Ky Thuat Huan Luyen

Hoäi Ñoàng Trung Öông Höôùng Ñaïo Vieät Nam

Phöông Phaùp vaø
Kyõ Thuaät Huaán Luyeän Höõu Hieäu
Ñeå Huaán Luyeän vaø Phaùt Trieån
Ngöôøi Tröôûng Thaønh

Ngöôøi dòch : Nghieâm vaên Thaïch

Taøi lieäu do Hoäi Ñoàng Trung Öông Höôùng Ñaïo Vieät Nam,
Ban Tu Thö, aán haønh.
Nguyeân taùc : quot;Effective Training Methods & Techniquesquot;,
cuûa Vaên Phoøng AÙ chaâu – Thaùi Bình Döông, Toå chöùc
Höôùng Ñaïo Theá Giôùi (World Scout Bureau / Asia-Pacific
Region), aán baûn thöù 3, naêm 1995.
Ngöôøi dòch : Nghieâm Vaên Thaïch
Trình baøy : Gia Bình Lafouasse
Thöïc hieän kyõ thuaät vaø phaùt haønh : Leâ Minh Lyù vaø Ban Tu
Thö HÑTÖ/HÑVN.
Thaùng 3-2002.

PHÖÔNG PHAÙP VAØ KYÕ THUAÄT HUAÁN LUYEÄN - 2 -

Lôøi noùi ñaàu

Hoäi nghò Toå chöùc Höôùng Ñaïo Theá giôùi kyø thöù 33 taïi
Bangkok thaùng 7 dl.1993 ñaõ thay ñoåi Chính saùch
Huaán Luyeän cuûa Toå chöùc Theá giôùi khi chaáp nhaän
quot;Chính saùch Nhaân söï Tröôûng thaønhquot;õ. Huaán luyeän laø
nguyeân toá caáu taïo trong chu kyø sinh hoaït cuûa Tröôûng,
khi chòu traùch nhieäm ñem tôùi baèng nhieàu loái nhöõng
chöông trình toát cho ñoâng ñaûo ngöôøi treû.

Huaán luyeän chæ ñaït keát quaû khi ñöôïc truyeàn thuï baèng
caùch aùp duïng nhöõng phöông phaùp vaø kyõ thuaät höõu
hieäu.

Hai aán baûn ñaàu cuûa taäp naøy ñaõ laø chaát lieäu höõu ích
cho nhieàu khoùa huaán luyeän cuûa Vuøng AÙ chaâu Thaùi
Bình Döông trong hai thaäp kyû. Ñaây laø aán baûn thöù ba,
coù boán phöông phaùp ñöôïc boå tuùc theâm cho tieán trình
huaán luyeän höõu hieäu vaø giaûn dò hôn.

Trong aán baûn thöù nhaát ñaõ noùi raèng quot;söu taäp khoâng
töï nhaän laø ñaày ñuû vì chuùng toâi truø ñònh laâm thôøi goàm
theâm phöông phaùp vaø kyõ thuaät huaán luyeän ñaõ theå hieän
thaønh coâng ñoái chieáu vôùi nhöõng phaùt trieån môùiquot;. Ñieàu
naøy ñaõ ñöôïc chöùng minh cho tôùi ngaøy nay.

Toâi thaønh thöïc caûm taï quyù Tröôûng ñaõ ñoùng goùp yù
kieán vaø ñeà nghò caûi thieän aán baûn naøy.

Kim Kyu Young
Giaùm Ñoác Vuøng


Muïc Luïc

I- Phöông phaùp giaûng daïy vaø tieán trình hoïc taäp
II - Söû duïng caâu hoûi khi hoïc taäp
III - Thaûo luaän nhoùm
IV - Ñoäng naõo
V- Nhoùm Thaàm Thì
VI - Thuyeát giaûng
VII - Ñaøm thoaïi
VIII - Ñaøm thoaïi nhoùm
IX - Söû duïng trôï cuï thính thò
X- Giaûng taäp
XI - Phöông phaùp caên baûn
XII - Vai tuoàng cöông
XIII - Nhoùm döï aùn
XIV - Ñieàu nghieân moät söï vieäc
XV - Hoäi giaûng
XVI - Tham cöùu chung (VIPP)
XVII - Chuaån bò moät khoùa huaán luyeän


Ghi Chuù Cho Tröôûng Huaán Luyeän
Tröôûng coù vò trí quan troïng trong Phong traøo.
•

Haõy höôùng daãn khoùa moät caùch thaønh thöïc vaø höõu hieäu ngoõ haàu ñem tôùi lôïi ích cho
•
Phong traøo.

Khoùa sinh phaùn xeùt Tröôûng qua ñöôøng loái Truôûng höôùng daãn khoùa. Ñaây laø vaán ñeà uy
•
tín cuûa Tröôûng.

Toát nhaát laø môû khoùa taïi nhöõng trung taâm ñaõ thieát laäp saün, hoaëc ñòa ñieåm thích hôïp.
•

Môû khoùa sau khi ñaõ truø hoaïch ñaày ñuû.
•

Phaûi coù ñuû phuï taù tieáp tay. Moãi nhoùm moät coá vaán laø ñieàu thieát yeáu.
•

Theå hieän khoùa ñuùng theo phöông phaùp vaø trôï cuï sö phaïm.
•

Giaûm phaàn lyù thuyeát ñeán möùc toái thieåu ; taêng phaàn phoâ dieãn vaø thöïc taäp.
•

Khieán cho khoùa sinh tham gia vaøo tieán trình hoïc taäp, ñeå giuùp hoï hoïc taäp mau hôn vaø
•
nhôù laâu hôn nhöõng gì ñaõ hoïc taäp.

Tröôûng laø coå ñoäng vieân cuûa Phong traøo. Chæ coù Tröôûng môùi loâi cuoán theâm ñöôïc ngöôøi
•
cho Phong traøo.

Haõy môû khoùa huaán luyeän ñeå khuyeán khích khoùa sinh ôû trong Phong traøo laâu daøi hôn.
•

Tröôûng Huaán Luyeän gioûi laø truï coät cuûa toå chöùc.
•

Tröôûng phaûi tieán trieån trong traùch vuï huaán luyeän. Nhöõng maåu goã (hay baát cöù bieåu
•
töôïng naøo) Tröôûng ñeo seõ in daáu trong tim vaø nhaéc nhôû söï daán thaân cuûa Tröôûng.

Söï taän tuïy vaø göông maãu cuûa Tröôûng seõ laø nieàm höùng khôûi cho taát caû Tröôûng HÑ
•
trong vuøng Tröôûng phuï traùch.

Phaåm chaát hoaït ñoäng HÑ tuøy thuoäc phaàn lôùn vaøo phaåm chaát huaán luyeän.
•


Phöông Phaùp Giaûng Daïy vaø Tieán Trình Hoïc Taäp
Phöông phaùp giaûng daïy
quot;Giaûng daïyquot;: theo höôùng cuûa Giaûng vieân
quot;Daïyquot; ñònh nghóa laø : quot;Huaán luyeän, giaûng giaûi, caùch naøo, truyeàn thuï baèng söï chæ
daãn kieán thöùcquot; - theo Töø ñieån Oxford

Böôùc giaûng daïy
1.- Noùi vôùi hoï nhöõng gì seõ noùi
2.- Noùi vôùi hoï
3.- Noùi vôùi hoï nhöõng gì ñaõ noùi vôùi hoï
Ghi chuù - Neáu troø chöa hoïc ñöôïc, laø vì thaày chöa daïy.

Tieán trình hoïc taäp
Ñònh nghóa quot;hoïcquot; : thaâu ñöôïc kieán thöùc, kyõ naêng, do söï nghieân cöùu, do kinh
nghieäm, hay do ñöôïc giaûng daïy - theo Töø ñieån Oxford

AÙp duïng tieán trình hoïc taäp
1.- Daãn nhaäp
2.- Trình baøy
3.- Dieãn giaûng
4.- OÂn laïi
5.- Thöïc taäp
6.- Kieåm tra

Toång keát
Chuùng ta luoân luoân söû duïng tieán trình hoïc taäp khi phoâ dieãn thuû thuaät HÑ. Tuy
nhieân, khi ñeà caäp tôùi trieát lyù HÑ, chuùng ta trôû lui veà kyõ thuaät quot;thuyeát minhquot; roài thaéc maéc
taïi sao khoâng thaám !
quot;Neáu toâi nghe, toâi queân ;
Neáu toâi thaáy, toâi nhôù
Neáu toâi laøm, toâi bieátquot; - Ngaïn ngöõ Trung quoác

Phöông phaùp giaûng daïy toát söû duïng TAÁT CAÛ ba giaùc quan : tai, maét vaø tay.


Ghi chuù veà Tieán trình Giaûng daïy - Hoïc taäp
1 - Thaønh quaû coâng taùc tuøy thuoäc nhieàu loaïi hoïc taäp :
a) Kieán thöùc - nhöõng döõ kieän moät ngöôøi ñaõ thaâu thaäp coù the åsöû duïng ñeå öùng phoù vôùi nhu caàu
cuûa moïi tình traïng
b) Hieåu bieát - söï dieãn dòch yù nghóa söï vieäc vaø khaû naêng suy ñoaùn söï vieäc xaûy ra, cuøng vôùi nhaän
thöùc moái töông quan giöõa söï vieäc töông ñoàng hay khaùc bieät.

c) Taøi kheùo - Trình ñoä chuyeân khoa trong vieäc söû duïng vaø aùp duïng kieán thöùc vôùi hieåu bieát vaø
d) Thaùi ñoä - caûm xuùc tröôùc hay ñoái vôùi söï vieäc, caên cöù treân söï dieãn dòch nhöõng kinh nghieäm baûn
thaân hay cuûa ngöôøi khaùc.

2 - Kieán thöùc, hieåu bieát, taøi kheùo vaø thaùi ñoä, tuy hoïc baèng nhieàu loái, thöôøng lieân heä vôùi nhau veà
thaønh quaû.

Tæ duï chôi cuø (golf) ñoøi hoûi :

* kieán thöùc veà qui leä vaø theå leä ñòa phöông, khoaûng caùch, ñoà tuyeán, vaø ñieàu kieän chôi ;
* hieåu bieát veà söï töông quan giöõa vò trí traùi cuø, gaäy cuø löïa choïn, vaø caùch vuït ;
* taøi kheùo khi vuït traùi cuø vaø
* moät thaùi ñoä muoán caûi thieän söï theå hieän cuøng vôùi keát quaû.

3 - Moät tieán trình hoïc taäp höõu hieäu seõ caên cöù treân nhöõng nguyeân taéc sau ñaây veà söï hoïc taäp cuûa ngöôøi
tröôûng thaønh :
* Tröôûng nieân hoïc laøm baèng thöïc haønh
* Tröôûng nieân thaâu thaäp aán töôïng do giaùc quan (tai, maét, tay, v.v.)
* Tröôûng nieân chæ hoïc khi hoï saün saøng hoïc
* Tröôûng nieân noái lieàn ñieàu môùi hoïc vôùi ñieàu ñaõ bieát
* Tröôûng nieân hoïc töøng döõ kieän moät
* Tröôûng nieân hoïc nhanh hôn khi thaønh quaû khieán cho hoï thoûa maõn
* Tröôûng nieân coù nhu caàu hieåu roõ ñieàu hoï hoïc
* Tröôûng nieân phaùt trieån taøi kheùo baèng caùch thöïc taäp
* Tröôûng nieân khaùc bieät nhau veà khaû naêng vaø trình ñoä
(G.s. Lynn A.Emerson - Thuû baûn veà Nguyeân taéc Giaùo duïc vaø Huaán luyeän, Vieän Ñaïi Hoïc
Tieåu bang New York)


Söû Duïng Caâu Hoûi Khi Ñieàu Khieån Hoïc Taäp
Caâu hoûi laø coâng cuï toát laøm cho hoïc taäp deã daøng. Khi söû duïng thoâng minh caâu hoûi coù theå :
• höôùng daãn söï hoïc taäp
• thuùc ñaûy moät cuoäc tranh luaän
• laøm saùng toû moät vaán ñeà
• taïo söï chuù yù
• khôûi xöôùng söï suy tö
• thaâu ñöôïc söï ñoùng goùp caù nhaân
• goùp nhaët döù kieän
• phaùt trieån ñeà taøi vaø
• thay ñoåi khuynh höôùng hay thaùi ñoä cuûa cöû toïa, v.v.

Loaïi caâu hoûi

1 - Caâu hoûi chung vaø kích phaùt
Ñaây laø nhöùng caâu hoûi ñaët ra cho caû khoùa/nhoùm nhaèm gôïi söï suy tö, taïo khoâng khí thích hôïp cho
söï hoïc taäp, vaø khích ñoäng söï tham gia cuûa hoïc vieân, nhöng khoâng döï truø coù söï traû lôøi cuûa baát cöù
ai trong nhoùm. Nhöõng caâu hoûi naøy khieán cöû toïa suy ñoaùn vaø chaêm chuù.
Tæ duï : Ai coù theå noùi leân danh hieäu cuûa vò saùng laäp Phong traøo HÑ ? Ñaây laø caâu hoûi
chung caû nhoùm, khoâng ai traû lôøi neáu chöa coù söï chæ ñònh.

2 - Caâu hoûi tröïc tieáp
Ñaây laø caâu hoûi cho ñích danh moät caù nhaân. Seõ söû duïng coù lôïi ích ñeå :
• thu huùt söï chaêm chuù cuûa nhöõng caù nhaân
• laøm cho moät caù nhaân ñaëc bieät lieân quan vaøo vaán ñeà
• haïn cheá söï ñoäc chieám
• thuùc hoái suy tö cuûa tham döï vieân baäc trung
• khích ñoäng nhöõng tham döï vieân thuï ñoäng hay thôø ô
• giuùp cho moät tham döï vieân nhuùt nhaùt ñöôïc ñoùng goùp
• söu taäp döõ kieän hay tin töùc, vaø
• nhaän laõnh yù kieán cuûa chuyeân gia, v.v.

