1. Güç Sistemlerinde
Yeni Teknolojiler,
Ar-Ge Çalışmaları
Prof. Dr. Demir Bayka
Mak. Müh. Böl. - ODTÜ

2. ENERJİ KAYNAKLARI
FOSİL KAYNAKLI YAKITLAR
BİYOLOJİK KAYNAKLI YAKITLAR
ELEMENT KAYNAKLI YAKITLAR
GÜNEŞ
RÜZGAR

3. FOSİL KAYNAKLI YAKITLAR
BENZİN
MOTORİN
LPG
DOĞAL GAZ
KÖMÜR

4. BİYOLOJİK KAYNAKLI YAKITLAR
ODUN
BİTKİSEL YAĞLAR
ALKOL

5. ELEMENT KAYNAKLI YAKITLAR
RADYOAKTİF ELEMENTLER
AKTİF ELEMENTLER
HİDROJEN

6. DÜNYADA ENERJİ TÜKETİMİ

7. FOSIL YAKITLAR AZALIYOR
FOSIL YAKITLARI EN FAZLA KULLANAN ÜLKE :
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
1990 BAŞINDA ABD TOPLAM PETROL RESERVİ :
36 MİLYAR VARİL
•TOPLAM NÜFUS : 250 MİLYON KİŞİ BAŞINA 144 VARİL
•TÜKETİM HIZI SENEDE 3 MİLYAR VARİL
•KİŞİ BAŞINA SENEDE 12 VARİL 144/12 = 12 SENEDE
TÜKENİR
1995 DE TOPLAM RESERV : 22.5 MİLYAR VARİL
TÜKETİM HIZINDA AZALMA YOK

8. FOSIL YAKITLAR AZALIYOR
DÜNYANIN TOPLAM RESERVİ
KİŞİ BAŞINA 400 VARİL
EN KÖTÜ SENARYO :
AVRUPA+ASYA TÜKETİM HIZI ABD KADAR OLURSA
PETROLÜN TÜKETİM SÜRESİ :
400/(12+12) = 17 SENE
EN İYİ SENARYO :
DÜNYADAKİ PETROL KULLANIMINA BAKARAK :
KALAN SÜRE : 70 SENE

9. SENTETİK YAKITLAR
Dİ-METİL ETER
Dİ-ETİL ETER

10. BİYOLOJİK KAYNAKLI YAKITLAR
KANOLA YAĞI
METİL VE ETİL ALKOL
AYÇİÇEK, MISIR vb. BİTKİSEL YAĞLAR

11. DÜNYADA ETİL ALKOL ÜRETİMİ

14. ARAÇ YAKITI OLARAK DOĞAL
GAZ
Atmosferik sıcaklıkta 200 atmosfer
basınçta gaz olarak kalmaktadır.
Yaklaşık 200 atmosfer basınçla özel
tüplere doldurulmaktadır.
Tüpler, otobüs veya kamyon tipi araçların
altına veya tavanlarına, otomobillerin ise
bagajlarına yerleştirilmektedir.

15. DOĞAL GAZ KULLANAN
ÜLKELER
ÜLKE DOĞAL GAZLA ÇALIŞAN ARAÇ DOĞAL GAZ DOLUM İSTASYON
SAYISI SAYISI
Arjantin 1 512 000 1452
Brezilya 1 117 885 1227
Pakistan 1 000 000 930
İtalya 430 000 510
Hindistan 334 658 321
Çin 97 200 355
Mısır 62 702 91
Bangladeş 41 314 122
Almanya 27 200 650

16. DOĞAL GAZ DOLUM
İSTASYONLARI

17. DOĞAL GAZ DOLUM
İSTASYONLARI
İsviçre de “kendin doldur”
tipinde dolum istasyonu
ABD de
“kendin
doldur” tipinde
dolum
istasyonu

18. DOĞAL GAZ DOLUM
İSTASYONLARI

19. EVLERDE DOLUM
EVIN DIŞINDA
GARAJIN İÇİNDE

20. SINIRLI SAYIDA ARAÇ İÇİN
DOLUM
Birkaç saatte veya tüp
bankosu ilave edilerek
hızlı dolum

21. DOĞAL GAZLA ÇALIŞAN
MOTORLAR
ÇİFT YAKITLI OLARAK, PİLOT
MOTORİN VE DOĞAL GAZ
SADECE DOĞAL GAZ

22. ÇİFT YAKITLI SİSTEM
DİZEL MOTORLARINA UYGULANDI
DİZEL MOTORUN SIVI YAKIT SİSTEMİ
PİLOT ATEŞLEME İÇİN KULLANILDI.
EMİLEN HAVAYA EMİŞLE VEYA
PÜSKÜRTMEYLE DOĞAL GAZ
KARIŞTIRILDI
TAM YÜKTE %80 ORANINDA DOĞAL
GAZ KULLANIMI ELDE EDİLDİ

