Kablosuz ortam

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

KABLOSUZ ORTAM

ANKARA, 2008

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
 Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).
 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
 Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği
kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
 Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
 Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
 Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında
satılamaz.

İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GİRİŞ .......................................................................................................................................1
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 .....................................................................................................3
1. KABLOSUZ ORTAM .........................................................................................................3
1.1. Kablosuz LAN (Wireless LAN-WLAN) ......................................................................3
1.1.1. Büyüklüklerine Göre Kablosuz Ağlar ...................................................................5
1.2. Kablosuz LAN Standartları........................................................................................... 8
1.2.1. IEEE 802.11b Standardı ........................................................................................ 9
1.2.2. IEEE 802.11a Standardı......................................................................................... 9
1.2.3. IEEE 802.11g Standardı ...................................................................................... 11
1.2.4. HiperLAN............................................................................................................ 11
1.3. Kablosuz Kişisel Alan Ağları (WPAN) ......................................................................12
1.3.1. Bluetooth ............................................................................................................. 13
1.3.2. HomeRF............................................................................................................... 17
1.4. Kablosuz Cihazlar .......................................................................................................18
1.4.1. Terminaller (Uç-birimler).................................................................................... 18
1.4.2. Taşıyıcı Birimler (AP: Access Point) ..................................................................19
1.5. Çalışma Biçimleri .......................................................................................................20
1.5.1. Düzensiz Bağlantı (Ad Hoc Mode) .....................................................................20
1.5.2. Düzenli Bağlantı (Infrastructure Mode) .............................................................. 21
1.6. Kablosuz Ortam Topolojileri ...................................................................................... 22
1.6.1. Temel Servis Seti (BSS: Basic Sevice Set) ......................................................... 22
1.6.2. Genişletilmiş Temel Servis Seti (ESS: Extended Service Set)............................ 23
1.6.3. Servis Seti Tanımlayıcısı (SSID: Service Set Identifier).....................................24
1.7. WLAN Kurulumu .......................................................................................................24
1.7.1. Fiziksel Kurulum .................................................................................................24
1.7.2. Windows WLAN Ayarları................................................................................... 25
1.7.3. Web Arayüzü Kullanarak Kablosuz Ayarların Yapılması...................................27
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 36
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 37
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ...................................................................................................41
2. KABLOSUZ AĞ’DA İLETİŞİM....................................................................................... 41
2.1. Kablosuz LAN’da İletişim Kurma .............................................................................. 41
2.2. Noktadan Noktaya Kablosuz Bağlantı ........................................................................42
2.3. İşletim Sisteminde Kablosuz Bağlantı ........................................................................43
2.4. Kablosuz Ağ Güvenliği............................................................................................... 44
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 45
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 47
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 50
CEVAP ANAHTARLARI .....................................................................................................51
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 53

i

AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 523EO0320

ALAN Bilişim Teknolojileri
DAL/MESLEK Ağ İşletmenliği
MODÜLÜN ADI Kablosuz Ortam
Kablosuz ağ cihazlarının kurulumunun ve LAN’da kablosuz
MODÜLÜN TANIMI
iletişimin anlatıldığı öğrenme materyalidir.
SÜRE 40/24
ÖN KOŞUL WAN Kablolama modülünü almış olmak
YETERLİK Kablosuz ortam bağlantılarını yapmak
Genel Amaç
 Gerekli ortam sağlandığında; kablosuz ağ cihazlarını
kurarak ortam iletişimini sağlayabileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI Amaçlar
1.Kablosuz iletişimi kavrayıp kablosuz cihazları tanıyarak
cihazların kurulumunu yapabileceksiniz.
2.Kablosuz cihazların ağda iletişimini sağlayabileceksiniz.
EĞİTİM ÖĞRETİM Ağa bağlı bilgisayar laboratuvarı, erişim noktası ve
ORTAMLARI VE bluetooth.
DONANIMLARI
Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme
soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz.
ÖLÇME VE
Öğretmeniniz modül sonunda size ölçme aracı (uygulama,
DEĞERLENDİRME
soru-cevap v.b.) uygulayarak modül uygulamaları ile
kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.

ii

GİRİŞ
GİRİŞ

Sevgili Öğrenci,

Bu modül sonunda, 802.11 temelli kablosuz ağ teknolojilerine ilişkin tasarım, yönetim
ve güvenlik konularını öğrenerek 802.11 ağı oluşturabilecek ve mevcut ağdaki eksikleri fark
ederek giderebileceksiniz.

Başlangıçta internet; gelen e-postalarımızı okuduğumuz, arada metin tabanlı sohbetler
ettiğimiz ve kısıtlı web sayfalarına baktığımız bir ortamken, bugün bunların çok daha ötesine
geçmeye başlamıştır. Üstelik geniş bant erişimin yaygınlaşmasıyla telefon görüşmesi, video
konferans gibi uygulamalar da internet üzerinden verilebilir hale gelmiştir. Bu gelişmelerin
oluşması interneti daha etkin kılmaya başlamıştır. İşlevleri artan bu teknolojinin kablo
bağımlılığına mahkum edilmesi, bu teknolojiden faydalanmayı kısıtlamaktadır.

Bugün birçok bilgisayarın bulunduğu alanlarda, kablosuz internet erişimi
kullanılmaktadır. Kablo bağımlılığının getirdiği olumsuz koşullar ortadan kaldırılmış,
kullanıcıların özgürce erişim noktasına bağlanması sağlanarak, daha fazla interneten
yaralanılmaya başlanılmıştır.

Kablosuz ortam ile ilgili art arda yayımlanan erişim ve güvenlik standartları, bu
teknolojiyle henüz tanışmaya başlayanların kafasında karışıklığa neden olmaktadır; bu
durum, sizin gibi yetişmiş teknikerlere ihtiyaç doğurmaktadır. Bu modül sonunda size
kazandırılan bilgilerle daha sonra gelişecek teknolojileri daha hızlı kavrayacak ve bu alanda
eksik olan nadir teknikerlerden olacaksınız.

Bu modülün beklentilerinizi karşılayacağını umuyor, çalışmalarınızda başarılar
diliyoruz.

1

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

ÖĞRENME FAALİYETİ-1
Amaç
AMAÇ

Kablosuz iletişimi kavrayıp, kablosuz cihazları tanıyarak, kablosuz cihazların
kurulumunu yapabilecektir.

Araştırma
ARAŞTIRMA
Aşağıdaki konuları araştırınız, araştırma sonuçlarını rapor haline getirerek sınıfta
öğretmenizle ve arkadaşlarınızla paylaşınız.

 Elektromanyetik dalga
 Frekans spektrumu
 Geniş bant veri aktarımında kullanılan radyo teknolojileri
 Linux ve Pardus işletim sistemlerinde kablosuz ağ bağlantı ayarları
 Cep telefonu kullanarak, bilgisayarla internete bağlanma

1. KABLOSUZ ORTAM
1.1. Kablosuz LAN (Wireless LAN-WLAN)
Kablosuz Yerel Alan Ağları (Wireless Local Area Networks, WLAN); iki yönlü geniş
bant veri iletişimi sağlayan, iletim ortamı olarak fiber optik veya bakır kablo yerine telsiz
frekansı (Radio Frequency, RF) veya kızılötesi ışınları kullanan, salon, bina veya kampüs
gibi sınırlı bir alanda çalışan iletişim ağlarıdır. Kurulum kolaylığı ve hareket serbestliği gibi
önemli avantajlar sağlayan WLAN sistemleri kablolu ağların yerini alabilmekte hatta bu
ağlara göre daha fazla fonksiyonlar içerebilmektedir. Kablosuz Yerel Alan Ağları Avrupa
düzenlemelerinde Telsiz Yerel Alan Ağları, Radio Local Area Networks, Radio LAN,
RLAN olarak adlandırılmasına karşın başta ABD olmak üzere birçok ülkede Wi-Fi (Wi-Fi:
WLAN sistemlerinde yaygın olarak kullanılan standart olan IEEE 802.11x standardı Wi-Fi
olarak da adlandırılmaktadır. Wi-Fi, Wireless Fidelity (Kablosuz Bağlılık) kelimelerinden
türetilmiştir), Wireless Local Area Networks, Wireless LAN, WLAN olarak
adlandırılmaktadır (2.4 GHz ve 5 GHz frekans bandında RF ile çalışan, WLAN, Wi-Fi veya
RLAN olarak adlandırılır).

WLAN sistemlerinde RF haricinde çok az miktarda kızılötesi (Infrared, Irda)
teknolojisi de kullanılmaktadır. Kızılötesi sistemler; görünür ışığın hemen altındaki kızılötesi
ışınları kullanarak veri iletişimi gerçekleştiren teknolojiye sahiptir. Ancak bu sistemler toz,
nem, ışık, yağmur ve sis gibi fiziksel etkilere aşırı duyarlıdır. Kızılötesi kullanıldığında
kablosuz ağda yer alan cihazların mutlaka görüş hattında bulunması gerekmektedir. Ayrıca
iletişim mesafesi de yaklaşık 10 metre olduğundan oldukça kısadır. Bu tür sorunları
nedeniyle kızılötesi sistemler yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada
3

kızılötesi sistemler kapsam dışı bırakılmış ve gerekli yerlerde kısa bilgiler verilmekle
yetinilmiştir.