Tæ duï : Baïn A. ! Teân vò saùng laäp HÑ laø gì ? Rieâng A. seõ traû lôøi maø thoâi.


3 - Caâu hoûi chuyeån hoaùn vaø tieáp chuyeàn
Moät ngöôøi laõnh ñaïo kheùo leùo, thay vì ñích thaân traû lôøi caâu hoûi, chuyeån hoaùn caâu hoûi ñaët ra cho
chính mình vaø tieáp chuyeàn caâu hoûi aáy ñeán caùc tham döï vieân xin lôøi giaûi ñaùp. Lôïi ích loaïi naøy laø :
• ngöôøi laõnh ñaïo khoâng buoäc phaûi traû lôøi taát caû caâu hoûi (coù theå ngöôøi laõnh ñaïo khoâng
coù giaûi ñaùp cho moïi caâu hoûi)
• tìm söï ñoùng goùp cuûa thaønh vieân khaùc trong nhoùm
• ngöôøi thích ñaùng, khi ñöôïc hoûi tieáp chuyeàn, seõ traû lôøi thoûa ñaùng
• khieán moïi tham döï vieân chaêm chuù, vaø
• tham döï vieân caûm thaáy thoûa maõn ñaõ ñoùng goùp vaøo moät tröôøng hôïp hoïc taäp

Tæ duï - A hoûi vò laõnh ñaïo : Thöa Tröôûng, cuoán saùch ñaàu tieân veà HÑ coù tieâu ñeà gì ?
Tröôûng laõnh ñaïo tieáp chuyeàn vaø hoûi : Baïn B ! Baïn coù traû lôøi ñöôïc caâu hoûi naøy khoâng ?
B ñaùp : Thöa coù, ñoù laø quot;HÑ cho treû emquot;.
Tröôûng laõnh ñaïo höôùng veà A noùi : Baïn A ! Baïn ghi nhaän chöa ?
A ñaùp : Thöa ñaõ, caûm ôn Tröôûng.

4 - Caâu hoûi noái tieáp
Loaïi naøy, nhö teân ñaët, duøng ñeå tieáp noái, môû roäng theâm vaán ñeà, cuûng coá söï hoïc taäp ñang theå hieän,
nhaéc laïi vaø ghi nhaän phaûn öùng nôi hoïc vieân veà nhöõng ñieàu ñaõ hoïc taäp. Ñaây cuõng coù theå laø caâu
hoûi oân taäp.
Tæ duï - a) Heä thoáng haøng ñoäi roõ raøng laø moät phöông phaùp HÑ, phaûi khoâng ?
b) Hoäi ñoàng Minh nghóa coù theå laøm gì khaùc ñeå ñieàu chænh HÑS ñoù ?
c) Nhö theá, Ñoaøn Tröôûng laø moät nhieäm vuï ñieàu khieån deã daøng. Caùc baïn
coù ñoàng yù khoâng ?

Ñeå keát luaän : Caâu hoûi ñuùng seõ nhaän ñöôïc traû lôøi thoûa ñaùng. Khi naøo caâu hoûi cuûa baïn khoâng
nhaän ñöôïc traû lôøi, haõy thöû ñaët caâu loái khaùc ñeå hoûi laïi.


Thaûo Luaän Nhoùm
Thaûo luaän nhoùm laø gì ?

moät ñònh cheá daân chuû cao ñoä
•

moät traïng huoáng ñeå thaønh vieân hoïc hoûi laãn nhau
•

moät thöû nghieäm ñeå laøm toaøn nhoùm tích cöïc suy tö
•

Moät phöông thöùc raát linh ñoäng vaø höõu ích ñeå phaùt trieån hoïc vieân ; söï thaønh coâng tuøy thuoäc söï
thaáu hieåu ba yeáu toá lieät keâ ôû treân, vaø ôû taøi kheùo höôùng daãn cuûa ngöôøi laõnh ñaïo cuoäc thaûo luaän.

Traùch vuï cuûa ngöôøi laõnh ñaïo cuoäc thaûo luaän

DAÃN NHAÄP vaø trình baøy ñeà taøi thaûo luaän
•

THUÙC ÑAÅY söï trao ñoåi kieán thöùc vaø kinh nghieäm
•

GIÖÕÕ MINH BAÏCH muïc tieâu thaûo luaän tröôùc toaøn theå nhoùm
•

TOÙM LUÔÏC cuoäc thaûo luaän.
•

Ngöôøi laõnh ñaïo gioûi KHOÂNG thuyeát minh hay giaûng baøi, maø haønh ñoäng vôùi tö caùch chuû toïa, ngöôøi laøm
moïi söï troâi chaûy, hoaëc ngöôøi ñieàu hoøa.

Ngöôøi chuû toïa laáy yù kieán töø nhöõng thaønh vieân cuûa nhoùm thay vì phaùt bieåu yù kieán caù nhaân.


MOÄT NHOÙM THAÛO LUAÄN
goàm caùc Thaønh vieân
vaø ngöôøi Laõnh ñaïo Thaûo luaän

KHOÂNG PHAÛI nhö Giaûng sö vaø thính giaû theá naøy :

CHUÛ TOÏA TRÌNH BAØY
THAØNH VIEÂN LAÉNG NGHE

CUÕNG KHOÂNG PHAÛI nhö giaùo sö vaø sinh vieân theá naøy :

CHUÛ TOÏA ÑAËT CAÂU HOÛI
THAØNH VIEÂN TRAÛ LÔØI

Nhöng TUÔNG ÑOÄNG SOÂI NOÅI nhö theá naøy :

CHUÛ TOAÏ ÑIEÀU KHIEÅN
THAØNH VIEÂN ÑOÙNG GOÙP


Chuaån bò laõnh ñaïo thaûo luaän nhoùm
Ngöôøi laõnh ñaïo chuaån bò. . .

BAÛN THAÂN
•

MOÄT KEÁ HOAÏCH THAÛO LUAÄN
•

aán ñònh muïc tieâu caên baûn cuûa cuoäc thaûo luaän
-
ghi chuù nhöõng gì mình bieát veà ñeà taøi
-
döõ kieän boå tuùc, neáu caàn thieát
-

DUÏNG CUÏ VAØ CAÙCH AN BAØI
•

MOÄT NGHÒ TRÌNH THAÛO LUAÄN BAO GOÀM. . .
•
- muïc tieâu cuûa mình
- thöù töï hôïp lyù caùc ñeà taøi (tính giôø)
- ghi chuù nhöõng lôøi daãn nhaäp
- ghi chuù nhöõng ñieåm chính, nhöõng caâu hoûi seõ ñaët, giai thoaïi, tröôøng hôïp ñaõ nghieân cöùu, v.v.
- ghi chuù veà söï söû duïng trôï cuï thính thò
- ghi chuù veà keát luaän hay toùm löôïc döï lieäu


Caùch an baøi
Phoøng hoïp caàn ñuû baøn gheá, khoâng quaù roäng hay quaù chaät so vôùi soá hieän dieän. Choã ngoài phaûi tieän nghi
nhöng khoâng quaù thoaûi maùi. Saép ñaët theá naøo ñeå moïi ngöôøi coù theå nhìn thaáy nhau, thaáy laõnh ñaïo thaûo
luaän, vaø baûng vieát / ñoà bieåu. Baøn vieát seõ höõu ích neáu thaønh vieân seõ phaûi ghi cheùp hay tham khaûo giaáy tôø,
nhöng coù theå seõ ñem laïi caûnh nghieâm tuùc baïn muoán traùnh. Phoøng bò ñeå khoâng ai bò choùi maét, vaø kieåm
soaùt nhieät ñoä phoøng hoïp ôû möùc thích hôïp. Saép ñaët moïi duïng cuï caàn thieát.

Phoøng thaûo luaän toát nhaát hình vuoâng. Kieåu naøy cho
pheùp baïn saép gheá thaønh voøng troøn khieán ngöôøi
trong phoøng ñeàu nhìn thaáy laãn nhau

Tuy nhieân, nhieàu phoøng hình chöõ nhaät vaø baïn
haõy thaän troïng ñeå ñoàng thôøi traùnh caûnh quot;saép toa
xe löûaquot;-

vaø loái quot;saép haøng daøiquot;

Loái saép ñaët toát nhaát trong phoøng daøi laø ñaët chuû
toïa töïa vaøo phía töôøng daøi, vaø thaønh vieân ngoài
theo hình baùn cung. Ñaây khoâng phaûi laø caùch lyù
töôûng, nhöng ít nhaát thaønh vieân seõ gaàn caän vôùi
chuû toïa vaø phaùt ngoân vieân.


Laõnh ñaïo thaûo luaän nhoùm

Phaàn 1 - Khai maïc vaø daãn nhaäp

Thieát laäp moät khoâng khí daân chuû
•

Lieät keâ nhöõng muïc tieâu thaûo luaän. Kieåm ñieåm boái caûnh caên baûn.
•

Aán ñònh theå leä vaø yù nghóa nhöõng töø coù theå gaây hieåu laàm.
•

Phaàn 2 - Phaùt khôûi, höôùng daãn, toùm löôïc töøng ñeà muïc thaûo luaän

Böôùc 1 Tung ra ñeà muïc thöù nhaát
- Söû duïng lôøi traàn thuaät daãn nhaäp, caâu hoûi khôi maøo. Ñaët caâu loái khaùc hoûi laïi vaø
neáu caàn thieát, hoûi ñích danh moät thaønh vieân.

Böôùc 2 Höôùng daãn cuoäc thaûo luaän
- Khuyeán khích söï tham gia cuûa taát caû, töï ñaët mình ôû haäu tröôøng vaø traùnh söû
duïng uy quyeàn
- Ñeà phoøng söï ñoäc chieám phaùt bieåu vaø khieán cuoäc thaûo luaän tieán trieån baèng
caùch kheùo söû duïng caâu hoûi

Böôùc 3 Toùm löôïc töøng giai ñoaïn thaûo luaän
- Neâu roõ vaø laøm saùng toû nhöõng ñieåm chính yeáu vaø keát luaän

Phaàn 3 - Keát thuùc cuoäc thaûo luaän

Kieåm ñieåm muïc tieâu ñoái chieáu vôùi keát luaän ñaït tôùi, nhaán maïnh nhöõng ñieåm chính vaø laøm cho
•
lieàn laïc nhöõng ñoaïn taùch rôøi.

Ngôïi khen thaønh vieân vaø chaám döùt thaûo luaän ñuùng giôø döï ñònh.
•


Söû duïng caâu hoûi trong thaûo luaän nhoùm
CAÂU HOÛI laø coâng cuï raát höõu hieäu ñeå höôùng daãn, khích ñoäng, vaø laøm saùng toû cuoäc thaûo luaän.

Söû duïng caâu hoûi :
ñeå khích ñoäng yù thích thuù, ñeà xöôùng söï suy tö vaø laõnh nhaän söï tham gia cuûa töøng caù nhaân
•
ñeå goùp nhaët döõ kieän, phaùt trieån ñeà taøi vaø tieán tôùi moät keát luaän
•
ñeå thay ñoåi khuynh höôùng thaûo luaän, haïn cheá hay chaám döùt thaûo luaän.
•
Ghi chuù - Tham chieáu Chöông II veà chi tieát caùc loaïi caâu hoûi.

Thaønh vieân nhoùm döôùi nhaõn quan cuûa nguôøi Laõnh ñaïo Thaûo luaän

Moät khoùa sinh haûi ngoaïi göûi cho chuùng toâi böùc hí hoïa naøy, nhö quyù Tröôûng thaáy, khoâng phaûi
khoâng coù khía caïnh nghieâm tuùc.

1.- Loaïi hay caõi - Haõy bình tónh, ñöøng ñoâi co, ngaên hoï khoâng ñoäc chieám
2.- Loaïi tích cöïc - Giuùp nhieàu cho cuoäc thaûo luaän. Khieán cho söï ñoùng goùp cuûa hoï
taêng leân. Luoân luoân söû duïng ñeán hoï.
3.- Loaïi ïbieát heát moïi söï - Ñeå nhoùm öùng phoù vôùi thuyeát cuûa hoï.
4.- Loaïi noùi nhieàu - Ngaét lôøi moät caùch kheùo leùo. Haïn cheá thôøi gian hoï phaùt bieåu.
5.- Loaïi nhuùt nhaùt - Ñaët caâu deã ñeå hoûi hoï. Laøm hoï taêng phaàn töï tin. Töôûng leä khi
ù coù dòp.
6.- Loaïi baát hôïp taùc quot;saøi laécquot;- Khai thaùc tham voïng cuûa hoï - thöøa nhaän vaø söû duïng
hieåu bieát vôùi kinh nghieäm cuûa hoï.
7.- Loaïi uø lì thôø ô - Hoûi hoï veà phaàn vuï cuûa hoï. Khieán cho hoï keâ ra tæ duï veà nhöõng
söï vieäc hoï öa thích.
8.- Loaïi chaân maøy nhöôùng cao (töï cao töï ñaïi) - Chôù pheâ bình hoï. Söû duïng kyõ
thuaät : quot;ñöôïc - nhöng maø...quot;
9.- Loaïi hoûi dai - Muoán cho Laõnh ñaïo Nhoùm loït baãy. Chuyeån caâu hoûi cuûa hoï cho
nhoùm.


Baûn Thaåm Ñònh cuûa Laõnh Ñaïo Nhoùm

Coù Khoâng

Taát caû thaønh vieân nhoùm coù tham gia thaûo luaän khoâng ?

Cuoäc thaûo luaän coù töï nhieân - töùc laø khoâng goø eùp - khoâng ?

Cuoäc thaûo luaän coù tieán haønh tuaàn töï khoâng ? Toâi coù giöõ cuoäc thaûo luaän trong khuoân
khoå ñeà taøi vaø höôùng veà muïc tieâu cuûa khoùa khoâng ?
Toâi coù töï kieàm cheá khoâng thuyeát giaûng, khoáng cheá, vaø/hoaëc neâu yù kieán rieâng khoâng ?

