1. บทที่ ๓

2. คณะผู้จัดทำำ
เด็กหญิงชนกสุดำ คำำภู ม.1/5 เลขที่
8เด็กหญิงชนัญดำ เอกอินทุมำศ ม.
1/5 เลขที่ 11
เด็กหญิงณัทธศพร จิรำจินต์ ม.1/5
เลขที่ 18
เด็กหญิงชนำกำนต์ ไวยภำษ ม.
1/5 เลขที่ 12
เด็กชำยธนพัชร บุญปรำกำร
ม.1/5 เลขที่ 23เด็กชำยธนภัทร ประสงค์ดี ม.1/5
เลขที่ 24เด็กชำยธรรมนิตย์ เสียงสุทธิ
วงศ์ ม.1/5 เลขที่ 27เด็กชำย

3. พระ
รัตนตรัย
ควำมหมำยของ
พระรัตนตรัย
อริยสั
จ ๔
ทุก
ข์
สมุ
ทัย
นิโ
รธ
มร
รค
ขันธ์
๕
นิพพ
ำน

4. ควำมหมำยของพระ
รัตนตรัย• พระรัตนตรัย แปลว่ำ แก้ว ๓ ประกำร หมำย
ถึง สิ่งที่มีค่ำ ๓ อย่ำง
ซึ่งเป็นที่เคำรพสูงสุดของศำสนิกชน อันได้แก่
๑.พระพุทธ คือ พระศำสดำ หรือ พระพุทธเจ้ำ
๒.พระธรรม คือสิ่งที่พระพุทธองค์ทรงตรัสรู้เพื่อ
เผยแผ่
๓.พระสงฆ์ คือ ผู้ปฎิบัติตำมคำำสอนของ
พระพุทธเจ้ำเพื่อให้รู้แจ้ง

5. ควำมหมำยของพระ
รัตนตรัย ๒• พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ทั้ง ๓ นี้
ย่อมมีคุณเกี่ยวพันเป็นอันเดียวกัน จะแยก
ออกจำกกันโดยเฉพำะไม่ได้ด้วย
• พระพุทธเจ้ำตรัสรู้ธรรมก่อนแล้วสอนให้
พระสงฆ์รู้ธรรม พระธรรมนั้น พระสงฆ์ย่อม
จำำทรงไว้พระสงฆ์เป็นสำวกของ
พระพุทธเจ้ำ เป็นผู้สืบต่อ พระศำสนำโดย
กำละและเทศะไม่มีขอบเขตสุด

6. บทบูชาพระรัตนตรัย

7. อริยสัจ ๔
ความจริงอันประเสริฐ ๔ ประการ
หลักคำาสอนเรื่องอริยสัจ ๔ เป็นคำา
สอนที่สำาคัญที่สุดเรื่องหนึ่งของ
พระพุทธศาสนา
ความจริงอันประเสริฐ ๔ ประการ
ได้แก่ ทุกข์ สมุทัย นิโรธ และมรรค

8. ๑.ทุกข์ คือ การมีอยู่ของทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ
และตายล้วนเป็นทุกข์ ความเศร้าโศก
ความโกรธ ความอิจฉา ความวิตกกังวล
ความกลัวและความผิดหวัง ความหิวล้วน
เป็น ทุกข์ การพลัดพรากจากของที่รักก็
เป็นทุกข์ ความเกลียดก็เป็นทุกข์ ความ
อยาก ความยึดมั่นถือมั่น ความยึดติดใน
ขันธ์ทั้ง ๕ ล้วนเป็นทุกข์
หิวอ่า
คับ
ยังไม่
เดือดเลย อ้า
ม!!!

9. ๑.๑.
ขันธ์ ๕
เจตสิก หมายถึง สภาวะที่ประกอบกับจิต คุณสมบัติ
และอาการของจิต มีจิตฝ่ายกุศล จิตฝ่ายอกุศล และจิต
ที่เป็นกลางๆ คือไม่ดีไม่ชั่วชีวิตประกอบด้วย ร่างกาย
และจิต (รูปและนาม)
๑. รูป หมายถึง ร่างกาย คือ ส่วนประกอบของชีวิต
เป็นสสารธาตุดินนำ้าลมไฟ)
๒. เวทนา หมายถึง อาการที่เป็นความสุข ความ
ทุกข์ และไม่เป็นสุขไม่เป็นทุกข์ ที่เกิดขึ้นกับร่างกาย
และใจ เรียกว่า กายเป็นทุกข์ ใจเป็นทุกข์
๓. สัญญา หมายถึง ความจำาได้หมายรู้ในสิ่งต่างๆ
ของใจ
๔. สังขาร หมายถึง การคิดปรุงแต่งทั้งทางดี ทาง
ชั่ว ไม่ดีไม่ชั่ว ของใจ
๕. วิญญาณ หมายถึง ความรู้แจ้งทางอารมณ์ใน

10. กาย (กายะ
วิญญาณ)
ตา (จักขุ
วิญญาณ)
จมูก (ฆานะ
วิญญาณ)
ลิ้น (ชิวหา
วิญญาณ)
หู (โสต
วิญญาณ)
วิญญาณมายิ้ม
กัน!!!

