www.excelci.com
Sitenin amacı, özgün videolar ve slaytlar aracılığıyla kullanıcıların kendi işlerinde kullanabilecekleri/uyarlayabilecekleri genel anlamda “hesap tablosu” teknikleri ve çözümleri göstermektir. Videoların her biri belli bir konuda hazırlanmış bir uygulama ve çözümdür. Aynı şekilde işlemlerinizi daha kısa zamanda ve daha etkin olarak yapmanızı sağlayacak; değer katan “hesap tablosu” teknikleri açıklanır.
www.excelakademi.com
Kurumsal örnekler, gelişmiş kullanım şekilleri ve kapsamlı doküman ve video desteği ile geliştirilmiş kurumsal bir seminer ve danışmanlık sistemidir.
1. Excel®
Uygulamaları
SEMİNER DERS NOTLARI
Microsoft Excel ® Uygulamalar (İleri Düzey)
Microsoft Excel 2003 ® Türkçe / İngilizce
Microsoft Excel 2007 ® Türkçe / İngilizce
Microsoft Excel 2010 ® Türkçe / İngilizce
MODÜLLER:
Excel 2007/2010 Yenilikleri
MODÜL 1: Temel Bilgiler
MODÜL 2: Fonksiyonlar
MODÜL 3: Veri Analizi
Uyumlu
3. EXCEL UYGULAMALARI
DİKKAT: Bu kitap Faruk Çubukçu tarafından yazılmıştır. Yayım ve dağıtım hakkı Faruk Çubukçu’ya
aittir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Fikir ve Sanat Eserleri ilgili yasalarıyla; eser, yazarın izni
olmadan elektronik, mekanik, fotokopi, kayıt cihazı vb sistemler kullanılarak kısmen ya da tamamen
kopyalanamaz. COPYRIGHT (c) 2003 FARUK ÇUBUKÇU. Faruk Çubukçu, Tel: 232-4830050,
faruk@farukcubukcu.com.
ÖNSÖZ
Microsoft Office ® içinde yer alan Microsoft Excel®, uzunca bir süredir kullandığımız ofis
yazılımıdır. Özellikle şirketlerde; mali işler ve satış bölümlerinde yaygın olarak kullanılır. Şirketlerle
yaptığım çalışmalarda “Excel bizim her şeyimiz…” şeklide ifadelere çok sık rastladığımı belirtmek
isterim. Bu anlamda çok yaygın kullanılan bir program ya da bir araç.
Diğer yandan da özellikle bazı temel şeylerin hâlâ yerleşmemiş olduğunu ve özellikle “etkin” ve
“kolay” yöntemlerin de kullanılmadığını görmekteyim. Aynı şekilde tabloların oluşturulması ve
işlenmesinde “bir sonuç elde etmek” ya da “bilgi işlemek” gibi temel bilgi teknolojileri konseptinin de
göz ardı edildiğini görmekteyim.
Bu nedenle hem etkin kullanımı sergilemek hem de çözüme yönelik uygulamalar yapmak için bu
tür bir çalışmayı hedefledim.
Yararlı olması dileğiyle,
FARUK ÇUBUKÇU,
faruk@farukcubukcu.com
EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU Sayfa 3
4. EXCEL UYGULAMALARI
MODÜL 3: FONKSİYONLAR
Konu 3.1: Fonksiyonlar (Genel)
Konu 3.2: Metin (Text) Fonksiyonları
Konu 3.3: Mantıksal Fonksiyonlar
Konu 3.4: Arama ve Başvuru Fonksiyonları
Konu 3.5: Tarih ve Saat Fonksiyonları
Konu 3.6: Bilgi Fonksiyonları
Konu 3.7: Veritabanı Fonksiyonları
Konu 3.8: Finansal Fonksiyonlar
Konu 3.9: İstatistiksel Fonksiyonlar
Konu 3.10: Matematiksel Fonksiyonlar
EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU Sayfa 4
5. EXCEL UYGULAMALARI
Konu 3.1: Fonksiyonlar (Genel)
Microsoft Excel’in temelde bir hesaplama aracı olduğunu düşünürsek; işlem yapacak komutlara
gereksinimimiz olacaktır. İşte fonksiyonlar bu işe yarar. Her biri özgün bir işleve sahip çok sayıda
fonksiyon vardır. Fonksiyonlar; “worksheet functions”, fonksiyon ya da işlev olarak bilinir.
