system

1. İşletim sistemi işlemleri yerine getirmek için komutları kullanır. Bu komutların işleyişi ve birbirleri arasındaki çalışma şeklini işletim sistemi düzenler bu esnada yapılan işlemler işletim sisteminin çalışma prensibini oluşturur.

2. Komut İşleme Bellekten komut getir: PC’nin çeriğini bellek adres kaydedicisine yükler. Komutun kodunu çöz: Komutun işlem parçasını(op-code) tanımlar. Adresi oluştur: Bellek erişimine ihtiyaç duyan bir komut, erişim için gerekli olan adresi hesaplar. Operandları bellekten getir: Komutun üzerinde işlem yapacağı parçaları getirir. Komutu yürüt: Mikroişlemci önceden okumuş olduğu op-code ve operandları kullanarak ilgili işlemi yerine getirir. Elde edilen sonucu sakla: Komut sonucunda, elde edilen değer saklanır. Bu bir bellek konumu olabileceği gibi, bir kaydedici veya bir çıkış portuda olabilir.

3. İşlem Yönetimi İşlem (process) belli bir komut dizisini yerine getiren program parçasıdır. Bir işlemin yapısında; işlemin yazılı olduğu metin bölümü, bir sonraki işletilecek olan komutu gösteren sayaç, yerel değişkenler vb. geçici bilgileri tutan yığın(stack) bölümü ve genel değişken vb. bilgileri tutan veri bölümü bulunmaktadır. . Bazı işlemlerde işlemin çalıştığı sürece kullandığı bir alan (heap) de bulunmaktadır.

4. İşlem Kontrol Bloğu (ProcessControlBlock): Her işlem işletim sistemi tarafından işlem kontrol bloğu tarafından gösterilir, yer alan öğeler ise şunlardır; • İşlem durumu • Program sayacı • MİB kaydedicileri • MİB zamanlanma bilgisi • Bellek yönetimi bilgisi • Hesap bilgileri • G/Ç durum bilgisi

5. İşlem durumu (Processstate): Bir işlemin hangi durumda olduğunu gösteren ve işlemin ömrü boyunca değişken bir durumu bulunmaktadır. Bunlar; • Yeni: İşlemin oluşturulduğunu gösterir. • Çalışıyor: İşlemin komutları yürütülmektedir. • Bekliyor: İşlem bir olayın gerçekleşmesini beklemektedir. Örneğin bir G/Ç işlemi. • Hazır: İşlem bir işlemciye atanmak için beklemektedir. • Bitti: İşlem çalışmasını bitirdi.

6. İş Parçacıkları (Threads) İş parçacığı, işlemin bir parçasıdır. İşlemlerin Zamanlanması (ProcessSchedulers) İşlemler iş kuyruğuna (Jobqueue) alınmaktadır. Çalıştırılmaya hazır olan veya bekleyen işlemler hazır kuyruğana (readyqueue) alınarak MİB’ne gönderilir. ‘Dağıtıcı (Dispatcher)’ çalıştırılacak olan bir işlemi seçerek MİB’ne gönderdikten sonra aşağıdaki olaylar meydana gelebilir; • İşlem bir G/Ç isteğinde bulunabilir ve böylece G/Ç kuyruğuna yerleştirilir. • İşlem alt işlemler oluşturabilir ve bunların bitmesini bekleyebilir. • İşlem bir kesme oluştuğu için MİB’de çalışması durdurularak kesmenin bitiminin ardından kuyruğa alınarak MİB’ne gönderilebilir.

8. Kilitlenme (Deadlock) Sonsuz döngü anlamına da gelmektedir. Değişik işlemlerin/iş parçacıklarının birbirlerinin alanlarını kullanmalarından ortaya çıkar. Semafor (Semaphore): Latincede ‘deniz feneri’ anlamına gelen Semafor, negatif olmayan bir tamsayı olup işlemin başlangıç deyiminden itibaren wait ve signal işlemleri ile değeri değiştirilebilen bir değişkendir. Semaforlar işlemler arası iletişimi sağlayarak sonsuz döngülere ve sistem kilitlenmelerine engel olurlar.

9. Bloklama ve bloğu açma (BlockingandUnblocking) Bir wait işlemi eğer ilgili semaphore değeri 0 ise o işlemin bloke edilmesine neden olur. Semaphore’un değeri signal ile 1 olunca bloke kaldırılarak işlem çalışabilir hale getirilir. Monitör Programları Monitör programları paylaşılan nesneye ulaşmada meydana gelebilecek problemleri ortadan kaldırmaya yönelik olarak geliştirilmiştir. Yani izleyici programlardır. 1. Paylaşılan nesneyi oluşturan veri 2. Bu nesneye ulaşmak için kullanılan bir grup procedure 3. Nesneyi başlangıç durumuna getiren bir program parçasından