Información biográfica e bibliográfica sobre María Telkes, como parte da exposición virtual: " A luz hoxe" (2015) da Biblioteca da EUP (Ferrol)

1. Maria Telkes (Budapest 1900-1995)
Coñecida como “a raíña do sol” (sun
queen) polas súas importantes e
abondosas innovacións no eido da enerxía
solar, María Telkes foi unha física química
que desenvolveu unha prolífica carreira
profesional como investigadora e
inventora.
Graduouse en 1920 na Universidade de
Budapest, universidade na que estudou
Química física e na que tamén se doutorou
no ano 1924.
Practicamente a totalidade a súa
traxectoria laboral transcorreu nos
Estados Unidos, país ao que chega en
1925 e no que se nacionaliza dez anos
despois. Traballou en distintas
universidades, compañías industriais e
organismos, e mesmo colaborou co
goberno dos EUA na II Guerra Mundial.
Nos seus inicios, na Cleveland Clinic Foundation (1925-1937), centrou as súas investigacións na
enerxía producida polos organismos vivos. Logo de se incorporar á Westinghouse Electric
(1937-1939) pasou a estudar novos dispositivos termoeléctricos que transformasen o calor en
enerxía eléctrica.
En 1939 sumouse ao Solar Energy Conversion Project do MIT (Massachusetts Institute of
Technology) e foi entón cando por primeira vez se achegou á enerxía solar. Desta etapa no MIT
destaca o seu proxecto máis coñecido, o deseño dun novo sistema de calefacción solar para a
Dover Sun House, unha casa proxectada por outra muller, a arquitecta Eleanor Raymond. Esta
foi a primeira casa construida que usou o sol como principal fonte de enerxía.
Durante a II Guerra Mundial deseñou para a Office of Scientific Research and Development
(OSRD) do Goberno dos EUA un destilador solar de pequeno tamaño que transformaba a auga
salgada do mar en auga potable. Anos máis tarde, á fronte do laboratorio de enerxía solar da
MELPAR Company (1963), retomaría a investigación de como obter auga doce da auga do mar.
A partires do ano 1953 organizou o laboratorio solar do College of Engineering da Universidade
de Nova York.
“Dr. Maria Telkes half-length portrait, facing front”. Library
of Congress

2. A finais da década dos 50, como directora do laboratorio de enerxía solar da Priceton division
da Curtis-Wright Company, centrouse no uso de xeneradores solares termoeléctricos no
espazo exterior.
Finalmente, desde 1969 até que se retirou en 1978, traballou no Institute of Energy Conversion
da Universidade de Delaware.
Maria Telkes desenvolveu materiais para almacenar a anerxía solar, ideou dispositivos para
transferir a enerxía térmica de maneira eficiente e traballou en sistemas de aire acondicionado
que gardasen o frío da noite para usalo o día. Tamén deseñou secadoras solares de alimentos
así como cociñas e fornos solares baratos e adaptables ás maneiras de cociñar de calquera
cultura do mundo.
A literatura científico-técnica de Maria Telkes inclúe artigos de revistas, informes técnicos,
relatorios de congresos e, sobre todo, unha moi numerosa cantidade de patentes.
HONORES:
 OSRD Certificate of Merit pola invención do destilador solar (1945)
 I Society of Women Engineers Achievement Award (1952)
 Charles Greeley Abbot Award (1977 ) outorgado pola American Solar Energy Society
(1ª muller en recibilo)
BIBLIOGRAFÍA:
 Telkes, M. “The preparation of a stable colloidal solution of lead”. Journal of the
American Chemical Society (1927), 49 (5), pp 1382–1386
 Telkes, M. “The Efficiency of Thermoelectric Generators. I.” Journal of applied physics
(1947) ; 18 (12), pp 1116 -1127
 Telkes, M. “Nucleation of Supersaturated Inorganic Salt Solutions”. Industrial &
Engeneering Chemistry (1952) ; 44 (6), pp 1308–1310
 Telkes, M. “Fresh Water from Sea Water by Solar Distillation”. Industrial &
Engeneering Chemistry (1953) ; 45 (5), pp 1108–1114
 Telkes, M. “Power output of thermoelectric generators” Journal of applied physics
(1954) ; 25 (8), pp 1058- 1059
 Telkes, M. “Solar thermoelectric generators” Journal of applied physics (1954) ; 25 (6),
pp 765-777
 Telkes, M. “Solar cooking ovens” Solar energy (1959) ; 3 (1), pp 1-11
 Telkes, M. “Solar energy storage” ASHRAE Journal (1974) ; 16 (9), 38-44
 Telkes, M. “Storage of solar heating/cooling”. ASHRAE transactions (1974) 80 (Part 2),
pp. 382-392
 Hodgins, J.W.a, Qvale, B.b, Swartman, R.K.c, Aureille, R.d, Glew, D.N.e, Grjebine, T.f,
Gruen, D.M.g, Hooper, F.C.h, Koefoed, J.i, Royle, J.K.j, Scholz, F.k, Tamblyn, R.T.l,
Telkes, M., Wozniak, S.J.n “ Low temperature thermal energy storage”. Energy (1977) ;
2 (1), pp 70-75