WLAN sistemleri iş adamları, yöneticiler, çalışanlar, küçük işletmeler, orta ölçekli
işletmeler ve bireysel kullanıcılar gibi büyük bir kesime internet ve üyesi oldukları kurumsal
ağa (İntranet) mobil olarak bağlanma imkânı sağlamaktadır. Ayrıca, WLAN sistemleri
kullanıcılara mekândan bağımsız olarak kolay bir kablosuz ağ kurulumu ve geniş bant veri
iletimi imkânı sunmaktadır. Kablolu LAN’ların tüm özelliklerine sahip olan WLAN
sistemleri bu ağların devamı ya da alternatifi olarak kullanılmaktadırlar (bkz. Şekil 1.1).
Kurumsal ve kişisel kullanımın dışında restoranlar, otobüs terminalleri, oteller, büyük
alışveriş merkezleri, tren istasyonları, hava alanları cadde ve sokaklar gibi kamuya açık
alanlarda (Kamuya açık alan: Şehir merkezleri, cadde ve sokaklar, limanlar, parklar ve
bahçeler gibi halkın serbestçe dolaşabildiği yerler ile hava alanları, tren istasyonları ve
oteller gibi yerleri tanımlamaktadır. Kızılay, Ulus, Taksim, GMK Bulvarı, İstiklal Caddesi
kamuya açık alanlara örnek olarak verilebilir) hotspotlar (Erişim Noktaları (AC -Acces
Point-) vasıtasıyla kablosuz internet erişim hizmeti verilen yerlerdir. Türkçe karşılık olarak
Erişim Alanı kullanılmıştır) vasıtasıyla verilen kablosuz internet hizmetinin de hızla
artmakta olduğu görülmektedir. Aşağıdaki çizelgede Temmuz 2007 itibarı ile WLAN erişim
alanının en çok olduğu ilk 10 ülke yer almaktadır.

Ülkelere Göre WLAN Erisim Alanları

ABD 56,788
İngiltere 15,391
Almanya 14,184
Fransa 11,311
Güney Kore 9,415
Japonya 6,626
Tayvan 3,405
Hollanda 2,455
İtalya 2,180
İsviçre 2.128

Çizelge: WLAN Erisim Alanları

Kablolu iletişim teknolojilerine kıyasla birçok üstünlüğü bulunan kablosuz iletişim
teknolojileri 1990’lı yıllarda büyük gelişmelere sahne olmuştur. RF’in (radyo frekansı)
yeniden keşfi olarak adlandırılan bu gelişmeler hem GSM (cep telefonu sistemi) gibi ses
iletişiminde hem de veri iletişiminde yaşanmıştır. Özellikle veri iletişiminde yüksek veri
hızlarına ulaşılması, kablosuz teknolojiyi yaygın kullanılır hale getirmiştir. Kablosuz iletişim
ağları iki veya daha fazla bilgisayar veya sayısal cihazın birbirleriyle kablosuz veri iletişimi
sağlamalarıyla oluşan yapıdır. Bu ağlar; özel amaçlı, eğitim amaçlı, ulusal veya halka açık
olarak kurulabilirler. Kablosuz iletişim ağlarını hizmet yapısı, çalışma prensipleri, büyüklük
veya mimarisine (topoloji) göre olmak üzere farklı şekillerde gruplandırmak mümkündür. Bu
ağların büyüklüklerine göre sınıflandırılması WLAN sistemlerinin daha iyi incelenebilmesi
açısından tercih edilmiştir.
4

Şekil 1.1: Kablolu LAN ağlarla kablosuz LAN ağların karşılaştırılması

1.1.1. Büyüklüklerine Göre Kablosuz Ağlar

Kablosuz iletişim ağlarını, büyüklüklerine yani hizmet verdikleri fiziksel alanlara göre
gruplandırmak mümkündür. Ancak teknolojideki hızlı gelişme ve sistemlerdeki yakınsama
bu gruplandırmada kesin çizgilerin çizilmesini zorlaştırmaktadır. Çeşitli kaynakların bu
gruplandırmayı farklı şekilde yaptıkları görülmektedir. Genel yaklaşıma göre kablosuz
iletişim ağları, 4 sınıf altında toplanabilir. Bunlar;

 Kablosuz Geniş Alan Ağları (Wireless Wide Area Networks, WWAN),
 Kablosuz Metropol Alan Ağları (Wireless Metropolitan Area Networks,
WMAN)
 Kablosuz Yerel Alan Ağları (Wireless Local Area Networks, WLAN) ve
 Kablosuz Kişisel Alan Ağları (Wireless Personal Area Networks, WPAN)
olarak sıralanabilir. Bu gruplandırma ve her bir gurubun hizmet alanları Şekil 1.2’de
verilmiştir.

5

Şekil 1.2: Büyüklüklerine göre kablosuz ağlar

Bazı teknolojilerin özellikleri itibarıyla birden fazla gurupta yer alması söz konusudur.
Ancak yaygın kullanımları dikkate alınarak kablosuz iletişim teknolojilerini Tablo 1.1’de
belirtildiği şekilde sınıflandırmak mümkündür.

WPAN WLAN WMAN WWAN

Standart Bluetooth IEEE 802.11 IEEE 802.16 GSM, GPRS,
HomeRF HiperLAN HiperMAN CDMA ve 3G
Hız 1 Mbps 11-54 Mbps 11-100 Mbps 10-384 Kbps
Mesafe Kısa Orta Orta - Uzun Uzun
Uygulama Cihazlar arası Cihazdan Kablo yerine/ Mobil Telefon/
bağlantı/ cihaza/ Son kullanıcı Mobil Veri
Piconet Ağ kurulumu erişimi

Tablo 1.1: Kablosuz iletişim teknolojilerini sınıflandırılması

6

 Kablosuz Geniş Alan Ağları (WWAN)
WWAN teknolojileri, kullanıcıların, uzak ortak veya özel ağlar üzerinden kablosuz
bağlantı kurmalarına olanak tanır. Bu bağlantılar, kablosuz hizmet sağlayıcılarının sunduğu
birden çok anten istasyonu ve uydu sistemi kullanımı aracılığıyla, çok sayıda şehri ve ülkeyi
içine alan geniş coğrafi bölgeleri kapsayabilir. Şu andaki WWAN teknolojileri, ikinci kuşak
(2G) sistemler olarak tanınmaktadır. Temel 2G sistemleri, GSM (Global System for Mobile
Communications), CDPD (Cellular Digital Packet Data) ve CDMA (Code Division Multiple
Access) sistemlerini kapsamaktadır. Çalışmalar, içlerinden bazılarının gezici kapasitesi
sınırlı olduğundan ve birbirleriyle uyum sağlayamadığından, 2G ağlarından, küresel
standarda uygun düşecek ve dünya çapında gezici kapasitesi sağlayacak üçüncü kuşak (3G)
teknolojilerine geçiş yapma yolundadır. ITU, 3G için küresel standart geliştirmeyi etkin
olarak desteklemektedir.

 Kablosuz Anakent Alanı Ağları (WMAN)
WMAN teknolojileri, kullanıcılara anakent alanı içinde çeşitli yerler arasında
(örneğin, şehir veya üniversite kampüsündeki çeşitli çalışma yerleri arasında), fiber kaplama
veya bakır kablo ve kiralık hatların yüksek maliyetine katlanmadan, kablosuz bağlantılar
kurma olanağı verir. Buna ek olarak, WMAN'ler, kablolu ağların birincil kiralanmış hatları
kullanılabilir olmadığında yedek olarak da hizmet verebilir. WMAN'ler veri aktarımı için
radyo dalgaları veya kızılötesi ışınlar kullanır. Kullanıcıların Internet'e yüksek hızla
erişmesini sağlayan geniş bant kablosuz erişim ağlarına talep gittikçe artmaktadır. MMDS
(çok kanallı çok noktadan dağıtım hizmeti) ve LMDS (yerel çok noktadan dağıtım
hizmetleri) gibi farklı teknolojiler kullanılsa da geniş bant kablosuz erişim standartlarının
IEEE 802.16 çalışma grubu, bu teknolojilerin geliştirilmesini standartlaştırmak için belirtim
geliştirmeyi sürdürmektedir.

