak, glaziarrak, basamortu, geysers, failak, urtze-tik ibaiak
... bestela esateko leku bat joan da basati eta Ama Lurraren reconciled.
Leku hoberenak ere bat daitezke, eta erlaxatu egin Earth kontaktua bakarrik
Blue Lagoon edo Blue Lagoon dei bezala dituzu. Hau natural ikusgarria
geotermikoa spa laba zelai eta hondartza hareatsuak inguratuta dago. Leku
garrantzitsua du erakargarri turistiko bilakatu dira edertasun eta lasaitasun
tratamendu mota guztiak eskaintzen dira. Uraren tenperatura 37 tik 39 gradu
da.
Blue Lagoon dago uhartearen hego-mendebaldean, 40 Reykjavik, Islandia
kapitalaren minutu inguru. Esaten da turkesa aintzira da kezkagarria hau
efektuak bere silize zuri lokatza, mineral gatz eta urdin alga in aberastasuna
ondorioz sendatzeko.
16. GASTRONOMIA
Mende askotan, arrantza izan delako ekonomiaren eragile
nagusia, itsaski kontsumoa plater gehienen oinarria beren
itsaskiak, haragia kontsumitzen nagusia gain
gastronomía.153 en lehen da arkume, zaldi, behi eta reno.153
bazkari tradizionala, eta horrek jogurta, marinatuak arkume
,marinatuak marrazo egindako esneki bat da osagai bezala
sartzen da jarraian, erretako arkume buru tipikoa eta txorizoa
slátur bere sukaldaritza deiak. Islandiako ospetsuena plater
batzuk gravlax, hákarl eta Klein dira. Islandiako edari
nazionala brennivín da, patata ore egindako fermentada.153
Gaur alkoholdun edarien bat Islandiera dieta oso anitza
da, bai eta plater tradizionalen errezetak jan munduko hainbat
sukaldaritza da . Mendebaldeko beste gizarteak bezala, janari
azkarreko kontsumoa oso popular.153
