2. PENGENALAN SKALA
 Skala adalah nisbah jarak di antara dua tempat di atas peta
yang mewakili jarak sebenar di atas permukaan bumi, Skala
digunakan untuk mengira sesuatu jarak di permukaan bumi
berdasarkan peta.
 Skala lurus digunakan untuk menentukan jarak di antara
dua tempat pada peta.(lihat rajah di bawah).
 Rujuk rajah di bawah ini menunjukkan bagaimana jarak
sebenar 1 kilometer di permukaan bumi yang ditandakan
dengan AB boleh diwakili oleh A1 B1 pada peta dengan
ukuran 1 cm.
 Jarak AB pada permukaan bumi diwakili oleh A1 B1 pada
peta dilukis dengan menggunakan skala lurus 1 cm
mewakili 1 kilometer.
 Setiap unit dalam skala lurus mewakili jarak sebenar di
permukaan bumi. Contohnya, setiap ukuran 1 cm di atas
peta mewakili 1 km jarak sebenar di permukaan bumi.

3. MENGUKUR JARAK
LURUS
 Jarak dapat dinyatakan sebagai ukuran
dekat atau jauh di antara dua tempat.
 Jarak di antara dua tempat pada peta
dapat diukur sama ada secara lurus
atau secara melengkung.
 Jarak lurus pada peta dapat diukur
dengan menggunakan pembaris, jangka
tolok, dan jaluran kertas.

4.  Mengukur jarak lurus antara Kampung Kuantan dengan Kampung
Teluk.
1. Tentukan tempat yang hendak diukur.
2. Tandakan satu titik di tengah-tengah Kampung Haji Hadi dan satu
titik di tengah-tengah Kampung Api.
3. Sambung kedua-dua titik tersebut dengan satu garisan lurus.
4. Tandakan C pada titik Kampung Haji Hadi dan D pada Kampung
Api.
5. Letakkan tepi pembaris pada garisan CD dan tandakannya.
6. Jarak CD pada peta ialah 4 cm.
7. Letakkan pembaris yang bertanda itu pada skala lurus dan baca
ukurannya.
8. Jarak sebenar CD ialah 4 km.
CONTOH SOALAN 1

5. MENGUKUR JARAK
MENGGUNAKAN PEMBARIS
 Mengukur jarak lurus antara Kampung Jawa dengan Kampung
Tok.
1. Tentukan tempat yang hendak diukur.
2. Tandakan satu titik di tengah-tengah Kampung Rakit dan satu
titik di tengah-tengah Kampung Padi.
3. Tandakan E pada titik Kampung Rakit dan F pada titik Kampung
Padi.
4. Letakkan kedua-dua hujung jangka tolok pada kedua-dua titik
tersebut.
5. Kekalkan jarak yang diperoleh melalui jangka tolok itu dan
letakkannya pada skala lurus. Baca ukurannya.
6. Jarak EF pada peta ialah 4 cm.
7. Jarak sebenar EF ialah 8 km.

6. MENGUKUR MENGGUNAKAN
JENGKA TOLOK
 Mengukur jarak lurus antara simpang empat Kampung Bayu dengan
simpang empat Kampung Baba.
1. Tentukan tempat yang hendak diukur.
2. Tandakan satu titik di tengah-tengah simpang empat Kampung Bayu
dan satu titik di tengah-tengah simpang empat Kampung Baba.
3. Sambungkan kedua-dua titik itu dengan satu garisan lurus.
4. Tandakan G pada titik simpang empat Kampung Bayu dan H pada
titik simpang empat Kampung Baba.
5. Letakkan tepi jaluran kertas pada kedua-dua titik G dan H.
6. Letakkan jaluran kertas di atas skala lurus dan baca ukurannya.
7. Jarak GH pada peta ialah 4 cm.
8. Jarak sebenar GH ialah 6 km.

7. MENGUKUR MENGGUNAKAN
JALUR KERTAS
 1Jarak melengkung di atas peta seperti sungai, tali air, jalan raya, benteng dan
tarahan dapat diukur dengan menggunakan benang dan jaluran kertas.
Mengukur jarak sungai antara Jambatan Usop dengan Jambatan Cukai.
1. Tentukan tempat yang hendak diukur.
2. Tandakan satu titik di tengah-tengah kedua-dua jambatan tersebut.
3. Tandakan satu tanda pada hujung benang dengan pen atau pensel.
4. Letakkan bahagian benang yang sudah ditandakan itu pada titik Jambatan Usop.
5. Gerakkan jari sambil menekan benang mengikut lengkung Sungai Kerapu dari
Jambatan Usop ke Jambatan Cukai.
6. Regangkan benang ke atas skala lurus dan baca ukurannya.
7. Jarak sebenar antara Jambatan Usop dengan Jambatan Cukai melalui sungai
ialah 4.5 km.