Toâi coù gaéng söùc khieán thaûo luaän vieân laéng nghe vaø toân troïng yù kieán ngöôøi khaùc khoâng
?
Toâi coù töï kieàm cheá khoâng vaøo baát cöù beø naøo trong cuoäc thaûo luaän khoâng ?

Toâi coù töï kieàm cheá khoâng traû lôøi caâu hoûi khoâng ? Thay vì traû lôøi, toâi coù nhôù tieáp
chuyeàn caâu hoûi ñoù veà nhoùm khoâng ?
Toâi coù töï kieàm cheá khoâng leân maët thoâng thaùi khoâng ?

Toâi chæ ñaët laïi caâu ñeå hoûi khi caàn thieát, vaø khi aáy coù duøng töø giaûn dò, caâu ngaén goïn
khoâng ?
Toâi coù giöõ ñöôïc söï kieåm soaùt toaøn thôøi gian khoâng ?

Toâi coù giöõ ñöôïc söï chuyeân chuù suoát khoùa khoâng ?

Toâi coù toùm löôïc ñuû khieán cho nhoùm coâ ñoïng ñöôïc söï suy tö khoâng ?

Toâi coù bao goàm ñuû ñeà muïc, keå caû söï öùng duïng khoâng ?

Toâi coù laøm toång keát vôùi söï giuùp ñôõ cuûa caû nhoùm khoâng ?

Nhoùm coù rôøi phoøng hoïp vôùi chuùt gì ñeå suy ngaãm khoâng ?

Toâi coù caûm ôn thaønh vieân nhoùm veà söï ñoùng goùp cuûa hoï khoâng ?

Toâi coù chaám döùt buoåi hoïp ñuùng giôø khoâng ?


Ñoäng Naõo
ÑOÄNG NAÕO laø kyõ thuaät thaâu thaäp nhieàu yù kieán töø moät nhoùm ngöôøi. . . ñeå giaûi quyeát moät vaán ñeà, ñeå
•
caûi thieän ñieàu gì hay hoaït ñoäng naøo.

Seõ khoâng coù thaåm xeùt hay baøn luaän veà moãi yù kieán neâu ra. Söï thaåm ñònh tieán haønh sau thôøi gian ñoäng
•
naõo (coi trang 15)

Khoâng thaønh vieân naøo ñöôïc pheùp cheâ cöôøi hay dieãu côït moät yù kieán, cho duø yù kieán ñoù ra ngoaøi thoâng
•
leä ñeán bao nhieâu nöõa

Taát caû yù kieán ñeàu ñöôïc Thö kyù nhoùm ghi nhaän
•

YÙ kieán do moät ngöôøi neâu ra coù theå ñöôïc khueách tröông bôûi moät ngöôøi khaùc. Ngöôøi khueách tröông
•
daãn chieáu yù ñaõ phaùt bieåu baèng caùch noùi «thaùp tuøng»: Toâi thaùp tuøng yù kieán Baïn X, ñeà nghò . . .

Caâu hoûi neâu leân ñeå ñoäng naõo seõ khoâng ñoøi hoûi giaûi ñaùp daøi doøng, coâng thöùc toaùn hoïc, v.v. Chuùng ta
•
tìm yù kieán ñeå laøm gì. Laøm theá naøo seõ caân nhaéc sau, trong luùc thaåm ñònh.

Caùch theå hieän

Neáu baïn vaø/hoaëc nhoùm chöa ñoäng naõo bao giôø, haõy laøm moät khoùa möôøi phuùt thöïc taäp tröôùc.
Duøng moät ñeà taøi deã, khoâng quan troïng, tæ duï : laøm sao caûi thieän chieác aùo ñoàng phuïc H.Ñ. ? Trong khoùa
thöïc taäp, kyõ thuaät seõ ñöôïc minh thò.

Keát quaû seõ thuyeát phuïc baïn cuøng tham döï vieân laø ñoäng naõo ñem laïi nhieàu yù kieán. Bình thöôøng töø
30 ñeán 50 yù kieán coù theå naûy sinh töø moät nhoùm 18 ngöôøi trong khoùa ñoäng naõo möôøi phuùt.

Ñieàu quan troïng laø theo ñuùng taát caû saùu khoaûn keâ ôû treân.

Naøo ta vaøo cuoäc

1- An baøi tham döï vieân thaønh hình baøu duïc roäng. Moãi ngöôøi ñeàu phaûi thaáy roõ nhöõng ngöôøi khaùc.
Neáu nhaân soá laø 15 ñeán 20 ngöôøi, chia ra hai nhoùm ñoäng naõo.

2- Chæ ñònh moät quot;laõnh ñaïoquot; vaø moät quot;thö kyùquot;. Seõ caàn tôùi hai thö kyù neáu moät khoâng kòp hôøi ghi
nhaän ñuû moïi yù kieán. Moãi thö kyù seõ luaân phieân ghi, töùc laø caùch moät yù ghi moät yù. Hai baûn keâ
goäp laïi laø toaøn theå yù kieán cuûa nhoùm. Ngöôøi laõnh ñaïo vaø thö kyù khoâng neâu yù kieán ; hoï ñuû baän
roài.

3- Laõnh ñaïo nhaéc laïi caâu hoûi hay vaán ñeà muoán laáy yù kieán.

4- Laõnh ñaïo laàn löôït goïi töøng ngöôøi trong voøng hoïp.

5- Moãi ngöôøi phaûi leân tieáng khi ñeán löôït. Hoaëc cho moät yù kieán, hoaëc noùi quot;toâi nhöôøngquot; neáu voøng
ñoù khoâng coù yù kieán. Khi khueách tröông hay boå tuùc moät yù ñaõ phaùt bieåu thì noùi quot;thaùp tuøngquot; nhö
ñaõ trình baøy ôû treân.

6- Moãi ngöôøi chæ neâu moät yù kieán khi ñeán löôït, töùc laø moãi voøng moät yù kieán.

7- Laõnh ñaïo keâu nhanh laàn löôït töø ngöôøi naøy qua ngöôøi khaùc. Khi taát caû ñaõ coù cô hoäi phaùt bieåu
goïi laø moät quot;voøngquot;. Laõnh ñaïo tieáp tuïc ngay voøng 2, voøng 3, v.v. cho tôùi khi ñeán voøng taát caû
ñeàu noùi quot;toâi nhöôøngquot;. Nhö theá, toaøn boä yù kieán cuûa nhoùm ñaõ ñöôïc thaâu thaäp. Luùc naøy, Laõnh
ñaïo vaø Thö kyù coù theå ghi yù kieán cuûa mình vaøo baûn keâ, neáu coù.

Ghi chuù - Thö kyù khoâng ghi teân ngöôøi neâu yù kieán. Chuùng ta chæ tìm toøi yù kieán cuûa nhoùm.
Ngöôøi naøo ñaõ neâu yù kieán khoâng quan troïng. Laõnh ñaïo coù traùch nhieäm ngaét lôøi pheâ bình hay chæ
trích (thaåm ñònh) moät yù kieán, vaø ngaên caûn tham döï vieân giaûi thích daøi gioøng veà yù kieán cuûa ñöông
söï. Laõnh ñaïo phaûi khieán toaøn nhoùm suy tö, suy tö vaø suy tö, khoâng bò phaân taùn vì lôøi bình luaän
nhö theá.

Moät phöông thöùc ñoäng naõo khaùc laø aán ñònh thôøi gian (tæ duï 10 phuùt) cho khoùa. Neáu duøng phöông
thöùc naøy, Laõnh ñaïo chæ ñònh moät ngöôøi quot;caàm canhquot;. Ngöôøi caàm canh seõ noùi quot;ngöngquot; hoaëc rung
chuoâng, goõ ly, khi maõn thôøi gian ñaõ ñònh.

Thöïc taäp - Haõy laøm moät khoùa möôøi phuùt thöïc taäp ñeå hieåu roõ kyõ thuaät vaø theå thöùc ñoäng naõo. Ñeà
taøi gôïi yù : Ñoàng phuïc HÑ coù theå caûi thieän nhö theá naøo ?

Thaåm ñònh
1. Söï thaåm ñònh caùc yù kieán thöïc hieän sau khoùa ñoäng naõo.

2. Moät toáp thaåm ñònh goàm hai hay ba ngöôøi coù lieân heä maät thieát nhaát tôùi ñeà taøi ñoäng naõo seõ caân haéc
töøng yù kieán moät.

3. Söï thaåm ñònh coù theå tieán haønh luùc khaùc hoaëc ôû ñòa ñieåm khaùc. Khoâng caàn thieát phaûi laø ngay sau khoùa
ñoäng naõo.

4. Böôùc ñaàu laø loaïi nhöõng yù kieán naøo hoaøn toaøn khoâng thöïc teá, khoâng lieân quan hay khoâng neân duøng.

5. Gom chung nhöõng yù kieán töông töï.

6. YÙ kieán hoaëc nhöõng yù kieán coøn laïi seõ ñöôïc theå hieän ; duøng tham chieáu nghieân cöùu theâm, vaø nhö theá,
quyeát ñònh toái haäu seõ ñình hoaõn ; hay löu giöõ ñeå chôø dòp sau (moät yù kieán khoâng theå söû duïng baây giôø
coù theå laø moät yù kieán toát ñeå söû duïng sau naøy).


Ñeå keát luaän
ÑOÄNG NAÕO thaâu nhaët thaønh coâng moïi yù kieán vì :

a) taát caû tham döï vieân coù hieåu bieát toång quaùt veà ñeà taøi ñoäng naõo

b) nhieàu trí oùc seõ toát hôn moät ñôn ñoäc khi ñöôïc taäp trung vaøo moät vaán ñeà

c) giao löu tö töôûng (yù kieán cuûa ngöôøi naøy coù theå laøm naûy sinh yù kieán cuûa ngöôøi khaùc)

d) ngöôøi nhuùt nhaùt coù yù kieán. Hoï coù theå quaù duït deø khoâng baøy toû trong hoäi nghò bình thöôøng.
Moãi ngöôøi ñeàu tham döï trong khoùa ñoäng naõo, vaø

e) ñoäng naõo laø hoaït ñoäng tham möu ñoàng ñoäi.


Nhoùm Thaàm Thì
Caùc tham döï vieân tuøy luùc, coù theå ñöôïc chia thaønh nhöõng NHOÙM THAÀM THÌ - nhoùm töø ba ñeán
saùu ngöôøi, laäp ra ñeå thaûo luaän ngaén vaø khoâng caâu neä hình thöùc veà moät ñeà taøi haïn heïp, hoaëc tìm
giaûi phaùp cho moät vaán ñeà nhoû. Neáu caàn, nhoùm coù theå nhôø Huaán luyeän vieân giaûi thích hay giuùp
ñôõ, nhöng nhoùm töï höôùng daãn.

Muïc tieâu
Trong phieân khai maïc moät khoùa huaán luyeän khoâng coù baûng caâu hoûi tröôùc traïi, Nhoùm
Thaàm Thì coù theå ñöôïc xöû duïng ñeå cung caáp cho Huaán luyeän vieân döõ kieän veà nhu caàu vaø sôû thích
cuûa khoùa sinh. Nhoùm Thaàm Thì coù theå ñöôïc yeàu caàu thaûo luaän vaø lieät keâ thaéc maéc veà coâng taùc
cuûa thaønh vieân, nhöõng gì hoï mong thaâu löôïm ñöôïc ôû khoùa, hoaëc laõnh vöïc hoï nghó laø coù khaû naêng
cao nhaát.
Nhoùm Thaàm Thì coù lôïi ích giuùp Huaán luyeän vieân aán ñònh ñöôïc möùc ñoä khoùa sinh hieåu
bieát hay caûm nhaän veà moät ñeà taøi, tröôùc khi trình baøy veà ñeà taøi ñoù.

Sau khi trình baøy moät ñeà taøi, Huaán luyeän vieân coù theå laäp Nhoùm Thaàm Thì ñeå baøn luaän veà
giaûi phaùp phaùc hoïa cho moät vaán ñeà, maø Huaán luyeän vieân ñaõ caån thaän daøn xeáp ngoõ haàu laøm boäc
loä ñöôïc möùc hieåu bieát cuûa caùc khoùa sinh veà chaát lieäu.

Nhoùm Thaàm Thì cuõng ñöông nhieân coáng hieán baøi hoïc coù lôïi ích veà söï hôïp taùc trong
nhoùm, nhö nhöõng sinh hoaït töøng nhoùm ít ngöôøi. Nhöõng ngöôøi nhuùt nhaùt thöôøng thöôøng muoán döï
phaàn, vaø kinh nghieäm hoï thaønh coâng trong Nhoùm Thaàm Thì seõ khuyeán khích hoï tham gia nhöõng
nhoùm thaûo luaän ñoâng ngöôøi.

Giôùi haïn
Khoâng neân duøng Nhoùm Thaàm Thì ñeå trình baøy chaát lieäu môùi, vì caùc khoùa sinh ñöông
nhieân chöa coù caên baûn thích hôïp. Nhoùm Thaàm Thì khi aáy seõ trôû thaønh «söï chia seû doát naùt». (Chaát
lieäu môùi coù theå trình baøy thaønh coâng baèng caùch laäp Xöôûng - Nhoùm Haønh Ñoäng - vì cô caáu coù thôøi
gian daøi hôn, söû duïng taøi nguyeân hôïp caùch hôn, vaø Huaán luyeän vieân höôùng daãn nhieàu hôn laø
Nhoùm Thaàm Thì).

Theå thöùc neân duøng
1 - Chia khoùa sinh thaønh Nhoùm Thaàm Thì töø ba ñeán saùu ngöôøi. Baïn coù theå chæ ñònh chuû toïa vaø thö
kyù cho moãi nhoùm, yeâu caàu moãi nhoùm töï choïn, hoaëc ñeå söï laõnh ñaïo töï nhieân hình thaønh trong
nhoùm.