 Kablosuz Yerel Alan Ağları (WLAN)
WLAN teknolojileri, kullanıcıların yerel alan içinde (örneğin, aynı şirket veya kampüs
binasında veya havaalanı gibi bir ortak alanda) kablosuz bağlantı kurmalarına olanak sağlar.
Yerel (lokal) kullanım amacıyla geliştirilmiş olduklarından WLAN sistemlerinin mesafesi
25-100 metre civarındadır. WLAN'ler, çok sayıda kablo bağlamanın engelleyici olacağı
geçici ofislerde veya diğer alanlarda kullanılabileceği gibi, kullanıcıların bina içinde farklı
yerlerde ve farklı zamanlarda çalışabilmeleri için varolan bir LAN'ı tamamlamak için de
kullanılabilir. WLAN'ler iki farklı yöntemle çalıştırılabilir. Altyapı WLAN'lerinde, kablosuz
istasyonlar (radyo ağ kartı veya harici modemleri olan aygıtlar), istasyonlarla varolan ağ
omurgası arasında köprü görevini yerine getiren kablosuz erişim noktalarına bağlanır. Eşler
arası (özel) WLAN'lerde, konferans salonu gibi sınırlı bir bölgenin içindeki çok sayıda
kullanıcı, ağ kaynaklarına erişmeyi istemezlerse, erişim noktası kullanmadan geçici bir ağ
oluşturabilirler.
IEEE 1997 yılında WLAN'ler için saniyede 1 - 2 megabit (Mbps) veri aktarım oranını
belirleyen 802.11 standardını onayladı. Yaygınlaşan yeni standart olan 802.11b standardında,
veriler 2.4 gigahertz (GHz) frekans bandı üzerinden en çok 11 Mbps hızında aktarılır. Daha
yeni başka bir standart 802.11a'dır ve 5 GHz frekans bandı üzerinden en çok 54 Mbps
hızında veri aktarımı sağlar.

7

 Kablosuz Kişisel Alan Ağları (WPAN)

WPAN teknolojileri kullanıcılara kişisel işletim alanı (POS) içinde kullanılacak (PDA,
cep telefonu veya dizüstü bilgisayarları gibi) aygıtlar için özel, kablosuz iletişim kurma
olanağı tanır. POS, kişiyi 10 metre uzaklığa kadar çevreleyen bir alandır. Şu andaki iki temel
WPAN teknolojisi Bluetooth ve kızılötesi ışındır. Bluetooth, 30 feet'lik uzaklığa kadar veri
aktarmak için kablo yerine radyo dalgaları kullanan bir teknolojidir. Bluetooth verisi duvar,
cep ve evrak çantası içinden geçerek aktarılabilir. Bluetooth'un teknoloji geliştirme çabaları,
1999'da Bluetooth sürüm 1.0 belirtimlerini yayınlamış Bluetooth Special Interest Group
(SIG) tarafından yürütülmektedir. Bunun yanı sıra, kullanıcılar aygıtlar arasında çok kısa
mesafelerde (1 metre veya daha az) bağlantı kurmak için kızılötesi bağlantılar oluşturabilir.

WPAN teknolojilerinin geliştirilmesini standartlaştırmak amacıyla IEEE, WPAN'ler
için 802.15 çalışma grubunu kurmuştur. Bu çalışma grubu, Bluetooth sürüm 1.0 belirtimine
dayanarak bir WPAN standardı geliştirmektedir. Bu taslak standardının ana hedefleri daha az
karmaşıklık, düşük güç tüketimi, birlikte çalışabilirlik ve 802.11 ağlarıyla birlikte
bulunmadır.

1.2. Kablosuz LAN Standartları
WLAN uygulamalarında en çok kullanılan ve bugünkü popülerliğini kazandıran IEEE
(Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü-Institute of Electrical and Electronic
Engineers) tarafından yayınlan bir dizi standarttır. IEEE 802 LAN/MAN standart komitesi
ilk olarak Haziran 1997’de IEEE 802.11 standardını yayımlamıştır. Bu temel standarda göre
2.4 GHz frekans bandında FHSS(Frekans Atlamalı Dağınık Spektrum-Frenquency Hopping
Spread Spectrum) veya DSSS (Düz Sıralı Dağınık Spektrum-Direct Sequence Spread
Spectrum) teknikleri kullanılarak 2 Mbps’e kadar data iletişimi sağlanabilmektedir. DSSS in
anlamı; belirlenmiş menzil içinde herhangi bir zamanda kullanılmak üzere, verinin uygun
değişik frekanslarda küçük paketler halinde yollanılmasıdır. FHSS de ise; veri, değişik
frekanslarda kısa ama iri paketler şeklinde tekrarlanan bir biçimde yollanır. FHSS ağlar,
diğerleri ile karışmayan aynı fiziksel alanlar için vardır. 802.11 standardın esas amacı
mevcut kablolu LAN’ların, kablosuz olarak genişlemesine olanak tanımak ve sabit
sistemlerle mobil sistemleri bir çatı altında toplamaktır. Elde edilen başarı sonrasında IEEE
tarafından WLAN uygulamaları için 802.11x adı altında bir dizi standart daha
yayımlanmıştır. Bu standartları geliştirme ve yeni standartlar hazırlama çalışmaları devam
etmektedir. 2.4 GHz bandında çalışan ve 11 Mbps veri iletişim hızına sahip olan IEEE
802.11b Türkiye dâhil dünyanın birçok yerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. 2000 yılında
dünyada yaşanan iletişim sektöründeki çöküşe rağmen WLAN sistemleri inanılmaz bir
başarı elde etmiştir. Bugünlerde yine aynı frekans bandında çalışan fakat veri iletişimini 54
Mbps’e kadar çıkaran 802.11g standardı cihazlar rağbet görmektedir. Tablo 1.2.’de
geliştirme çalışmaları tamamlanmış ve ürünleri piyasada bulunan IEEE 802.11x
standartlarının genel özellikleri verilmiştir.

8

Standart Frekans Modülasyon Kanal Güvenlik Veri Açıklama
Adı Bandı Tekniği Sayısı Hızı
IEEE 802.11 2,4 GHz FHSS veya 3(dâhili/ WEP veya 2 Mbps İlk hazırlanan ve
ISM DSSS harici) WPA temel standart
IEEE 5 GHz OFDM 4 (dâhili) WEP veya 54 Çoklu ortam
802.11a 4 (dâhili) WPA Mbps Uygulamaları ve
11 (harici) yüksek veri hızı için
IEEE 2,4 GHz DSSS 3(dâhili/ WEP veya 11 Yaygın kullanım ve
802.11b ISM harici) WPA Mbps düşük maliyetli
sistemler
IEEE 2,4 GHz DSSS veya 3(dâhili/ WEP veya 54 802.11b’nin yüksek
802.11g ISM OFDM harici) WPA Mbps hızlar için geliş hali

Tablo 1.2: IEEE 802.11x Standartlarının Genel Özellikleri

1.2.1. IEEE 802.11b Standardı

WLAN standartları hazırlamak üzere IEEE 802 Executive Committee tarafından
kurulan 802.11 Working Group 1-2 Mbps daha hızına sahip olan 802.11 standardının
gelecekteki ihtiyaçları karşılamak üzere bir uzantısı olarak 802.11b standartlarını
hazırlamıştır. 802.11a ile aynı tarihlerde açıklanmasına rağmen 802.11b standardı üreticiler
ve kullanıcılar arasında büyük kabul görmüştür. 802.11b standardı Wi-Fi (Wireless Fidelity
(Kablosuz Bağlılık), WLAN sistemleri veya IEEE 802.11b standardı için kullanılan
ifadedir).olarak adlandırılmış ve üzerinde Wi-Fi logosu bulunan ürünler marka bağımsız
olarak birlikte uyumlu olarak çalışmaktadır. Halen PC endüstrisinde olduğu kadar ICT
endüstrisinde de Wi-Fi ürünleri büyük ilgi görmektedir. 2001 yılının başlarında neredeyse
sıfır olan 802.11b kullanıcılarının sayısı 2001 sonunda 15 milyona ulaşmıştır 802.11b
standardında DSSS tekniği kullanılmaktadır. 2.4 GHz bandında 2400-2483.5 MHz frekans
aralığı kullanılarak 11 Mbps’e kadar veri iletişim hızlarına ulaşılmaktadır. Dizüstü ve
masaüstü bilgisayarlarda kullanılan kablosuz bağlantıyı gerçekleştiren NIC kartı satışlarında
olduğu gibi AP satışlarında da büyük artış görülmektedir. 802.11b standardı büyük bir başarı
elde etmesine rağmen diğer sistemler tarafından yaratılan enterferansa maruz kalmaktadır.
Çünkü aynı frekans bandı Bluetooth, HomeRF, mikrodalga fırınlar, kordonsuz telefonlar ve
amatör telsizler tarafından da kullanılmaktadır. Enterferans veri iletişim hızının düşmesine
ya da kesilmesine neden olmaktadır. Gelecekte sadece WLAN sistemlerine tahsis edilmiş
frekans bantlarında çalışan, daha yüksek veri iletişim hızına, daha iyi servis kalitesine ve
güvenliğine sahip sistemlerin 802.11b standardının yerini alması tahmin edilmektedir.

1.2.2. IEEE 802.11a Standardı

802.11a standardı, RF teknolojisi olarak daha yeni ve gelişmiş bir teknoloji olan
OFDM modülasyon tekniği kullanarak 5 GHz frekans bandında 54 Mbps veri iletişim hızı
sağlamaktadır. Bu teknoloji 802.11b ile kıyaslandığında birçok üstünlüğe sahiptir. Her iki
standardın karşılaştırması aşağıda verilmiştir.
9

 Daha yüksek veri iletişim hızı: 802.11b’de 11 Mbps olan veri iletişim hızı 802.11a’da 5
kat artırılarak 54 Mbps’e ulaşmaktadır. Akan resim (streaming video) uygulamaları gibi
yüksek iletişim hızlarına ihtiyaç duyan sistemlerin yaygınlaşması 802.11a’nın önemini
artırmıştır. Ayrıca bu özellik ile bir çok uygulama için kablosuz iletişim sistemlerinin uygun
ve kullanılabilir olduğu görülmektedir.

