2. 15-2-7
FOTOGRAFIA-INFORMACJE
Fotografia – zbiór wielu różnych technik, których celem jest
zarejestrowanie trwałego, pojedynczego obrazu za pomocą światła.
Potoczne znaczenie zakłada wykorzystanie układu optycznego, choć nie
jest to konieczne np. przy rayografii.
Podstawowy podział technik fotograficznych:
-fotografia analogowa – od swego powstania oparta na chemii
światłoczułych związków srebra.
-szlachetne techniki fotograficzne – techniki oparte na wykorzystaniu
światłoczułości i garbujących właściwości soli chromianowych, a także
innych związków światłoczułych, np. guma, pigment, bromolej.
-fotografia cyfrowa – tutaj rejestracja obrazu odbywa się nie na
materiale światłoczułym, ale na urządzeniu optoelektronicznym
zwanym matrycą zamontowaną w aparacie cyfrowym.
3. 15-2-7
FOTOGRAFIA TRADYCYJNA
A ANALOGOWA
Bardzo często fotografię tradycyjną (opartą na
wykorzystaniu światłoczułych własności halogenków
srebra) kompletnie mylnie określa się
fotografią analogową. Jest to poważny błąd
merytoryczny, gdyż fotografią analogową można określić
proces reprodukcji obrazu z pomocą urządzeń
elektronicznych analogowych (np. fotopowielacz).
Wynikiem działania światła na taki element światłoczuły
jest powstanie sygnału analogowego, a nie efektu
fotochemicznego na błonie filmowej czy innym nośniku
emulsji światłoczułej.
5. 15-2-7
FOTOGRAFIA ARTYSTYCZNA
Fotografia artystyczna (fotografika) - dziedzina sztuki wykorzystująca
techniki fotografii jako medium artystyczne.
Najczęściej używanym narzędziem artysty jest aparat fotograficzny.
Prace fotograficzne mogą powstawać także bez użycia aparatu
fotograficznego, czyli przy zastosowaniu luksografii.
W najszerszym rozumieniu fotografia artystyczna będzie każdą formą
fotografii nieklasycznej i niekomercyjnej, chociaż i ten podział nie jest
idealny i może budzić wiele zastrzeżeń. Bardzo często fotografia jest
używana jako środek wyrazu przez artystów nie
będących fotografikami (sztuka wizualna, sztuka mediów, sztuka
internetu).
Jak w każdej dziedzinie sztuki, podział
na podkategorie fotografii artystycznej
jest trudny i stosunkowo płynny.
6. 15-2-7
FOTOGRAF
Fotograf jest osobą, która zawodowo zajmuje się wykonywaniem wszelkiego
rodzaju zdjęć, ich wywoływaniem oraz obróbką. Wykonuje zdjęcia do
dokumentów (legitymacyjne, paszportowe, do dowodu osobistego, do prawa
jazdy), zdjęcia okolicznościowe (śluby, chrzciny, komunie, fotografie szkolne),
zdjęcia portretowe, reklamowe czy reportażowe.
Fotograf zatrudniony w studio fotograficznym obok robienia zdjęć, zajmuje się
także ich wywoływaniem i tworzeniem odbitek z materiałów dostarczonych przez
klientów, różnego rodzaju obróbką zdjęć (odświeżanie starych fotografii, retusz,
zmiana kolorów, dodawanie lub usuwanie elementów) oraz dodatkowo
sprzedażą materiałów związanych z branżą fotograficzną (filmy, karty pamięci,
środki do konserwacji aparatów, albumu zdjęciowe).
Wielu fotografów skupia się tylko na jednym
rodzaju wykonywanych fotografii (np. zdjęcia
ślubne, fotografia artystyczna).
7. 15-2-7
FOTOGRAFIA DYNAMICZNA
Wydawałoby się, że uchwycenie obiektywem koszykarza czy skoczka w dal w
momencie, kiedy jest ponad podłożem, to nic trudnego. W rzeczywistości takie zdjęcia
określane są jako zamrożone, a oznaczają tyle, że postać na fotografii została
zatrzymana w locie na pewnym jego etapie. Niekiedy odnosimy wrażenie, że za chwilę
spadnie w dół. Dużo lepszym efektem jest wykonanie takiego ujęcia, na którym tło
jest rozmyte a postać pierwszoplanowa wyostrzona. Efekt ten jest trudny do
osiągnięcia, ponieważ wymaga długiego czasu naświetlania i płynnego przesuwania
obiektywu aparatu za poruszającym się obiektem. Drugim sposobem jest
umieszczenie na statywie aparatu skierowanego na stały nieruchomy obiekt, podczas
gdy w tle poruszający się pociąg czy samochód ulega rozmyciu podczas długiej
ekspozycji.