2 - Tröôùc khi caùc Nhoùm Thaàm Thì phaân taùn, giaûi thích roõ ñeà taøi thaûo luaän vaø nhieäm vuï cuûa moãi
nhoùm. Coù theå duøng khaåu leänh, vieát leân baûng, hoaëc phaân phaùt giaáy ghi saün. Caùc nhoùm coù theå ñöôïc
giao phoù cuøng moät nhieäm vuï, hoaëc moãi nhoùm coù nhieäm vuï khaùc nhau, khai phaù moïi khía caïnh

khaùc bieät cuûa ñeà taøi. Döôùi ñaây laø hai tæ duï veà nhieäm vuï cuûa Nhoùm Thaàm Thì, tæ duï thöù nhaát cho
ñôn vò tröôûng, thöù hai cho coá vaán ñôn vò (ghi chuù : khoâng coù traùch vuï töông ñöông trong HÑVN -
taïm coi nhö phuï taù).

Thaûo luaän ñeå phaân bieät kieåu laõnh ñaïo ñoøi hoûi bôûi traùch vuï trong khoùa cuûa Huaán luyeän vieân, traùch
vuï ñoái vôùi gia ñình cuûa Cha / Meï, traùch vuï trong ñoaøn cuûa Ñôn vò tröôûng.

Choïn thö kyù nhoùm ñeå ghi vaø thuaät laïi nhöõng kieåu laõnh ñaïo nhoùm ñaõ nhaän dieän.

Thaûo luaän vaø lieät keâ nhöõng phöông thöùc moät Uûy vieân HÑ coù theå duøng ñeå phaùt khôûi lieân laïc vôùi
Ñôn vò tröôûng. Theâm nöõa, töôøng thuaät ñeå khoùa thaûo luaän nhöõng phöông thöùc gaây nhieàu quan
ñieåm khaùc bieät vaø nhoùm muoán laáy yù kieán toaøn khoùa.

3 - Trong khi caùc nhoùm laøm vieäc, quan saùt söï tieán trieån vaø saün saøng giaûi ñaùp caâu hoûi
hay yeâu caàu giaûi thích.

4 - Taäp hoïp laïi caùc nhoùm khi thaáy haàu heát coù veû ñaõ xong vieäc.

5 - Neáu thích hôïp, chæ daãn moät nhoùm caên cöù theo keát quaû. Thaûo luaän coù theå dieãn ra tröôùc hoaëc
sau töôøng trình cuûa caùc thö kyù nhoùm.


Thuyeát Giaûng
Tuy raèng thuyeát giaûng coù theå laø kieåu daïy hay ho, nhöng ñoù laø phöông thöùc teû nhaït nhaát ñeå trình
baøy moät ñeà taøi soáng ñoäng trong khoùa hoïc HÑ. Tuy nhieân, moät baøi giaûng toát tieát kieäm cho khoùa
sinh khaù nhieàu thôøi gian tìm toøi veà ñeà taøi. Moät vò gioûi thuyeát giaûng coù theå ñoùng goùp nhieàu cho
thaønh quaû cuûa khoùa vaø cung caáp söï höùng khôûi nöõa.

Nhöng thuyeát giaûng coù moät soá baát tieän vaø giôùi haïn maø chuùng ta caàn löu yù :

a - Giaûng vieân ñoâi khi coù theå chuù troïng phoâ baøy kieán thöùc cuûa mình thay vì cho hoïc vieân
nhöõng gì hoï caàn bieát. Trong tröôøng hôïp naøy, vò ñoù duøng khoùa sinh laøm thính giaû thay vì thoûa maõn
nhu caàu thöïc teá cuûa hoï.

b - Neáu nhöõng trôï cuï thính thò khoâng chuaån bò chu ñaùo, söï chuyeân chuù coù theå maát ñi raát
nhanh. Nhöõng buoåi thuyeát giaûng khoâng neân keùo daøi quaù 45 phuùt.

c - Maët khaùc, quaù nhieàu trôï cuï thính thò laøm giaûng vieân laïc loõng, vaø ngaên trôû giaûng vieân
thöïc söï tieáp xuùc vôùi khoùa sinh ; ñieàu naøy cuõng khoâng phaûi laø ñieàu mong caàu.

d - Moät giaûng vieân thöôøng ñaët khoùa sinh vaøo vò trí thuï ñoäng, vaø ñaây khoâng phaûi laø phöông
thöùc toát ñeå trình baøy HÑ nhö moät Phöông Phaùp ñeà cao söï huaán luyeän soáng ñoäng vaø nhaán maïnh
tôùi söï quan troïng laøm cho khoùa sinh töï tìm hieåu.

e - Neân luoân luoân coù cô hoäi laøm vieäc nhoùm, trong nhoùm nhoû, ñeå kieåm ñieåm vaø thaûo luaän
nhöõng gì vöøa ñöôïc nghe. Neân coù moät kieåu khaûo saùt tröïc tieáp.

Toùm taét
Haõy bieåu loä kieán thöùc vaø nhaân caùch cuûa baïn
•
Khoâng bao giôø vöôït quaù thôøi gian aán ñònh
•
Khoâng bao giôø xen laán vaøo chaát lieäu ñeà taøi moät khoùa tieáp sau
•

Thöïc taäp thuyeát giaûng
Sau khi caûnh giaùc vaø chuaån bò, yeâu caàu khoùa sinh trình baøy nhaän ñònh ngaén goïn (ñaøm
luaän) veà baát cöù ñeà taøi naøo trong khoùa cuûa baïn. Khoâng ai ñöôïc noùi daøi hôn 5 phuùt.

Pheâ bình khaùch quan vaø xaây döïng, nhôù raèng pheâ bình ñeå caûi thieän chöù khoâng phaûi ñeå laøm
cho khoùa sinh boái roái. Haõy nhôù : «lôøi pheâ bình toát luoân luoân laøm cho ngöôøi chòu pheâ bình caûm
thaáy ñöôïc giuùp ñôõ».


Ñaøm Thoaïi
Moâ taû
Moät phöông phaùp huaán luyeän töông töï nhö thuyeát giaûng nhöng coù ñoâi chuùt ñoùng goùp cuûa
khoùa sinh do caâu hoûi vaø traû lôøi, thaûo luaän ngaén vaø trao ñoåi.

Muïc tieâu

Ñeå chuyeån ñaït tin töùc döõ kieän
•

Ñeå kích ñoäng söï thích thuù
•

Ñeå khôi maøo thaûo luaän
•

Ñeå daãn nhaäp moät ñeà taøi
•

Ñeå toùm löôïc moät khoùa / thaûo luaän luùc keát thuùc
•

AÙp duïng
Ñaøm thoaïi coù theå söû duïng lôïi ích ñoái vôùi ñeà taøi thuoäc loaïi khaùi nieäm, vaø do chuyeân gia.
Ñoù laø phöông thöùc toát vaø höõu hieäu nhaát ñeå daãn nhaäp moät ñeà taøi lôùn, vaø ñeå toùm taét nhaèm hoaøn taát
muïc tieâu cuûa khoùa.

Giôùi haïn
Thoâng thöôøng ngöôøi ta chæ chuyeân chuù moãi laàn khoâng quaù 5 hay 6 phuùt. Ñaøm thoaïi khoâng
theå giöõ vöõng hieäu löïc sau 15 phuùt, duø thính giaû laø ngöôøi tröôûng thaønh. Do ñoù, ñaøm thoaïi phaûi caét
quaõng baèng caâu hoûi hoaëc thaûo luaän nhoùm nhoû ñeå coù trao ñoåi.

Kinh nghieäm
Cho thaáy raèng loãi chung cuûa huaán luyeän vieân laø coá gaéng truyeàn thoâng quaù nhieàu quaù
nhanh vaø thu heïp ñaøm thoaïi thaønh thuyeát giaûng.


Ñaøm Thoaïi Nhoùm
Moâ taû : Moät phöông phaùp huaán luyeän töông töï nhö Ñaøm Thoaïi nhöng do moät toáp chuyeân vieân choïn
loïc, moãi ngöôøi laàn löôït ñaøm thoaïi veà moät phuï ñeà hay moät phaàn cuûa toaøn boä ñeà taøi, theo söï
ñieàu hôïp cuûa Khoùa tröôûng ñeå ñaït muïc tieâu khoùa.

Muïc tieâu : Phöông phaùp naøy traùnh ñöôïc tình traïng moät ngöôøi noùi caû thôøi gian daøi trong khoùa luaän
giaûi ñeà taøi loaïi khaùi nieäm hay lyù thuyeát. Ñeà taøi coù theå chia ra thaønh moät soá tieåu ñeà, moãi tieåu
ñeà do ngöôøi thoâng hieåu phuï traùch. Thôøi gian ngaén, ñeà taøi nhoû, thay ñoåi ngöôøi noùi gioïng noùi,
caùch tieáp caän. . . taát caû nhöõng ñieàu aáy neáu theå hieän maïch laïc seõ laøm sinh ñoäng söï hoïc taäp.

Chuaån bò : Khoùa tröôûng, vôùi tö caùch ngöôøi chòu traùch nhieäm hoaøn taát muïc tieâu cuûa khoùa, seõ phaân
chia ñeà taøi thaønh nhieàu tieåu ñeà, aán ñònh thôøi gian cho moãi ñôn vò, uûy nhieäm ngöôøi thoâng hieåu
vaø trong moät buoåi hoïp toaøn theå nhoùm ñaøm thoaïi, cho moãi ngöôøi bieát ñaïi löôïc laøm sao hoøa
nhaäp phaàn nhoû cuûa ñöông söï vaøo toaøn boä ñeà taøi.

AÙp duïng : Nhoùm Ñaøm thoaïi (cuõng goïi laø Nhoùm Giaûng Daïy) seõ lôïi ích khi luaän giaûi ñeà taøi nhö Heä
thoáng Haøng Ñoäi - nhöõng tieåu ñeà seõ laø :

a - Ñònh nghóa
b - Hoäi ñoàng ñoäi
c - Hoäi ñoàng Minh nghóa
d - Söï laõnh ñaïo trong ñoäi
e - Hoïp ñoäi

Giôùi haïn : Nhieàu phuï taù huaán luyeän laø thieát yeáu. Phaàn ñaøm thoaïi cuûa moät thaønh vieân neáu thaát baïi seõ
aûnh höôûng baát lôïi caû cho nhöõng phaàn thaønh coâng. Laõnh ñaïo khoùa phaûi giôùi thieäu moãi chuyeân
gia vaø moùc noái caùc phaàn ñaøm thoaïi ñeå giöõ tính chaát lieân tuïc cho ñeà taøi. Neáu moãi chuyeân gia
söû duïng trôï cuï, caùch an baøi khaùc bieät, taát caû coù theå trôû neân coàng keành naëng neà.

Kinh nghieäm : Cho thaáy phöông phaùp naøy vaän duïng raát toát neáu Khoùa tröôûng laøm vieäc coù hieäu löïc.
Neân cho caùc coá vaán cô hoäi ñaøm thoaïi. Huaán luyeän vieân môùi coù theå pha troän vôùi ngöôøi laõo
luyeän hôn ñeå thaâu thaäp kinh nghieäm.


Söû Duïng Trôï Cuï Thính Thò
Töø quot;trôï cuï thính thòquot; qui vaøo taát caû nhöõng thöù laøm laáy hay do thò tröôøng nhö ñoà bieåu, moâ hình, boä
phim, ñoaïn phim, thaâu aâm, v.v. duøng ñeå gôïi yù vaø thoâng tin cho khoùa sinh baèng caùch linh hoaït khôi
ñoäng giaùc quan cuûa hoï : tai, maét vaø tay.

Coâng duïng cuûa trôï cuï thính thò
Trôï cuï thính thò toát ñöôïc söû duïng chung vôùi caùc phöông phaùp giaûng daïy ñeå :

laøm thay ñoåi theå thöùc huaán luyeän vaø khích ñoäng söï chaêm chuù nôi khoùa sinh
•

giuùp khoùa sinh ghi nhôù nhieàu döõ kieän hôn trong thôøi gian ngaén hôn
•

giuùp khoùa sinh nhôù laâu hôn nhöõng gì ñaõ hoïc, vaø
•

baûo ñaûm raèng taát caû khoùa sinh ñaõ ghi nhaän yù nieäm töông ñoàng veà söï trình baøy
•

Trôï cuï thính thò coøn coù theå nhaèm vaøo nhöõng muïc tieâu huaán luyeän ñaëc thuø. Hình roïi töøng chieác
moät cho pheùp khaûo saùt kyõ vaø baøn luaän veà töøng hình ñöôïc trình chieáu.

Hình roïi, ñoaïn phim vaø loaïi töông töï coù ích ñeå :

töøng böôùc moät daïy ngheà hoaëc caùc tieán trình, boå tuùc lôøi giaûi thích
•

laøm saùng toû khaùi nieäm tröøu töôïng baèng söï mieâu taû thöïc tieãn ; vaø
•

phoâ dieãn döõ kieän cuøng con soá phöùc taïp nhö caùc ñoái chieáu bieåu thoáng keâ
•

Phim coù ích ñeå :

khieán khoùa sinh ghi nhaän ñöôïc kinh nghieäm linh hoaït hoï khoâng theå thaâu thaäp baèng caùch
•
khaùc veà caûnh vaät, nhaân vaät vaø bieán coá

laøm thay ñoåi thaùi ñoä baèng caùch ñeà cao khía caïnh naøo ñoù trong söï trình baøy
•

Nhöõng gì trôï cuï thính thò khoâng theå hieän ñöôïc
Khoâng theå sôû caäïy ñoäc nhaát vaøo trôï cuï thính thò ñeå theå hieän toaøn boä coâng taùc giaûng daïy. Trôï cuï
duøng ñeå cuûng coá chöù khoâng phaûi ñeå theá choã phöông phaùp giaûng daïy. Tæ duï moät cuoán phim chæ coù
theå laø moät thaønh phaàn cuûa söï trình baøy trong moät laõnh vöïc hoïc hoûi. Khoùa phaûi chuaån bò cho thích
hôïp vôùi chuû ñeà cuoán phim vaø sau khi chieáu, caùc yù nieäm trong phim phaûi ñöôïc cuûng coá baèng thaûo
luaän nhoùm hay phöông phaùp khaùc.