 Enterferans riski daha azdır: Diğer dağınık spektrum teknikleri gibi OFDM
modülasyon tekniği de benzer sistemlerden gelen enterferansa karşı duyarlıdır. Ancak
802.11a’nın çalıştığı 5 GHz frekans bandı diğer sistemler tarafından daha az
kullanılmaktadır. Bu nedenle enterferans riski 2.4 GHz bandına oranla daha düşüktür. Ayrıca
Avrupa’da zorunlu olan DFS (Dinamik Frekans Seçimi) ve TPC(Otomatik Güç Kontrolü
özelliği) özelliklerinin de enterferansı önemli ölçüde azaltması beklenmektedir.

 Yansımadan daha az etkilenir: RF sinyalleri vericiden alıcıya doğru giderken yol
boyunca çarptıkları duvar, mobilya ve kapı gibi iletim ortamında bulunan fiziksel engellerden
yansırlar. Yansıma oluşması durumunda alıcı cihaza hem havadan direk gelen RF sinyali
hem de yansıyarak gecikmiş olarak gelen RF sinyali ulaşır. Bu iki sinyal birlerini etkileyerek
iletişim kalitesinin düşmesine neden olurlar. OFDM tekniği bu yansıyan işaretlerin elemine
edilmesinde daha başarılıdır. Dolayısıyla 802.11a standardı yansımalardan daha az etkilenir.

 Kapasite büyüklüğü: 802.11a standardı daha büyük bir kapasiteye sahiptir. Çünkü 5
GHz bandında enterferans yapmayan 12 kanal (Avrupa da 19 kanal) WLAN sistemleri için
tahsis edilmiştir. 2,4 GHz bandında ise yalnızca 3 kanal bulunmaktadır. Toplam bant
genişliği açısından bakıldığında ise 5 GHz’de bulunan 200 MHz (Avrupa da 455 MHz) 2,4
GHz’deki 83,5 MHz’e göre oldukça yüksektir. Bu durum aynı yerel alana kurulacak sistem
için 802.11a standardı ile aynı anda çok daha fazla bant genişliği kullanımının mümkün
olduğunu göstermektedir. Bu nedenle 802.11a standardı yoğun nüfuslu alanlar için daha
uygundur.

Ancak bütün bu avantajlarının yanında 802.11a standardının bazı dezavantajları da vardır.
Bunlar aşağıda sıralanmıştır.

 Yüksek Maliyet

 İletişim Mesafesi Kısıtlılığı: RF teknolojisinde iletişim mesafesi çıkış gücü, frekans,
anten kazancı ve benzeri birçok parametreye bağlı olarak değişmektedir. Diğer parametreler
sabit kalmak kaydıyla sadece frekansın yükseltilmesi iletişim mesafesini kısaltmaktadır. Bu
nedenle daha yüksek frekans kullanılan 802.11a standardında iletişim mesafesi düşmektedir.
802.11b standardı için 100 m olarak belirtilen iletişim mesafesi 802.11a standardında 75 m
olmaktadır.

 Sınırlı ürün desteği

 Frekans farklılığı

10

 Otomatik Güç Kontrolü (TPC) özelliği: 802.11a standardı, enterferans yaratmamak
için geliştirilen Otomatik Güç Kontrolü (Transmit Power Control- TPC) özelliğine sahip
değildir.
 Dinamik Frekans Seçimi (DFS) özelliği: 802.11a standardı, enterferans yaratmamak
için geliştirilen Dinamik Frekans Seçimi (Dynamic frequency Selection- DFS) özelliğine de
sahip değildir.

1.2.3. IEEE 802.11g Standardı
Teknolojik olarak 2.4 GHz bandında çalıştığı için 802.11b’nin özelliklerini taşır ancak
toplam 54 Mbps bant genişliği sunar. 802.11g'nin yüksek hızı Orthogonal Frequency
Division Multiplexing (OFDM) modülasyon şemasını kullanmasından ileri geliyor. Bu
şema 802.11a standardında da kullanılıyor.
802.11g'nin dezavantajları 802.11b benzerleri ile aynı. Üst üste binmeyen sadece üç
kanal kullanılması ve sinyalin hala kablosuz telefon ve mikrodalga fırınlardan etkilenmesi
söz konusudur.

1.2.4. HiperLAN
HiperLAN (High Performance Radio LAN), yüksek hıza sahip WLAN standardı
olarak Avrupa ülkelerinde geliştirilmiştir. HiperLAN1 ve HiperLAN2 olmak üzere iki tipi
vardır. Her iki tipte ETSI tarafından tanımlanmış olup, OFDM kodlama-modülasyon
yöntemi ile 5 GHz bandında çalışmaktadır. HiperLAN’lar, 802.11 standartları ile benzer
özellik ve kapasiteye sahiptir. HiperLAN1 1996 yılının başlarında geliştirilmiş olup; 5 GHz
frekans bandında 20 Mbps data hızı sağlamaktadır. HiperLAN2 ise aynı frekans bandını
kullanarak 54 Mbps data hızlarına ulaşabilmektedir. HiperLAN2’nin PHY(fiziksel katman)
katmanı 802.11a ile aynıdır ve iki grup ortak (koordineli) çalışma yürütmektedirler. 802.11a
özellikle çoklu ortam (multimedya) uygulamalarını kısıtlarken, HiperLAN2 daha pahalı bir
sistem olmakla birlikte yüksek veri oranlarıyla resim ve görüntü aktarımında daha iyi
performans sağlamaktadır. HiperLAN’lar ATM teknolojisi esaslıdır ve 802.11
teknolojisinden daha iyi servis kalitesine sahiptir. Mevcut WLAN uygulamaları içinde
HiperLAN’ların en iyi alternatif teknoloji olduğu söylenebilir. Ancak henüz 802.11
teknolojisi kadar yaygın değildir. HiperLAN2 ağlarında AP’lerden uç sistemlere bağlantıya
yönelik bir yaklaşım vardır; Bu yapı hizmet kalitesi kriterlerinin (QoS) sağlanmasına olanak
vermektedir. Böylece, 802.11 kablosuz LAN uygulamalarının aksine ses ve görüntü aktarımı
için gerekli iletişim türü desteklenebilmektedir. Tablo 1.3’de HiperLAN2 ile 802.11a
standardı karşılaştırmalı olarak verilmiştir

11

Özellik HiperLAN2 802.11a
Brüt Aktarım Oranı 54 Mbps 54 Mbps
Net Veri Oranı 32 Mbps 32 Mbps
Frekans Bandı 5 GHz 5 GHz
Frekans Seçimi Tek Taşıyıcı DFS ile Tek Taşıyıcı
Ortama Erişim TDMA/TDD CSMA/CA
Şifreleme DES, 3DES 40 bit RC4
Modülasyon Yöntemi OFDM OFDM

Tablo 1.3: HiperLAN ile 802.11a’nın karşılaştırması

ETSI tarafından geliştirilen iki adet tamamlayıcı standart daha vardır. Bunlardan
birincisi 25 Mbps veri iletişim hızına sahip Hiperaccess’dir. Bu standart kişisel kullanım ve
küçük işyerleri için tasarlanmış ve noktadan çok noktaya yüksek hızlı erişim hedeflenmiştir.
Frekans bandı olarak 40.5-43.5 GHz olması yönünde CEPT/ERC çalışma grubunda
görüşmeler devam etmektedir.

İkincisi ise 2 GHz–11 GHz frekansları arasında çalışacak geniş bant sabit kablosuz
erişim (broadband fixed wireless access) sistemi olan Hiperman’dır. IEEE 802.16
standardının benzeri Hiperman iki gurubun yakın işbirliği ile hazırlanmaktadır.

Ayrıca, kısa mesafe ve çok yüksek veri hızlarında bağlantı sağlamak için Hiperlink
isimli bir standart daha düşünülmektedir. Hiperlink’in, 17 GHz’de 150 metreye kadar
mesafede 155 Mbps veri hızına ulaşması tasarlanmıştır. Ancak bu standart ile ilgili
çalışmalar henüz başlamamıştır.

1.3. Kablosuz Kişisel Alan Ağları (WPAN)
Ev ya da küçük iş yerlerinde birkaç bilgisayar ve çevre biriminden oluşan ağlara
Kişisel Alan Ağları ( Personal Area Networks, PAN)denmektedir (bkz. Şekil 1.3). Kablo
yerine kablosuz iletişim teknolojisi kullanılması durumunda ise Kablosuz Kişisel Alan
Ağları (Wireless Personal Area Networks, WPAN) olarak adlandırılmaktadır. Bir başka
ifadeyle WPAN’lar yakın mesafedeki elektronik cihazları kablosuz olarak birbirine bağlayan
ağlardır. Bu tür sistemler diğer ağlara kıyasla daha düşük veri hızına ve daha kısa iletişim
mesafesine sahiptirler. WPAN’ların hızları 1 Mbps ve menzilleri 10 metre civarındadır.
WPAN’ların en yaygın uygulamaları Bluetooth ve HomeRF’dir. Bluetooth daha ziyade
kişinin etrafındaki sayısal cihazlar arasında kablosuz bağlantı kurmak için geliştirilmiştir.
HomeRF ise ev veya küçük işyerlerinde bir kablosuz ağ oluşturmak üzere tasarlanmıştır. Her
iki sistemde de veri iletişim hızını artırmak ve kapsama alanını genişletmek gibi
özelliklerinde geliştirme ve yeni özellikler ilave edilmesine yönelik çalışmalar devam
etmektedir. WPAN uygulamalarında öncülüğü Bluetooth yürütmektedir.