Już nie raz mieliśmy okazję oglądać zdjęcia, na których od
pierwszego spojrzenia widać obiekt pozostający w ruchu.
Takie wrażenie pozwala osiągnąć specjalna technika
fotografowania. Fotografie dynamiczne stosowane są
głównie w ekspozycji tańca, sportu, pojazdów.
Wykonanie takiego zdjęcia wcale nie jest proste.
8. 15-2-7
SZLACHETNE TECHNIKI
FOTOGRAFICZNE
Szlachetne techniki fotograficzne – techniki graficzne oparte na
wykorzystaniu światłoczułości i garbujących właściwości chromianów, a
także innych związków światłoczułych, ale też tradycyjnej fotografii jako
materiału wyjściowego.
Od technik stricte graficznych odróżnia je niepowtarzalność procesu
technologicznego, prowadzącego z reguły do otrzymania pojedynczej,
wyjątkowej odbitki/obrazu. Od standardowych technik fotograficznych
(analogowych) odróżnia je zarówno niepowtarzalność, jak i
wykorzystanie materiałów innych niż światłoczułe sole srebra. Obecnie
przeżywają renesans jako przeciwwaga dla zalewu fotografii cyfrowej.
10. 15-2-7
FOTOGRAFIA JAKO DZIEDZINA
SZTUKI
Od początku istnienia technik fotograficznych i od czasów powstania
pierwszego aparatu fotografie traktowano jak sztukę. Walory użytkowe zdjęć
były sprawą drugorzędną i nawet tworzenie portretów pamiątkowych
wymagało od autora pewnej dozy artyzmu. W początkach rozwoju, kiedy
powstawały pierwsze portrety głównie ludzi z wyższych sfer od zdjęć
wymagano ukazywania postaci w sposób dodający im pozytywnych cech.
Było to już pierwsze twórcze kreowanie wizerunku. Ponadto zdjęcia zastąpiły
malowane obrazy i tak tez były porównywane. Nadal fotografie definiuje się
jako malowanie światłem, co automatycznie stawia ją w kręgu sztuki. Poza
fotografia użytkową każde zdjęcie jest specyficznym wytworem
artystycznym. Nawet popularne współczesne zdjęcia ślubne nabierają
niepowtarzalności i odbiegają od studyjnego schematu. Są jednak artyści
specjalizujący się w tworzeniu takich artystycznych dzieł. Poświęcają
mnóstwo czasu i pracy, aby powstało kilka niepowtarzalnych ujęć,
prezentowanych później na wystawach, albo osiągających bajońskie sumy na
11. 15-2-7
REALIZM W FOTOGRAFII
WSPÓŁCZESNEJ
Na przestrzeni wielu stuleci kształtował się obraz współczesnej fotografii.
Oczywiście pierwsze próby daleko odbiegały od obecnej sztuki tworzenia
zdjęć, a były jedynie próbą odwzorowywania, ale miały jedną zaletę – były
autentyczne. Przedstawione na zdjęciu drzewo czy dom wyglądały tak w
rzeczywistości, odbite na papierze po serii zabiegów chemicznych. Rozwój
technologii, komputerów, możliwości korekcji obrazu, przetwarzania, zmiany
formatu, kolorystyki, retuszu i wielu innych poprawek sprawiła, że często
obecne zdjęcia nie są już tak realistyczne. Fotografia ma między innymi służyć
pięknu, ale czy pięknem jest „podrasowane” zdjęcie, na którym tuszuje się
mankamenty urody, usuwa pieprzyki czy nadwagę, niweluje nierówności
przedmiotów i ich skazy? Świat fotografii staje się powoli idealny, a co za tym
idzie abstrakcyjny. W naturze nie spodziewamy się regularnego kształtu
jabłka czy idealnej gładkości cery. Często, żyjąc w świecie wirtualnym, kina
domowego, komputerów, sprzętu stereo, telefonów komórkowych nawet
zdjęcia pożądane są w formie przetworzonej, mało realistycznej.