Ñaët keá hoaïch trình baøy baèng thính thò
1- Phaân taùch noäi dung ñeå aán ñònh khía caïnh naøo coù theå trình baøy höõu hieäu hôn baèng trôï cuï
thính thò.

2- Coi xem coù saün trôï cuï thính thò cho muïc tieâu ñoù khoâng hay laø phaûi töï cheá ra trôï cuï.
Khi coi nhöõng trôï cuï coù saün, choïn thöù naøo khoâng nhöõng chöùa ñöïng noäi dung caàn thieát maø
coøn trình baøy theo loái thích hôïp vôùi nhu caàu cuûa nhoùm khoùa sinh. Caân nhaéc giaù tieàn vaø
phaåm chaát cuûa loaïi do saûn xuaát chuyeân nghieäp, so saùnh vôùi thôøi gian cheá taïo, giaù tieàn vaø
phaåm chaát neáu do chính tay mình laøm ra.Trôï cuï ñöôïc löïa choïn phaûi baûo ñaûm seõ höõu duïng
trong laõnh vöïc huaán luyeän cuûa baïn.

Neáu quyeát ñònh cheá taïo laáy trôï cuï, hoaïch ñònh thôøi gian thöïc hieän coäng vôùi thôøi gian coù
theå caàn thieát ñeå phaùt trieån theâm kieán thöùc veà ñeà taøi.

3- Phoái hôïp söï söû duïng trôï cuï thính thò vôùi toaøn boä söï trình baøy ñeà taøi trong khoùa. AÁn ñònh
söï chuaån bò vaø nhöõng gì coù ích ñeå khai trieån tieáp. Neáu coù theå, coi tröôùc cuoän phim hoaëc
ñoaïn phim. Kyù chuù roài ñaët keá hoaïch söû duïng, nghieân cöùu söï chæ daãn keøm theo.

4- Toång döôït caùch trình baøy.

5- Söûa soaïn khaù sôùm caùc khí maõnh ñeå saün saøng söû duïng khi caàn ñeán.

Bieåu ñoà

Huaán luyeän vieân coù theå duøng moät bieåu ñoà ñeå daãn chieáu, cuûng coá lôøi giaûng cho khoùa sinh. Chæ
tröng bieåu ñoà hay ñoaïn lieân heä vaøo ñuùng luùc muoán taïo söï chaêm chuù toái ña veà ñeà taøi.

Bieåu ñoà toát nhaát seõ :

Ñôn giaûn
•

Haáp daãn con maét
•

Ñuû vöõng chaõi cho söï söû duïng döï lieäu
•

Deã söû duïng
•

Toaøn theå cöû toïa coù theå nhìn roõ chöõ cuøng caùc minh hoïa
•

Khi cheá taïo bieåu ñoà :

1- Quyeát ñònh yù nieäm chính yeáu, dieãn taû baèng soá töø toái thieåu. Lôøi dieãn taû phaûi nhaèm
ñuùng trình ñoä cuûa khoùa sinh.


2- Ñeå tieát kieäm thôøi giôø vaø chaát lieäu, thí nghieäm nhieàu loái dieãn taû, trình baøy, tröôùc khi
thöïc hieän bieåu ñoà :

Lôøi dieãn taû chaân thaät coù hieäu löïc hôn, hay caàn söû duïng haøi höôùc, kòch tính, hoaëc
•
hình thöùc haáp daãn naøo khaùc

Lieäu hình aûnh coù ích hay khoâng ? Baïn coù theå deã daøng caét hay veõ hình aûnh thích
•
öùng vôùi neùt ñôn giaûn, nhöõng ñoà caøi dính

3- Chöõ keû phaûi ñuû taàm voùc ñeå deã ñoïc. Söû duïng loái chöõ in, chieàu cao hôn chuùt xíu chieàu
roäng. Ñöøng keû chöõ khít khao quaù hay xa nhau quaù. Duøng baûng chæ daãn sau ñaây, nhöng
haõy kieåm soaùt bieåu ñoà baïn cheá taïo baèng caùch quan saùt töø goùc ñoä xa nhaát cuûa phoøng
hoïc.

BAÛNG CHÆ DAÃN TAÀM CHÖÕ DEÃ ÑOÏC TREÂN BIEÅU ÑOÀ
Kích thöôùc Chieàu cao Chieàu daøy Khoaûng caùch toái ña
bieåu ñoà moãi chöõ neùt chöõ
56 x 71 cm 1.3 cm 0.32 cm 03 m (10-15 ngöôøi)
56 x 71 cm 1.6 cm 0.32 cm 07 m (15-30 ngöôøi)
71 x 112 cm 2.5 cm 0.50 cm 16 m (30-60 ngöôøi)
71 x 112 cm 6.5 cm 1.30 cm 23 m (60-100 ngöôøi)

4- Duøng maøu toâ theâm cho deã ñoïc vaø gaây söï chuù yù.

Muoán deã nhìn thaáy, chöõ vaø hình veõ phaûi coù maøu saéc töông phaûn vôùi neàn, nhaït
ngöôïc vôùi ñaäm hay ñaäm ngöôïc vôùi nhaït. Caùc saéc thaùi saãm hoaëc toái saãm maøu ñoû, xanh
döông, xanh laù caây, hay naâu, coù theå söû duïng treân neàn nhaït.

Neáu bieåu ñoà trình baøy treân TV, traéng hoaëc ñen treân neàn xaùm hay ngöôïc laïi coù
kieán hieäu hôn caû. Haõy nhôù trình baøy bieåu ñoà theo chieàu naèm ngang cuûa maøn aûnh.

Chuøm bieåu ñoà
Chuøm bieåu ñoà laø moät loaït bieåu ñoà caëp chung vôùi nhau maø huaán luyeän vieân coù theå tröng ra tröôùc
cöû toïa laàn löôït tuøng chieác, theo nhòp thuyeát giaûng. Chuøm bieåu ñoà giuùp taäp trung söï chuù yù vaøo
töøng böôùc hay töøng ñieåm moät, vaø raát höõu ích ñeå xaây döïng moät tieán trình cuûa caùc yù nieäm.

Chuøm bieåu ñoà coù theå cheá taïo baèng daøn caëp nhaät baùo, taäp giaáy veõ moät ñaàu dính vaøo nhau, hoaëc
baát cöù xaáp taám bìa cöùng naøo ñöôïc caëp chung nhö loaïi vôû coù voøng kim loaïi xoû trong loã ôû moät beân
leà. Neáu chuøm bieåu ñoà khoâng coù giaù treo saün, coù theå duøng giaù baûng ñen di ñoäng, giaù veõ, hoaëc ñeå
töïa löng gheá ngoài. Neân döôït caùch söû duïng chuøm bieåu ñoà ñeå yeân chí seõ khoâng gaëp truïc traëc trong
khoùa hoïc.


Baûng daï meàm

Baûng daï meàm ñöôïc duøng ñeå trình baøy töøng ñieåm moät, baèng caùch ñính leân baûng hình hay chöõ caét.
Phía sau hình vaø chöõ caét coù giaáy nhaùm hoaëc loaïi vaûi coù loâng xuø seõ dính vaøo daï meàm. Baûng daï
meàm coù ích ñeå minh hoïa töøng böôùc caùc yù nieäm ñang ñöôïc trieån khai.

Cheá taïo baûng daï meàm
1- Döï truø nhöõng kyù hieäu vaø hình töôïng baïn caàn ñeán ñeå laøm hieän hình leân ñeà taøi ñöôïc
khai trieån.

2- Cheá nhöõng hình vaø chöõ caét tuy ñôn giaûn nhöng coù daïng gaây aán töôïng maïnh. Daïng
coù theå laø chöõ soá, kyù hieäu nhö hình troøn, hình vuoâng, chöõ vieát, baûn ñoà, boùng daùng
ngöôøi hay caûnh vaät.

3- Daùn hoaëc ñính vaøo phía sau moãi taám caét moät mieáng giaáy nhaùm hay vaûi coù loâng xuø.

4- Cheá taïo neàn baèng caùch ñaët moät taám daï meàm treân moät maët phaúng vaø cöùng nhö vaùch
töôøng mòn, hay baûng ñen. Neáu coù theå, laøm cho maët phaúng ñoù cheânh cheách töø döôùi
leân ñeå chöõ vaø hình caét khoù rôùt ra.

Söû duïng baûng daï meàm
1- Saép ñaët moïi thöù ñaõ caét theo thöù töï baïn seõ ñính leân baûng

2- Coi laïi cho chaéc chaén raèng nhöõng thöù ñính leân seõ ôû nguyeân choã vaø ôû khoaûng caùch
naøo cuõng nhìn roõ

3- Khôûi ñaàu cuoäc trình baøy hay noùi chuyeän vôùi söï giaûi thích coâng duïng cuûa chuøm bieåu
ñoà. Khoùa sinh thöôøng toø moø veà quy trình söû duïng, neân söï giaûi thích cuûa baïn seõ hoùa
giaûi söï phaân taùn chuù yù.

4- Ñính moïi thöù ñaõ caét töøng taám moät leân baûng. Nhôù quay maët veà phía khoùa sinh khi
baïn noùi.


Hình roïi

Chaát lieäu thính thò coù theå khueách ñaïi baèng caùch chieáu roïi leân maøn aûnh, ñeå khoûi cheá taïo vôùi kích
thöôùc lôùn roäng hoaëc sao thaønh nhieàu baûn phaân phaùt. Nguyeân baûn ñeå roïi coù theå môø ñuïc hay trong
suoát tuøy theo kieåu maùy söû duïng.

Chaát lieäu môø ñuïc – Maùy roïi loaïi hình môø ñuïc chieáu ñöôïc caùc baûng veõ, baûn ñoà, hình chuïp,
trang saùch, hoaëc vaät nhoû nhö chieác laù. Tuy nhieân phaûi löu yù nhöõng ñieàu sau ñaây khi söû duïng :

1- Duøng maùy roïi trong moät phoøng toái.

2- Chæ duøng nhöõng chaát lieäu môø ñuïc khoâng lôùn hôn khuoân roïi. Khoå toái ña thöôøng töø
16,5 ñeán 25,4 cm2 (6,5 ñeán 10 inc.) tuøy theo kieåu maùy. Nhöõng thöù lôùn hôn coù theå
thöû chieáu roïi baèng caùch xoay chuyeån töø töø voøng troøn ñeå moïi boä phaän laàn löôït
hieän leân maøn aûnh. Khoâng neân xaøi phim döông baûn (slides) vôùi maùy roïi baûn môø
ñuïc vì söùc noùng cuûa boùng chieáu seõ laøm hö haïi.

3- Baïn coù theå duøng mieáng kính raén (chòu ñöôïc söùc noùng maø khoâng raïn beå) ñaët leân
treân chaát lieäu nhö hình, giaáy, vaø trang saùch ñeå roïi. Mieáng kính seõ baûo veä chaát
lieäu tröôùc söùc noùng vaø giöõ chaát lieäu phaúng phiu, nhìn roõ toaøn boä

4- Neáu roïi nhieàu chaát lieäu cuøng loaïi treân ñaây, haõy laáy moät maûnh bìa cöùng cuøng
khuoân khoå mieáng kính, duøng baêng keo ñính moät phía laøm baûn leà. Chaát lieäu deã
daøng ñöôïc keïp vaøo khí maõnh naøy ñeå roïi chieáu. Neáu coù hai khí maõnh nhö vaäy thì
söï bieåu dieãn seõ suoâng seû, maát ít thôøi gian ñeå thay ñoåi laàn löôït.

5- Ñöøng ñeå chaát lieäu döôùi söùc noùng maùy roïi laâu hôn thôøi gian caàn thieát.

Chaát lieäu trong suoát – Ña phaàn maùy roïi ñoøi hoûi döông baûn (slide) trong suoát. Döông baûn coù
theå cheá taïo baèng nhieàu caùch, nhieàu kích thöôùc. Chæ daãn veà cheá taïo döông baûn thöôøng saün coù taïi
caùc tieäm baùn maùy quay hình (cameùra), maùy roïi, vaø trong caùc saùch tham khaûo veà chaát lieäu thính
thò.

Hai loaïi maùy roïi thöôøng coù baùn laø maùy phaûn chieáu leân cao, vaø maùy chieáu döông baûn.

Maùy chieáu leân cao coù nhieàu ñaëc ñieåm höõu ích cho coâng taùc huaán luyeän :

1- Maùy ñaët tröôùc maët cöû toïa neân giaûng vieân coù theå ñoái dieän vôùi thính giaû khi thuyeát
trình (hình ñöôïc phaûn aûnh leân taám maøn aûnh treân cao vaø phía sau giaûng vieân).

2- Caên phoøng khoûi caàn laøm toái ñen hoaøn toaøn khi roïi hình. Ñieåm naøy ñaëc bieät coù lôïi
cho khoùa huaán luyeän, vì khoùa sinh coù theå ghi cheùp trong luùc nghe giaûng.

3- Maùy coù theå söû duïng cho caû nhoùm nhoû vaø nhoùm ñoâng ngöôøi.


4- Trong khi chieáu roïi, giaûng vieân coù theå vieát leân hình roïi, hoaëc chæ tay vaøo choã naøo
lieân quan, chaúng khaùc gì khi duøng baûng ñen.

Maùy roïi 2’’x2’’ ñöôïc cheá taïo ñeå chieáu hình do maùy chuïp xaøi phim 35 m/m. Moät nhieáp
aûnh gia taøi töû cuõng coù theå chuïp ñöôïc chaát lieäu seõ laø hình roïi thích hôïp cho loaïi maùy ñoù.