12

1.3.1. Bluetooth

Bluetooth, dizüstü bilgisayarlar, cep bilgisayarları, modemler, LAN erişim noktaları
ve telefonlar (cep, ev ve işyeri telefonları) gibi sayısal cihazlar arasında veri iletişimini
sağlamak üzere oluşturulan endüstri konsorsiyumunun adıdır. (Bluetooth: Harald (Bluetooth,
Blatand) 10. yüzyılda Danimarka ve Norveç’i birleştiren Danimarka kralının adıdır. Bu isim
Telekom ve bilgisayar endüstrilerini birleştirmek amacıyla ortak çalışma yapan ve bugün de
Bluetooth Special Interest Group (SIG) Bluetooth özel çalışma grubunda etkili olan Ericsson
ve Nokia firmalarının çalışması sonucu ortaya çıkmıştır). Bluetooth teknolojisi 2.4 GHz
bandında ilk olarak Ericsson Mobile Com. tarafından 1994 yılında geliştirilmiştir. Bluetooth,
kısa mesafede bilgisayar, fare (Mouse), klavye, yazıcı, sayısal kamera ve telefon gibi
cihazlar arasında kablosuz iletişimi sağlayan teknolojidir. Bluetooth aynı zamanda ağ
bağlantısının çeşitli cihazlara dağıtılmasını da sağlar. Bluetooth ses iletimine de olanak
tanımaktadır. Kısa mesafede ve kişisel kullanım esas alındığı için düşük ücret, düşük güç ve
düşük profilli teknoloji hedeflemiştir. Ericsson, IBM ve Toshiba gibi şirketlerin oluşturduğu
Bluetooth sp. İnt. Gr. (SIG) ilk Bluetooth özelliklerini Temmuz 1999’da açıklamışlardır.

IEEE 802.11b ve Bluetooth teknolojisine birlikte bakıldığında her ikisinin de veri
iletimini 2.4. GHz ISM bandında ve RF yoluyla gerçekleştirdikleri, ancak Bluetooth’un
FHSS modülasyon tekniğini ile 1 Mbps, 802.11b’nin ise DSSS modülasyon tekniğini ile 11
Mbps veri iletişim hızına ulaştıkları görülmektedir.

Şekil 1.3: Kablosuz LAN içerisinde birkaç bilgisayardan oluşan (WPAN) kişisel ağlar

13

Her iki teknolojinin amacı da cihazlar arasında RF yoluyla veri iletimi olmasına
rağmen, fonksiyonları açıkça birbirinden farklıdır. Bu nedenle bu iki teknolojiyi rakip olarak
görmek veya kıyaslamak mümkün değildir. WLAN teknolojileri orta güç ve orta iletişim
mesafeleri için uygundur. WPAN teknolojisi ise düşük güç, kısa iletişim mesafeleri için
uygundur. Bu özelliği nedeniyle Bluetooth uygun mesafedeki herhangi bir cihazı kablosuz
olarak bir başka cihaza bağlayabilir. WLAN sistemleri 100 metre iletişim mesafesine sahip
iken Bluetooth’un mesafesi yaklaşık 10 metredir. Ayrıca Bluetooth, kullanıcılara kablosuz
ağ bağlantısı veya internet erişimi sağlamak için de tasarlanmamıştır. Bu sınırlamalar
nedeniyle WLAN sistemleri ile kıyaslandığında Bluetooth’un ev ve işyerlerindeki kullanım
imkânlarının oldukça sınırlandığı görülmektedir. Bluetooth teknolojisinde güç ve mesafeleri
farklı 3 sınıf ürün tanımlanmıştır. Bu sınıflar tablo 1.4’de verilmiştir.

Resim 1.1: Bluetooth logosu, Bu logonun bulunduğu cihazlarda Bluetooth standartları
uygulanabilir.

Bluetooth’lar 2.4 GHz ISM bandında 2.402 GHz’den başlayarak 2.480 GHz’e kadar 1
MHz atlayarak 79 atlama frekansı kullanır (bkz. Şekil 1.4). Bluetooth ağları sekiz cihaza
kadar birlikte “master- slave” durumunda bir ağ oluşturabilirler ki buna “pikonet” (piconet)
denilmektedir. Bir pikonet’de bir cihaz master konumunda diğer 7 cihaz ise slave
konumunda, master cihaza bağlanabilir ve böylece kablosuz ağ zinciri oluşturulur. Master
cihaz ağı kontrol eder. Pikonet’deki tüm cihazlar aynı frekans kanalını ve aynı frekans
altlama sırasını (frequency hopping sequence) kullanırlar. Kapsama alanı genişletmek
amaçlıyla Pikonet’ler birbirine bağlanarak “Scatternet”ler oluşturulabilir. Bu durumda her
Pikonet farklı bir atlama kanalı kullanılır. Bluetooth sistemi cihazından-cihaza çalışma
modeline ve sabit erişim noktalı ağ oluşumuna imkân vermekle birlikte en popüler kullanımı
aynı fiziksel ortamdaki mobil cihazları birbirine bağlanması şeklindedir. Farklı cihaz
(kullanıcı) miktarlarına sahip 2 adet Piconet ve 1 adet Scatternet yapısı Şekil 1.4 de
verilmiştir.

14

Ürün Tipi Güç Seviyesi İletişim Mesafesi Amaç

Sınıf 1 100mW/ 20dBm 100m’ye kadar Azami iletişim mesafesi

Sınıf 2 2.5mW/ 4dBm 10m’ye kadar Orta iletişim mesafesi

Sınıf 3 1mW/ 0dBm 0.1m’ye kadar Kısa iletişim mesafesi

Tablo 1.4: Bluetooth ürün sınıfları

Şekil 1.4: Piconetler ve Scatternet bağlantıların oluşumu

WLAN sistemleri gibi Bluetooth’da kullanıcıya birçok fayda sağlar. Örneğin, cihazlar
arasındaki kablonun görevini üstlenerek kablosuz çalışmaya imkân sağlar. Bluetooth uygun
cihazlar arasında dosya paylaşımına imkân verir. Bluetooth, dizüstü bilgisayarlar, cep
bilgisayarları, masa üstü bilgisayarlar ve diğer tip uygun cihazlarda kullanılabilir.(bkz.
Resim 1.2 Bluetooth ile ağa bağlanmak için kullanılan aparatlar ve bkz resim 1.3 Masaüstü
bilgisayarın kablosuz ortama bağlanabilmesi için kullanılan USB adaptör) Bluetooth’un ofis
ve ev cihazlarında kullanılması ve kablosuz konferans odası veya kablosuz internet
bankacılığı dâhil birçok uygulamaya imkân tanıması beklenmektedir.

Bluetooth kullanmanın birçok mahsuru da vardır. Yukarıda belirtildiği gibi mesafesi
WLAN cihazlarından oldukça düşüktür. Bu açıdan Bluetooth’un WLAN sistemlerine tehdit
oluşturması imkânsız görülmektedir. Ayrıca Bluetooth chip’leri ve diğer parçaları hala
yüksek fiyatlıdır. Güvenlik açısından bakıldığında, gizliliğin korunması ve garanti
edildiğinin ispatlaması gibi temel konularda güvenliğin sağlandığı söylenmemiştir. Bu
nedenle kullanıcı güvenini kazanmak için gizliliğin garanti edilmesi gerekmektedir.

15

Bluetooth kullanmanın en kritik noktalarından birisi de 802.11b tarafından enterfere
edilmesidir. Eğer aynı frekans ve zaman kullanılırsa her iki sistem arasında karşılıklı
enterferans oluşmaktadır. Dahası her iki sistemde paket anahtarlama tekniği kullanıldığından
enterferans durumunda veri hızı oldukça düşmekte hatta kesilebilmektedir. Ancak her iki
sistemde yoğun hata kontrolü ve hata oluşması durumunda yeniden gönderme özelliğine
sahip olması nedeniyle enterferans durumunda veri kaybı olmamaktadır. 802.11b’nin en kötü
durumda en düşük hız olan 1 Mbps’e düştüğü, Bluetooth’un ise 1 Mbps olan maksimum
hızının %22 azaldığı belirtilmektedir. Ancak büyük hız düşmeleri bazı uygulamalar için çok
önemli olabilir ve sistemin durmasına neden olabilir. Aynı zamanda bazı çalışmalar
göstermiştir ki Bluetooth ile 802.11b arasında yalnızca kısmi kanal girişimleri olmaktadır.
Pazar perspektifinden bakıldığında bu iki teknoloji ve hatta UMTS ile bu teknolojiler rakip
olmaktan ziyade büyük ölçüde birbirlerini tamamlamaktadır. HomeRF’in aksine Bluetooth
kablo yerine kullanılacak noktadan noktaya bir ara yüz olarak düşünülebilir. Bluetooth’un
genel özellikleri tablo 1.5’de verilmiştir.

