1. Шавь цогцолбор сургууль
Эрүүл орчин
10 анги
Бэлтгэсэн багш Б.Бархас

2. Монгол орны байгаль орчин

3. Зорилго
Монгол орны байгаль орчныг судалж танин мэдэх

4. Зорилт
Монгол орны байгалийн гайхамшигийг танин
мэдэж ,хайрлан хамгаалах ,нөхөн сэргээх ,
хүний болон байгалийн бохирдлоос
хамгаалах урьдчилан сэргийлэх

6. Хөвсгөл нуур
Хөвсгөл нуур нь Монгол улсын хойд хэсэгт
Оросын Холбооны Улсын хилийн ойролцоо
орших томоохон хэмжээний цэнгэг уст нуур
бөгөөд улсын хэмжээнд хамгийн гүн нуур
болно. Нийт усны эзэлхүүн 381 км³, энэ нь
дэлхийн нийт цэнгэг усны 0.4% болно. Хөвсгөл
нуурт нийт 96 гол горхи цутгах бөгөөд ганцхан
Эгийн гол эх авч урсан Сэлэнгэ мөрөнд
цутгана. Өвлийн улиралд 12-р сараас 5 сар
хүртэл хөлддөг учир нуурын мөсөн дээгүүр
машин тээвэр явах боломжтой. Хөвсгөл
нуурын өмнөд, хойд эрэгт орших Хатгал, Ханх
гэсэн хоёр боомтуудаар дамжин Оростой усан
тээврийн зам бий. Хөвсгөл нуурын бүс нутаг
нь фосфоритын ордоор баялаг.

7. Хөвсгөл нь ойролцоогоор арван долоон
эртний нуурнуудын нэг ба 2 сая гаруй
жилийн настай хэмээн тооцоолсон байдаг.
Уг нуураас эх авах Эгийн гол нь Сэлэнгэ
мөрөнд дамжин 1000 км замыг туулан
Байгал нуурт цутгадаг. Эдгээр нууруудын
хоорондын шууд зай нь ердөө 200 км.
Хөвсгөл нуурын бүс нутаг нь үндэсний
дархан газар ба сибирийн тайга, төв азийн
хээр талын бүсийн шилжилтийн хэсэгт
хамаарна. Уг нуур нь Монгол улсын аялал
жуулчлалын нэг томоохон чиглэл юм.

8.  Далайн түвшнээс дээш 1645 м
Урт 136 км
Өргөн 36,5 км
Талбай 2620 км²
Үнэмлэхүй гүн 262 м
Дундаж гүн 120 м
Эзэлхүүн 381 км³
Эх авах гол Эгийн гол

9. Босгын тогоо

10. Хорго уул нь
Хорго
далайн òºâøíººс
хэмээх газар дээш 2240 метрийн
Архангай єндєр бєгєєд Хорго
уулаас оргилон
аймгийн гарсан халуун
Тариат сумын хайлмал бодис
магма нь газрын
тєвд оршдог.
уруу даган зvvн
Хэн ч саатан тийшээ Суман,

11. Уулын тогооны амсар нь 50
градус орчим налуу, 100 орчим метр
гvнзгий 300-400 метр диаметртэй дугуй
хэлбэртэй. Хоргын тогоон дотор нь
сандал, ширээ шиг том том хvрмэн чулуу
ундуй сундуй хєглєрч байдаг учир явахад
бэрхтэй.
Тогоон дотор зєвхєн баруун
талаас нь л маш болгоомжтой орж
болно. Хорго уулаас урагш зургаан
километр орчимд Суман голын зvvн гар
талд Тариат сумын тєвєєс баруун урагш
3 орчим километр зайтай газарт чулуун
гэр гэж сонирхолтой vзмэр бий.

12. Буцлан урсч явахдаа халуун хайлмал
магмын хªªс царцан хагарч 170 орчим
сантиметр єндєртэй хvрмэн чулуун гэрийн
“тооно”, “vvд” бий болгон тогтсон нь энэ.
Ийм чулуун гэр манай бусад унтарсан
галт ууланд байхгvй.

13. Хоргын єєр нэг гайхамшиг бол тэндхийн
хvрмэн чулуун гадаргын завсар зайд
ургасан намхан загзгар хуш модны самар
болон бусад жимс нэн элбэг байдаг явдал.
Бас хvрмэн чулуунд агуй хонгил элбэг.
Хорго уулаас 20 орчим километрт Босгын,
Хярын, Сугын тогоо гэж гурван унтарсан
галт уул бий.
Босгын тогоо нь баруун хойшоо
сэтэрсэн боловч ёроолдоо нууртай. Хорго
орчмын шаврын царам уулаас туйлын
ховор, дээд зэргийн эрдэнийн чулуу алмаз
олдсон.Тэрийг нь дээхэн үед Зөвлөлт
холбоот улс ашиглаж байсан гэдэг.

14. Ёлын ам
ªмнª говь аймгийн даланзадгадаас 45км-ын зайд Зүүн
сайхан уулын нэгэн үзэсгэлэнт хєндийг Ёлын ам гэдэг. Зуны
бороотой vед мянга мянган хvрэхрээ хадан ханаас урсан
гардаг. Хєндийд морин аялал болон явган аялал хийх
боломжтой. Өмнөговийн бүгчим халуунаас холдож амьсгаа
авахад яг таарсан аятайхан газар шиг санагддаг. Монголчууд
их очдогоос сүүлйин жилүүдэд хог ихсэх хандлагатай болоод
байгаа...

15. Баянзаг
Өмнийн говьчуудын нэрлэсэн 9 гайхамшигийнх нь нэг нь. Энд
маш vзэсгэлэнтэй заган ой бий. Баянзагаас гадаад дотоодын
эрдэмтэд vлэг гvрвэлийн яс , єндєг болон неолитийн үеийн
олдворуудыг олсон.
Жуулчид grand canyon той адилтгах явдал их байдаг.

17. Монгол орноо хайрлан хамгаалж
эрүүл
цэвэр орчинг бүрдүүлж
амьдарцгаая!
Өнөөгийн орчин