Khi döï truø chieáu hình roïi, ñieàu quan troïng laø laäp baûn lieät keâ vaø saép ñaët thöù töï trình chieáu,
bao goàm muïc tieâu moãi taám hình, ñòa ñieåm, caùc nhaân vaät trong hình, vaø taùc quyeàn neáu
caàn. Khi chuïp hình, haõy traùnh ñeà taøi baát ñoäng hay roõ raøng taïo döïng ra. Neân coù nhieàu taám
chuïp gaàn (close-up). Caàn thieát coù hình aûnh tieâu bieåu nhöõng ñieàu toát nhaát trong phöông aùn
HÑ ; haõy caån thaän kieåm soaùt söï chính xaùc töø chi tieát veà ñoàng phuïc, veà söï theå hieän nhu
caàu baûo veä söùc khoûe vaø an ninh.

Trieån laõm

Vaät duïng trieån laõm taäp trung vaøo moät chuû ñeà chung coù ích gaây söï chuù yù nôi khoùa sinh.
Vaät duïng ñoù goàm coù hình aûnh, saùch, caét baùo, thaønh quaû caùc döï aùn cuûa khoùa sinh, v.v.

Phaûi ghi nhôù muïc tieâu chính cuûa trieån laõm khi löïa choïn vaät duïng tröng baøy. Söï saép xeáp
caùc vaät duïng ñoù phaûi giaûn dò vaø thoaùng. Trieån laõm phaûi ñaët ôû vò trí noåi baät trong khu vöïc
huaán luyeän ñeå höôûng söï chuù yù toái ña cuûa khoùa sinh.


Thuyeát Minh
Coù söï khaùc bieät khi söû duïng moät taøi kheùo vaø thuyeát minh ñieàu ñoù cho keû khaùc bieát. Sau ñaây laø moät vaøi gôïi yù :

1 - CHUAÅN BÒ THUYEÁT MINH
a- Thu xeáp ñeå khoùa coù veû töï nhieân nhaát, cho duø baïn khoâng troå heát taøi ñöôïc nhö luùc bình
thöôøng

b- Söu taäp vaø chuaån bò ñuû vaät duïng caàn thieát

c- Caân nhaéc nhoùm khoùa sinh ñeå löôïng ñònh taàm möùc kieán thöùc hieän taïi cuûa hoï veà moân
daïy vaø soá löôïng chi tieát caàn cung caáp cho hoï

d- Suy nghó thaáu ñaùo vaø neáu coù theå, ghi ra nhöõng chæ daãn caàn thieát ñeå giaûi thích haønh
ñoäng

e- Thöïc taäp thuyeát minh töø ñaàu tôùi cuoái cho tôùi khi coù theå thöïc hieän suoâng seû

f- Neáu thuyeát minh daøi, lieät keâ ñeà cöông moãi böôùc

2 – THEÅ HIEÄN THUYEÁT MINH
a- Vaén taét cho cöû toïa bieát nhöõng ñieåm chính yeáu phaûi löu yù

b- Ñieàu chænh nhòp ñoä thuyeát minh cuûa mình tuøy theo möùc khoù khaên cuûa söï laõnh hoäi
trong moãi böôùc, vaø neân thong thaû ôû luùc baét ñaàu hôn laø ôû luùc cuoái

c- Theo doõi phaûn öùng cuûa cöû toïa vaø thích öùng soá löôïng chi tieát cuøng nhòp haønh ñoäng cho
hôïp vôùi hoï

d- Neáu caàn, laäp laïi moät laàn böôùc khoù hay quan troïng ngay khi thuyeát minh, hoaëc sau khi
hoaøn taát ñuû moïi böôùc

e- Neáu baïn caûnh giaùc loái sai baèng caùch bieåu dieãn söï sai leäch, bao giôø cuõng phaûi trình
baøy loái ñuùng tröôùc vaø sau loái sai

3 – TOÙM LÖÔÏC THUYEÁT MINH
a- Vaén taét toùm löôïc nhöõng böôùc quan troïng theo ñuùng trình töï. Neân vieát leân baûng.

b- Cho cöû toïa cô hoäi ñaët caâu hoûi, hay toát hôn, thöïc taäp vôùi söï höôùng daün cuûa baïn


Phöông Phaùp Laäp Caên Cöù
Phöông phaùp huaán luyeän naøy ñaëc bieät thích hôïp cho nhöõng khoùa hoaøn luyeän Baèng Röøng
trong laõnh vöïc hoaït ñoäng thöïc tieãn nhöng cuõng coù vaøi aùp duïng trong khoùa cô baûn Döï Bò.

Phöông phaùp laø laáy moät ñeà muïc, tæ duï Duøng Giaây, phaân ra thaønh 3 hay 4 tieåu muïc
chuyeân bieät. Chaúng haïn, ñeà muïc Duøng Giaây trong khoùa Baèng Röøng Thieáu coù theå deã daøng
vaø thoûa ñaùng phaân ra :

Nuùt
•

Coät giaây
•

Noái beän 2 ñaàu giaây
•

Laøm roi giaây
•

Caùc caên cöù neân coù khoaûng caùch vöøa phaûi nhöng ngoaøi taàm tieáng noùi. Moãi caên cöù seõ coù
moät huaán luyeän vieân phuï traùch vaø ñöôïc trang bò ñuû chaát lieäu ñeå thuyeát minh. Chaát lieäu
phaûi coù phaåm toát, vaø neáu ñöôïc, to côõ.

Neáu coù 4 caên cöù, khoùa sinh seõ chia thaønh 4 toaùn baèng nhau ; moãi toaùn laàn löôït ñeán töøng
caên cöù ñeå nhaän söï giaûng taäp vaø thuyeát minh nhö nhau.

Lôïi ích cuûa phöông phaùp laäp caên cöù laø :

1 - Moät nhaân soá töông ñoái nhoû coù theå tieáp caän ñeà taøi ñöôïc thuyeát minh vaø do ñoù hoï laõnh
thuï kinh nghieäm caù bieät hôn.

2 - Vì laø nhoùm nhoû, nhöõng caâu hoûi seõ coù giaù trò hôn vaø söï tranh luaän töï nhieân hôn.

3 - Traùch vuï thuyeát minh vaø giaûng taäp chia cho nhieàu huaán luyeän vieân hôn.

4 - Vì moãi huaán luyeän vieân coù moät laõnh vöïc haïn ñònh, ñöông söï coù theå naém vöõng toaøn
boä vaán ñeà.

5 - Huaán luyeän vieân coù theâm cô hoäi caù nhaân ñeå tìm hieåu moãi khoùa sinh.


Tieâu chuaån thieát yeáu ñeå söû duïng phöông phaùp laäp caên cöù laø :

1 - Caên cöù phaûi thieát laäp saün tröôùc, coù baûng chæ ñöôøng raønh maïch.

2 - Caên cöù phaûi ñöôïc trang bò thoûa ñaùng.

3 - Moïi thöù tröng baøy phaûi thích öùng, thöïc tieãn vaø coù phaåm chaát cao.

4 - Thôøi gian giaûng taäp ôû moãi caên cöù phaûi töông ñoàng.

Neáu ít khoùa sinh, coù theå laäp caùc caên cöù nhö vaäy roài daën toaøn khoùa ñeán töøng caên cöù.

Khi taát caû caùc caên cöù ñaõ ñöôïc thaêm vieáng, taäp hoïp toaøn boä khoùa sinh ñeå coi xem coù thaéc
maéc nghi vaán chung gì chaêng. Ñaây laø luùc thích ñaùng ñeå cho moãi toaùn thôøi gian oân luyeän
töï do.

Heä thoáng caên cöù ñaõ chöùng minh ñaït thaønh quaû veà :

Duøng giaây
-

Thuû coâng traïi
-

Hoaït ñoäng moâi sinh
-

Vaøi khía caïnh Theo Daáu
-

Ñaøo luyeän giaùc quan
-

Phöông phaùp khoâng thích hôïp vôùi nhöõng muïc nhö Luaät Lôøi Höùa, Lòch söû vaø Muïc tieâu
HÑ, noùi chung, nhöõng ñeà muïc lieân quan ñeán caûm höùng.

Ñoái vôùi caùc khoùa AÁu, ñoù laø phöông thöùc thuyeát minh tuyeät vôøi veà :

1 – Thuû coâng traïi

2 – Caáp hieäu

3 – Chuyeân hieäu

Phöông phaùp laäp caên cöù thöôøng ñoøi hoûi nhieàu chuaån bò hôn nôi Ban huaán luyeän, nhöng laø
phöông thöùc giaûng taäp toát hôn laø coá gaéng daïy nhöõng moân phöùc taïp cho moät soá ñoâng.


Vai Tuoàng Cöông
Moät soá ñaëc tröng cuûa Vai Tuoàng Cöông töông töï nhö kòch hoùa. Caû hai ñeàu laø söï trình
dieãn bôûi nhieàu khoùa sinh moät söï traïng, khoâng luyeän taäp tröôùc khoâng coù baøi baûn, tieáp theo
laø thaûo luaän pheâ bình. Tuy nhieân, Vai Tuoàng Cöông khaùc vôùi dieãn kòch ôû choã nhaán maïnh
khía caïnh con ngöôøi öùng xöû khi laâm söï. Chaúng haïn ngöôøi chôi ñöôïc giao moät vai xuùc
caûm, tæ duï moät uûy vieân HÑ öa ra leänh, moät thö kyù môùi quaù haêng haùi, moät tay chæ huy laïnh
nhaït. Thaønh töïu cuûa Vai Tuoàng Cöông tuøy thuoäc caùch öùng xöû töï nhieân xuaát phaùt töø nhöõng
xuùc caûm ñoù. Ngöôøi chôi phaûi töï buoäc phaûn öùng tröôùc söï öùng xöû cuûa keû khaùc theo ñuùng
vai troø xuùc caûm ñaõ laõnh. Trong haàu heát Vai Tuoàng Cöông, xuùc caûm thöïc söï thöôøng phaùt
trieån.

MUÏC TIEÂU – Vai Tuoàng Cöông laø moät phöông thöùc coù ích ñeå caûi tieán kyõ naêng laøm
vieäc chung vôùi keû khaùc. Noù giuùp cho khoùa sinh trôû neân nhaïy caûm veà lyù do tieàm aån sau
caùch öùng xöû, vaø veà taùc ñoäng caùch öùng xöû cuûa chính mình nôi keû khaùc.

GIÔÙI HAÏN – Töông töï nhö söû duïng kòch, coù theå nhieàu hôn. Huaán luyeän vieân phaûi bieát
nhaïy caûm tröôùc traïng huoáng cuûa khoùa vaø chaéc chaén raèng tình thaân thieän giöõa khoùa sinh
khoâng caûn trôû caùch maàn tuoàng. Neân traùnh troø naøo caàn treû em phuï dieãn.

Khi maàn tuoàng, coù theå xuùc caûm quaù maïnh laøm cho dieãn vieân hoaëc cöû toïa bò chaán ñoäng.
Do ñoù, Vai Tuoàng Cöông chæ neân ñöôïc söû duïng bôûi Huaán luyeän vieân coù kinh nghieäm vì
ñaõ tham döï troø naøy do moät Huaán Luyeän Vieân thaønh thaïo toå chöùc, laïi tin töôûng raèng coù
theå giaûi quyeát thoûa ñaùng moïi traïng huoáng xuùc caûm seõ naûy sinh.

PHÖÔNG THÖÙC NEÂN THEO –

Choïn moät traïng huoáng coù yù nghóa ñoái vôùi khoùa sinh. Tuy nhieân, neáu chôi laàn ñaàu,
neân traùnh vai naøo lieân heä tröïc tieáp ñeán traùch vuï cuûa caùc dieãn vieân. HLV seõ coù theå
nhaän ñònh vaø phaân taùch moät caùch khaùch quan hôn traïng huoáng naøo «khoâng ñuïng
chaïm saùt naùch». Trong cuoäc thaûo luaän sau khi maàn tuoàng, HLV phaûi giuùp khoùa sinh
tìm moái lieân quan giöõa nhöõng gì hoï vöøa chöùng kieán vôùi traùch vuï cuûa hoï. ÔÛ trang sau
laø moät tæ duï veà Vai Tuoàng Cöông chöùa ñöïng yeáu toá phaûn öùng con ngöôøi coù theå öùng
duïng trong traùch vuï chæ huy.


PHAÅM vaø LÖÔÏNG
AN, Chaâu tröôûng
An, 50 tuoåi, laø UÛy vieân Chaâu 9 thaùng nay, coøn tìm ñöôøng lo traùch vuï. Kinh
nghieäm tröôùc laø UÛy vieân Ñaïo trong 5 naêm. Tröôùc ñoù bò giaùn ñoaïn sinh hoaït HÑ 15 naêm
vì sinh keá phaûi ñi xa luoân. Khi laø UÛy vieân Ñaïo, ñaõ coù Baèng Röøng.

BAÙ, Ñaïo tröôûng
Baù, 47 tuoåi, ñaõ laø Ñaïo tröôûng 3 naêm, vaø töøng laø Ñôn vò tröôûng ôû vaøi ngaønh khaùc
nhau. Anh laø moät ngöôøi quaû quyeát, coù phaàn höôùng ngoaïi vôùi khía caïnh côûi môû deã thöông.
Anh deã daøng keát baïn vaø xaây döïng thaønh coâng uy tín chæ huy trong Ñaïo. Anh thích dieän xaõ
hoäi cuûa HÑ vaø khoaùi nhöõng sinh hoaït ñoâng ñaûo. Anh coù veû thoaûi maùi trong caùc traïng
huoáng ñoái choïi, beà ngoaøi coi nhö taát caû ñeàu khoâng quan troïng.

