2. У кожнага народа спрадвеку вёўся свой каляндар, у
якім з пакалення ў пакаленне перадаваліся мудрасць,
веды, вопыт жыццёвых назіранняў. Мелі такі каляндар
і беларусы. Багацейшы духоўны свет нашых продкаў,
іх надзвычайны талент, яскравая фантазія, гумар адбіліся
ў абрадах і звычаях, гульнях і песнях, прыкметах і
павер`ях, якімі перасыпаны ледзь не кожны дзень
гадавога кола. Абапіраючыся на бацькоўскія традыцыі і
веру, беларускі працаўнік трымаў у памяці шматлікія
парады і забароны, выказаныя вобразным трапным
словам. Ён добра ведаў, калі можна весяліцца, а калі
ўстрымлівацца ад забаў, калі можна брацца за тую ці
іншую працу, а калі, наадварот, адкласці яе, каб не
нашкодзіць сабе і блізкім.
5. Каляды.Каляды.
Існавала павер'е: калі ў першы калядны дзень
першай у дом завітае жанчына, то ў гэтай сям'і ўвесь
год лада не будзе (сям'ю маглі спасцігнуць хваробы,
непаразуменні, сваркі паміж дамачадцамі). Пашанцуе
ў дабрабыце тым, да каго завітае мужчына.
6. Вадохрышча.Вадохрышча.
19 cтудзеня Вадохрышча. Лічаць, што ў ноч на
Вадохрышча адкрываюцца нябёсы, калі Ісус Хрыстос, па
павер'ях, уваходзіць у раку. Падчас хросту аблокі над ім
разышліся і Святы Дух апусціўся на Зямлю ў выглядзе
голуба. Адсюль і пайшла традыцыя выпускаць галубоў
падчас хросту.
У Вадохрышча часта хрысцяць дзяцей, бо ёсць
павер'е, калі ў гэты дзень ахрышчаным быць - усё жыццё
шчасліва пражыць.
8. Масленіца.Масленіца.
Уздоўж дарог у гэты час каталі запаленыя старыя
колы.
Існавала павер'е, што калі кола дакоціцца да хаты і
пры гэтым ні разу не зваліцца, то год будзе багаты
шчаслівымі падзеямі, а дзяўчатам будзе хуткае замужжа.
Людзі верылі, што саламяная лялька забярэ з сабой
усе хваробы, няшчасці і нягоды.
10. Благавешчанне.Благавешчанне.
У свята трэба спаліць соль, а потым ужываць яе ў ежу
для таго, каб быць здаровымі, удачлівымі і шчаслівымі.
Каб год быў спакойным і ўдалым, здароўе моцным,
сям'я шчаслівая, трэба было абавязкова з'есці асвячоную
ў царкве прасфору.
Існуе павер'е: калі раніцай у дзень Благавешчання
сагнаць венікам курэй з седала, то яны знясуць шмат яек
для хрыстосвання на Вялікдзень. .
11. Вербная нядзеля.Вербная нядзеля.
У народзе лічылася, што асвечаная вярба валодае
гаючымі ўласцівасцямі, ахоўвае ад нячыстай сілы. Таму
галінкамі вярбы дакраналіся да людзей, жадаючы ім
здароўя, іх ставілі каля галавы хворых, а дзяцей імі нават
сцябалі, каб раслі здаровыя і не хварэлі.
13. Вялікдзень.Вялікдзень.
Існавала павер'е: калі з’ясі на Вялікдзень яйкі,
знесеныя курамі ў Страсны Чацвер — абароніш сябе
ад хвароб, а закапаеш іх шкарлупіну ў зямлю на пашу
- уберажэш скаціну ад усякай напасці
15. Купалле.Купалле.
У гэтую ноч спаць нельга, бо па павер'ях, менавіта
апоўначы на Івана Купала ажывае і выходзіць з вады
ўсякая нечысць: ведзьмы, русалкі, лесуны, і г.д., а
вогнішча адганяе іх.
Кветкі і травы, сабраныя ў дзень Івана Купала, клалі
пад Іванаву расу, а затым высушвалі і бераглі, лічачы іх
гаючымі. Імі змагаліся з паскуддзем, абкурвалі хворых,
ужывалі для "адсушкі" ці для распальвання кахання
16. Спасы: мядовы і яблычны.Спасы: мядовы і яблычны.
11. Лічыцца, што мёд, асвечаны ў царкве - лепш любога лякарства.
Ён дапамагаў ставіць на ногі цяжка хворых, падтрымліваць здароўе
ўсёй сям'і ў доўгія і сцюдзёныя зімы.
22. Адно з вераванняў абвяшчае, што на тым свеце дзецям
раздаюць гасцінцы, у тым ліку - райскія яблыкі, але ніякіх падарункаў
не дастанецца тым, чые бацькі паспыталі садавіны да Другога Спаса.
Таму бацькі, якія страцілі дзяцей, лічылі ранняе смакаванне яблык
асаблівым грахом для сябе. Раніцай святочнага дня маці, чые дзеці
загінулі, адносілі ў храм на асвячэнне некалькі яблыкаў, а пасля клалі
іх на дзіцячыя могілкі.
17. Успенне.Успенне.
Па народным календары ў гэты дзень завяршалі жніво.
Жняцы перадавалі гаспадару з гаспадыняй вянок,
сплецены з каласоў. І вянок гэты захоўваўся ў чырвоным
куце хаты. Існавала павер'е, што ён прыносіць поспех і
ахоўвае дом ад нячыстай сілы.
19. Дзяды.Дзяды.
У гэты дзень усе хатнія мыліся ў лазні, пакідалі
крыху вады і венік для Дзядоў. Не шкадуючы
прыпасаў, гатавалі вячэру. Продкаў трэба было добра
пачаставаць, а потым і павесяліць, іначай, як
лічылася, яны нашлюць неўраджай і розныя
няшчасці.
20. Пакровы.Пакровы.
Дзяўчаты, верачы ў сілу Пакровы садзейнічаць
шлюбнаму звязу, зранку беглі ў царкву і ставілі свечку
святу.
Існуе павер'е: хто раней паставіць свечку, той раней і
замуж выйдзе. Прыйшоў дзень Пакрова, зараве дзеўка, як
карова.
Каб дзеці не хварэлі, іх выводзілі на парог хаты і
аблівалі вадой скрозь рэшата або сіта.