Resim 1.2: Bluetooth ile ağa bağlanmak için kullanılan LAN adaptör

Resim 1.3: Masaüstü bilgisayarın kablosuz ortama bağlanabilmesi için kullanılan USB adaptör

16

Frekans Aralığı 2402 – 2480 MHz
Veri Oranı 1 Mbps (fiziksel)
Kanal Bant genişliği 1 MHz
Kanal sayısı 79
Mesafe ~10 metre
RF atlama 1600 kez/s
Şifreleme Cihaz ID ve 0/40/64 bitlik anahtar
uzunlukları
TX Çıkış Gücü Azami 20 dBm (0.1W)

Tablo 1.5: Bluetooth’un genel özellikleri

1.3.2. HomeRF

HomeRF, ev ve küçük işyerleri için geliştirilen kablosuz erişim standardıdır.
Özellikleri Mart 1998’de kurulan Home Radio Frequency Working Group (HomeRF WG)
isimli çalışma grubu tarafından ortak kablosuz erişim protokolü (Shared Wireless
Application Protocol-SWAP) adı altında duyurulmuştur. HomeRF evde bulunan PC,
kordonsuz telefon ve diğer cihazlar arasında ses ve veri iletişimini kablolama masrafına
gerek kalmadan kablosuz olarak sağlamaktadır. HomeRF Çalışma Gurubunun
kurulmasından sonra pek çok firma bu guruba katılmış ve üye sayısı 100 civarına ulaşmıştır.
Son olarak her biri kendi sektöründe lider konumda olan Compaq, Intel, Motorola, National
Semiconductor, Proxim ve Siemens firmalarının katılımıyla çalışmalar sonuçlandırılarak
SWAP 2.0 geliştirilmiştir. SWAP 2.0 ile başlangıçta 1.6 Mbps olan veri iletişim hızı 10
Mbps’e çıkarılmıştır. Gelecekte veri iletişim hızının 20 Mbps veya daha yükseğe çıkarılması
hedeflenmiştir.

HomeRF sistemi 2.4 GHz ISM bandında çalışmakta ve 50 metreye kadar mesafede
veri iletişimi sağlamaktadır. HomeRF’in İletişim mesafesi işyeri uygulamaları için kısadır.
Ancak ev uygulamaları için yeterlidir. HomeRF’in el tipi cihazlarda çoklu ortam
uygulamaları için 802.11b’den daha iyi bir teknoloji olduğu yönünde görüşler de
bulunmaktadır. HomeRF 2.0 sürümü’nün genel teknik özellikleri tablo 1.6’da verilmiştir.

Frekans Aralığı 2402 - 2480 MHz
Veri Oranı 10 Mbps (v.2 için)
Mesafe ~50 metre
RF atlama 50 kez/s
TX Çıkış Gücü Azami 20 dBm (100 mW)

Tablo 1.6: HomeRF’in genel özellikleri
17

HomeRF 2.0 sistemlerinde FHSS modülasyon tekniği kullanılmaktadır. Bu teknikte
veri kanalı bir frekanstan diğerine saniyede 50 defa atlamaktadır. Bu teknoloji iletişimin
izlenmesini ve verilerin çalınmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Ayrıca ağa giriş için “ağ
şifresi” istenerek güvenlik artırılmaktadır.

2.4. GHz ISM bandını kullanan HomeRF aynı frekans bandını kullanan WLAN
sistemleri tarafından enterferansa maruz bırakılmaktadır. Ancak Bluetooth teknolojisi
tarafından enterfere edilemez. Çünkü HomeRF kullanıldığı FHSS tekniği saniyesinde
birbirine girişim yapmayan 15 frekans kanalına sahiptir. Bu değer DSSS tekniği kullanan
WLAN sistemleri için 3 tür. Daha geniş frekans aralığına yayılan WLAN sinyalleri aynı
frekans aralığında çalışan HomeRF sinyallerine etki ederek enterferans oluşturlar.

1.4. Kablosuz Cihazlar
1.4.1. Terminaller (Uç-birimler)

Terminal, iletişimi başlatan veya iletişim talebine cevap veren birimidir. Diğer bir
ifadeyle, gönderilen bir sinyalin gidebileceği en son noktadır. Bir ağdaki tüm elemanlar
terminallere hizmet için ordadır. (bkz. Resim 1.4 Terminaller)

Resim 1.4: Terminal

Terminal, üzerinde kablosuz ağ kartı veya gömülü modülü bulunan dizüstü bilgisayar,
masaüstü bilgisayar, PDA (Personel Dijital Assistant), IP telefonu gibi tüm kablosuz ağ
elemanlarına vereceğimi ortak isimdir. Bazı kaynaklarda terminal yerine istasyon ifadesinin
kullanıldığını görebilirsiniz. Ancak burada, karışıklığa neden olmasın diye sadece terminal
ifadesini kullanacağız.

Kablosuz terminal, mobil olmak zorunda değildir. Bu durum zaman zaman birbirine
karıştırılabilir. Örneğin, üzerinde kablosuz ağ kartı bulunan masaüstü bilgisayar sabit ama
kablosuz bir terminaldir.

18

Günümüzde, piyasada bulabileceğiniz neredeyse tüm dizüstü bilgisayarlar üzerinde
kablosuz ağ erişimi bulunmaktadır. Şayet elinizde daha eski bir model bulunuyorsa, Wi-Fi,
IEEE 802.11b/g/a yâda WLAN adaptör gibi farklı isimlerle satılan PCMCI veya USB
adaptörlerle bilgisayarınızı kablosuz terminale dönüştürebilirsiniz. (bkz. Resim 1.5 ve 1.6)

Resim 1.5: USB ve dizüstü bilgisayarlara takılan adaptörler

Resim 1.6: PCMCI kartı

1.4.2. Taşıyıcı Birimler (AP: Access Point)

Bir terminalden aldığı bilgiyi, doğrudan hedef terminale en yakın bir taşıyıcı birime
ileten ağ bileşenleridir. Kablosuz modem, bina içi veya dışındaki erişim noktaları (Access
point/hotspot) veya mobil iletişimde kullanılan baz istasyonları kablosuz taşıyıcı birimler
olarak düşünülebilir.

Terminallerin yayın gücü genel olarak taşıyıcılardan zayıf olduğundan sinyallerini
hedef terminale doğrudan göndermeyebilirler. Bu tür bir durumda taşıyıcının temel
fonksiyonu kaynak terminalden aldığı sinyali güçlendirerek hedef terminale ulaştırmaktır.
Bazı durumlarda aynı odada yan yana bulunan iki terminal birbiriyle geçmek isteseler bile
geçemezler. Bu durum sinyal gücünden öte ağ topolojisinin nasıl dizayn edildiğiyle ilgilidir.

19

Aynı kat veya oda içerisinde bulunmayan terminaller çoğu zaman birden fazla taşıyıcı
birim üzerinden birbirlerine erişebilirler. Zira her taşıyıcı kendi kapsama alanına giren
terminale sinyal gönderebilir veya ondan sinyal alabilir. Böyle bir durumda, terminal
birimler arasındaki iletişim sağlayabilmek için öncelikle taşıyıcı birimler arasındaki erişimi
gerçekleştirmek gerekir.

Taşıyıcı birimler arasındaki bağlantı çoğumuzun duyduğu üzere literatürde uplink
olarak isimlendirilir. Taşıyıcı birimler arasındaki uplink, şartların elvermediği durumlar
hariç, tipik olarak kablolu bir erişimdir. Uplink olarak kablonun seçilmesi bir zorunluluk
değil tercihtir.

Her ne kadar, terminal haricindeki kablosuz ağ bileşenlerini taşıyıcı adı altında
toparlasak da, bu bileşenler sinyali yükseltme ve taşımanın dışında daha akıllı görevlerde
üstlenebilirler. Örneğin kablosuz bir modem, veri paketlerinin anahtarlanması (switching),
yönlendirilmesi (routing), hatta politika temelli filtrelenmesi (firewall) gibi birçok
fonksiyonu birlikte yürütebilir.

Taşıyıcı birimleri birbirinden ayıran temel kriterler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

 Kapsama alanı
 Yönlendirme ve mobilite için kullandığı mimari ve protokoller,
 Terminalleri yetkilendirme ve şifreleme,
 Filtreleme ve trafik önceliklendirme,

Bundan sonraki bölümlerde taşıyıcı birim veya erişim noktası ifadelerinin kısalması
olarak, AP’yi (Access point) kullanacağız. Türkçesi yerine İngilizce kısaltmasını
kullanmamızın nedeni, yerli yabancı birçok kaynak ve ürün kataloglarında AP ifadesinin
yerleşik olarak kullanılıyor olmasıdır.

1.5. Çalışma Biçimleri
Kablosuz ağlarda, düzenli ve düzensiz olmak üzere iki farklı çalışma biçimi
tanımlanabilir.