11. ๒.สมุทัย
ความจริงว่าด้วยเหตุแห่งทุกข์ ความทุกข์หรือ
ปัญหาที่เกิดขึ้นกับคนนั้นย่อมเกิดจากสาเหตุบาง
อย่าง มิใช่เกิดขึ้นลอย ๆ ดังพุทธดำารัสว่า “เมื่อสิ่ง
นี้มี สิ่งนั้นจึงมี เพราะสิ่งนี้เกิด สิ่งนั้นจึงเกิด
ตัวอย่างเช่นนี้ นักเรียนที่สอบตกอาจเป็นเพราะ
เกียจคร้านในการอ่านหนังสือ เศรษฐีที่หาเงินได้
ยังไม่มากพอตามที่ตนต้องการ อาจเป็นเพราะมี
ความโลภจนเกินไปเป็นต้น ซึ่งสาเหตุของ
ความทุกข์นั้น คือความอยากที่เกินพอดี ซึ่ง
เรียกว่า ตัณหา มี 3 อย่างคือ กามตัณหา
ภวตัณหา วิภวตัณหา

12. ๓.นิโรธ
คือ ความจริงว่าด้วยความดับทุกข์ กล่าว
คือ ความทุกข์นั้นเมื่อเกิดได้ก็ดับได้ เมื่อ
ความทุกข์เกิดจากสาเหตุ ถ้าเราดับสาเหตุ
นั้นเสีย ความทุกข์นั้นก็ย่อมดับไปด้วย
ความทุกข์หรือปัญหาของคนเรานั้น เมื่อ
เกิดแล้วก็จะไม่คงอยู่อย่างนั้นเป็นนิจนิรัน
ดร์ แต่อยู่ในวิสัย ที่เราสามารถจะแก้ไข
ได้ไม่ช้าก็เร็ว ไม่มากก็น้อย และอยู่ที่ว่ามี
ความตั้งใจจริงที่จะแก้ไขหรือไม่
หมวดธรรมที่ว่าด้วยนิโรธ ได้แก่
นิพพาน
ใช้เวลาว่างให้เป็น

13. ๓.๑.นิพพา
น
ลักษณะของ “ ”นิพพาน
๑. การสิ้นกิเลส หรือการดับกิเลส
๒. ผลที่เกิดขึ้นเป็นความสงบปราศจากความทุกข์
โดยสิ้นเชิง หรือภาวะที่ปราศจากความทุกข์ อันเกิด
จากการสิ้นกิเลสนั่นเอง
๓. ธรรมธาตุอย่างหนึ่ง ซึ่งเป็นที่ดับของกิเลสและเป็น
สภาพที่มีอยู่นิรันดร เมื่อใครปฏิบัติหรือลุถึง กิเลส
ของบุคคลนั้นก็ดับไป ธรรมธาตุอันนี้ถูกว่าจัดว่าเป็น
นิพพานหรือบางทีก็เรียกว่า“ ”นิพพานธาตุ
นิพพาน แบ่งตามเหตุที่บรรลุมี ๒ อย่าง
๑.สอุปาทิเสสนิพพาน หมายถึง การดับกิเลสยังมี
เบญจขันธ์เหลือ (ร่างกาย)๒. อนุปาทิเสสนิพพาน หมายถึง การดับกิเลสไม่มี
เบญจขันธ์เหลือ

14. ๔.มรรค (ตอนที่
๑)
คือ ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์ หรือหมดปัญหาต่างๆ
โดยสิ้นเชิง มีองค์ประกอบ 8 ประการ ได้แก่
๑) เห็นชอบ(สัมมาทิฏฐิ)คือเห็นสิ่งต่าง ๆ ตามที่เป็นจริง
๒) ดำาริชอบ(สัมมาสังกัปปะ) คือ ไม่ลุ่มหลงมัวเมา
กับความสุขทางกาย
๓) เจรจาชอบ(สัมมาวาจา) คือ การไม่พูดเท็จ
ไม่พูดส่อเสียด ไม่พูดคำาหยาบ
๔) กระทำาชอบ(สัมมากัมมันตะ) คือ ไม่ทำาลายชีวิต
ไม่ลักขโมยไม่ประพฤติผิดทางกาม

15. ๕) เลี้ยงชีวิตชอบ(สัมมาอาชีวะ)คือการทำามาหากิน
ด้วยอาชีพที่สุจริต ไม่คดโกง ไม่หลอกลวงไม่ทำา
กิจการในสิ่งที่เป็นผลร้ายต่อคนทั่วไป
๖) พยายามชอบ(สัมมาวายามะ)คือความพยายามที่
จะป้องกันมิให้ความชั่วเกิดขึ้น ความพยายามที่จะ
กำาจัดความชั่วที่เกิดขึ้นแล้วให้หมดไป
๗) ระลึกชอบ(สัมมาสติ)ความหลงไม่ลืมรู้ตัวอยู่เสมอ
ว่ากำาลังเห็นสิ่งต่าง ๆ
๘) ตั้งจิตมั่นชอบ(สัมมาสมาธิ)คือการที่สามารถตั้งจิต
ให้จดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้
๔.มรรค (ตอนที่ ๒)

16. ข้อที่ 1 ทุกข์ เมื่อเกิดขึ้นแล้ว เป็น
สิ่งที่ควรกำำหนดรู้
ข้อที่ 2 สมุทัย เหตุแห่งทุกข์ เป็น
สิ่งที่ควรละ
ข้อที่ 3 นิโรธ (ควำมดับทุกข์) เป็น
สิ่งที่ควรทำำให้
แจ้งหรือทำำให้เกิดมีขึ้น
สรุปอริยสัจ ๔
(คลิกที่หัวข้อ สำมำรถเชื่อมโยงกับ
เว็บไซต์ต้นแบบของเนื้อหำได้)
ข้อที่ 4 มรรค (หนทำงกำรปฏิบัติสู่
กำรดับทุกข์)

17. คุณของอริยสัจ ๔

18. ปธำน ๔

19. กรรมฐำน ๒

20. สุข ๒