2. Toprak
Toprak, bitki örtüsünün beslendiği kaynakların ana
deposudur.
Toprağın üst tabakası insanların ve diğer canlıların
beslenmesinde temel kaynak teşkil etmektedir.
Bir gram toprağın içerisinde milyonlarca canlı
bulunmakta ve ekosistemin devamı için bunların
hepsinin ayrı önemi bulunmaktadır. Toprağın
verimliliğini sağlayan ve humusça zengin olan
toprağın 10 cm'lik üst tabakasıdır. Bilimsel
anlamda toprak bir karışımdır.
3. Toprak katmanları
• Verimli bir toprak, A, B, C, D profilleri olarak adlandırılabilecek, genel
olarak dört profilden oluşur.
• Toprak, ana materyal,zaman,mikroorganizmalar,organik madde ve
topoğrafyadan oluşur.
• Bu profillerden
• A: Toprağın işlendiği kısım, yani tarım yapıldığı yerdir. Bu bölümü karaların
üstünü örten ince bir deri tabakasına benzetebiliriz. A katmanı aynı
zamanda toprağın en verimli kısmıdır. Bütün canlıları ve değişimle ortaya
çıkan maddeleri kapsar. A katmanındaki tuz, kireç, kil gibi sularda çözünen
maddeler, yağmur sularıyla toprağın alt kısımlarına taşınır. Bu nedenle A
katmanının altındaki B katmanı, birikme bölümü, yani tarımın yapılmadığı
yerdir.B katmanında humus, bitki kökü ve canlı yoktur. A katmanının
erozyonla yitirildiği yerlerde B katmanı ortaya çıkar. A ve B katmanı
binlerce yılda ortaya çıkan esas toprağı oluşturur.C katmanında henüz tam
ayrışmamış ana malzeme bulunur. Bu katmanda kayaca ait iri parçalar
bulunur. Ama canlı yoktur. Bu tabaka zamanla ayrışarak B katmanına
karışır.D katmanıda toprağın en altında kayacı oluşturur
4.
5. Toprak yapısı
• Normal bir toprak şu bileşenlerden oluşur
• %50 katı kısmı: Organik maddeler (%5), İnorganik
maddeler (%45)
• %50 Boşluklar : Hava (%25) ve su (%25)
• Toprağın katı kısmını; Çakıl, kum, kil, mil ve tuz
oluşturur. Bu katı maddelerin arasında kalan boşluklara
da su ve hava yerleşir. Topraktaki hava miktarı suyun
varlığına bağlıdır. Su oranı artıkça hava oranı azalır.
Suyun işgal etmediği kısımlar normal atmosferden
bileşiminden farklı hava ile doludur. Normalden daha
fazla Karbondioksit ve nem, daha az oksijen bulunur.
6. Toprak kullanımı
• Dünyadaki toprakların ancak 1/10'inde üretim
yapılabilmektedir. Türkiye'nin arazi varlığının
ise yaklaşık %36'sı işlenmekte, %28'i çayır ve
mera, %30'u orman ve fundalık olup, geriye
kalan bölümü diğer araziler içinde yer
almaktadır. Ekilebilir arazinin ancak %11'i
sulanabilmektedir
7. Toprak çeşitleri
Zonal topraklar Azonal Topraklar İntrazonal topraklar
Laterit Alüvyal topraklar Halomorfik
Podzol Morenler Kalsimorfik
Terra rossa Lösler Hidromorfik
Kahverengi orman Vertisol
Tundra Rendzina
Step topraklar
Çernozyom
