2. Operativni sistem je kompleksan
programski sistem, sastavljen od skupa
programa koji treba da obezbedi lako i
efikasno korišćenje računara.
Operativni sistem ima tri glavne funkcije:
Kontrolu procesora
Upravljanje memorije i
Upravljanje jedinicama
3. Struktura operativnog sistema
Operativni sistem sastoji se od sledećih
komponenata:
Mikrokoda(skup programa specifičan za
odredjeni hardver računara)
Jezgra(skup programa koji kontroliše:
pristup računaru, organizaciju memotije i
datoteka, raspored rada procesa) i
Ljuske(komandni interfejs, interpretira
ulazne komande korisnika i aktivira
sistemski program koji čine jezgro sistema)
4. Imena perifernih jedinica
Računar može imati jednu ili dve disketne
jedinice i jedan ili više diskova.
U operativnim sistemima te jedinice imaju
simbolička imena. Uobičajna su:
A:- prva disketna jedinica
B:- druga disketna jedinica
C:- sistemski disk
D:,E:,F:...Z:- particije sistematskog diska,
ostali diskovi itd...
5. Sistemski disk je disk na kome se
nalazi operativni sistem.
Particije diska su delovi diska koji se
fizički nalaze na istom disku ali ih
računar logički posmatra kao različite
diskove.
6. Pojam datoteke
Datoteka- kopija dokumenta snimljena na
neki spoljni nosilac informacije.Ime
datoteke se sastoji iz dva dela (imena i
nastavka)-ime.ext
Ime se sastoji od niza znakova formiranog
prema pravilima za različite operativne
sisteme.
Ext –nastavak koji se sastoji od niza
znakova i označava tip podataka u
datoteci.
7. Pojam kataloga i potkataloga
Katalog je spisak s imenima
snimljenih datoteka koje korisnik traži
od računara.
Svaka datoteka, nalazi se samo u
jednom kraćem spisku- naziva se
potkatalog.
8. Hijerarhijska organizacija podataka
Imena datoteka snimljenih na disku organizovano
su grupisana u kataloge i potkataloge na praznom
disku nalazi se osnovni katalog- koren, sastoji se
od imena jedinice.
Put- staza do datoteke odredjen je nazivima
čvorova, preko kojih se dolazi do datoteke.
Radni katalog je katalog ili podkatalog na koji je
korisnik trenutno povezan.
Za hijerarhijsku strukturu podataka kaže se da ima
oblik drveta sa korenom nagore. Kompletan deo
strukture ispod jednog čvora naziva se poddrvo.
9. Zadavanje komandi operativnom
sistemu
Po završetku učitavanja operativnog sistema pojavi se na
ekranu sistemski prompt ili grafičko radno okruženje.
Sistemski prompt je znak koji operativni sistem ispisuje na
ekranu kada je spreman da prihvati komandu.
Komanda operativnog sistema ima strukturu: ključna-reč-reč
od nekoliko slova koja označava šta treba da uradi
operativni sistem.
Parametri pokazuju nad čime se komanda izvršava i opcije
dodatno ukazuju na način izvršenja komande.
Ljuske za komandne operativne sisteme su komandni
interpreteri koji imaju neke elemente grafičkog okruženja.
Grafička okruženja su nastala masovnom proizvodnjom
personalnih računara i širenjem baze njihovih korisnika koji
nisu imali računarsko obrazovanje.
10. Ms Windows
1981. goine Microsoft je počeo da razvija svoj Interfacer
Manager, prerastao u MS Windows.
Sa razvojem Windowsa menjali su se i ciljevi, prijateljskoj
komunikaciji dodati su: Korišćenje memorije iznad 640 kB,
multiprogramski rad i olakšavanje razmene podataka.
MS DOS je monoprogramski operativni sistem, a razvoj
hardvera je pružao veće mogućnosti.
Prva verzija MS Windowsa pojavila se 1985., a sledeća 2.0
krajem 1987.
Verzija 3.0(1990.) značila je prekretnicu za Windows
grafičko okruženje.
1999. godine pojavio se Windows 2000 koji je zasnovan na
mrežnoj tehnologiji, a 2001. godine objavljena je verzija XP.
2007. godine pojavila se nova serija operativnih sistema za
PC računare- Windows Vista, imala je 6 izdanja.
11. Zadavanje komandi
U Windows-u svaka komanda moze da se zada na
najmanje dva načina. Većina može da se zada na 4,
a neke i na 6 različitih načina.
Zadavanje komandi iz menija
Sve komande podeljene su prema nekim zajedničkim
osobinama u grupe.Svaka grupa komandi ima svoje
ime-meni. Obrazuju liniju menija. Aktiviranjem
menija koji pripada nekoj grupi dobija se padajući
meni sa spiskom imena komandi.Niz padajućeg
mwnija i podmenija komandi naziva se kaskadni
meni.Postoje pomoćni i skačući meniji
12. Zadavanje komandi
predstavljenih sličicama
Većina programa u Windows okruženju
ima za najčešće korišćenje komande koje
se nazivaju alatke.Grupisane su u niz nalik
na traku-(toolbar) ili kutija sa
alatkama(toolbox).
Zadavanje komandi prečicama
Prečica je kombinacija jednog ili dva
specijalna tastera na tastaturi( Ctrl, Shift,..)
13. Koncept prozora i njihova
podela
Kod operativnog sistema MS windows prozor
predstavlja jedan od osnovnih elemenata
okruženja. U Windows-u postoje četiri vrste
prozora. To su:
- Prozor foldera( grupni prozor)-Prozor foldera je
prozor u kome su prikazani programi
- Prozor aplikacije i dokumenta-je prozor u kome se
Prozor za dijalog- služi za komunikaciju korisnika i
operativnog sistema.
14. Elementi prozora
Osnovni elementi prozora su linija
zaglavlja(naslova), linija menija, ispod
nje linija sa alatkama,centralni deo
prozora zauzima radna površina. Uz
donju ivicu prozora nalazi se statusna
traka.Iznad statusne trake nalazi se
horizontalna skrol traka, a uz levu ivicu
prozora vertikalna skrol traka.