TOPLA (SUM), ORTALAMA (AVERAGE) gibi bildiğimiz temel işlemleri fonksiyonlara örnek olarak
gösterilebilir.
Fonksiyonlar (İşlevler)
Fonksiyonlar çalışma sayfasına formül gibi girilerek kullanılır. Bildiğiniz gibi bir formül, bir eşit işareti
(=) ile başlar ve sabit değerler ve operatörlerle devam eder. Fonksiyonlarda aynı şekilde =
işaretiyle başlar ve parantezlerin için sabit ve operatörleri içerir.
TOPLA (SUM) fonksiyonu:
Kullanım şekli:
=TOPLA (sayı1; sayı2)
Fonksiyon içindeki argümanlar parantez içinde yer alır. Argümanlar arasında noktalı virgül
ya da virgül kullanımı Windows ayarlarına bağlıdır. Türkiye’de genellikle ; noktalı virgül
kullanılır.
Örnek:
=TOPLA (B2 ; B17)
=SUM (B2 ; B17)
Yukarıdaki fonksiyonun anlamı: Bulunulan hücreye, B2 ile B17 hücresinin toplamını yaz.
Örnek:
=TOPLA (B2:B17)
=SUM (B2:B17)
Yukarıdaki fonksiyonun anlamı: Bulunulan hücreye, "B2 hücresinden B17 hücresine kadar" olan
hücreleri toplamını al ve bulunulan hücreye yaz.
EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU Sayfa 5
Formül içindeki ayraç karakteri olarak bilgisayar ayarlarına
bağlı olarak virgül (,) ya da noktalı virgül (;) kullanılabilir.
=TOPLA (B2 , B17) =TOPLA (B2 ; B17)
=SUM(B2 , B17) =SUM(B2 ; B17)
6. EXCEL UYGULAMALARI
Fonksiyonlar yukarıdaki gibi basit olabileceği gibi, çok sayıda fonksiyon içeren formüller şeklinde de
olabilir.
=TOPLA(ORTALAMA(TAMSAYI(TOPLA(K45:K55)* 3/8): M3);45)
=SUM(AVERAGE(INT(SUM(K45:K55)*3/8): M3);45)
Birçok işlemi yaparken fonksiyonları bilmek ve kullanmak kolaylık sağlar. Fonksiyonlar belli
kategorilere ayrılmıştır. Metin (text) ve arama-başvuru (lookup-reference) sınıfındakiler birçok
alanda işimize yararken, diğer bazı kategoriler de uzmanlık alanlarına hitap eder: Finanstan,
muhasebeye ve diğer mühendislik alanlarında çok sayıda işlemi hazır olarak yapmak için Excel
fonksiyonları kullanılabilir. Örneğin faiz hesaplamada kullanabileceğiniz DEVRESEL_ÖDEME
(PMT) fonksiyonu bir döneme ilişkin ödenmesi gereken taksitleri hesaplar. Örneğin Faruk Çubukçu
adlı kullanıcının kredi taksitlerini hesaplamak gibi.
Excel Fonksiyon Kategorileri
Kategori Açıklama
Most Recently Used (En Son Kullanılan) En son kullandığınız 10 fonksiyon burada listelenir
All (Hepsi) Excel içindeki bütün fonksiyonların listesi.
Financial (Finansal) Finans ve muhasebe ile ilgili fonksiyonlar.
Date & Time (Tarih ve Saat) Zaman ve tarih ile ilgili fonksiyonlar.
Math & Trig (Matemetik ve Trigonometri)
Statistical (Istatistiksel)
Lookup & Reference (Arama ve Başvuru) Hücreler, veriler ve adresler hakkında bilgi sağlar.
Database (Veritabanı) Veritabanı işlemleri.
Text (Metin) Metin bazlı işlemler.
Logical (Mantıksal) Mantıksal fonksiyonlar.
Information (Bilgi) Kullanıcıya bilgi vererek yardımcı olmaya çalışan
fonksiyonlar.
User Defined (Kullanıcı Tanımlı) Kullanıcı tarafından yaratılan fonksiyonlar burada
listelenecektir.
Excel’de yer alan mevcut fonksiyonlara ek olarak finansal ve bilimsel alanda kullanılan
diğer fonksiyonları da fonksiyon listesine eklemek ve kullanmak istiyorsanız Araçlar
(Tools) menüsünden Eklentiler (Add-Ins) komutu ile ek fonksiyon kütüphanelerini
(Analysis Toolpak) yükleyiniz.
