1. โปรโตคอลคืออะไร
ในการสื่อสารทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์ จำาต้องมีการสื่อสาร
ข้อมูลระหว่างเครื่องคอมพิวเตอร์ในระบบ ซึ่งเครื่อง
คอมพิวเตอร์ที่ต่ออยู่ในเครือข่ายเดียวกันนี้ อาจจะมี
ฮาร์ดแวร์,ซอฟท์แวร์ที่แตกต่างกัน ดังนั้นเมื่อทำาการส่ง
ข้อมูลถึงกันและตีความหมายได้ตรงกัน จึงต้องมีการกำาหนด
ระเบียบวิธีการติดต่อให้ตรงกัน โปรโตคอล ( Protocol )
คือระเบียบวิธีที่กำาหนดขึ้นสำาหรับการสื่อสารข้อมูล โดย
สามารถส่งผ่านข้อมูลไปยังปลายทางได้อย่างถูกต้อง ซึ่งตัว
โปรโตคอลที่นิยมใช้ในปัจจุบันคือ TCP/IP นอกจากนี้ยังมี
การออกแบบโปรโตคอลตัวอื่นๆขึ้นมาใช้งานอีก เช่น
โปรโตคอล IPX/SPX,โปรโตคอล NetBEUI และ
โปรโตคอล Apple Talk
โปรโตคอล IPX/SPX
ถูกพัฒนาขึ้นโดยบริษัท Novell ซึ่งทำาการพัฒนามาจากตัว
โปรโตคอล XNS ของบริษัท Xerox Corporation ซึ่ง
โครงสร้างเมื่อทำาการเปรียบเทียบ
กับ OSI Model ดังรูป

2. ตัวโปรโตคอล IPX/SPX แบ่งออกเป็น 2 โปรโตคอลหลักคือ
Internetwork Packet Exchange ( IPX) และ
Sequenced Packet Exchange (SPX) โดยโปรโตคอล
IPX ทำาหน้าที่ในระดับ network layer ตามาตรฐาน OSI
Model มีกลไกการส่งผ่านข้อมูลแบบ
connectionless,unrerelible หมายความว่า เมื่อมีการส่ง
ข้อมูล โดยไม่ต้องทำาการสถาปนาการเชื่อมต่อกันระหว่าง
host กับเครื่องที่ติดต่อกันอย่างถาวร ( host , เครื่อง
เซิร์ฟเวอร์ที่ให้บริการใดๆในเครือข่าย ) และไม่ต้องการรอ
สัญญานยืนยันการรับข้อมูลจากปลายทาง โดยตัว
โปรโตคอลจะพยายามส่งข้อมูลนั้นไปยังปลายทางให้ดีที่สุด
สำาหรับโปรโตคอล SPX ทำาหน้าที่ในระดับ transport
layer ตามมาตรฐาน OSI Model โดยส่งผ่านข้อมูลตรง
ข้ามกับโปรโตคอล IPX คือ ต้องมีการทำาการสถาปนาการ
เชื่อมโยงกันก่อนและมีการส่งผ่านข้อมูลที่เชื่อถือได้ ด้วย
การตรวจสอบสัญญาณยืนยันการรับส่งข้อมูลจากปลายทาง
โปรโตคอล NetBEUI