1.5.1. Düzensiz Bağlantı (Ad Hoc Mode)

Herhangi bir AP’nin yer almadığı kablosuz ağ ortamıdır. Dolayısıyla birbirinin
kapsama alanı içerisine girebilen terminaller, doğrudan kendi aralarında iletişime girebilir.

20

Şekil 1.5: Düzensiz Bağlantı AP’nin olmadığı sadece cihazlar arasında iletişim sağlanır

Düzensiz bağlantı, pratikte, iki bilgisayar arasında; mobil telefonlar arasında veya
telefon ile bilgisayar arasında veri aktarmak için kullanılabilir. Bluetooth ve kızılötesi
(InfraRED) gibi iletişim protokolleri düzensiz bağlantı için tipik örneklerdir.

1.5.2. Düzenli Bağlantı (Infrastructure Mode)

Bünyesinde en az bir tane AP bulunduran ağ yapısıdır. Her terminal diğerine bir ya da
birden fazla AP üzerinden erişir. Etrafınızda görebileceğiniz kablosuz ağların neredeyse
tümü kurulu altyapıya sahip olduğundan düzenli bağlantı yapısına sahiptirler.

21

Şekil 1.6: Düzenli Bağlantı’da en az bir tane AP bulunur.

Tipik IP iletişimde, her terminal kendi yayın alanı (broadcast domain) dışındaki
terminallere ağ geçidi üzerinden bağlanır. Bu nedenle düzenli bağlantı biçimi, IP iletişimi
için de çoğu zaman bir gerekliliktir.

1.6. Kablosuz Ortam Topolojileri
Kablosuz ağlar, topolojik açıdan BSS ve ESS olmak üzere iki temel sınıfta dâhil
edilebilirler.

1.6.1. Temel Servis Seti (BSS: Basic Sevice Set)

Kablosuz bir ağın dış dünyaya veya komsu ağlara uzantısının olmadığı kısımlarına
Temel Servis Seti adı verilir. Başka bir ifadeyle BSS, dalları olmayan çekirdek ağlara verilen
isimdir.

Temel servis seti ağda, yer alan terminallerin çalışma biçimlerine bağlı olarak düzenli
BSS ve düzensiz BSS olarak da isimlendirilebilir. Düzensiz BSS en az iki terminalden
oluşur. Düzenli BSS ise, en bir AP içermek zorundadır.

Aksi belirtilmedikçe, BSS denildiğinde kastedilen düzenli BSS olduğunu düşününüz.

22

Resim 1.7: Temel Servis Seti

1.6.2. Genişletilmiş Temel Servis Seti (ESS: Extended Service Set)

En az iki düzenli BSS’den oluşan ağ sistemlerine verilen isimdir. İki katlı bir binanın
her bir katında birer kablosuz erişim noktası olduğunu düşünelim. Böyle bir yapıda her bir
kattaki ağı BSS ve binanın tamamındaki ağ yapısını ESS olarak tanımlarız. Bu ağa ait
topolojimiz resim 1.8’e benzer olacaktır.

Resim 1.8: Genişletilmiş Temel Servis Seti

23

1.6.3. Servis Seti Tanımlayıcısı (SSID: Service Set Identifier)
Her BSS kendine ait bir isimle tanımlanır. BSS’ ye verilen bu isme Servis seti
tanımlayıcısı (SSID) adı verilir. SSID, hem terminalleri hem de AP’yi tanımlayan ortak bir
kimliği ifade eder. Aynı SSID’ye sahip olmayan terminaller, aynı AP’nin kapsama alanında
olsalar bile birbirleriyle haberleşemezler. Ancak bu anlatılarımdan, SSID’si aynı olan her
cihaz birbirine bağlanabilir sonucunu çıkarmayınız. Zira SSID iletişim birlikteliği için temel
şartlardan biri olup, her durumda yeter bir şart olmayabilir.
SSID, terminallere elle alınabileceği gibi AP’nin SSID yayın seçeneği aktif ise
sorgulama yoluyla da öğrenebilir. AP’lerin SSID bilgilerini yayın yoluyla iletmesi, pratikte
kullanım kolaylığı sağlasa da göz ardı edilemez bir güvenlik açığına sebebiyet verebilir.

1.7. WLAN Kurulumu
Kablosuz cihazların kurulumun değişik yolları olması nedeniyle, biz bu modülde
genel yolları anlatacağız, aşağı yukarı tüm teknikler birbirine benzemektedir.

1.7.1. Fiziksel Kurulum
Adım 1: AP’yi kablosuz ağ kurduğunuz alanda ortaya gelecek şekilde bir yere
yerleştiriniz.
Adım 2: AP’yi kutu içerisinden çıkan RJ-45 ethernet kablo ile, mevcut kablolu ağınıza
veya ADSL/Kablo modeminizin ethernet portlarından birine bağlayınız.
Adım 3: Son olarak kutu içerisinden çıkan güç kablosunun bir ucunu AP’ye diğer
ucunu da elektriğe takınız. Kutu içerisinden çıkan adaptör dışında bir adaptör kullanmayınız.
Fiziksel kurulumu yaptıktan sonra yaklaşık bir dakika içerisinde Access Point’in güç
ledi aktif duruma gelecektir. Hemen ardından da WLAN ledi yanıp sönmeye başlayacaktır.

Resim 1.9: Kablosuz erişimi sağlayan Ap’lerin arka bağlantıları

24

1.7.2. Windows WLAN Ayarları

Öncellikle, XP işletim istemi için 2.servis paketi kurulmalıdır. Bu paketin kurulu olup
olmadığı öğrenmek için “bilgisayarım” üzerine gelip sağ tıklayıp özelliklere bakarsanız
2.servis paketinin kurulu olup olmadığını görebilirsiniz.

Windows XP için WLAN ayarlarını WEP ve WPA güvenlik servisleri için ayrı ayrı
yapacağız. WPA WEP’den daha güvenilir bir servistir. Ancak, ev ve işyerlerinde AP veya
WLAN bağdaştırıcısı sadece WEP servisini destekliyorsa, WPA kullanamazsınız.

WLAN ayarlarını yapmaya başlamadan önce, bağlanılacak olan AP veya AP’lere
ilişkin şu bilgileri öğrenip bir yerlere not etmeliyiz.

 SSID tanımlayıcısı nedir?
 Hangi doğrulama mekanizması kullanılmaktadır?
 Hangi güvenlik servisi kullanılmaktadır?

1.7.2.1. WEP Kullanarak Windows WLAN Yapılandırılması

SSID tanımlayıcımız “WLAN-WEP” olsun.
Şayet 40 bitlik WEP anahtarı kullanacaksak, 5 ASCII karakter veya 10 onaltılık
(hexadesimal) karakter girmemiz gerecektir. ASCII karakter olarak, klavyeniz üzerindeki
tüm karakterleri girebilirsiniz. Örneğin 40 bitlik ASCII Anahtar: tx_rx. Eğer onaltılık anahtar
girmeyi tercih etiyseniz, 1’den 9’a ve A’dan F’ye kadar olan karakterlerden on adet
girebilirsiniz. Örneğin 40 bitlik onaltılık anahtar: e034b5af8d. Şayet 104 bitlik WEP anahtarı
kullanacaksak, 13 ASCII karakter veya 26 onaltılık (hexadecimal) karakter girmeniz
gerecektir.

İlk olarak Ağ bağlantıları penceresini açın ve kablosuz ağ bağdaştırıcısını gösteren
simgeye sağ tıklayarak özelliklere gelin. Özelikler penceresi açıldıktan sonra üst taraftaki
Kablosuz Ağlar sekmesine tıklayın. Karşınıza resim 1.10’daki gibi bir pencere gelecektir. Bu
pencerenin alt kısmındaki Ekle simgesini tıklayarak sıfırdan bir WLAN oluşturabilmeniz
için karşıma pencere gelecek.

Bu pencere üzerinde girebileceğiniz parametrelerimiz:

 SSID tanımlayıcısı
 WEP için Açık veya paylaşımlı kimlik doğrulama metotları
 Şifrelemede kullanılacak ağ anahtarı

25

Resim 1.10: Kablosuz ağ özellikleri

Ayrıca, pencerenin en altında: “bu bilgisayardan bilgisayara (özel) ağdır, kablosuz
erişim noktası kullanmaz” ibareli bir seçenek bulunuyor.

Tahmin edeceğiniz üzere bu düzensiz (Ad-Hoc) çalışma biçimini kullanacak WLAN
için konulmuş bir seçenektir.

Kimlik doğrulaması seçeneklerin yer aldığı kutucukta dört ayrı doğrulama yönteminin
olduğunu görüyoruz. Ancak biz bu seçenek kutusundaki ilk iki doğrulama yönteminden
birini seçebiliriz. Eğer son iki seçenekten birini seçerseniz, veri şifreleme seçeneği
kutusundaki WEP’in kaybolarak TKIP olduğunu görürsünüz. Biz Açık doğrulama yöntemini
seçerek yolumuza devam edelim. Aynı pencere de Ağ anahtarı isimli bir metin kutusunun da
olduğunu görüyoruz. Burası WEP şifreleme anahtarımızı gireceğimiz yeridir. Şimdi bu
kutunun içine 123456 yazıyor ve doğruluyorum. Karşımıza doğru şekilde girmemizi için bizi
uyaran bir pencere çıkar. Anahtarı yukarıda anlattığımız şekilde sayılar girmememiz
gerekiyor.