Vai tuoàng cuûa AN
Baïn laø An, Chaâu tröôûng, 50 tuoåi. Baïn laø Chaâu tröôûng ñöôïc 9 thaùng vaø coøn doø
ñöôøng moät chuùt. Tröôùc traùch vuï naøy, baïn laø Ñaïo tröôûng trong 5 naêm. Khi tröôùc nöõa, baïn
giaùn ñoaïn sinh hoaït 15 naêm. Trong thôøi gian ñoù, baïn luoân phaûi di chuyeån. Baïn coù Baèng
Röøng khi laø Ñaïo tröôûng. Baïn coù aán töôïng toát veà phaåm chaát vaø hoaøn toaøn thích thuù veà
khoùa huaán luyeän.

Baây giôø laø thôøi gian kieåm ñieåm. Sau khi phaân taùch trình ñoä caáp Tröôûng trong caùc
Ñaïo, baïn nhaän thaáy coù vaøi ñieàu baát oån trong moät Ñaïo. Tuy raèng Ñaïo aáy coù soá ñoâng nhaát
veà Tröôûng vaø ñoaøn sinh, nhöng :

soá Tröôûng xuaát nhaäp coù phaàn cao quaù
-

vaø khaù nhieàu Soùi khoâng tieáp tuïc leân Thieáu.
-

So saùnh kyõ thì soá Tröôûng trong Ñaïo coù Baèng Röøng ôû tæ leä thaáp nhaát. Nhöõng khoùa
ñaëc bieät phuï theâm ít ngöôøi theo.

Trong voøng 6 thaùng tröôùc, moät trong ba tröôûng döï khoùa huaán luyeän khoâng truùng
caùch Baèng Röøng. Baïn laïi ñöôïc tin laø 2 tröôûng khaùc bò loaïi ôû khoùa Baèng Röøng vöøa maõn.
Trong caû 3 tröôøng hôïp, lyù do laø «thaùi ñoä khoâng thoûa ñaùng ñoái vôùi HÑ».

Baïn cho raèng thieáu söï quan taâm khi tuyeån löïa vaø huaán luyeän ñôn vò tröôûng ; baïn
ñaõ thu xeáp gaëp Ñaïo tröôûng veà vaán ñeà naøy. Baïn thuù nhaän laø caùch tieáp caän vaán ñeà ñoâi khi
khieán baïn coù söï pheâ phaùn khaét khe, nhöng laàn naøy baïn ñaõ xem xeùt chu ñaùo. Baïn tin chaéc
laø Ñaïo tröôûng khoâng laøm troøn traùch vuï.


Vai tuoàng cuûa BAÙ
Baïn laø BAÙ, 47 tuoåi, Ñaïo tröôûng töø 3 naêm nay. Traùch vuï tröôùc cuûa baïn laø ñôn vò
tröôûng ôû ngaønh AÁu vaø ôû ngaønh Thieáu. Baïn chöa bao giôø hoaøn taát chöông trình Baèng Röøng
vì baïn tin raèng ñieàu aáy khoâng ích lôïi gì cho baïn. Vì laø Ñaïo tröôûng, baïn coù nhieäm vuï thuùc
ñaûy caùc tröôûng trong ñaïo qua caùc khoùa huaán luyeän. Baïn laøm vieäc aáy nhöng khoâng soát
saéng maáy.

Baïn nghó khi coù soá löôïng tröôûng ñoâng, thì phaåm seõ töï nhieân coù. Nhöng baïn
khoâng coâng khai noùi ra quan ñieåm naøy. Khi baïn leân coi Ñaïo 3 naêm tröôùc ñoù, Ñaïo vöøa ít
tröôûng vöøa ít treû em. Baïn ñaõ tích cöïc chieâu moä vaø buoäc caùc uûy vieân vôùi nhaân vieân cuûa
Ñaïo phaûi noã löïc. Moät vaøi tröôûng môùi ñaây bò loaïi trong khoùa Baèng Röøng, nhöng baïn
khoâng coi ñoù laø trôû ngaïi lôùn vaø baïn choïn löïa boû qua. Baïn ñaõ noùi chuyeän vôùi caùc ñöông söï
nhöng khoâng coù haønh ñoäng naøo khaùc. (Ban Huaán luyeän Quoác gia laøm aùp löïc ñeå taêng soá
tröôûng ñöôïc ñaøo taïo nhöng baïn khoâng öa xua ñöoåi tröôûng ñi).

Baïn laø moät ngöôøi quaû quyeát, coù phaàn höôùng ngoaïi nhöng coù söùc hoùa giaûi khaù cao.
Baïn deã keát thaân vaø thích khía caïnh xaõ hoäi cuûa HÑ, raát khoaùi caùc cuoäc hoäi tuï ñoâng ñaûo.
Baïn giöõ phong caùch thoaûi maùi trong khi tình theá caêng thaúng vaø ñoâi luùc coù veû nhö coi
thöôøng moïi söï vieäc.

Tr. AN, Chaâu tröôûng, ñaõ ñieän thoaïi cho baïn. Tr. AN muoán noùi chuyeän vôùi baïn veà
tröôøng hôïp ngöôøi cuûa Ñaïo vöøa thaát baïi trong khoùa Baèng Röøng. Baïn khoâng chôø ñôïi cuoäc
tieáp xuùc naøy, phaàn lôùn vì baïn thaáy ñoù laø vieäc khoâng caàn thieát. Nhöng tr. An duø sao cuõng
laø Chaâu tröôûng, vaäy thì . . .

Caên daën caùc Quan saùt vieân :
Theo nhöõng gì caùc baïn vöøa ñoïc, caùc baïn coù leõ ñaõ coù aán töôïng veà phöông thöùc tr.
AN neân söû duïng trong buoåi tieáp xuùc. Nhöõng döõ kieän caùc baïn thu thaäp phaàn lôùn theo saùt
söï thöïc vaø coù taàm quan troïng ñeå trình baøy boái caûnh.

Tuy nhieân, quan troïng hôn laø hình töôïng moãi vai phoùng chieáu, thaùi ñoä ñöông söï
bieåu loä, vaø phaûn öùng cuûa moãi beân veà thaùi ñoä ñoù. Neáu baïn muoán ñaùnh giaù ñuùng söï phaùt
trieån trong cuoäc maàn tuoàng, ñieàu quan troïng laø baïn phaûi queân ñi khaùi nieäm rieâng cuûa baïn
veà traïng huoáng vaø theo doõi kyõ caùc vai troø vaø phaûn öùng cuûa hoï.

Sau cuoäc chôi Vai Tuoàng Cöông, seõ thaûo luaän nhöõng
ñieåm döôùi ñaây :
1- Tr. BAÙ ñaõ phoùng chieáu hình töôïng naøo trong cuoäc ñoái chaát ? Tr. AN phaûn öùng theá
naøo tröôùc hình töôïng aáy ?

2- Tr. BAÙ coù ôû vò trí thuû theá khoâng ? Tr. BAÙ coù chaáp nhaän nhöõng ñieàu tr. AN noùi ra
khoâng ?

3- Moãi vai coù toû ra ñoàng caûm (*) vôùi vai kia khoâng ?

4- Tr. AN coù ñaït thaønh quaû naøo khoâng ?

5- Leõ ra tr. AN phaûi tieáp caän vaán ñeà theá naøo ?

6- Moãi beân chaáp nhaän keát quaû cuoäc tieáp xuùc ñeán möùc naøo ?

Trong ña phaàn, haõy ñeå cho khoùa sinh töï ñoäng nhaän vai thuï dieãn hôn laø ñeà nghò söï phaân phoái.
Tröôøng hôïp haõn höõu, baïn coù theå gôïi yù caùch rieâng vôùi moät khoùa sinh ñeå laõnh moät vai, hoaëc vì
khoùa sinh ñoù ñöôïc toaøn khoùa taùn thöôûng, hoaëc vì ñöông söï ñoùng vai ñoù seõ coù theå ñaït moät kieán
thöùc roäng lôùn hôn.

Trao cho moãi vai vaên baûn trình baøy caën keõ ñöông söï laø ai, ñöông söï «caûm nghó» theá naøo khi
baét ñaàu vaøo cuoäc. Chæ roõ cho caùc dieãn vieân hoï seõ phaûn öùng tröôùc ngöôøi ñoái thoaïi khoâng phaûi
theo caùch öùng xöû bình thöôøng cuûa chính hoï, maø theo taâm tình cuûa vai troø hoï thuï dieãn. Cho taát
caû vaøi phuùt ñeå hoøa mình vaøo vai troø. Söï chuaån bò naøy do töøng caù nhaân.

Trong khi caùc vai troø taäp trung tö töôûng, trình baøy noäi vuï cho caùc khoùa sinh khaùc. Baïn coù theå
noùi hay khoâng noùi veà nhöõng xuùc caûm seõ phaûi hieän thöïc. Chæ cho hoï nhöõng gì phaûi quan saùt kyõ
(coi nhöõng caâu hoûi ôû Böôùc thöù 6, trang 35) ; vaø nhaán maïnh raèng ngöôøi chôi dieãn taû caûm xuùc
cuûa vai thuï dieãn, khoâng phaûi caûm xuùc cuûa chính hoï.

Haõy ñeå Vai Tuoàng Cöông tieán tôùi giai ñoaïn nhöõng caûm xuùc thöïc xuaát hieän giöõa caùc dieãn vieân.
Ñieàu naøy thöôøng xaûy ra sau töø 3 ñeán 7 phuùt ñoùng tuoàng. Muïc tieâu cuûa Vai Tuoàng Cöông laø
khích ñoäng söï nhaän ñònh veà caùch öùng xöû cuûa con ngöôøi trong traïng huoáng baøy ra. Khoâng caàn
thieát tieáp tuïc trình dieãn cho tôùi khi tìm ra giaûi phaùp veà traïng huoáng ñoù.

(*) Ñoàng caûm töùc laø caûm xuùc gôïi ra khi nghe noùi hoaëc ñoïc veà moät traïng huoáng hay bieán
coá ñaëc thuø, laøm naûy sinh caûm töôûng chính baûn thaân döï phaàn vaøo döõ kieän hay bieán coá aáy.
Phaùt ñoäng cuoäc thaûo luaän giuùp cho khoùa hoïc phaân taùch nhöõng caûm xuùc ñaõ laøm neàn taûng cho caùch
öùng xöû cuûa moãi vai. Khôûi ñaàu baèng moãi vai trình baøy taïi sao ñöông söï öùng xöû nhö theá vaø taâm
traïng ñöông söï tröôùc caùch öùng xöû cuûa nhöõng vai khaùc. Ñeå caùc dieãn vieân deã giaõi baøy ñaày ñuû,
nhaéc nhôû cöû toïa raèng dieãn vieân phaân taùch caûm xuùc cuûa nhaân vaät hoï thuï dieãn, khoâng phaûi caûm
xuùc rieâng cuûa hoï.

Khi caùc dieãn vieân trình baøy xong, khuyeán khích thaûo luaän theo chieàu höôùng nhöõng caâu hoûi sau
ñaây :

Coù vai troø naøo ñoät nhieân thay ñoåi caùch öùng xöû khoâng ? Baïn nghó taïi sao ñöông söï
•
haønh ñoäng nhö vaäy ?

Sau moät thôøi gian, caùc dieãn vieân hieåu bieát nhau nhieàu hôn hay giaûm bôùt ñi ? Taïi sao ?
•


Khoùa sinh nghó chung cuoäc seõ theá naøo neáu traïng huoáng tieáp dieãn ?
•

Caùc dieãn vieân leõ ra neân haønh ñoäng caùch naøo ñeå caûi thieän moái giao tieáp ?
•

Böôùc ñaàu, haõy giôùi haïn söï thaûo luaän nhöõng caâu hoûi treân trong phaïm vi nhöõng bieán coá xaûy ra khi
maàn tuoàng. Sau ñoù khích ñoäng khoùa sinh noái lieàn söï phaân taùch aáy ñeán traùch vuï hoï ñang ñaûm
nhieäm. Vai Tuoàng Cöông thaønh töïu thöôøng khieán cho caû dieãn vieân laãn khaùn giaû caûm xuùc, neân
ñoâi khi vaøi khoùa sinh loä veû boái roái khi dieãn tuoàng hay khi thaûo luaän. Khi boäc loä caûm xuùc tröôùc
ñaùm ñoâng, ñöông söï coù theå caûm thaáy lo ngaïi veà aûnh höôûng trong söï giao tieáp vôùi baïn ñoàng
khoùa. Söï khoân kheùo cuûa HLV khi höôùng daãn cuoäc thaûo luaän trong söï töông kính phaåm caùch cuûa
moãi caù nhaân seõ ngaên chaën ñöôïc moái lo aáy.

Khi caùc dieãn vieân trình baøy xong, khuyeán khích thaûo luaän theo chieàu höôùng nhöõng caâu hoûi sau
ñaây :

Coù vai troø naøo ñoät nhieân thay ñoåi caùch öùng xöû khoâng ? Baïn nghó taïi sao ñöông söï
•
haønh ñoäng nhö vaäy ?

Sau moät thôøi gian, caùc dieãn vieân hieåu bieát nhau nhieàu hôn hay giaûm bôùt ñi ? Taïi sao ?
•

Khoùa sinh nghó chung cuoäc seõ theá naøo neáu traïng huoáng tieáp dieãn ?
•

Caùc dieãn vieân leõ ra neân haønh ñoäng caùch naøo ñeå caûi thieän moái giao tieáp ?
•

Böôùc ñaàu, haõy giôùi haïn söï thaûo luaän nhöõng caâu hoûi treân trong phaïm vi nhöõng bieán coá xaûy ra khi
maàn tuoàng. Sau ñoù khích ñoäng khoùa sinh noái lieàn söï phaân taùch aáy ñeán traùch vuï hoï ñang ñaûm
nhieäm. Troø maàn tuoàng thaønh töïu thöôøng khieán cho caû dieãn vieân laãn khaùn giaû caûm xuùc, neân ñoâi
khi vaøi khoùa sinh loä veû boái roái khi dieãn tuoàng hay khi thaûo luaän. Khi boäc loä caûm xuùc tröôùc ñaùm
ñoâng, ñöông söï coù theå caûm thaáy lo ngaïi veà aûnh höôûng trong söï giao tieáp vôùi baïn ñoàng khoùa. Söï
khoân kheùo cuûa HLV khi höôùng daãn cuoäc thaûo luaän trong söï töông kính phaåm caùch cuûa moãi caù
nhaân seõ ngaên chaën ñöôïc moái lo aáy.