23. SADECE DOĞAL GAZLA
ÇALIŞAN ARAÇLAR
MAN
DOĞAL GAZ MOTORU
IVECO
DOĞAL GAZ MOTORU

24. SADECE DOĞAL GAZLA
ÇALIŞAN ARAÇLAR
CUMMINS
C8.3 G model
Doğal Gaz motoru
• Bu motorlar dizel motorlarından türemiştir.
• Motorların sıkıştırma oranları : 10.5 - 13.2
• Enjektörlerin yerlerine bujiler yerleştirildi

25. MODERN DOĞAL GAZLI
MOTORLAR
MAN Doğal
Gaz
motorunun
şeması

26. MODERN UYGULAMALAR
Cummins-
Westport Çift
Yakıt Sistemi
MOTORİN VE DOĞAL
GAZ YANMA ODASINA
SIRAYLA
PÜSKÜRTÜLÜYOR
1. DİZEL MOTOR DEĞİŞMİYOR
2. KOMPRESYON YÜKSEK
3. DİZEL TORK VE VERİMİ
DEĞİŞMİYOR
4. DOĞAL GAZIN KALİTESİ
ÖNEMSİZ

27. GELECEKTE DOĞAL
GAZLA ÇALIŞAN ARAÇ
SAYISI HIZLA ARTACAK

28. DOĞAL GAZLA ÇALIŞAN
ARAÇLARDAKİ ARTIŞ
GÖRECELİ OLARAK,
DOĞAL GAZ
KAYNAKLARI OLAN
ÜLKELERDE OLACAK

29. SADECE DOĞAL GAZLA
ÇALIŞAN OTOMOBİLLER
GİDEREK DAHA FAZLA
ÜRETİLECEKTİR

30. GELECEKTE ŞEHİRİÇİ
VE ŞEHİRLERARASI
DOLUM
İSTASYONLARININ
SAYISI HIZLA
ARTACAKTIR

31. GELECEKTE EVLERDE
VE TAŞINABİLİR DOLUM
İSTASYONLARININ
SAYISI, DOĞAL GAZLI
OTOMOBİL SAYISI İLE
BİRLİKTE HIZLA
ARTACAKTIR

32. ÜLKEMİZDE DOĞAL GAZLA
ÇALIŞAN ARAÇ VE DOLUM
İSTASYONU SAYISININ
ARTIŞI TEŞVİKLERE BAĞLI
OLACAKTIR.

33. ODTÜ DE YAPILAN
AR-GE ÇALIŞMALARI
BENZİNLİ MOTORLARDA METİL VE ETİL
ALKOL KULLANIMI
60 ADET EGO OTOBÜSÜNÜN DOĞAL GAZLA
ÇALIŞTIRILMASI
KIZGIN YAKIT BUHARI İLE BUJİ ATEŞLEMELİ
VE DİZEL MOTOR ÇALIŞTIRILMASI
YENİ MOTOR TASARIMI
KANOLA YAĞI ÇALIŞMASI
HIDROJENLE MOTOR ÇALIŞTIRILMASI

34. KIZGIN YAKIT BUHARI
BENZİN
ALKOL

35. KIZGIN BENZİN BUHARI
EKSOZDAN ATILAN ENERJİNİN GERİ
DÖNDÜRÜLMESİ
YAKITIN YANMA KALİTESİNİN
ARTTIRILMASI
– YAKIT TASARRUFU
– ZARARLI EMİSYONLARIN AZALMASI

37. KIZGIN ALKOL BUHARI
DİZEL MOTORDA RAFİNE EDİLMEMİŞ UCUZ ALKOL
(%5 SU) KULLANILACAK
ŞEKER FABRİKALARI YENİ YATIRIM
GEREKTİRMEDEN YAKIT ÜRETİCİSİ OLACAK
DİZEL MOTORUN DUMANI YOK DENECEK SEVİYEYE
İNECEK
DİZEL MOTORDA YAKIT TASARRUFU SAĞLANACAK
DİZEL MOTORUN ÇALIŞMASINA MÜDAHALE
EDİLMEYECEK.
UZUN MESAFEYE YETECEK SIVI YAKIT TAŞINACAK.

39. YENİ MOTOR TASARIMI
EKSENEL KAMLI
16 KARŞILIKLI PISTONLU
SABIT HACIMDE YANMA
SIFIR ARTIK EKSOZ GAZI
KAYMALI SÜPABLA HACIMSAL VERİM
ARTIŞI
DENGELİ VE TİTREŞİMSİZ ÇALIŞMA
DÜŞÜK DEVİRDE YÜKSEK TORK

40. ÇALIŞMA
PRENSİBİ
ÇALIŞAN
MOTOR

41. TEŞEKKÜR EDERİM