1. KLASA XII
Pyetje dhe përgjigjje për kontabilitet
1.Çka kuptojmë me koorporata?
Koorporata është një formë e përhapur e organizimit të biznesit në formën e shoqëris
së kapitalit.Veçoria kryesore e saj qëndron në atë që ajo është një njësi ekonomike ligjore
me ekzistencë të pavarur dhe të ndarë prej pronarëve të saj.
2.A është më i madh numri i bisneseve me një pronar dhe me bashkëpronësi apo
numri i bizneseve të organizuara në koorporata ?
Nga studimet e ndryshme të bëra ,si dhe nga praktika rezulton që nr.i bizneseve me një
pronarë dhe me bashkëpronësi në botë sot është më i madh sesa nr.i bizneseve të
organizuara në koorporata.
3.Çfarë procedure ndiqet pë krijimin e koorporatës ?
Për krijimin e koorporatës ndiqet një procedur e caktuar.
Organizatorët themelus paraqesin kërkesën në organet shtetërore.
Shpallja e dokumenteve të themelimit të koorporatës .
Aksionerët zgjedhin këshillin e drejtuesve (bordin e drejtorëve).
Këshilli i drejtuesve zgjedhë presidentin e saj dhe drejtuesit e zyrave dhe divizionet të
veqanta.
4.Cili është organi më i rëndësishëm për drejtimin e koorporatës ?
Organi më i rëndësishëm për drejtimin e koorpotarës është asambleja e aksionerëve të
cilët janë dhe pronarët e saj.
Aksionerët do të quhen përsona fizik apo juridik që zotërojnë një numër të caktuar të
aksioneve të kapitalit të koorporatës.
5.Çfarë të drejtash kanë aksionerët si pronar të koorporatës ?
Si pronar të koorporatës aksionerët e saj kanë një sërë të drejtash të cilat në përgjithësi
mund të paraqiten:
1.Kanë të drejtën e votes ,
2.Të drejtën të marrin pjesën e fitimit që u takon në formën e dividencës ,
3.Aksionerët kanë të drejtën ,që si pronarë të shoqëris që janë ,informohen në lidhje me
aktivitetin ekonomiko-financiar të saj ,
4.Në qoftëse koorporata vendos të shtoj nr.e aksioneve të kapitalit ,aksionerët kanë të
drejtën të nënshkruajnë të parë aksionet shtesë,
5.Në rast se koorporata falimenton aksionerët kanë të drejtë të marrin pjesë në
shpërndarjen e aksioneve të saj.
2. 6.Kujt i takojnë aktivet e koorporatës ?
Koorporata si një njësi ligjore e ndarë nga pronarët e saj,mund të zotëroj pasuri nën emrin
e vetë.
Kështu aktivet e koorporatës e takojnë asaj dhe jo aksionerëve.
7.Cilat janë disa nga avantazhet e koorporatës ?
Disa nga avantazhet e koorporatës janë:
1.Lehtëson grumbullimin e kapitalit,
2.Aksionerët nuk kanë përgjithësi të pa kufizuar,
3.Aksionerët janë lehtësishtë të transferueshme dhe
4.Drejtim të kualifikuar.
8.Cilat janë disa nga disavantazhet e koorporatës ?
Disa nga disavantazhet e koorporatës janë:
1.Koorporata ka një rregullim të fortë shtetëror,
2.Ndarja e pronësis dhe e kontrolit.
9.Cilat janë dy burimet kreyesore të sigurimit të kapitalit ?
Në përgjithësi janë dy burime kryesore të sigurimit të kapitalit të nevojshëm për
zhvillimin e aktivitetit të koorporatës :
1.Burimet e huaja dhe
2.Kapitali i vetë.
10.Si sigurohen burimet e huaja ?
Burimet e huaja sigurohen nga emitimi i obligacioneve të ndryshme.
Nisur nga veçorit dhe gjërsia e problemeve në lidhje me to,obligacionet do të trajtohen ne
kapitullin X.
11.Çka quajmë aksione ?
Për lehtësimin e sigurimit të kapitalit të vetë ,koorporata emeton letra me vlerë të cilat
quhen aksione .
12.Çka është kapitali i vetë koorporatës ?
Kapitali i vetë koorporatës është tërsia e aksioneve të emetuar prej saj dhe të zotëruara
prej aksionëve .
13.Cilat janë llojet kryesore të aksioneve ?
Llojet kryesore të aksioneve janë :
1.Aksionet e zakonshëme,
2.Aksionet preferenciale.
14.Çka quhet aksion i zakonshëm ?
3. Lloji kryesor i aksioneve të kapitalit të emetuara nga koorporata quhet aksion i
zakonshëm.
Aksionet e zakonshëme mund të konsiderohen si element i bazës i pasurisë së
koorporatës.
15.Çka kuptojmë me vlerën nominale të aksionit ?
Me vlerën nominale të aksinonit kuptohet shuma e parave apo vlefta e shënuar në aksion.
16.Çka është vlera e tregut e aksinonit?
Vlera e tregut e aksinonit është çmimi me të cilin shitet dhe blihet aksioni në tregun e
letrave me vlerë.
17.Çka kuptojmë me aksionet preferenciale?
Këto janë një lloj i aksioneve të kapitalit që emeton koorporata dhe që ndryshojnë nga
aksionet e zakonshme në lidhje me të drejtat kryesore që ato u japin mbajtësve të tyre.
Quhen preferenciale sepse ato u japin mbajtësve të tyre preference të caktuara.
18.Ku qëndron dallimi i aksioneve të zakonshme dhe aksioneve preferenciale ?
Dallimi ndërmjet aksioneve të zakonshme qëndron në lidhje me të drejtat kryesore që ato
u japin mbajtësve të tyre. P.sh aksionet e zakonshme u japin mbajtësve të tyre të drejta
bazë,duke u dhënë mbajtësve të tyre të drejtën e votës,ato u japin mundësin atyre dhe për
ushtrimin e kontrollit mbi biznesin.
19.Cilat janë preferencat dhe veçorit të aksioneve preferenciale ?
Preferencat dhe veçorit të aksioneve preferenciale janë:
1.Preferencë në pagimin e dividendëve,
2.Preferencë në aktive në rastin e likudimit të koorporatës,
3.Nuk jap të drejtë vote,
4.Mundësinë e kovertimit me aksione të zakonshme ,
5. Mundësinë e tërheqjes (të kërkimit ) të aksioneve preferenciale.
20.Si bëhet regjistrimi i aksioneve në koorporatë ?
Koorporatat e vogla (me nr.relativisht të vogël të aksionerëve ose të aksioneve )
regjistrimet për evidentimin e gjendjes dhe të ndryshimeve të aksionerëve e të aksioneve
që ata zotrojnë i mbajnë vetë,nëpërmjet nënpunësve të tyre të specializuara për këto
operacione.
Ndërsa koorporatat e mëdha me ofertë publiket të aksioneve të tyre që janë të kuotuara
në tregjet e letrave me vlerë për të bërë regjistrimet për aksionerët e tyre dhe për të
ushtruar kontroll në emitimin e çertifikatave të aksioneve të tyre mund të përdorin
agjendët e pavarur të këmbimit dhe regjistrimin të aksioneve .
21.Cili është problemi kryesor për kontabilitetin e koorporatës ?
Problemi kryesor për kontabilitetin e koorporatës është që të dallohen qartë burimet e
kapitalit të koorporatës,në llogari dhe në pasqyrat financiare.Kapitali i pronarëve për një
koorporatë (kapitali aksionar ) në përgjithësi mund të rezultojnë prej tre burimeve
kryesore :
