Glærur úr faglotu 2

1. Orka Hvarfáumviðhana? http://en.wikipedia.org/wiki/World_energy_resources_and_consumption

2. Orka Frumurþurfaorkutilaðstarfa Lífverurþurfaorkutilaðlifa Samfélögþurfaorkutilaðvirka Öllorka í sólkerfinuokkar á upptök í sólinni Orkunotkun manna hefuraukistfáránlegamikið á stuttumtíma, efmaðurmiðarviðþanntímasemmennhafaveriðtil Leifaraflöngudauðumlífverumnýtastokkursemorka

3. Eldur – orkugjafi steinaldarmanna

4. Watt og Joule Þessar mælieiningar eru notaðar um orku. 1 J er = 1 W á sekúndu – epli lyft frá gólfi í metra hæð. Þokkalega björt ljósapera getur verið 100W. Öflugur örbylgjuofn fer hátt í 1000W. Ef öbbinn er í gangi í eina klukkustund notar hann 1KWh sem er sama og 3.600.000 J. Watt – Kílówatt – Megawatt – Gígawatt – Terawatt – Petawatt – Exawatt - Zetawatt Orkan sem kemur frá sólinni er 174PWh en af því ná 89 PWh niður á yfirborð Jarðar.

5. Hvert fer sólarorkan?

6. Orkunotkunmannkynsárið 2008 Heildarmagn: um þaðbil 1,5 Terawött/ári. Þaðjafngildir 224W á mann á klstsemermjögójöfnskipting.

7. Hvernigurðukol, olíaog gas til? Langmestafþeimkolumsemeru í jörðinnierufráþvífyrir um 300 milljónárumþegarrisastórirskógarþöktujörðina. Leifarnarafþessumplöntum (ogeinhverjumdýrumlíka) semsöfnuðustsaman á botnistöðuvatnahurfusvoundir sand og mold. Í þessumlífrænuleifumermikiðafkolefni = kol. Efjarðhitiog/eðaþrýstingurvegnahreyfingar á jarðskorpunniverka á kolinumbreytastþau í olíuog gas. Olíaog gas leitaupp í gegnumjarðveg en lendasumstaðar á klöppogþáverðurtil “olíugildra.”

8. Hvernignáumvið í draslið? Kolergrafiðupp í námum. Þauerunotuðtilaðkyndahús Líkatilaðframleiðarafmagnmeðhjálpgufuvéla Kínverjar nota helminginnaföllumkolum í heimi Þauvorunotuð á Íslandi í gamladaga en ekkilengur Mengaalvegdjöfullega Mennboraeftirolíuoggasi. Hljóðbylgjurerusendarniður í jörðinatilaðleitaaðolíuoggasi Þarsemgildrurfinnasterhægtaðboraniðurogdæladraslinuuppoggeymaþað í tönkum Olíaselstmeiraendaerhúnnotuð í bensín en gasiðmengarmunminna.

9. Orkubirgðir – hvað er mikið eftir? Þetta 1.5TW/ár sem við notuðum árið 2008 er sama og 500 exajoule eða hálft zettajoule Kíló – Mega – Gíga – Peta – Exa – Zetta Mannkynið notaði hálft ZJ árið 2008 en nú er sirka svona mikið eftir: Olían endist í um hundrað ár. Kolin endast í tvö þúsund ár. Gasið endist í 130 ár. Ath: miðað við enga aukningu.

10. Kjarnorka Þegar kjarnorkusprengjan var fundin upp var um leið fundin upp mjög öflug orkulind. Efnið sem er notað í kjarnorkuframleiðslu heitir úran og er eðlisþyngsta frumefni sem finnst í náttúru Jarðar. Úran hefur sætistöluna 92 (sem þýðir 92 róteindir og 92 rafeindir) og á milli 141 og 146 nifteindir. Efnið er geislavirkt. Þess vegna er það mjög hættulegt og það hafa orðið alvarleg og mannskæð slys í kjarnorkuverum. Á móti kemur að það er hægt að framleiða mjög mikla orku og mengunin er nær engin (þegar allt er í lagi). Úrgangurinn er mjög geislavirkur og það þarf að grafa hann í berg því hann eyðist ekki heldur helmingast á milljónum ára.

11. Kjarnorka Úrganginn má líka endurvinna og það er til nóg af úrani í heiminum til að sjá okkur fyrir orku í mörg þúsund ár. Sum lönd eru að vinna úran undir því yfirskini að búa til raforku en eru í raun að reyna að finna út hvernig maður býr til kjarnorkusprengju. Þetta eru Íran og N-Kórea meðal annarra. Umræðan um gróðurhúsaáhrif og hlýnun jarðar hafa komið kjarnorku aftur á kortið en fyrir 25 árum ætluðu flest lönd að hætta að nota kjarnorku.

12. Endurnýjanlegirorkugjafar Lífefni, þarmeðtalinneldiviður (4%) Vatnsorka, stíflurogvirkjanir (3%) Sólarorka (0,5%) Vindur (0,3%) Jarðhiti (0,2%) Sjávarorka (næstumþvíekkineitt)

13. Endurnýjanlegir orkugjafar Kostir: Klárast ekki á næstu öldum né árþúsundum Menga ekki andrúmsloftið Valda ekki gróðurhúsaáhrifum Skógur sem er ræktaður til brennis dregur í sig CO2 Gallar: Stíflur fyrir vatnsaflsvirkjanir valda umhverfistjóni Tæknin fyrir vind-, sól- og vatnsfallavirkjanir ekki enn nógu góð Vindmyllur og sólnemar eru umhverfislýti Ekki hægt að nálgast sólarorku á nóttunni

14. Orkuvinnsla á Íslandi Stærsta vatnsaflsvirkjunin, við Kárahnjúka, getur skilað 4,6 TWhá ári. Orkunotkun Íslendinga árið 2002 var um 40 TWh Heildarorkuframleiðslugeta á Íslandi: Vatnsafl: 64 TWh á ári Jarðhiti: 59 TWh á ári En viljum við virkja allt? Gullfoss og Geysi? Líka hægt að flytja út þekkingu