3. โปรโตคอล NetBEUI หรือ NetBIOS Enhanced User
Interface นั้น เป็นโปรโตคอลที่ไม่มี ส่วนในการระบุเส้น
ทางส่งผ่านข้อมูล (Non-routable Protocol)โดยจะใช้วิธี
การ Broadcast ข้อมูลออกไปในเครือข่าย และหากใคร
เป็นผู้รับที่ถูกต้องก็จะนำาข้อมูลที่ได้รับไปประมวลผล ข้อ
จำากัดของโปรโตคอลประเภทนี้ก็คือไม่สามารถทำาการ
Broadcast ข้อมูลข้ามไปยัง Physical Segment อื่นๆที่
ไม่ใช่ Segment เดียวกันได้ เป็นการแบ่งส่วนของเครือ
ข่ายออกจากกันทางกายภาพ หากต้องการเชื่อมต่อเครือ
ข่ายถึงกันจะต้องใช้อุปกรณ์อย่างเช่น Router มาทำาหน้าที่
เป็นตัวกลางระหว่างเครือข่าย
เนื่องมาจากอุปกรณ์บางอย่างเช่น Router ไม่สามารถจะ
Broadcast ข้อมูลต่อไปยังเครือข่ายอื่นๆได้ เพราะถ้าหาก
ยอมให้ทำาเช่นนั้นได้ จะทำาให้การสื่อสารระหว่างเครือข่าย
คับคั่งไปด้วยข้อมูลที่เกิดจากการ Broadcast จนเครือข่าย
ต่างๆไม่สามารถที่จะสื่อสารกันต่อไปได้ โปรโตคอล
NetBEUI จึงเหมาะที่จะใช้งานบนเครือข่ายขนาดเล็กที่มี
จำานวนเครื่องคอมพิวเตอร์ไม่เกิน 50 เครื่องเท่านั้น
NetBEUI เป็นหนึ่งในสองทางเลือกสำาหรับผู้ใช้งาน
NetBIOS ( Network Basic Input Output System )
ซึ่งสามารถทำางานได้ทั้งบนโปรโตคอล TCP/IP และ
NetBUEI
โปรโตคอล AppleTalk
จุดเริ่มต้นของโปรโตคอล AppleTalk เกิดขึ้นใน
ปีค.ศ.1983 ซึ่งเป็นช่วงที่บริษัท Apple Computer
ต้องการออกแบบชุดโปรโตคอลสื่อสารข้อมูลของตนเองขึ้น
เพื่อใช้เชื่อมโยงเครือข่ายของเครื่องแบบแมคอินทอช และ
สามารแชร์กับอุปกรณ์ต่างๆ นอกจากนี้ยังขยายไปสู่การ

4. เชื่อมโยงเป็นเครือข่ายของเซิร์ฟเวอร์,เครื่องพิมพ์,
Gateway และ Router ของผู้ผลิตรายอื่นๆด้วยต่อจากนั้น
เครื่องแมคอินทอชและอุปกรณ์ต่างๆที่บริษัทผลิตออกมาก็ได้
มีการเพิ่มส่วนของฮาร์ดแวร์และซอฟท์แวร์ให้สามารถ
รองรับโปรโตคอลตัวนี้ได้ รวมถึงระบบปฏิบัติการ MacOS
รุ่นใหม่ๆก็ได้มีการผนวกฟังก์ชั่นให้รองรับโปรโตคอลตัวนี้
ได้เช่นกัน ทำาให้กลุ่มผู้ใช้เครื่องแมคอินทอชสามารถเชื่อม
โยงกันเป็นเครือข่ายได้ง่ายโดยไม่ต้องไปหาซื้อ อุปกรณ์เพิ่ม
เติมอีก
โปรโตคอล Apple Talk ถูกออกแบบมาให้ทำางานเป็นเครือ
ข่ายในแบบ peer-to-peer ซึ่งถือว่าเครื่องทั้งหมดที่เชื่อม
ต่ออยู่ในเครือข่ายสามารถเป็นเซิร์ฟเวอร์ได้ทุกเครื่องโดยไม
ต้องจัดให้บางเครื่องทำาหน้าที่เป็นเซิร์ฟเวอร์ที่ให้บริการโดย
เฉพาะขึ้นมา ต่อมาปีค.ศ. 1989 ได้มีการพัฒนาโปรโตคอล
AppleTalk ให้สนับสนุนเครือข่ายที่ใหญ่มากขึ้นได้
สามารถมีเครื่องลูกข่ายและอุปกรณ์ที่เชื่อมต่อในเครือข่าย
ได้มากกว่าเดิมเรียกว่าเป็นโปรโตคอล Apple Talk Phase
2 นอกจากนี้ยังเพิ่มโปรโตคอลที่ทำาให้สามารถเชื่อมต่อกับ
เครือข่ายแบบ Ethernet และ Token Ring ได้ โดยเรียก
ว่า EtherTalk และ TokenTalk ตามลำาดับ
โปรโตคอล TCP/IP ( RFC1180 )
โปรโตคอล TCP/IP เป็นชื่อเรียกของชุดโปรโตคอลที่สำาคัญ
มีการใช้งานกันอย่างแพร่หลายตามการขยายตัวของอินเท
อร์เนท/อินทราเนท ความจริงแล้วโปรโตคอล TCP/IP
เป็นกลุ่มของโปรโตคอล หลายตัวที่ประกอบกันเป็นชุดให้ใช้
งานโดยมีคำาเต็มว่า Transmission Control
Protocol /Internet Protocol ซึ่งจะเห็นได้ว่ามี
โปรโตคอลประกอบกันทำางาน 2 ตัว คือ TCP และ IP

