Lesson5

1. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI)
วัตถุประสงค
- เพื่อใหมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับความสําคัญในการออกแบบ
ปญหาพื้นฐานในการออกแบบ ลักษณะสําคัญของ WBI การออก
แบบโครงสราง WBI และงานวิจัย WBI
- เพื่อใหสามารถออกแบบ WBI อยางมีประสิทธิภาพ
- เพื่อใหสามารถประเมิน WBI ไดอยางถูกตองตามหลักการ

2. ◆◆◆◆◆ ความสําคัญในการออกแบบการสอนบนเว็บ
◆◆◆◆◆ ปญหาพื้นฐานในการออกแบบการสอนบนเว็บ
◆◆◆◆◆ ลักษณะสําคัญของการสอนบนเว็บ
◆◆◆◆◆ การออกแบบโครงสรางของการสอนบนเว็บ
◆◆◆◆◆ การประเมินการสอนบนเว็บ
การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI)

3. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
ความสําคัญของการออกแบบ
เว็บไซตเปนสื่อที่อยูในความควบคุมของผูใชโดยสมบูรณ เพราะผูใชมีโอกาสที่จะเลือกคลิกที่
ใดก็ไดตามตองการ และสามารถไปยังทุกหนทุกแหงไดอยางงายดายดวยการใชเมาสคลิกไปตาม
ลิงคตางๆ ผูใชจึงมักจะไมคอยมีความอดทนกับอุปสรรคและปญหาที่เกิดจากการออกแบบที่ผิด
พลาด ถาเราไมสามารถมองเห็นประโยชนจากเว็บไซตนั้น หรือดูแลวไมเขาใจวาจะใชงานอยางไร
ก็มักจะเปลี่ยนไปยังเว็บไซตอื่นไดอยางรวดเร็ว ดังนั้นคุณควรจะออกแบบเว็บไซตเพื่อใหเกิด
ประโยชนสูงสุดตอผูใช และดึงดูดความสนใจ
ในปจจุบันนี้ นอกจากจะมีเว็บไซตอยูมากมายแลวก็ยังมีเว็บเกิดขึ้นใหมทุกวัน ผูใชจึงมีทาง
เลือกมากขึ้นที่จะเขาไปทดลองใชบริการในเว็บตางๆ เพื่อนํามาเปรียบเทียบหาเว็บที่ถูกใจมากที่สุด
แทนที่จะทนอยูในเว็บที่ดูแลวสับสน ไมนาพอใจจากประสบการณการทองเว็บที่ผานมาของคุณ
ความรูสึกที่ไดรับจากแตละเว็บไซตคงแตกตางกันออกไป ซึ่งแนนอนวาทุกคนคงชอบเว็บที่ออกแบบ

4. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
มาอยางสวยงามและมีการใชงานที่สะดวกมากกวาเว็บที่ดูสับสนวุนวาย มีขอมูลมากมายเต็มหนาจอ
แตหาอะไรไมเจอ แถมยังใชเวลาแสดงผลแตละหนานานจนไมอยากรอ สิ่งเหลานี้ลวนเปนผลมาจาก
ความแตกตางในการออกแบบเว็บไซตนั่นเอง
การออกแบบเว็บไซตจึงมีสวนสําคัญในการสรางความประทับใจใหกับผูใชบริการ และทําให
อยากกลับเขามาใชอีกในอนาคต และนอกจากจะตองพัฒนาเว็บใหดีและมีประโยชนแลว คุณยังตอง
แขงขันกับเว็บไซตอื่นที่ใหบริการเชนเดียวกับเว็บของคุณในปจจุบัน และยังสรางความไดเปรียบ
เหนือเว็บไซตใหมที่กําลังจะเกิดขึ้นในอนาคตอีกดวย ดังนั้นไมวาเว็บของคุณจะมีคูแขงอยูแลวหรือไม
ในวันนี้ คุณก็ควรจะออกแบบเว็บอยางมีคุณภาพ เพื่อดึงดูดผูใชใหอยูกับเว็บของคุณไปตลอด

5. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
ปญหาพื้นฐานในการออกแบบ
1. ใชโครงสรางหนาเว็บเปนระบบเฟรม
การใชระบบเฟรมในเว็บไซตสรางความสับสนใหกับผูใชเปนอยางมาก ทําใหผูใชไมสามารถ
ทํา bookmark หนาเว็บเพจที่สนใจจะกลับเขามาอีกได ,การแสดงชื่อไฟล URL ไมถูกตอง, การสั่ง
พิมพใหผลลัพธไมแนนอน นอกจากนั้นยังทําใหผูใชไมสามารถคาดการณไดวาจะเกิดความเปลี่ยน
แปลงขึ้นที่เฟรมไหน หลังจากคลิกที่ลิงคแลว
2. ใชเทคโนโลยีขั้นสูงโดยไมจําเปน
คุณไมจําเปนตองใชเทคโนโลยีขั้นสูงเพื่อแสดงฝมือหรือดึงดูดความสนใจจากผูใช เพราะจะได
ผลเฉพาะกับกลุมผูใชที่มีประสบการณสูงเทานั้น เนื่องจากผูใชสวนใหญใหความสนใจกับเนื้อหา
และการใชงานที่ดีมากกวา และไมมีความพรอมที่จะใชเทคโนโลยีชั้นสูงที่เพิ่งออกมาลาสุด เชน
ถาขอมูลของคุณไมจําเปนตองแสดงผลในรูปแบบ 3 มิติ คุณก็ไมควรใชระบบ VRML (Virtual
Reality Modeling Language) ใหยุงยากโดยเปลาประโยชน

6. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
3. ใชตัวหนังสือหรือภาพที่เคลื่อนไหวตลอดเวลา
ในหนาเว็บของคุณไมควรมีองคประกอบที่เคลื่อนไหวอยูตลอดเวลาโดยไมมีหยุด ไมวาจะเปน
Scrolling text, BLINK text, Marquees เพราะสิ่งเหลานี้จะสรางความรําคาญและรบกวนสายตาผู
อาน ยิ่งคุณมีสิ่งเคลื่อนไหวเหลานี้อยูมากเทาใด ก็จะยิ่งสรางความสับสนใหกับผูใชมากขึ้นเทานั้น
4. มีที่อยูเว็บไซตที่ซับซอน (URL) ยากตอการจดจําและพิมพ
ที่อยูเว็บไซตที่ซับซอนนั้นอาจจะอยูในรูปของชื่อที่ความยาวมาก , สะกดลําบาก , การใชตัว
อักษรพิมพเล็กผสมกับตัวพิมพใหญ รวมถึงการใชตัวอักษรพิเศษ เชน เสนใต (_) , ยัติภังค (-) , และ
เครื่องหมาย tilde (~) ที่มักจะทําใหสับสน นอกจากนั้นที่อยูเว็บไซตควรสื่อถึงโครงสรางของขอมูล
ภายในเว็บไซตอีกดวย โดยการกําหนดชื่อไดเร็กทอรีและชื่อไฟลที่สื่อความหมายเขาใจได
5. ไมมีการแสดงชื่อและที่อยูของเว็บไซตในหนาเว็บเพจ
เนื่องจากผูใชบางคนอาจจะเขามาสูหนาที่เปนขอมูลผานระบบคนหาหรือ search engine
โดยไมไดผานหนาโฮมเพจมากอน ทําใหผูใชไมสามารถรูไดวากําลังอยูในเว็บไหน และจะกลับเขามา
อีกไดอยางไร เพราะในหนานั้นไมมีชื่อหรือที่อยูของเว็บไซตใหเห็น

7. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
6. มีความยาวของหนามากเกินไป
เว็บไซตจํานวนมากของไทยเรามักจะมีหนาแรกที่ยาวมาก เพราะตองการที่จะบรรจุขอมูลไวใน
หนาแรกใหผูใชมองเห็นมากที่สุด ซึ่งกลับจะทําใหผูใชเกิดความสับสนกับขอมูลที่มีจํานวนมากเกิน
ไปเหลานั้น หนาเว็บที่มีความยาวมากจะทําใหเสียเวลาในการดาวนโหลดมาก และยังสรางความ
เหนื่อยลาในการอานใหจบหนา แถมบางครั้งเกิดอาการตาลายมองหาสิ่งที่ตองการไมเจออีก แตใน
ทางตรงขามการแบงหนายอย ๆ หลายชั้นเกินไปก็ทําใหเรียกดูไดชาโดยเฉพาะสําหรับผูที่ตออิน
เทอรเต็นดวยความเร็วต่ํา
7. ขาดระบบเนวิเกชันที่มีประสิทธิภาพ
อยาคิดวาผูใชจะเขาใจโครงสรางเว็บไซตไดดีเทากับคุณ ผูใชจะไมสามารถเขาถึงขอมูลที่ตอง
การไดถาปราศจากระบบเนวิเกชันที่ชัดเจน เมื่อผูใชหาสิ่งที่ตองการไมพบ เว็บไซตนั้นก็ไมมีโอกาสที่
จะประสบความสําเร็จได ดังนั้นในเว็บไซตหนึ่งอาจจําเปนตองใชระบบเนวิเกชันหลายรูปแบบรวมกัน
เพื่ออํานวยความสะดวกใหกับผูใชมากที่สุด

8. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
8. ใชสีของลิงคไมเหมาะสม
โดยปกติแลว ลิงคที่นําไปสูหนาที่ยังไมไดเขาไปนั้นจะเปนสีน้ําเงิน สวนลิงคที่ไปยังหนาที่ได
เขาไปแลวนั้นจะเปนสีมวง การเปลี่ยนแปลงหรือสลับสีดังกลาวอยางไมรอบคอบ จะทําใหผูใชไมแน
ใจวาสวนไหนคือลิงค และลิงคไหนที่ไดคลิกเขาไปแลวบาง
9. ขอมูลเกาไมมีการปรับปรุงใหทันสมัย
เมื่อผูใชพบวาขอมูลในเว็บไซตนั้นเกาหรือไมทันตอสถานการณปจจุบัน ก็จะเกิดความไมนา
เชื่อถือและไมอยากกลับมาใชบริการอีก ดังนั้นหลังจากสรางเว็บไซตขึ้นมาแลว คุณจะตองคอยดูแล
ปรับปรุงเนื้อหาใหทันสมัยอยูเสมอ สวนขอมูลเกาที่ไมจําเปนแลว อาจจัดรวบรวมไวในที่เฉพาะ
สําหรับผูที่สนใจหรือลบออกไปตามความเหมาะสม
10. เว็บเพจแสดงผลชา
กราฟกและไฟลขนาดใหญ จะมีผลทําใหเว็บเพจนั้นตองใชเวลาในการดาวนโหลดมาก ซึ่งถา
ใชเวลานานกวา 15 วินาทีขึ้นไปก็อาจจะทําใหผูใชขาดความสนใจได เนื่องจากผูใชมีความอดทนรอ
การแสดงผลของเว็บเพจไดจํากัด จากรายงานวิจัยพบวา ถาเกิน 8 วินาที ผูใชกวา 90% จะเปลี่ยนไป
ดูเว็บอื่นแทน

9. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
ลักษณะสําคัญของการสอนบนเว็บ
คุณลักษณะสําคัญของเว็บซึ่งเอื้อประโยชนตอการจัดการเรียนการสอนมีอยู 8 ประการ ไดแก
1. การที่เว็บเปดโอกาสใหเกิดการปฏิสัมพันธ (Interactive) ระหวางผูเรียนกับผูสอน และ
ผูเรียนกับผูเรียน หรือ ผูเรียนกับเนื้อหาบทเรียน
2. การที่เว็บสามารถนําเสนอเนื้อหาในรูปแบบของสื่อประสม (Multimedia)
3. การที่เว็บเปนระบบเปด (Open system) ซึ่งอนุญาตใหผูใชมีอิสระในการเขาถึงขอมูล
ไดทั่วโลก
4. การที่เว็บอุดมไปดวยทรัพยากรเพื่อการสืบคนออนไลน (Online search/resource)
5. ความไมมีขอจํากัดทางสถานที่และเวลาของการสอนบนเว็บ (Device, Distance and
Time Independent) ผูเรียนที่มีคอมพิวเตอรในระบบใดก็ไดซึ่งตอเขากับอินเทอรเน็ตจะสามารถเขา
เรียนจากที่ใดก็ได ในเวลาใดก็ได

10. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
6. การที่เว็บอนุญาตใหผูเรียนเปนผูควบคุม (Learner controlled) ผูเรียนสามารถเรียน
ตามความพรอม ความถนัดและความสนใจของตน
7. การที่เว็บมีความสมบูรณในตนเอง (Self-contained) ทําใหเราสามารถจัดกระบวนการ
เรียนการสอนทั้งหมดผานเว็บได
8. การที่เว็บอนุญาตใหมีการติดตอสื่อสารทั้งแบบเวลาเดียวกัน (Synchronous
Communication) เชน chat และ ตางเวลากัน (Asynchronous Communication) เชน Web
Board เปนตน

11. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
การออกแบบโครงสรางเว็บไซต
การออกแบบโครงสรางเว็บไซตที่ไดรับความนิยมมาก ไดแก การออกแบบโครงสราง
เว็บไซตออกเปน 4 ลักษณะ (Lynch and Horton, 1999) ไดแก ลักษณะเรียงลําดับ (Sequences)
ลักษณะกริด (Grid) ลักษณะลําดับชั้นสูง/ต่ํา (Hierarchies) และในลักษณะเว็บ (Web)
โครงสรางลักษณะเรียงลําดับ
วิธีการที่ธรรมดาที่สุดในการจัดระบบเนื้อหาคือการวางเนื้อหาในลักษณะเรียงลําดับ การเรียง
ลําดับนี้อาจเรียงตามเวลา หรือปจจัยอื่นๆ เชน จากทั่วๆ ไปถึงเจาะจง เรียงตามลําดับตัวอักษร
เรียงตามประเภทของหัวขอเนื้อหา ฯลฯ การเรียงลําดับในลักษณะเปดไปเรื่อยๆ นี้เหมาะสมสําหรับ
เว็บไซตสําหรับการสอนที่มีเนื้อหาไมมากนัก เพื่อบังคับใหผูเรียนเปดหนาเพื่อศึกษาเนื้อหาไปตาม
ลําดับที่ตายตัว

12. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
อยางไรก็ดีหากเปนเว็บไซตที่ซับซอนมากขึ้น โครงสรางในลักษณะเรียงลําดับก็ยังทําได ซึ่งแตละหนา
ในหนาเนื้อหาหลักสามารถที่จะมีลิงคไปยังหนาอื่นๆ ได
โครงสรางลักษณะกริด
การออกแบบในลักษณะกริดเปนวิธีการที่เหมาะสมสําหรับเนื้อหาในลักษณะที่สามารถออก
แบบใหคูขนานกันไป ยกตัวอยางเชน การสอนเนื้อหาวิชาประวัติศาสตรไทย ซึ่งเนื้อหาอาจแบงได
ตามเวลา หรือยุค เชน ยุคสุโขทัย ยุคกรุงศรีอยุธยา ยุคกรุงธนบุรี และยุคกรุงรัตนโกสินทร นอกจากนี้
อาจแบงเนื้อหาไดตามหัวขอทางประวัติศาสตรที่เกี่ยวของ เชน ดานวัฒนธรรม ดานการปกครอง
ดานสังคม ดานการเมือง เปนตน หรือ อีกตัวอยางเกี่ยวกับเนื้อหาทางดานไอที ซึ่งอาจแบงไดตามน
วัตกรรมใหมที่เกิดขึ้น เชน เครือขายอินเทอรเน็ต e-Learning Virtual Reality ฯลฯ ในขณะเดียวกัน
เนื้อหาเดียวกันนี้อาจแบงออกตามหัวขอที่เกี่ยวของ เชน ความหมาย ประวัติความเปนมา ประโยชน
คุณลักษณะสําคัญ ฯลฯ ได ซึ่งเนื้อหาที่เหมาะกับการออกแบบโครงสรางในลักษณะกริดจะตองมี

13. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
โครงสรางของหัวขอยอยรวมกันดังที่ไดกลาวมา ผูเรียนสามารถเลือกที่จะเขาถึงเนื้อหาในมุมใดก็ได
ไมวาจะเปนบนลงลาง หรือซายไปขวา
อยางไรก็ดีผูเรียนอาจสับสนกับการเขาถึงเนื้อหาในลักษณะโครงสรางแบบกริดไดหากผูเรียน
ไมทราบถึงความสัมพันธในโครงสรางหัวขอยอยที่ใชรวมกันอยู ดังนั้นโครงสรางแบบกริดนี้นาจะ
เหมาะกับผูเรียนที่มีประสบการณในหัวขอนั้นๆ พอสมควร หรือการใชโครงสรางแบบกริดนี้อาจตอง
ออกแบบใหมีแผนที่กราฟคเพื่อใหภาพของโครงสรางเว็บไซตที่ชัดเจนแกผูเรียน

14. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
โครงสรางลักษณะลําดับชั้น
การออกแบบโครงสรางในลักษณะลําดับชั้นเปนวิธีการที่เหมาะสมที่สุดสําหรับเนื้อหาที่สลับ
ซับซอน เพราะการออกแบบลักษณะนี้ทําใหการเขาถึงเนื้อหาที่มีโครงสรางซับซอนเปนไปดวยความ
งายและรวดเร็วยิ่งขึ้น เพราะโครงสรางลักษณะลําดับชั้นจะมีการแบงหมวดหมูเนื้อที่ชัดเจน ผูใชเว็บ
สวนใหญก็มีความคุนเคยเปนอยางดีกับโครงสรางเว็บไซตในลักษณะลําดับชั้นอยูแลว เพราะทุกๆ
เว็บก็จะมีหนาโฮมเพจกอนเสมอแลวจึงแบงออกเปนสวนยอยๆ ตอไปจากบนลงลาง โครงสราง
ลักษณะลําดับชั้นนี้จะทําใหผูเรียนมีความสะดวกในการเขาถึงเนื้อหาที่ตองการ

15. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
อยางไรก็ดี ควรหลีกเลี่ยงการออกแบบโครงสรางใน 2 ลักษณะ ไดแก โครงสรางซึ่งตื้นเกินไป ซึ่ง
หมายถึงโครงสรางที่ประกอบไปดวยการลิงคจากหนาหลักไปยังเนื้อหาที่ไมมีความสัมพันธกัน
จํานวนมาก
และโครงสรางที่ลึกจนเกินไป ซึ่งหมายถึงโครง
สรางซึ่งทําใหผูเรียนจําเปนตองคลิกผานเมนู
ยอยที่ซอนอยูหลายตอหลายครั้งจนกวาจะพบ
เนื้อหาที่ตองการ

16. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
กลยุทธในการออกแบบเพื่อลดขั้นตอนในการนําทางเขาสูเนื้อหาที่ตองการ
บางครั้งผูออกแบบมักจะพบคําถามที่วาจะทําอยางไรใหผูเรียนเขาถึงเนื้อหาที่ตองการไดอยาง
รวดเร็วจากสวนอื่นๆ ของเนื้อหาในไซตเดียวกัน หรือคําถามที่วาทําอยางไรผูเรียนถึงจะกลับมาหา
เนื้อหาที่ตองการไดอยางรวดเร็วโดยไมตองผานการคลิกจํานวนมาก กลยุทธที่จะชวยในการลดขั้น
ตอนการนําทางเขาสูเนื้อหาที่ตองการมีหลายประการดวยกัน ไดแก
การจัดหาลิงคซึ่งอนุญาตใหผูเรียนเขาถึงเนื้อหาโดยตรงไว
ในที่นี้หมายถึงการจัดหาเมนูเพื่อแสดงรายการของลิงคทั้งหมดที่ผูเรียนสามารถเลือกคลิกเพื่อ
เขาสูเนื้อหาที่ตองการไดโดยตรง ซึ่งรายการจะถูกนําเสนอในลักษณะลําดับชั้นของหัวขอ โดยเมนู
อาจอยูในลักษณะใดก็ได โดยเมนูที่ไดรับความนิยมใชกันทั่วไปในการออกแบบเว็บไซตในขณะนี้
ไดแก เมนูแบบ Drop-down ซึ่งเมื่อผูเรียนกดลงบนเมนู จะมีรายการของหนาตางๆ ที่เกี่ยวของเพิ่มขึ้น
การใชเมนูลักษณะนี้จึงเปนการลดการใชพื้นที่หนาเว็บไปไดมากเนื่องจากรายการจะแสดงขึ้นก็ตอ
เมื่อมีการคลิกลงบนบริเวณเมนูเทานั้น

17. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
จัดใหมีหนาแนะนําเนื้อหา (Orientation Page)
ในหนาแนะนําเนื้อหานี้ ผูออกแบบจะตองมีคําแนะนําสําหรับผูเรียนในการศึกษาเนื้อหา
ในการเขาสูเนื้อหา รวมทั้งคําแนะนําเกี่ยวกับโครงสรางเว็บไซต
เพิ่มหนา”ลิงคที่นาสนใจ”
ออกแบบใหมีลิงคไปสูหนาใหมที่เกี่ยวของแทนการนําเสนอเนื้อหาในลักษณะตอๆ กันไป
เหมือนกับการพิมพเอกสารไปเรื่อยๆ
จัดหาแผนที่ไซต (Site Map)
แผนที่ไซตจะแสดงรายการของหนาทั้งหมดบนเว็บไซตอยางละเอียด เหมือนกับเปนภาพจํา
ลองของไซต แผนที่ไซตจะมีประโยชนสําหรับการบอกตําแหนงของผูเรียน การจัดหาแผนที่ไซตเปน
อีกวิธีที่จะชวยใหผูเรียนสามารถกลับไปยังเนื้อหาที่ตองการหรือที่ศึกษาคางไวครั้งที่แลวไดอยาง
สะดวกรวดเร็ว นอกจากนี้ยังมีประโยชนสําหรับการทบทวนเนื้อหาดวย

18. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
จัดหาเครื่องมือสืบคน (Search engines)
การจัดหาเครื่องมือสืบคนใหกับผูเรียนเพื่อสืบคนขอความหรือคําสําคัญเปนอีกวิธีที่ชวยผูเรียน
ในการเขาถึงเว็บไซตไดสะดวกยิ่งขึ้น
จัดโครงสรางเนื้อหาใหม
เมื่อออกแบบโครงสรางแลว พบวาในการเขาสูเนื้อหาของผูเรียนยังตองผานการคลิกจํานวน
มาก ทางออกสุดทายอาจไดแกการจัดโครงสรางเนื้อหาใหม

19. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
โครงสรางในลักษณะเว็บ
การออกแบบโครงสรางในลักษณะเว็บเปนการออกแบบที่แทบจะไมไดมีกฎเกณฑใดๆ ในดาน
ของรูปแบบโครงสรางเลย ในโครงสรางแบบเว็บจะเทากับการจําลองความคิดของคนที่มักจะมีความ
ตอเนื่องกัน (flow) ไปเรื่อยๆ ซึ่งเหมือนกับการอนุญาตใหผูใชเลือกเนื้อหาที่ตองการเชื่อมโยงตาม
ความถนัด ความตองการ ความสนใจ ฯลฯ ของตนเอง โครงสรางในลักษณะเว็บจะเต็มไปดวยลิงคที่
มากมายทั้งกับเนื้อหาในเว็บไซตเดียวกันหรือเว็บไซตภายนอกก็ตาม แมวาเปาหมายของการจัด
ระบบโครงสรางในลักษณะเว็บก็เพื่อการใชประโยชนจากศักยภาพการเชื่อมโยงของเว็บ โครงสรางใน
ลักษณะนี้อาจสงผลใหเกิดความสับสนตอผูเรียนไดมากที่สุด นอกจากนี้ยังเปนวิธีที่ยากที่สุดในการ
นํามาใชจริงเพราะการเชื่อมโยงที่มากจะทําใหผูเรียนสับสนและหลงทางไดอยางงายดาย โครงสราง
ในลักษณะนี้จะเหมาะสมที่สุด สําหรับเว็บไซตเล็กๆ ซึ่งเต็มไปดวยลิงค และเหมาะสําหรับผูเรียนที่มี
ประสบการณในดานเนื้อหามาแลวและตองการเพิ่มเติมความรูในหัวขอนั้นๆ ไมใชเพื่อการทําความ
เขาใจพื้นฐานของเนื้อหาใดเนื้อหาหนึ่ง

20. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
ในการออกแบบโครงสรางเว็บไซต เราสามารถใชโครงสรางการนําเสนอเนื้อหามากกวาหนึ่ง
โครงสรางได อยางไรก็ดีพบวาผูเรียนสวนใหญมักจะเขาถึงเนื้อหาในลักษณะไมเปนเชิงเสนตรง (non-
linear) ดังนั้นผูออกแบบเว็บไซตอาจไมจําเปนตองจัดระบบการเรียงลําดับหนาเว็บใหตายตัวเสมอไป
ตารางดานลางแบงลักษณะโครงสรางเว็บไซตที่ไดกลาวมาออกเปน 2 มุมมอง ดานที่หนึ่งคือลักษณะ
เชิงเสนตรงของเนื้อหา และดานที่สองแบงออกตามประสบการณของผูเรียนในเนื้อหานั้นๆ

21. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5

22. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
นอกจากนี้ ยังไดมีความพยายามในการแบงโครงสรางเว็บไซตออกเปน 3 ลักษณะ
(Graham et al. 2001) ไดแกโครงสรางเชิงเสนตรง โครงสรางเปด และโครงสรางลักษณะผสมสาน
โครงสรางเชิงเสนตรง
ผูเรียนศึกษาเนื้อหาบทเรียนทีละหนาไปเรื่อยๆ ในลักษณะเสนตรง แตในบางครั้งผูออกแบบ
อาจจัดใหมีลิงค (การเชื่อมโยง) ไปยังหนาอื่นๆ ทั้งนี้เพื่อเปดโอกาสใหผูเรียนขามหนาได โครงสราง
เชิงเสนตรงเหมาะสมสําหรับเว็บไซตเล็กๆ ซึ่งมีวัตถุประสงคที่ตายตัวและชัดเจน เชน เว็บไซตซึ่งมี
เนื้อหาในการสอนการใชเว็บ ซึ่งออกแบบสําหรับการเรียนประมาณ 1-2 ชั่วโมง และสําหรับการศึกษา
ดวยตนเองเพื่อการทบทวนภายหลัง โดยมีวัตถุประสงคใหผูเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 2 ใชในการ
เรียนเกี่ยวกับการใชเว็บในการสืบคนผานเว็บอยางมีประสิทธิภาพเพื่อการทํารายงาน เปนตน
การออกแบบในลักษณะเชิงเสนตรงจะมีประโยชนสําหรับผูเรียนซึ่งอาจไมมีประสบการณในการทอง
เว็บเริ่มตนกับการใชเว็บหรือผูเรียนซึ่งขาดความมั่นใจในการตัดสินใจเลือกทางเดินในการเขาถึง
เนื้อหาเพื่อการเรียนรู ของตน โครงสรางในลักษณะตายตัวเชนนี้จะทําหนาที่นําทางผูเรียน และทําให
ผูเรียนรูสึกพอใจที่ไดเรียนทุกเนื้อหาไดครบถวนสมบูรณโดยไมตองเกรงวาจะขามเนื้อหาใดไปหรือไม

23. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
อยางไร โครงสรางลักษณะนี้เหมาะสําหรับผูเรียนที่ชอบรูปแบบการเรียนในลักษณะมีผูชี้นํา
(Directed Learning) มากกวาผูเรียนที่ชอบรูปแบบการเรียนในลักษณะการเลือกเรียนดวยตนเอง
(Autonomous Learning) อยางไรก็ตามขอพึงระวังจากการใชโครงสรางเว็บไซตในลักษณะนี้ก็คือ
ผูเรียนที่มีประสบการณและมีความมั่นใจตนเองจะรูสึกอึดอัด และถาใชมากเกินไปจะทําใหจํากัด
การเรียนในลักษณะผูเรียนเปนศูนยกลาง
โครงสรางลักษณะเปด
โครงสรางเว็บไซตในลักษณะเปดจัดหาทางเลือกหลายทางซึ่งไมตายตัวแกผูเรียนในการเขาสู
เนื้อหา ซึ่งหมายความวาหนาเว็บจํานวนมากในโครงสรางแบบเปดจะมีลิงคใหผูเรียนสามารถเขาถึง
ไดอยางอิสระ ไมมีทางเขาสูเนื้อหาที่แนนอน ซึ่งเปดโอกาสใหผูเรียนสามารถเลือกเขาสูเนื้อหาที่ตอง
การเรียนไดตามความสนใจและเปนผูควบคุมการเรียนของตน โครงสรางลักษณะนี้เหมาะสมสําหรับ
ผูเรียนที่มีประสบการณและมีความมั่นใจที่จะควบคุมการเรียนของตน รวมทั้งมีทักษะในการใชเว็บ
เพื่อการเรียนรูดวยตนเอง อยางไรก็ตามขอพึงระวังจากการใชโครงสรางเว็บไซตในลักษณะนี้ก็คือ

24. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
การที่ผูเรียนอาจเกิดความสับสนและทอแทกับการเรียนได นอกจากนี้โครงสรางในลักษณะเปดจะไม
เหมาะกับผูเรียนที่ชอบเรียนเนื้อหาในลักษณะใหครบถวนสมบูรณ
โครงสรางลักษณะผสมผสาน
โครงสรางลักษณะผสมผสานจะผสมคุณลักษณะของทั้งลักษณะเชิงเสนตรงและลักษณะเปด
เขาดวยกัน โดยโครงสรางลักษณะผสมผสานจะจัดหาทางเลือกซึ่งในลักษณะเชิงเสนตรงไมมี รวมทั้ง
เพิ่มความชัดเจนของโครงสรางซึ่งเปนคุณสมบัติที่ขาดหายไปจากโครงสรางในลักษณะเปด ผูเรียน
จะไดรับทางเลือกในการทํากิจกรรมการเรียนหรือการเลือกเนื้อหาที่ตองการจะศึกษา แตจะเรียนรู
เนื้อหาแตละสวนในลักษณะเชิงเสนตรง โครงสรางลักษณะผสมผสานจะเหมาะสําหรับกลุมผูเรียนซี่§
คละระดับของประสบการณในการใชเว็บและประสบการณในการเรียนรูดวยตนเอง และสามารถ
นําไปประยุกตใชไดกวางขวางที่สุด อยางไรก็ตามขอพึงระวังจากการใชโครงสรางเว็บไซตในลักษณะ
นี้ก็คือ ความไมสม่ําเสมอของโครงสรางอาจทําใหเกิดความเบื่อหนายจากผูเรียนและทําใหผูเรียน
ขาดความกระตือรือรนในการเรียนรูได

25. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
บทสรุป
จากที่ไดกลาวมาจะเห็นไดวา การออกแบบโครงสรางเว็บไซตเปนขั้นตอนที่มีความสําคัญมาก
การที่ผูเรียนจะประสบความสําเร็จในการเรียนจากระบบ e-Learning หรือไมนั้น สวนสําคัญสวนหนึ่ง
ขึ้นอยูกับการออกแบบโครงสรางเว็บไซตของเรา อยางไรก็ดีผูเรียนไมนอยเลยทีเดียวที่เลือกที่จะ
ศึกษาเนื้อหาในลักษณะการพิมพออกมาอานบนกระดาษ แทนที่จะอานจากหนาจอ โดยเฉพาะอยาง
ยิ่งถาเนื้อหาที่ไดรับการออกแบบเต็มไปดวยขอความ ดังนั้นสิ่งที่นักออกแบบเว็บไซตจะตองพิจารณา
ควบคูกันไป ก็คือ การจัดใหมีเนื้อหาในรูปของเวอรชั่นสําหรับการพิมพออกมาบนกระดาษหรือ
เวอรชั่นสําหรับดาวนโหลดลงมาไดนั่นเอง นอกจากนี้สิ่งสําคัญอีกอยางก็คือ ไมวาจะเลือกใชการ
ออกแบบโครงสรางเว็บไซตในลักษณะใดก็ตามที่ไดกลาวมา ผูออกแบบจะตองมั่นใจวาการออกแบบ
จะตองมีความเหมาะสม ไมมีลิงคที่เปนทางตัน และที่สําคัญคือผูเรียนจะตองไมหลงทางในเว็บไซต

26. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
การประเมิน WBI
1. Accuracy of Web Documents
Who wrote the page and can you contact him or her?
What is the purpose of the document and why was it produced?
Is this person qualified to write this document?
2. Authority of Web Documents
Who published the document and is it separate from the “Webmaster?”
Check the domain of the document, what institution publishes this document?
Does the publisher list his or her qualifications?
3. Objectivity of Web Documents
What goals/objectives does this page meet?
How detailed is the information?
What opinions (if any) are expressed by the author?

27. การออกแบบระบบสําหรับการสอนบนเว็บ (WBI) 5
4. Currency of Web Documents
When was it produced?
When was it updated’
How up-to-date are the links (if any)?
5. Coverage of the Web Documents
Are the links (if any) evaluated and do they complement the documents’ theme?
Is it all images or a balance of text and images?
Is the information presented cited correctly?