Xöôûng Döï AÙn
ÑÒNH NGHÓA

Khoùa hoïc coù theå taïm phaân ra thaønh moät soá Xöôûng Döï AÙn, moãi Xöôûng laõnh nhaän moät döï
aùn rieâng bieät vôùi phöông tieän ñeå thöïc hieän. Xöôûng Döï AÙn thöôøng goàm coù töø 3 ñeán 7 khoùa
sinh. Khaùc vôùi cuoäc thaûo luaän ôû Nhoùm Thaàùm Thì, döï aùn cuûa xöôûng chieám moät thôøi gian
ñaùng keå. Döï aùn coù ñuû hình thaùi tuøy Huaán Luyeän Vieân gioûi saùng cheá ñaët ra. Ñoù coù theå laø
moät vieäc thöïc tieãn nhö phaùt trieån moät cöù ñieåm ñoùng traïi cuõ, hoaëc laø cuoäc nghieân cöùu moät
vaán ñeà nhö thö muïc, hoäi luaän, chuyeán ñi khaûo saùt. Moãi xöôûng coù theå ñieàu nghieân moät
vaán ñeà khaùc nhau ; hay taát caû caùc xöôûng cuøng ñieàu nghieân moät vaán ñeà, chia ra döôùi nhieàu
khía caïnh. Coù theå coù hay khoâng coù baùo caùo keát quaû tröôùc toaøn khoùa.

Phöông thöùc Xöôûng Döï AÙn coù nhöõng lôïi ích ñoäc ñaùo :

Moãi xöôûng coù theå ñieàu nghieân ñeà taøi cuûa mình moät caùch caën keõ vaø ñoàng thôøi, toaøn
•
khoùa hôïp laïi coù theå bao quaùt laõnh vöïc roäng lôùn hôn laø neáu taát caû taäp trung vaøo moät
ñeà taøi.

Nhaân soá thu heïp cuûa xöôûng, so vôùi nhaân soá toaøn khoùa, khuyeán khích caùc thaønh vieân –
•
keå caû nhöõng ngöôøi duït deø – tích cöïc daán thaân.

Xöôûng Döï AÙn coáng hieán moät thöïc nghieäm veà söï hôïp taùc nhoùm vaø veà söï phaùt trieån töï
•
nhieân cuûa khaû naêng laõnh ñaïo trong moãi nhoùm.

GIÔÙI HAÏN

Phöông thöùc Xöôûng Döï AÙn toán thôøi gian. Phaûi coù ñuõ thôøi giôø ñeå Huaán Luyeän Vieân trình
baøy caën keõ caùc döï aùn ; ñeå caùc xöôûng hoaøn taát coâng taùc vaø neáu ñaõ döï truø, töôøng trình keát
quaû thaâu hoaïch tröôùc toaøn khoùa. Phaûi coù ñuû phöông tieän cho caùc xöôûng xöû duïng.

THUÛ TUÏC KHUYEÁN CAÙO

1 – Haõy trôû neân thaønh thaïo vôùi sinh hoaït hay vaán ñeà seõ neâu ra cuøng caùc phöông tieän söû
duïng, ngoõ haàu Baïn coù theå chæ ñaïo cho caùc nhoùm döï aùn trong khi hoï coâng taùc.

2 – Chia khoùa sinh ra caùc nhoùm döï aùn, goàm nhöõng ngöôøi coù theå laøm vieäc toát ñeïp vôùi nhau
vì chung sôû thích hay kinh nghieäm. Thaâm nieân cuûa hoï trong HÑ, traùch nhieäm hieän taïi cuûa
hoï, hoaëc taàm möùc hieåu bieát cuûa hoï veà ñeà taøi, coù theå duøng laøm caên cöù laäp nhoùm. Trong
vaøi tröôøng hôïp, Baïn coù theå ñaït tôùi söï caân baèng trong moãi nhoùm do söï ñieàu hoøa tæ leä khoùa
sinh thaâu nhaän mau leï caùc yù nieäm vaø tæ leä caàn nhieàu thôøi gian hôn.

3 – Giao cho moãi nhoùm baûn vaên moâ taû döï aùn, toát nhaát lieät keâ theo trình töï nhöõng böôùc
phaûi theo.

4 – Baïn coù theå boå nhieäm Tröôûng Nhoùm vaø Thö Kyù cho moãi nhoùm döï aùn. Hoaëc yeâu caàu
moãi nhoùm töï choïn löïa ; hoaëc ñeå söï laõnh ñaïo töï ñoäng naûy nôû.

5 – Trong khi caùc nhoùm döï aùn hoaït ñoäng, haõy kieåm tra ít nhaát moät laàn tieán trieån cuûa
nhoùm. Haõy luoân luoân coù maët ñeå laøm saùng toû nhöõng ñieåm maäp môø.

6 – Neáu nhoùm döï aùn phuùc trình cho khoùa, haõy giuùp hoï laøm cho söï trình baøy haáp daãn.
Traùnh nhöõng phuùc trình teû nhaït chaúng ñoùng goùp gì thích thuù hay höõu ích cho moïi ngöôøi.

Phuùc trình Nhoùùm Döï AÙn coù theå duøng nhieàu hình thöùc nhö :

Khaåu trình – Nhoùm phuùc trình mieäng, vaø neâu keát quaû baèng moät ñoà bieåu hoaëc taøi lieäu
•
thò giaùc.

Thò giaùc – Nhoùm phuùc trình keát quaû baèng moät ñoà bieåu hay taøi lieäu thò giaùc khaùc, vôùi
•
raát ít lôøi giaûi thích theâm. Tæ duï phuùc trình cuûa moät nhoùm thuû coâng coù theå laø cuoäc trieån
laõm saûn phaåm caù nhaân.

Hoäi luaän – Nhoùm coù theå trình baøy caùc phaùt hieän döôùi hình thöùc hoäi luaän. Moät thaønh
•
vieân chuû toïa vaø caùc thaønh vieân kia trao ñoåi nhöõng nhaän thöùc khaùc bieät. Neáu toaøn
khoùa nghieân cöùu moïi khía caïnh cuûa moät ñeà taøi, hoäi luaän seõ goàm caùc thuyeát trình
vieân, moãi nhoùm moät ngöôøi.

Hoäi nghò Chuyeân ñeà (symposium) – 2 hay 3 thaønh vieân seõ laø phaùt ngoân vieân cuûa moãi
•
nhoùm ôû ñaïi hoäi.

Kòch hoùa – Nhoùm coù theå kòch hoùa keát quaû thaâu thaäp.
•


Phöông Phaùp Nghieân Cöùu Tröôøng Hôïp (Case Study)
Nghieân cöùu Tröôøng hôïp laø moät phöông thöùc huaán luyeän xuaát phaùt töø tröôøng Thöông Maïi
Harvard (Harvard Business School), ñeå giaûi quyeát moät vaán ñeà quaûn trò xí nghieäp ; moät
traïng huoáng hay moät chuoãi bieán coá thöïc teá ñöôïc neâu ra tröôùc hoïc vieân ñeå hoï phaân tích vaø
tìm giaûi phaùp cho vaán ñeà hoï nghó ñaõ nhaän dieän ñöôïc.

Vôùi tính caùch moät thieát bò huaán luyeän, ñaây thöôøng laø moät khoùa thaân maät (ìnformal), coù
theå goàm haønh ñoäng nhoùm.

Laøm theá naøo ñeå xöû lyù Nghieân cöùu Tröôøng hôïp :

Xaùc ñònh vaán ñeà laø gì.
•

Phaân tích nhöõng döõ kieän bieát ñöôïc veà tröôøng hôïp. (Taùch bieät döõ kieän vôùi quan ñieåm)
•

Ñeà ra caùc haønh ñoäng coù theå löïa choïn.
•

Thöû nghieäm (test) caùc haønh ñoäng ñoù.
•

Choïn löïa haønh ñoäng thích hôïp nhaát.
•

Trình baøy giaûi phaùp cuûa mình veà tröôøng hôïp nghieân cöùu.
•

Vaïch moät Tröôøng hôïp hay Traïng huoáng ñeå Nghieân cöùu :

Söï vieäc phaûi phaûn aûnh quan taâm veà traùch vuï cuûa khoùa sinh.
•

Moâ taû tình traïng moät caùch soáng ñoäng, goàm lôøi tuyeân boá, caùch öùng xöû cuûa nhöõng nhaân
•
vaät lieân heä chæ daãn thaùi ñoä vaø caûm xuùc cuûa hoï.

Söï vieäc boäc loä moät tình traïng ñoøi hoûi quyeát ñònh vaø haønh ñoäng.
•

Söï vieäc cho thaáy nhieàu yeáu toá phöùc taïp tieàm aån trong vaán ñeà hieän ra beân ngoaøi.
•


Hoäi Luaän
Moâ taû

Khi töø 3 ñeán 5 khoùa sinh trình baøy moät ñeà taøi / chuû ñeà trong khoùa hoïc goïi laø hoäi luaän. Coù
hai theå thöùc : (1) hoäi luaän thuyeát trình (2) hoäi luaän tranh luaän. Trong theå thöùc naøy, ñeà
muïc chia ra nhieàu tieåu ñeà vaø moãi chuyeân gia goïi laø hoäi luaän vieân phuï traùch moät tieåu ñeà.
Moät hoäi luaän vieân laø ñieàu hôïp vieân. Khi thuyeát trình vaø tranh luaän, caùc khoùa sinh khaùc
chæ laø thính giaû.

AÙp duïng

Hoäi luaän thuyeát trình Taïi hoäi luaän tröôøng, ñieàu hôïp vieân vaø hoäi luaän vieân ngoài ñoái dieän vôùi khoùa sinh. Ñieàu
hôïp vieân trình baøy theå thöùc hoäi luaän (neáu laø laàn ñaàu aùp duïng trong khoùa). Tieáp ñoù giôùi
thieäu chuû ñeà, cuøng caùc hoäi luaän vieân, vôùi tieåu söû ngaén goïn cuûa töøng ngöôøi. Sau phaàn giôùi
thieäu, ñieàu hôïp vieân môøi moät hoäi luaän vieân thuyeát trình tieåu ñeà phuï traùch. Hoäi luaän vieân
coù theå söû duïng taøi lieäu thò giaùc ngoõ haàu söï trình baøy theâm soáng ñoäng vaø loâi cuoán. Khi
chaám döùt moät thuyeát trình, ñieàu hôïp vieân toùm taét nhöõng ñieåm chính vöøa trình baøy, roài
môøi caùc hoäi luaän vieân khaùc laàn löôït thuyeát trình. Sau cuøng, ñieàu hôïp vieân tuyeân boá chaám
döùt phaàn thuyeát trình, vaø caûm ôn caùc hoäi luaän vieân veà söï ñoùng goùp cuûa hoï. Xong ñieàu
hôïp vieân môøi khoùa sinh ñaët caâu hoûi ñeå laøm saùng toû caùc thuyeát trình. Ñoù laø phaàn keát thuùc
hoäi luaän.

Hoäi luaän tranh luaän Taïi hoäi luaän tröôøng, caùc hoäi luaän vieân ngoài vaøo choã. Moät hoäi luaän vieân giôùi thieäu ñeà muïc
vaø trình baøy moät thaønh phaàn cuûa chuû ñeà. Nhöõng hoäi luaän vieân khaùc töï ñoäng tham gia thaûo
luaän vaø goùp yù. Trong hoäi luaän tranh luaän, thöïc khoù bieát ai haønh ñoäng nhö ngöôøi ñieàu
khieån tranh luaän. Tuy nhieân, khi tranh luaän keát thuùc, moät hoäi luaän vieân toång keát vaø toùm
löôïc ñeà muïc caùch naøo khieán cho khoùa sinh hieåu roõ noäi dung. Ñöông nhieân coù phaàn khoùa
sinh ñaët caâu hoûi cuoái hoäi luaän. Trong hoäi luaän tranh luaän, caùc hoäi luaän vieân ít coù hay
khoâng coù cô hoäi söû duïng ñeán taøi lieäu thính thò.

Öu ñieåm Phöông thöùc hoäi luaän höõu ích hôn phöông thöùc thuyeát trình suoâng. Taøi naêng cuûa caùc
chuyeân gia ñöôïc xöû duïng moät caùch hieäu quaû ñeå giaûi thích nhöõng troïng ñieåm cuûa ñeà taøi
cuoäc tranh luaän. Khoùa sinh khoâng thaáy buoàn chaùn phaûi nghe gioïng moät ngöôøi thuyeát
giaûng nhö ñoïc baøi. Söï trình baøy trôû neân soáng ñoäng vaø loâi cuoán luùc hoäi luaän vieân baøy toû taøi
ngheä vaø kyõ thuaät cuûa mình vôùi taøi lieäu thò giaùc. Söï chuù yù vaøo hoäi luaän seõ naûy sinh khi
ñieàu hôïp vieân kheùo giôùi thieäu trình ñoä phaåm chaát cuûa hoäi luaän vieân vaø caùc hoäi luaän vieân
chia xeû moät caùch hieäu quaû kinh nghieäm vaø kieán thöùc cuûa hoï voùi tham döï vieân. Hoäi luaän
seõ nhö moät trình dieãn voâ tuyeán truyeàn hình thích thuù.

Giôùi haïn Trong phöông thöùc naøy, khoùa sinh laø nhöõng thính giaû yeân laëng. Hoï ít coù dòp phaûn öùng.
Khoâng coù cô hoäi ñoái thoaïi trong phaàn giôùi thieäu. Cho neân ñoâi khi phaàn giôùi thieäu seõ teû


Ky Thuat Huan Luyen

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (11)

Viewers also liked

Viewers also liked (8)

Ky Thuat Huan Luyen