2. OĞLAK BÜYÜTME
2
Bir hayvancılık işletmesinde yavruların büyütülmesi o işletmenin verimliliği
açısından üzerinde önemle durulması gerekli bir konudur. Bir işletme kaynakların
doğru kullanılması ekonomik kayıpların önüne geçilmesi açısından önem
taşımaktadır. Büyütme sırasında yavruların gereksinim duyduklarından daha fazla
süt emmelerine izin verilmesi ana ürünü süt olan bir işletmede karlılığı
azaltacaktır. Bu bağlı olarak yetiştirme amacına göre kuzu ve oğlaklar farklı
sistemler kullanılarak büyütülmelidir. Burada vurgulanması gerekli olan bir konu
tüm yavruların ilk hafta kolostrum denilen ağız sütünü almalarının sağlanmasıdır.
Bu sütün, hem içerdiği önemli maddeler (mineral madde vitamin ve bağışıklığı
güçlendirici maddeler), hem de gebelik yavruların bağırsaklarında biriken
pisliklerin dışarıya atılımı için yavrulara emdirilmesi zorunludur. Bu dönemi
takiben aşağıda önerilen sistemlerden herhangi birisi yetiştirme amacına göre
uygulanabilmektedir.
www.haytar.net
3. OĞLAK BÜYÜTME
3
Analı Büyütme
Bu sistem genellikle ekstansif koşullarda uygulanmaktadır. Bu sistemde
yavrular gece ve gündüz sürekli anası ile tutulmaktadır. Yaklaşık olarak 4–5 ay
süren emişmeleri sağlanan yavrular, bu yaşlarda analarından ayrılmaktadır. Bu
yöntemle büyütülen yavrulan gereğinden fazla emiştikleri için sağım çok az ya da
söz konusu olmamaktadır. Genellikle 1,5 aylık yaştan itibaren yavrular fenni yem
ve kaba yem tüketmeye başlarlar. Dolayısıyla bu yöntemde yavrular gereksiz yere
fazla miktarda emiştirilmiş olmaktadır. Çok fazla uygulanmasına rağmen
önerilmeyen bir sistemdir.
Kalıntı Sütle Büyütme
Bu özelikle sütlü işletmeler tarafından tercih edilen bir yöntemdir. Ağız
alındıktan sonra 1–1,5 aylık olana kadar anaları ile birlikte tutulur ve emişmeleri
sağlanır. Ancak bu süreç içinde mutlaka kaba ve fenni yeme alıştırılmaları
gerekmektedir. Bu aylardan sonra farklı yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemler
aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır.
www.haytar.net
4. OĞLAK BÜYÜTME
4
Akşam kalıntı sütle büyütme
1,5 aylık yaştan sonra gece anaları ile tutulmakta, sabah ayrılmakta, akşam
ise anaları sağıldıktan sonra emişmeleri sağlanmaktadır. Yani akşam kalıntı süt
emmektedirler. Yavrular geceyi anaları ile birlikte geçirmektedirler. Bu uygulama
yavrular 3 aylık yaşına ulaşana kadar devam etmekte, daha sonra analarından
yavaş yavaş ayrılmaktadırlar. Önerilen bir sistemdir. Bu sistemde yavrular kaba ve
fenni yem yedikleri için daha iyi büyümekte ve gelişmektedir.
Sabah kalıntı sütle büyütme
Bu sistem akşam ile benzerlik göstermektedir. Bu kez akşamları tam
emişmekte, sabahları kalıntı süt emmektedir. Ancak burada önemle
üstünde durulması gerekli olan konu büyütme döneminin hangi mevsimde
gerçekleştiğidir. Eğer yavrular gece analarından ayrılıp sabah sağımından sonra
tüm gün anaları ile tutuluyorsa mutlaka korunaklı ve yavruların üşümesinin
engellendiği bir ortamda büyütülmelidir. Bu uygulamada yavrular 3 aylık yaşa
ulaştıklarında yine aniden değil 1 hafta içinde sona erdirilmelidir.
www.haytar.net
5. OĞLAK BÜYÜTME
5
Sabah-akşam kalıntı sütle büyütme
Bu sistemde yavrular 1,5 aylık yaşa ulaştıklarında analarından ayrılmakta,
sabah ve akşam sağımdan sonra belirli bir süre memede kalan kalıntı sütü
emmekte ve sonra analarından ayrılmaktadırlar. Bu sistemde de yavruların
mutlaka korunaklı ve yavruların üşümesinin engellendiği bir ortamda
büyütülmelerinin zorunlu olmalarıdır. Ayrıca fenni ve kaba yem tüketmeye de
başlamış olmaları gerekmektedir. Bu uygulamada yine 3 aylık yaşta sona ermekte
ve yavrular 1 hafta içerisinde yavaş yavaş sütten tam olarak kesilmektedir.
Karma sistemde büyütme
Bu sistemde yavrular 1,5 yaşa ulaştıklarında akşam kalıntı, sabah
emişmekte,1,5–2 aylık sabah akşam kalıntı süt emmekte, 2–3 ay arası ise sadece
akşam kalıntı süt emmektedir. Bu da yine işletme ekonomisi ve yavru büyümesi
açısından önerilen bir sistemdir.
www.haytar.net
6. OĞLAK BÜYÜTME
6
Yapay Büyütme
Yavrular kolostrumu almalarından hemen sonra anasından tamamen
ayrılarak süt ikame yemler ile büyütülmektedir. Bu sistem entansif keçi
yetiştiriciliğinde çok yaygındır. Keçi mandıracılığı yapan çiftçiler için çok uygun
olmasına rağmen ekonomik gücün yüksek olmasını gerektiren bir sistemdir. Çok
fazla temizlik, hijyen, doğru iş ve kapsamlı yönetim beklenilmektedir. Oğlaklar 3.
haftada iyi kalitede kaba yem tanıştırılmalı ve serbest yemlemeye alıştırılmalıdır.
Oğlaklar 2,5 aylık yaşa ulaştıklarında verilen süt ikame yemi yarı yarıya azaltılır ve
bundan 2–4 hafta sonra oğlak sütten tamamen kesilir. 13 haftadan sonra oğlaklar
çok oranda iyi kalitede kaba yem ve birazda konsantre yem verilmesi yeterli
olacaktır. Eğer birbirine yakın zamanda doğan oğlaklar varsa onların sosyalleşmesi
için her gün oğlaklar bir araya getirilir. Aynı zamanda anaların sürü ile dışarı
çıkmalarına izin verilebilir. Analarının yayılmakta oldukları zamanda oğlaklara
tahıl ve mineraller verilir.
www.haytar.net
