Lezing gegeven op 9 december 2011 bij TiNT 2011.

1. Termen bij de Rijksdienst
voor het Cultureel
Erfgoed
Joop Vanderheiden

2. Rijksdienst voor het
Cultureel Erfgoed
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed staat voor de
bescherming van het roerende en onroerende erfgoed van
nationaal belang.
De RCE adviseert over 60.000 gebouwde rijksmonumenten,
1500 archeologische monumenten, 400 beschermde dorps-
en stadsgezichten. Sinds 1 januari beheert RCE ook circa
100.000 kunstwerken uit de roerende erfgoed collectie.
Bij de RCE werken circa 355 fte
De RCE bestaat uit verschillende sectoren: Advies en
Wettelijke Taken, Kennis Onroerend Erfgoed, Kennis
Roerend Erfgoed, Kunstcollecties, en Kennisuitwisseling
2

3. Sector
Kennisuitwisseling
Afdeling e-kennis
Afdeling CHI (met communicatie)
Afdeling ABC
Cluster DIV
Cluster Bibliotheek en Collecties
Cluster Thesauri en Standaarden
3

4. KIMOMO
1. Bijeenbrengen & verbinden van data, informatie, kennis,
mensen en organisaties
2. Leveren van een kennisinfrastructuur – inclusief zo veel
mogelijk kennis(componenten) en data
3. Leveren van toepassingen voor professionals,
monumenteigenaren en beheerders.
4. Het faciliteren van brede, publieksgeoriënteerde
toepassingen – onder andere door beschikbaar stellen van
alle datasets en van nuttige hulpprogramma’s
4

5. Opzet & Doelgroepen
Joyce de Boer
universitair Familie van Aardenhout
docent belangstellend
echtpaar
Wijnand Baas
ambtenaar
gemeente
Linda Eijgenraam
Frank Briels leerling 5 vwo
Archeoloog
Opgravingsbedrijf
Erik Pastoors
Ambtenaar RO
gemeente
Karel van Es
amateur
archeoloog
5

6. Monumentenregister
online
6

7. 7

8. Beeldbank & Digitalisering
pandsdossiers
8

9. 9
9

10. Wikipedia
10

11. Archeologie
11

12. ARCHIS 3.0
12

13. Erfgoed suite
1
3
2
13

14. Bibliotheek.nl
Erfgoed Tabblad
14

15. Dikke Bot
15

16. Semantische laag
16

17. Semantische laag
Hoe gaat die koppeling in zijn werk:
De Gooijer is de architect van een bepaald gebouw
Ik moet een relatie maken tussen die twee termen.
Het begrip en het kenmerk van dat begrip
In formele termen wordt dat in de verbindingslaag
opgelost via de door SKOS voorgeschreven manier:
[object – predicate – subject]
(Item type) Person > predicate = hasrole > (item
type) role
Gooijer, J. de > hasRole > architect
17

18. Semantische laag
Thesaurus: Thesaurus: Thesaurus:
Bouwkundige termen Bouwmaterialenlijst Kunstzinnige handelingen
Vloeren 1234 = Marmer 4569 = Beeldhouwen
id 1234 4569 id 4569 8874 id 8874
In RDF structuur wordt dit als volgt opgeslagen:
prefLabel : Connemara marmer
itemType : materiaal
useForBuilding : vloertegel
useForBuilding : plint
useForBuilding : wand
useForBuilding : beeldhouwerk
hasCountryOfOrigin : Ierland
18

19. Thesauri & bronnen
Nr 1
Naam Archeologisch Basis Register (ABR)
Omschrijving Begrippenkader Archeologie
Datamodel Thesaurus
URL http://www.cultureelerfgoed.nl/sites/default/files/u4/ABR_website2.pdf
Woord- of datasysteem Woordsysteem
Geo-component (N/punt/vlak) nee
Ontsluiting en/of bewerking via applicatie Archis
Komt verder voor in: BoneInfo, Radar, NRc
Relevante woordsystemen -
Oorspronkelijk bron van de data Werkgroep ROB
Indicatie kwaliteit informatie goed
Beschikbaar in KiCH/huisatlas ja
Gepubliceerd op het web (j/n) ja
Openbaar (j/n/deels) Ja
Wettelijke grondslag ja
Eigenaar RCE en Universiteiten
Toelichting
Dig ja
Analoog ja
19

20. Thesauri & bronnen
Nr Prio Naam Omschrij Datamod URL Woord- Geo- Ontsluiti Komt Relevant Oorspron Indicatie Beschikb Gepublic Openbaa Wettelijk Eigenaar Toelichti Dig Analoog
dataset ving el of compone ng en/of verder e kelijk kwaliteit aar in eerd op r e ng
datasystnt bewerkin voor in woordsy bron van informati KiCH/hui het web (j/n/deel grondsla
eem (N/punt/ g via stemen de data e satlas (j/n) s) g
vlak) applicati
e
12 Complex Lijst van hiërarchi Woordsy Nee Archeolo ABR Archis/A Redelijk nee ja Ja Nee KU, CHI Beheer ja ja
typen complext sch steem gie BR niet
(oude ypen tbv Informati geregeld
lijst) archeolo e
gische Systeem
duiding (ARCHIS
2)
13 Complex Lijst van hiërarchi Woordsy nee ABR ABR goed nee ja Ja Nee KU, CHI Nog niet ja ja
typen complext sch steem geïmple
(nieuw) ypen tbv menteer
archeolo d
gische
duiding
16 Objecte Register Relation datasyst punt ODB Orgeldat Architec Register Slecht Kich/Hui Nee Ja ja AWT, Niet ja nee
n Data van eel eem abase tenlijst, bladen satlas M&S actueel.
Bank bescher Klokkend plaatsna van aan- Weinig
Monume mde atabase men, en waarde
nten rijksmon Blauwe typologi afgewez gevende
umenten Schildjes eën. en gegeven
lijst rijksmon s. Veel
umenten tabellen
onvoldoe
nde
gevuld.
20

21. Thesauri & bronnen
21

22. Referentienetwerk
opbouw termenlijsten
22

23. Verbindingen Trefwoordenlijsten
23

24. Archeologie in de
kennisdeling gemeente
24

25. kennisdeling natuursteenwidget
25

26. Wat je zou kunnen vinden:
•beschrijving monument
•geografische positie
•adres
•architect
•bouwtekeningen en
pandsdossiers
•bouwstijl
•verschillende foto’s
•een lijstje boeken en artikelen
over marmer, de architect of de
bouwstijl.
26

27. Verbindingen Lijsten en figuren koppelen
27

28. Verbindingen Trefwoordenlijsten
28

29. Samenwerking Vereniging Hollandsche Molen
29

30. Nieuwe dingen?
•Toevoegen van meer thesauri
•Gereedschapen voor de semantische laag
•Crowdsourcing op de thesauri en woordenlijsten
•Persistente Identificatie
•Toevoegen synoniemen, homoniemen, dialecten
verschillende en “foute” schrijfwijzen, meertaligheid,
etc..
•Verder gaan met inventariseren van mogelijke lijsten
Bedankt j.vanderheiden@cultureelerfgoed.nl
30