Fonksiyonların Bileşenleri/Parametreleri
Excel fonksiyonlarında genellikle çok sayıda parametre yer alır. Bunlara örnek olarak hücre
adresleri, sayılar, vb.
EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU Sayfa 6
7. EXCEL UYGULAMALARI
Fonksiyonlarda kullanılan tipik parametreler:
Parametre (Türkçe
ve İngilizcesi)
Kullanım Amacı
Sayı
Number
Sayısal değer.
Metin
Text
Metin değer.
Sayı_karakterler
Num_chars
Kaç karakter olduğunu belirtmek için kullanılan parametre.
Başlangıç_karakterle
r
Start_num
Kaçıncı karakterden başlanacağını belirtir. Örneğin PARÇAAL (MID)
fonksiyonunda kaçıncı karakterden başlanacağını belirtir.
Aranan_değer
Lookup_value
Bulunması istenen değer
Aranan_dizi
Table_array
Üzerinde arama işleminin yapılacak alan.
Eşleştir_tür
Match_type
-1, 0 ya da 1 sayısıdır. Bu değer değeri aranan dizideki değerlerle nasıl
eşleştirdiğini belirler. 1 ise küçük ya da eşit olan değeri bulur.
0 ise aranan değere tam olarak eşit olan ilk değeri bulur.
-1 ise aranan değerden büyük ya da eşit olan en küçük değer bulunur.
Eşleştir_tür belirtilmezse, 1 olduğu varsayılır.
Dizin_sayısı
Index_num
Seçilecek olanı “hangisi seçilecek” onu belirtir.
Değer
Value
Değer. Bir hücreyi ya da değeri temsil eder.
Başv
Reference
Temel alınacak hücre ya da alan
Satır
Rows
Veri satırı ya da satırları.
Sütun
Column
Veri sütunu ya da sütunları
Hücre
Cell
Bir hücreyi belirtir.
Fonksiyonların Birlikte Kullanımı
EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU Sayfa 7
8. EXCEL UYGULAMALARI
Fonksiyonların (işlevlerin) kullanımında önemli olan her fonksiyonun gerekli parametrelerinin
yazılmasıdır. Örneğin bir finansal fonksiyonda para ve zamana ilişkin çok sayıda argüman
kullanılır. Bu argümanlar sabit bilgi olarak girilebileceği gibi diğer bir fonksiyon tarafından da
bulunabilir. Böylece bir fonksiyon diğerine yardımcı olur.
Örnek:
DÜŞEYARA (VLOOKUP) aranan değeri bulur ve döndürür.
=DÜŞEYARA (aranan_değer, tablo, sütun numarası, sıralımı mı)
=VLOOKUP (aranan_değer, tablo, sütun numarası, sıralımı mı)
Örnek:
=DÜŞEYARA (C2; D5:G20; 2; YANLIŞ)
=VLOOKUP(C2; D5:G20; 2; FALSE)
Yukarıdaki fonksiyonun anlamı: D5:G20 alanının 2. sütununa bakarak C2 hücresindeki veriyi ara.
Burada görüldüğü gibi verilerin 2. sütunu aranacak. Bu 2 değeri sabit olarak değil de yine bir arama
sonucunda bulunduğunda bakın nasıl bir kullanımı ortaya çıkacak.
KAÇINCI (MATCH) aranan bir değerin konumunu (sayı olarak) döndürür.
=KAÇINCI (aranan_değer; tablo ; eşleşme türü)
=MATCH (aranan_değer ; tablo ; eşleşme türü)
Örnek:
=KAÇINCI (C2; D5:G5; 0)
=MATCH(C2; D5:G5; 0)
Yukarıdaki fonksiyon D5:G5 alanında C2'deki verinin kaçıncı sırada olduğunu (indis değerini)
döndürür.
Faruk Çubukçu
faruk@farukcubukcu.com
Gsm: 533 4260545
Faruk Çubukçu Bilgi Teknolojileri
www.farukcubukcu-bt.com
www.farukcubukcu.com
www.excelci.com
http://excelciler.blogspot.com.tr/
EXCEL UYGULAMALARI – FARUK ÇUBUKÇU Sayfa 8