12. 15-2-7
FOTOGRAFIA
ARCHITEKTURY
Po fotografii plenerowej fotografia architektury jest jedną z najpopularniejszych
klas zdjęć, wykonywanych przez fotografów. Zapotrzebowanie na takie zdjęcia
jest duże, zwłaszcza w dobie podróży zagranicznych, gdzie dokładne opisanie
miejsc wartych odwiedzenia ma znaczenie dla rozwoju turystyki, a co za tym
idzie, rozwoju społeczności lokalnych. Fotografowanie obiektów jest dość prostą
sztuką choćby dlatego, że są to obiekty statyczne, niezmienne i nie wymagają
specjalnych technik. Warunkiem wykonania dobrego zdjęcia jest zastosowanie
właściwego oświetlenia i odpowiednia perspektywa. Architektura charakteryzuje
się określonym stylem zdobniczym czy konstrukcyjnym. Zadaniem fotografa jest
wyeksponowanie tych elementów w taki sposób, żeby przyciągały uwagę. Zaletą
takich obiektów jest ich różnorodność, co nie wymaga od fotografa
komponowania, ustawiania pozy, tworzenia tła dla osiągnięcia efektu
odmiennego od pozostałych zdjęć. Dom sam w sobie jest niepowtarzalny.
Fotografowanie architektury to doskonały sposób na ćwiczenie dla
początkujących.
13. 15-2-7
RODZAJE FOTOGRAFII
PROFESJONALNEJ
Uwzględniając podział na fotografie użytkową i artystyczną możemy wyróżnić
jeszcze kilka innych klasyfikacji profesjonalnej fotografii. Ze względu na
przeznaczenie fotografię dzielimy na reklamową, prasową, reportażową,
dokumentacyjna, pamiątkową, mody, artystyczną czy kolekcjonerską. Każda z
tych kategorii może przeplatać się z drugą. Fotografia artystyczna może być
zarazem kolekcjonerską a reklamowa – dokumentacyjną. Ze względu na
miejsce wykonania zdjęcia można je sklasyfikować na zdjęcia przyrodnicze,
podróżnicze, studyjne, podwodne czy plenerowe. Pod kątem przedstawianego
obiektu wyróżniamy fotografię architektury, natury, postaci, przedmiotów,
krajobrazów, scen sytuacyjnych. Klasyfikacji jest wiele i każda z nich nie jest
kompletna i zamknięta. Przeznaczenia zdjęć i miejsc ich wykonania jest tyle ile
pomysłów fotografa. Kategorie tworzone są w celu określenia specjalizacji
twórcy albo dla celów wystawowych. Każda posiada pewne charakterystyczne
cechy pozwalające określić warunki przypisania do niej zdjęcia i rządzi się też
określonymi zasadami doboru sprzętu czy technik fotograficznych.
15. 15-2-7
ZNACZENIE KOLORU W
FOTOGRAFII
Powszechnie wiadomo, ze fotografowanie to malowanie światłem i właśnie
odpowiednie źródła światła nadają sens całej kompozycji. Jest jeszcze drugi
element decydujący o efekcie końcowym zdjęcia. Tym elementem jest kolor.
Malowanie kolorem tak jak malowanie światłem wydobywa ze zdjęcia cały
jego charakter. Porównując na przykład fotografie bujnej soczystej zieleni
nad wodospadem z kiepskim niedobarwionym zdjęciem okolicznej łąki dłużej
zatrzymamy wzrok na tym pierwszym. Zdjęcia podwodne raf koralowych i
przeróżnych ryb mają swój niepowtarzalny urok właśnie dzięki ostrości barw.