5. ตัวอย่างของกลุ่มโปรโตคอลในชุดของ TCP/IP ที่เราพบ
และใช้งานบ่อยๆ ( ส่วนใหญ่จะไม่ได้ใช้งานโดยตรง แต่จะ
ใช้งานผ่านแอพพลิเคชั่นต่างๆหรือทำางานโดยอ้อม เช่น
Internet Protocol,Address Resolution
Protocol(ARP) ,Internet Control Message Protocol
(ICMP) ,User Datagram Protocol (UDP) ,Transprot
Control Protocol (TCP) และ Simple Mail Transfer
Protocol (SMTP)
โปรโตคอลที่มีบทบาทสำาคัญในการทำางานในเครือข่ายอิน
เทอร์เนทคือ Internet Protocol (โปรโตคอล IP) เนื่องจาก
เมื่อโปรโตคอลอื่นๆต้องการส่งผ่านข้อมูลข้ามเครือข่ายใน
อินเทอร์เนทนั้น จะต้องอาศัยการผนึกข้อมูล ไปกับ
โปรโตคอล IP ที่มีกลไกการระบุเส้นทาง ผ่าน Gateway
หรือ
Router เพื่อนำาข้อมูลไปยังเครือข่ายและเครื่องปลายทางที่
ถูกต้อง เนื่องจากกลไกการระบุเส้นทางจะทำางานที่
โปรโตคอล IP เท่านั้นและด้วยเหตุนี้เราจึงเรียก ว่าเป็น
โปรโตคอลที่มีความสามารถในการระบุเส้นทางการส่งผ่าน
ของข้อมูลได้(Routable)
การที่เครื่องคอมพิวเตอร์จะสามารถสื่อสารกันได้จำาต้องมี
การระบุแอดเดรสที่ไม่ซำ้ากัน เพราะไม่เช่นนั้นข้อมูลที่ส่งอาจ
จะไม่ถึงปลายทางได้ ซึ่งแอดเดรสจะมีข้อกำาหนดมาตรฐาน
ซึ่งในการใช้งานโปรโตคอล TCP/IP ที่เชื่อมโยงเครือข่ายนี้
จะเรียกว่า IP Address ( Internet Protocol Address )

6. ตัวอย่างของกลุ่มโปรโตคอลในชุดของ TCP/IP ที่เราพบ
และใช้งานบ่อยๆ ( ส่วนใหญ่จะไม่ได้ใช้งานโดยตรง แต่จะ
ใช้งานผ่านแอพพลิเคชั่นต่างๆหรือทำางานโดยอ้อม เช่น
Internet Protocol,Address Resolution
Protocol(ARP) ,Internet Control Message Protocol
(ICMP) ,User Datagram Protocol (UDP) ,Transprot
Control Protocol (TCP) และ Simple Mail Transfer
Protocol (SMTP)
โปรโตคอลที่มีบทบาทสำาคัญในการทำางานในเครือข่ายอิน
เทอร์เนทคือ Internet Protocol (โปรโตคอล IP) เนื่องจาก
เมื่อโปรโตคอลอื่นๆต้องการส่งผ่านข้อมูลข้ามเครือข่ายใน
อินเทอร์เนทนั้น จะต้องอาศัยการผนึกข้อมูล ไปกับ
โปรโตคอล IP ที่มีกลไกการระบุเส้นทาง ผ่าน Gateway
หรือ
Router เพื่อนำาข้อมูลไปยังเครือข่ายและเครื่องปลายทางที่
ถูกต้อง เนื่องจากกลไกการระบุเส้นทางจะทำางานที่
โปรโตคอล IP เท่านั้นและด้วยเหตุนี้เราจึงเรียก ว่าเป็น
โปรโตคอลที่มีความสามารถในการระบุเส้นทางการส่งผ่าน
ของข้อมูลได้(Routable)
การที่เครื่องคอมพิวเตอร์จะสามารถสื่อสารกันได้จำาต้องมี
การระบุแอดเดรสที่ไม่ซำ้ากัน เพราะไม่เช่นนั้นข้อมูลที่ส่งอาจ
จะไม่ถึงปลายทางได้ ซึ่งแอดเดรสจะมีข้อกำาหนดมาตรฐาน
ซึ่งในการใช้งานโปรโตคอล TCP/IP ที่เชื่อมโยงเครือข่ายนี้
จะเรียกว่า IP Address ( Internet Protocol Address )