3.  Telkes, M. “Thermal energy storage in salt hydrates”. Solar Energy Materials (1980) ; 2
(4), pp 381-393
 Telkes, M., Mozzer, Richard P. “Thermal storage in salt-hydrate eutectics”.
International Telemetering Conference (1980) 2 ; (1), pp. 255-259
PATENTES:
 Telkes, M., “Thermoelectric couple”, Patente dos EUA 2229481 (A), xan. 21, 1941
 Telkes, M., “Thermoelectric couple”, Patente dos EUA 2229482 (A), xan. 21, 1941
 Telkes, M., “Heat absorber”, Patente dos EUA 2246329 (A), xuñ. 17, 1941
 Telkes, M., “Method of assembling thermoelectric generators”, Patente dos
EUA 2289152 (A), xull. 07, 1942
 Telkes, M., “Thermoelectric alloys”, Patente dos EUA 2366881 (A), xan. 09, 1945
 Telkes, M., “Radiant energy heat transfer device”, Patente dos EUA 2595905 (A), maio
06, 1952
 Telkes, M., “Radiant energy heat transfer device”, Patente de Canadá 484780 (A), xull.
08, 1952
 Telkes, M., “Perfectionnements aux accumulateurs de chaleur”, Patente de Francia
1050933 (A), xan. 12, 1954
 Telkes, M., “Composition of matter for the storage of heat”, Patente dos EUA 2677664
(A), maio 04, 1954
 Telkes, M., “Heat storage unit”, Patente dos EUA 2677367 (A), maio 04, 1954
 Telkes, M., “Method and apparatus for the storage of heat”, Patente dos
EUA 2677243 (A), maio 04, 1954
 Telkes, M., “Means and a composition of matter for the storage of heat”, Patente de
Canadá 527118 (A), xull. 03, 1956
 Telkes, M., “Heat storage unit”, Patente de Canadá 531692 (A), out. 16, 1956
 Telkes, M., “Apparatus for storing and releasing heat”, Patente dos EUA 2808494 (A),
out. 01, 1957
 Telkes, M., “Method for storing and releasing heat”, Patente dos EUA 2856506 (A),
out. 14, 1958
 Telkes, M., “Cooking device and method," Patente dos EUA 2915397 (A), dec. 01, 1959
 Telkes, M., “Temperature stabilized fluid heater and a composition of matter for the
storage of heat therefor”, Patente dos EUA 2936741 (A), maio 05, 1960
 Telkes, M., “Temperature stabilized container and materials therefor”, Patente dos
EUA 2989856 (A), xuñ. 06, 1961
 Telkes, M., “Cooking device and method”, Patente de Canadá 663731 (A), maio 28,
1963
 Telkes, M., “Collapsible cold frame”, Patente dos EUA 3206892 (A), set. 21, 1965
 Telkes, M., “Method and apparatus for making large celled material”, Patente dos
EUA 3248464 (A), abr. 26, 1966
 Telkes, M., “Dew collecting method and apparatus”, Patente dos EUA 3270515 (A),
set. 06, 1966

4.  Telkes, M., “Collapsible solar still with water vapor permeable membrane”, Patente
dos EUA 3415719 (A), dec. 10, 1968
 Telkes, M., “Large celled material”, Patente dos EUA 3440130 (A), abr. 22, 1969
 Telkes, M., Hahn, H., “Time/temperature indicators”, Patente dos EUA 3695903 (A),
out. 03, 1972
 Telkes, M., “Thixotropic mixture and method of making same”, Patente dos
EUA 3986969 (A), out. 19, 1976
 Telkes, M., “Cooling system”, Patente dos EUA 4010620 (A), mar. 08, 1977
 Telkes, M., “Selective black for absorption of solar energy”, Patente dos EUA 4011190
(A), mar. 08, 1977
 Telkes, M., “Solar heating method and apparatus”, Patente dos EUA 4034736 (A), xull.
12, 1977
 Telkes, M., “Keimbildner”, Patente de Alemaña 2639176 (A1), mar. 09, 1978
 Telkes, M., “Thixotropic mixture and method of making same”, Patente de Canadá
1056108 (A1), xuñ. 12, 1979
 Telkes, M., “Phase change thermal storage materials with crust forming stabilizers”,
Patente dos EUA 4187189 (A), febr. 05, 1980
 Telkes, M., “Nucleating device and method of preparing same”, Patente de Canadá
1077459 (A1), maio 13, 1980
 Telkes, M., “Thermal energy storage to increase furnace efficiency”, Patente dos
EUA 4250866 (A), febr. 17, 1981
 Telkes, M., “Heat exchange bodies utilizing heat of fussion”, Patente da República de
Corea 820001595 (B1), set. 06, 1982
 Telkes, M., “Phase change thermal storage materials with crust forming stabilizers”,
Patente de Filipinas 15243 (A), out. 10, 1982
 Spaeter, W., Werden, G., Telkes, M., “Mischung fuer die lagerung von waermeenergie
und verfahren zu ihrer herstellung”, Patente de Alemaña 2639173 (C2), maio 26, 1983
 MaCcracken, C., Telkes, M., “Eutectic composition for coolness storage”, Patente dos
EUA 4954278 (A), set. 04, 1990