Z drugiej strony w niektórych przypadkach, a zwłaszcza w fotografii
reporterskiej kolor może być jedynie przeszkodą i powoduje odwracanie
uwagi od zasadniczego przekazu zdjęcia. Przykładowo barwny, niezwykle
wzorzysty strój indyjskiej kobiety może spowodować, że nie zauważymy, iż
stoi ona pośród nędznych domów i makabrycznych warunków bytowych
albo, ze jej twarz zapisała ślady cierpienia. W niektórych przypadkach
prezentacja tematu w czerni i bieli daje o wiele więcej wrażeń
16. 15-2-7
MAKROFOTOGRAFIA
Zaletą tego typu hobby jest jego dostępność. Wykonanie pięknego zdjęcia nie wymaga
studia, pleneru czy żmudnego wyszukiwania obrazu. Zdjęcie makro można zrobić we
własnym domu czy ogrodzie. W Internecie często zachwycają nas fotografie motyli,
pszczół czy kwiatów naturalnej wielkości. Jedynym uwarunkowaniem jest dobranie
odpowiedniego sprzętu, obecnie ogólnodostępnego oraz spore pokłady cierpliwości. Inne
nastawienie trzeba mieć w przypadku tworzenia obrazu martwego przedmiotu, a inne,
kiedy polujemy na owada. Makrofotografia stała się modna w ostatnich czasach budząc
spore zainteresowanie amatorów i profesjonalistów. Jest ona powrotem do początków,
kiedy to miniaturyzacja nie była jeszcze możliwa.
Makrofotografia to rodzaj zdjęć ukazujących świat w
naturalnych rozmiarach. Każdy przeciętny użytkownik aparatu
wie, że przedstawione za fotografiach przedmioty czy osoby
ukazywane są w skali. Zdjęcie człowieka naturalnych
rozmiarów miałoby 2 metry. Makrofotografie wykorzystuje się
głównie do fotografowania świata przyrody i w kryminalistyce,
albo tworzeniu dokumentacji technicznych.
18. 15-2-7
FOTOGRAFIA SPOŁECZNA
Poszukiwanie nowych obiektów do zdjęć oraz zainteresowanie techniką
fotoreportażu wpłynęło na rozwój dziedziny fotografii zwanej fotografią
społeczną. Podstawową cechą tego gatunku jest przedstawienie negatywnego
obrazu społeczeństwa ze wszystkimi jego wadami i mankamentami. Najczęściej
wykorzystywane tematy to nędza, pijaństwo, smutek, nieszczęścia,
nieróbstwo.
Fotografie tego typu rzadko doczekują się publikacji. Są one przerażającym
obrazem danego społeczeństwa, ośmieszającym je i krytykującym. Posiadają
jednak na ogromną wartość dokumentacyjno-historyczną. W Polsce
szczególnie ta dziedzina przyjęła się w latach wielkich przemian 1970-80.
Ukazywała realizm tamtych lat i jest w tej chwili ważną dokumentacją,
materiałem źródłowym dla historyków. Fotograf parający się tworzeniem
fotoreportaży społecznych musi wykazać się ogromnym wyczuciem. Nie może
dokonywać przypadkowych wyborów. Musi wiedzieć, kiedy przesunąć
obiektyw aparatu i zapisać na kliszy coś wartego uwagi. Te tematy są niezwykle
trudne do uchwycenia ze względu na to, że nikt świadomie nie chce pokazywać
19. 15-2-7
FOTOGRAFIA
KOLEKCJONERSKA
Typ fotografii kolekcjonerskiej rozwinął się na potrzeby pasjonatów sztuki,
potrafiących inwestować ogromne sumy w jedno dzieło tylko dlatego, żeby je
mieć w swojej kolekcji na ścianie pokoju lub w sejfie. Fotografie takie
charakteryzują się ponadczasowością i niepowtarzalnymi walorami
artystycznymi. Aby zdjęcie mogło zyskać zainteresowanie kolekcjonerów musi
spełniać wiele warunków. Należy do nich wspomniana wcześniej wartość
artystyczna. Ważne jest też odpowiednie wywołanie zdjęcia technikami
tradycyjnymi. Musi być ono opisane z uwzględnieniem ilości wykonanych
odbitek oraz zaznaczeniem, z którą w serii odbitką mamy do czynienia. Zdjęcia
powielane seryjnie nie mają wartości kolekcjonerskiej. Ważne jest też właściwe
przechowywanie z dala od środków chemicznych i niektórych materiałów, w
zaciemnionym pomieszczeniu o odpowiedniej wilgotności. Wymagana jest
oprawa z passe-partout i szybą, której zdjęcie nie może dotykać. Najlepsze i
najbardziej doceniane fotografie kolekcjonerskie osiągają na aukcjach sumy
setek tysięcy dolarów. Najdrożej wycenionym dziełem jest „Staw”, sprzedany za
3 miliony dolarów.
