2. NEDİR?
Koterizasyon demek kanamanın yakılarak durdurulması anlamına gelmektedir. Bu
iş için kullanılan makineye verilen ad ise Koterdir.
Kullanım amacı ameliyatlarda ya da müdahale esnasında ilgili dokuları yakarak
kesmek amacıyla kullanılmaktadır. Böylece bölgedeki kılcal damarların
kanamasını engeller ve ameliyat yapmaya yardımcı olur. Kalem benzeri bir yapıya
ve ucu elektrikli olan uzun bir parçaya sahiptir.
İlk koter benzeri yakıcı uçlu elektrotlarla ameliyat Doktor Cushing tarafından 1
Ekim 1926 yılında bir beyin tümörü ameliyatı sırasında kullanılmıştır. Daha
sonrasında ise Doktor Bovie yardımıyla bu bu proses ameliyatlarda kullanım için
daha fazla geliştirilmiştir. Makinanın daha iyi bir hale gelmesi için yapılan ilk
tasarımsal çalışmalar ise Dr. William ve L. Clark, isimli cerrahlar tarafından
Phlidelphiada tasarlanmıştır. İlk Bipolar koterizasyon ise 1940 yılında Doktor
James tarafından Houston’da gerçekleştirilmiş ve başarılı olmuştur. 1965 yılından
itibaren ise koterizasyon yöntemi cerrahi eğitimler için kullanılmaya başlanmıştır.
[1]
Şekil 1 Koter Cihazı [1]
3. NASIL ÇALIŞIR?
Koter cihazı temel olarak dokuyu yakarak kanamayı durdurma metoduyla çalışır. Bu işlemi gerçekleştirebilmek için hastaya
elektrik akımı verilir. Verilen elektrik akımının frekansı sinir sistemine zarar vermeyecek hızda olduğundan uygulandığı
bölgede sadece yakma ya da parçalama etkisi göstermektedir. Ayrıca gönderilen her akım monopolar ise hastaya
yerleştirilen levhaya bipler ise bir uçtan diğer uca geçmektedir. Bu yüzden herhangi bir çapılma olmamaktadır.
Elektrokoter cihazı, prizden çıkan normal bir 50 Hz’lik elektrik akımının 300.000 Hz ile 1.000.000 Hz’e kadar yükselmesini
sağlar. Bu cihaz ile sıcak bir etki yaratarak kesik oluşturmak için elektrokoterin belli bir seviyeye ulaşması gerekir. Termal
etkiye ulaşmak için elektrik akımının en az 300 kHz olacak şekilde ayarlanması gerekir. Bu sayede yüksek ısı ile kas ve
doku etkilenmelerinin en aza inmesi sağlanır.
Yüksek frekans ile yüklenen koter doku ile temas ettiğinde elektrotlar dokunun içine dağılmaya başlar. Bu aşamada
elektrotlar vücuda dağılırken bazı engel ve dirençlerle karşılaşır. Buna bağlı olarak direncin yüksek olduğu doku ve
hücrelerde aşırı ısınma ortaya çıkar. Isının artması ile birlikte dokuda istenilen etki ve kesiye ulaşılmış olur.
Koter cihazı temel olarak bir güç ünitesi, bir kontrol pedalı ve bir monopolar veya bipolar koter ucundan olmak üzere 3 temel
parçadan oluşmaktadır. Güç ünitesi ısınma için gerekli gücü sağlarken koter ucu kutuplar arasından elektrik akımını geçirir
ve bu akımın miktarı ise ayak pedalı vasıtasıyla cerrah tarafından kontrol edilir. [2]
4. ÇEŞİTLERİ
Koterleri iki çeşit olarak görebiliriz. Bunlar tek kutuplu monopolar koter ve çift kutuplu bipolar koter olarak adlandırılırlar.
1)MONOPOLAR KOTER
Yüksek voltajlı bir elektrik akımı, hasta bir topraklama plakası aracılığıyla toprak görevi görecek şekilde ince uçlu bir
elektrota yönlendirilir.
Akım tek bir nokta olarak yönlendirilir ve daha sonra mevcut olan çevre dokulara dallanır. Bu dallanma, kemik veya metal ile
temas edemediğinden ve ıslak alanlarda çalışmadığından monopolar koterin faydasını sınırlar.
Temas bölgesinden 1−2 cm uzaklıktan üretilen ve cerrahi alanın çevresindeki anatomiye ek hasara neden olabilecek önemli
miktarda akım ve ısı vardır.
Dokuya tek elektrod ile dokunulur. Devrenin çıkış noktası geniş yüzeyli koter plağıdır. Koter plağı uyluk, kalça ya da sırta
yapıştırılır. Koter plağının geniş yüzeyli olması yanıkları önler. Koter kaleminin ucunda ortaya sıcaklığın büyüklüğü, dokuya
dokunma kısmın büyüklüğüne (contact area), cihaz üzerindeki frekans ve güç ayarına, uygulama süresine ve dalga formuna
bağlıdır. [2]
5. ÇEŞİTLERİ
2)BİPOLAR KOTER
Monopolar kotere göre daha spesifik ve kontrollü doku
koterizasyonunu sağladı.
