Bilişim Teknolojileri Dersi 5.sınıf ders sunuları

1. BİLGİ VE İLETİŞİM
TEKNOLOJİLERİ KULLANIMI
VE ETİK
İnternet ve BİT Kullanım Kuralları
Telif Hakları
Bilişim Suçları

2. İnternet ve BİT
Kullanım Kuralları

3. İNTERNET
 İnternetin artık hayatımızın,
günlük yaşamımızın bir
parçasına haline geldiğini
inkar edemeyiz.
 İnterneti hemen hepimiz
kullanabiliyoruz, peki ne
kadar doğru kullanabiliyoruz
hiç düşündünüz mü?

4. İNTERNET KULLANIMI
 Hiç farkında olmadan bir suç
işleyebileceğinizi, bir suça ortak
olabileceğinizi hatta
dolandırılabileceğinizi biliyor musunuz?
 İnterneti kullanırken kendimizi ve
sevdiklerimizi güvende tutmak için dikkat
etmemiz gereken bazı noktalar var.

5. KİŞİSEL BİLGİLERİNİZİ PAYLAŞMAYIN
 İnternet üzerinde görüştüğünüz
kişilerle, üye olduğunuz sitelerde,
forumlarda ve sosyal ağlarda size ait
ad, soyad, TC kimlik numarası, adres,
telefon gibi bilgileri paylaşmayın.
 Güvendiğiniz kişilerle dahi özel
bilgilerinizi paylaşmayın, unutmayın
karşınızdaki kişi zannettiğiniz kişi
olmayabilir!
 Hiçbir siteye gereğinden fazla bilgi
vermeyin.

6. İYİ VE NAZİK BİR KULLANICI OLUN
 Türkçemizi en güzel şekilde kullanın.
Kısaltmalar kullanmayın.
 Şaka amaçlı dahi olsa tehdit edici, kötü
ve kaba sözler kullanmayın.
 İnternet özgürlüğünüzü kullanırken
başkalarını rahatsız etmeyin.
 Tümü büyük harften oluşan mesajlar
kullanmayın, bu internet ortamında
BAĞIRMAK anlamına gelir.

7. TANIMADIĞINIZ KİŞİLERLE GÖRÜŞMEYİN
 Tanımadığınız kişiler sosyal ağlarda size
arkadaşlık teklifi gönderebilir, bu teklifleri
kabul etmeyin.
 Unutmayın karşınızdaki kişi sizin
yaşınızdaymış gibi davranabilir, bunu asla
bilemezsiniz.
 Bu kişilere eviniz, aileniz, okulunuz,
maddi durumunuz gibi bilgiler vermekten
kaçının. Fotoğraf ve vidyo göndermeyin.

8. ÖDÜL VE HEDİYELERE ALDANMAYIN
 İnternette gezinirken reklam veya
bilgi çalmak amaçlı «tebrikler, ödül
kazandınız, ödülünüzü almak için
tıklayın» gibi aldatıcı resim ve
yazılara tıklamayın.
 Bu sitelere asla cep telefonu, adres
gibi bilgiler vermeyin, hiç farkında
olmadan ücretli servislere üye
olmuş olabilirsiniz!

9. AİLENİZDEN YARDIM ALIN
 İnternette ailenizle birlikte gezinin,
ailenizin zamanı yoksa ziyaret ettiğiniz
siteleri not olarak daha sonra onların
görüşünü alın.
 Ailenize sormadan internetten hiçbir
şey satın almayın, kredi kartı bilgisi
vermeyin.
 İnternet üzerinden sizi rahatsız eden
kişileri çekinmeden ailenize bildirin.

10. ŞİFRENİZİ PAYLAŞMAYIN
 İnternet üzerindeki hesaplarına ait kullanıcı
adı ve şifreyi kimseyle paylaşmayın, hiçbir
yere yazmayın ve kimseye göndermeyin.
 Unutmayın, hesabınızı ele geçiren bir kişi
sizin adınıza suç işleyebilir, suçu o işler ama
sorumlusu siz olursunuz!
 Güçlü bir şifre oluşturarak hesaplarınızı
koruyun.

11. Güçlü Şifre
Oluşturma

12. Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
 Şifrelerinizde kişisel bilgilerinize yer vermeyin. Örneğin, adınız,
doğum tarihiniz veya kimlik numaranız.
 ali1999, 32423526655, 1986 gibi

13. Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
 Şifrenizde ardışık sayılar, harfler kullanmayın. Örneğin, 123456,
1234, abcd gibi.
 Tahmin edilmesi kolay yan yana bulunan tuşları kullanmayın.
Örneğin, qwerty, asdf gibi.

14. Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
 Şifreniz en az 7 basamaklı olsun.
 Mümkün olduğunda aşağıdaki karakterlerden içersin.
 Büyük/küçük harf (A,a…Z,z)
 Rakam (0-9)
 Noktalama (.,; gibi)
 Özel karakter (-!+ gibi)

15. Güçlü Şifre Oluşturma Yöntemleri
 Sadece rakamlardan oluşan 6 haneli bir şifre 3 dakikada
çözülebilirken,
 Rakamlar, küçük/büyük harfler, işaret ve sembollerin de olduğu 9
haneli bir şifre 44.530 yılda ancak çözülebiliyor.
 Seçim sizin…
123456
abcdef
qwerty
29101986
mardin47
A58+t*y2G

16. TELİF HAKKI

17. TELİF HAKKI NEDİR?
 Herhangi bir bilgi veya düşünce ürününün
kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların,
yasalarla belirli kişilere verilmesidir.
 Kısaca, orijinal bir yapıtın, eserin
kopyalanmasına veya kullanılmasına izin
vermeme hakkıdır.

18. TELİF HAKKI İHLALİ
 Bir sanatçının müzik parçasını, klibini, film
eserini, bir yazarın kitabını veya bir firmanın
yazılımını bu kişilerin izni olmadan ne
kullanabilir ne de kopyalayabilirsiniz.
 Bu eserler, sahibinin izin verdiği, yasal
dağıtımını yapan mağaza ya da internet
sitelerinde satın alınarak kullanılmalıdır.
 Aksi bir yönteme başvurulursa telif hakkı ihlali
gerçekleşmiş, yani suç işlenmiş olur.

19. İNTERNET VE TELİF HAKKI İHLALİ
 İnternet üzerinden bilginin çok hızlı ve denetimsiz bir şekilde yayılması
telif hakkı ihlal suçlarının artmasına neden olmuştur.
 Müzik albümleri, yazılımlar, oyunlar, filmler kitaplar daha birçok eser
daha yayınlandığı ilk saatlerde internet üzerinde paylaşılmakta ve birçok
kullanıcı hiç farkında olmadan bu suça ortak olmaktadır.
 Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre bu kişiler hakkında 2-4 yıl hapis,
50-100 milyar ağır para cezası istenebilmektedir.

20. SUÇA ORTAK OLMAYIN
 Her şeyden öte bu eserleri yasal olmayan
yollardan elde etmek, eser sahiplerinin
hakkını yemek anlamına gelir. Çünkü
korsan yolla elde ettiğiniz bir eserin
sahibine hiçbir maddi geliri yoktur. Hatta
zararı vardır.
 Eser sahibi, emeğinin karşılığını
alamadığını gördüğünde artık yeni eserler
ortaya koymak için çaba sarf etmeyecek ve
isteği kırılacaktır.

21. BİLİŞİM SUÇLARI

22. BİLİŞİM SUÇU NEDİR?
 Bilişim suçu en basit tanımıyla bilişim
sistemlerine karşı işlenen suçlardır.
 Bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak
girmek, orada kalmaya devam etmek, bilişim
sisteminden izinsiz veri kopyalamak, sistemi
erişilmez kılmak ve çalışmaz hale getirmek
bilişim suçlarını oluşturmaktadır.

23. SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
 Ülkemizde en sık karşılaşılan bilişim
suçlarının başında banka ve kredi kartı
bilgisini hukuka aykırı olarak ele geçirerek,
haksız kazanç elde etme eylemlerini
gösterebiliriz.
 Banka ve kredi kartları, ATM cihazlarında,
bazı işyerlerinde ve online alış-veriş
sitelerinde kopyalanabilmektedir. Kart bilgisi
kopyalanarak bağlı bulunan hesaptan
alışveriş yoluyla para çekilmektedir.

24. SIK KARŞILAŞILAN BİLİŞİM SUÇLARI
 Web sitelerini "hack"lemek, virüs, truva atı
ve kötü amaçlı yazılım hazırlamak ve
yaymak, başkalarına ait kullanıcı adı, şifre,
parola gibi kişiye özel bilgileri ele geçirmek
ve kullanmak da bilişim suçlarını
oluşturmaktadır.

25. SON
Teşekkür ederim.