Elektrik, makas gibi bir aletin bir ucundan diğerine geçer. Bu
yüzden hastaya koter plağı bağlanması gerekmez. Vücutta
elektrik dolaşmadığı için kalbin ya da varsa kalp pilinin ritmini ve
çalışmasını etkilemez.
Yandaki fotoğrafta da koter cihazının güç ünitesi ve çeşitli koter
uçları görülmektedir.
Bipolar koterizasyon, monopolar koterizasyonun spesifik olmayan
aktivitesini minimize etmek için geliştirilmiştir. Bunun nedeni tek
kutuplu işlemlerde koterin bazı zamanlar çevreye bağlı olarak
düzensiz çalışmasından kaynaklanmıştır. [2]
Şekil 2 Koter Cihazı Güç Ünitesi ve
Monoplar, Bipolar Koter Cihazları [2]
6. MALZEMELER
A) Paslanmaz Çelik
B) Titanyum
C) Hava Boşluklu Paslanmaz Çelik (AHT)
D) Gümüş
Yukarıda koter cihazlarının uçlarındaki malzemeler
belirtilmiştir. Süreç boyunca ağırlıklı olarak meydana gelen
sorunlardan en önemlisi olan sıcaklık etkisi ile koter ucunun
yapışması sorunu için gümüş ve titanyum kaplamalar veya
direkt bu uçlar çözüm olarak üretilmişlerdir.
Şekil 4 grafiğinden de görüldüğü gibi sıcaklık yükselmesi en
iyi olan koter ucu paslanmaz çelik ve ardından titanyumdur.
Aynı zamanda titanyumun dokuya daha az yapışma özelliği
baz alındığında titanyum koter uçları en verimli olan uçlardır
ancak diğer türevlerinden daha pahalıdırlar. [3]
Şekil 3 Koter uçları A)Paslanmaz Çelik B)Titanyum C)AHT D)Gümüş [3]
Şekil 4 Çeşitli Malzemelerin Sıcaklık Yükselme Grafiği ile Karşılaştırılması [3]
7. MALZEMELER
Bipolar forcepsteki kol çiftinin uç kısımlarının bir çift kutuplu zorlamalı yüzeyinin her biri, soy metal malzemeden ve iletken
olmayan ince parçacıklardan oluşan bir kompozit kaplama filmi ile kaplanmıştır.
Kompozit kaplama filmi üzerinde oluşturulmuş bir soy metal (Au, Pl, Ag, Ni, Cr, Cu, Sn) malzemeden kaplama filminin
kalınlığı 0,5µm - 10µm aralığındadır. Kompozit kaplama filminin kalınlığı 3 µm - 50µm aralığındadır. Laminat kaplama
filminde ise 0.2µm - 10µm aralığındadır.
Yukarıda bahsedilen iletken olmayan ince parçacıklar bir politetrafloroetilen veya florlu etilen polimerinden oluşmaktadır.
Yukarıda bahsedilen kompozit kaplama filmindeki iletken olmayan ince parçacıkların içeriği;
Ağırlıkça %0.05 - %20.0 aralığında,
Hacimce %4 - %50 aralığındadır. [4]
8. Ek kaynaklar
Çeşitli koter ucu çeşitlerini inceleyebileceğiniz link: Bipolar Bayonet Forceps - Full Line.pdf
(surgicalinstruments.com)
Koter uçlarının kullanımının gösterildiği basit örnek uygulamanın Linki: (5006) SICOMIN
JEC2010 PB Feu - YouTube
Bipolar Forcepsin yapışma sorunun gösterildiği video: (5006) Comparison bipolar standard forceps
vs nonStick red forceps - YouTube
Bipolar Forcepsin yapışmaz başlıklı örnek operasyon videosu: (5006) CLARIS Xclusive Non-
Stick Bipolar Forceps - Resection of Sellar Tumor - YouTube
9. KAYNAKÇA
[1] K. R. Bulsara, S. Sukhla, and S. M. Nimjee, “History of bipolar coagulation,” Neurosurgical Review, vol. 29, no. 2, pp.
93–96, 2006.
[2] “Koter, Elektrokoter Nedir?,” turkcerrahi.com | Genel & Laparoskopik Cerrahi, 09-Jan-2018. [Online]. Available:
https://www.turkcerrahi.com/tip-sozlugu/koter/.
[3] Roland K. Chen, Khoi D. Than1, Anthony C. Wang1, Paul Park1, Albert J. Shih, “Comparison of thermal coagulation
profiles for bipolar forceps with different cooling mechanisms in a porcine model of spinal surgery” Departments of
Mechanical Engineering/Biomedical Engineering, Neurosurgery, University of Michigan, Ann Arbor, Michigan, USA
06.09.2013.
[4] Mikami, T., Asahara, T., & Houkin, K. (2011). BİPOLAR FORCEPS (US 7,867.230 B2). U.S Patent and Trademark
Office. https://patentimages.storage.googleapis.com/a5/03/42/397141d3c3dcb7/US7867230.pdf