26

1.7.2.2. WPA Kullanarak Windows WLAN Yapılandırılması

Kablosuz Ağ Bağlanlantısı Özelliklerin penceresindeki Ekle simgesini tıklayarak
WPA ayarlarını gireceğimiz yeni bir pencere açıyoruz. İlk işimiz yeni WLAN adını yani
SSID tanımlayıcısını girmek.

WPA’dan bahsederken, WPA’nın kurumsal ve bireysel olmak üzere iki tür doğrulama
seçeneneğini bize sunduğundan bahsetmiştik. Tipik bir ev/ofis ağı kurduğumuz için WPA-
PSK seçeneğini seçeriz.

Ağ kimlik doğrulaması olarak WPA veya WPA-PSK’yi seçtiğimizde veri şifreleme
kutucuğundan seçebileceğimiz tek seçenek olarak TKIP kalıyor. Daha sonrasında bize düşen
tek şey şifreleme kullanılacak anahtarımızı girmek kalıyor. Son olarak, ön paylaşımlı
anahtarımızı da ağ anahtarı isimli metin kutusuna giriyoruz. Böylece WLAN’ımızı, WPA
güvenlik sevisini kullanacak biçimde tanımlamış olduk.

Ön paylaşımlı anahtarımıza 8 ile 63 karakter uzunluğunda anlamlı anlamsız her türlü
ifadeyi girebilirsiniz. Eğer bu aralık dışında bir değer girerseniz Windows sizi hemen
uyaracaktır.

Daha sonra ağ bağlantılarını açarak, WLAN bağdaştırıcınızı seçerek bağlantıyı
sağlayabilirsiniz. Ancak burada bir ayrıntıya dikkatinizi çekmek istiyorum. WPA güvenlik
servisini kullanan bir bağlantınız varsa WPA yapılandırılmasını yapmanız gerekmektedir.
Hangi yöne (IP aralığına) hangi ağ bağdaştırıcınızdan çıktığınızı görmek için Başlat –
Çalıştır – cmd ile komut ekranını açıp route print yeterlidir.

1.7.3. Web Arayüzü Kullanarak Kablosuz Ayarların Yapılması

Ürünün fabrika ayarlarındaki IP adresi ve IP subnet maskı ile birlikte aşağıdaki
adımlar izlenerek öncelik ayarları yapılır.

 Sırasıyla tıklayınız. Başlat (Start)- Ayarlar- (Settings)- Denetim Masası - (Control
Panel).
 Ağ Bağlantılarıma (Network and Dial-up Connections) çift tıklatınız. Gelen
pencerede Yerel Ağ Bağlantısı (Local Area Connection) ikonuna çift
tıklatınız. Gelen pencerede Özellikler (Properties) butonuna tıklatınız.
 Yüklenmiş Ağ Aygıtlarını (Network Components) kontrol ediniz. TCP/IP
yüklenmemiş ise Ekle (Add) butonuna tıklayarak yükleyiniz. Yüklenmiş ise 6.
adıma geçiniz.
 Ağ Aygıtı Tipi (Network Component Type) penceresinden Protokolü
(Protocol) seçiniz ve Ekle (Add) butonuna tıklayınız.
 Ağ Protokolünü (Select Network Protocol) penceresinden TCP/IP’yi seçin ve
“Tamam” (OK) butonuna tıklayınız. Bu işlem esnasında Windows cd’si
istenebilir.
 TCP/IP ‘yi seçiniz ve “Özellikler” (Properties) butonuna tıklayınız.
 IP adres bölümüne cihazın IP adresini ve Submask adreslerini giriniz.

27

 Son olarak Tamam (OK) butonuna tıklayarak ayarları kaydediniz.

Bilgisayarınızda yapılması gereken ayarları işletim sisteminize göre yaptıktan sonra
aşağıdaki adımları takip ederek cihazınızı konfigüre ediniz.

 Web tarayıcınızı açınız ve adres bölümüne IP adresini yazıp enter tuşuna
basınız.
 Karşınıza aşağıdaki ekran gelecektir.

Resim 1.11: Web ara yüzü kullanarak ayarların yapılması

Windows için anlatılan ayarların tümü bu arayüz kullanılarak yapılabilir. Bu
arayüzlerde ek hizmetler de sunulmuştur. Örneğin, veri hızı ve daha güvenli bir bağlantı
yapmamızı sağlamaktadır.

USB ve PCMCI adaptörlerin kurulumu yapmak için ürünle birlikte gelen kurulum CD
ile kolaylıkla yapılır. Aynı şekilde bluetooth bağlantı sağlamak için ürün kompakt diskini
kullanarak yapabilirsiniz. Daha sonra ayarlarını yapmak için, Görev Çubuğundaki Bluetooth
ikonuna sağ tıklayıp gelişmiş ayarlara "advanced configuration" girin.

28

Resim 1.12: Advanced Configuration

Gelişmiş ayarlar ekranından yerel hizmetlere "local services" girin. Bu bölümdeki
bluetooth serial port karşılığında bir com portu bulunmalı. Yoksa "add serial service"ı
tıklayarak bir com port ekleyin. Unutmayın, bundan sonra bu işlem için yapacağımız
işlemlerin tümü bu com portundan yola çıkılarak uygulanacak. Resim 1.13 ve 1.14’de
COM5 bağlantısının kurulumu anlatılıyor.

Resim 1.13: Bluetooth Configuration’da Local Services

29

Resim 1.14: Seri Port’un eklenmesi

Başlat>Denetim Masası>Telefon ve Modem Seçenekleri'ne girin. Resim 1.15 ve
1.16’de görüldüğü gibi "ekle"ye basın.

Resim 1.15: Telefon ve modem seçeneklerine ulaşılması

30

Resim 1.16: Telefon ve modem seçeneklerinde ekle

Karşınıza donanım ekleme sihirbazı çıkacak. Modemimi algılama; listeden seçeceğim
kutusunu işaretledikten sonra ileri tuşuna basın (bkz. Resim 1.17).

Resim 1.17: Donanım ekleme sihirbazı

31

Resim 1.18: Yeni modem yükle

Bağlantıyı kurabilmemiz için ihtiyacımız olan bağlantı noktası (COM5) i seçin ve
ileriye basın. Özelliklerden "modem" sekmesine girin ve en yüksek bağlantı noktası hızını
115200 olarak seçin. Böylece bilgisayarla telefonunuz arasında kurulabilecek maksimum
seri bağlantı hızına ulaşabilirsiniz.

Resim 1.19: Modem hızının ayarlanması
Modemimizi kurduktan sonra Windows'un telefonumuzdan gelecek bağlantı
istemlerine cevap vermesi için gereken ayarları yapmalıyız. Bunu yapabilmeniz için ağ
32

bağlantılarında yeni bağlantı ekleme sihirbazını çalıştırmalısınız. “Hoş geldiniz” ekranına
ileri dedikten sonra karşınıza gelecek ne tür ağ bağlantısı istiyorsunuz sorusuna "gelişmiş bir
bağlantı kur" şeklinde cevap verin ve ileriye tıklayın. Gelişmiş bağlantı seçeneklerini de
gelen bağlantıları “kabul et” şeklinde seçin ve “ileriyi” tıklayın. Bu bir bağlantı bekleyici
hazırlamamıza yardım eder. Mantık aynı dial-up serverlardaki gibidir. Server bir bağlantı
isteği bekler ve gelince de o bağlantı onaylanıyorsa (kullanıcı hesabı, parolası vs.) ağa
kaydeder. Bizim de yapmamız gereken tam olarak bu. (Bkz. Resim 1.20 ve 1.21)

Resim 1.20: Gelişmiş bağlantı kurma

Resim 1.21: Bağlantı türünün seçilmesi

33

Resim 1.22: Bağlantı aygıtların seçilmesi

Telefonunuzun kullanacağı COM portunu (COM5) seçili hale getirip “ileriyi” tıklayın.
İnternet üzerinden gelecek bağlantı istemlerine cevap vermemek, sadece telefonunuz için
yaptığımız ayarlarla internete açılmak istiyorsanız "sanal özel bağlantılarına izin verme"
seçeneğini seçmelisiniz. Oluşturduğunuz yeni bağlantı ayarlarında firewall ayarlarını
değiştirebilme ihtimalinizi unutmayın. Bu, saldırılara uğramanızı kolaylaştırabilir. Sadece
HTTP portunu açmanız telefonunuz için yeterli olacaktır. Seçiminizi yapın ve ileriyi tıklayın.

Resim 1.23: Gelen Sanal Özel Ağ (VPN) Bağlantının Seçilmesi

34

Gelen ekranda tcp/ip seçiliyken özelliklere tıklayın ve tcp/ip ayarlarınızı yapın.
“Arayanların yerel ağıma erişmesine izin ver” seçeneği, telefonunuz ya da seçtiğiniz başka
istemcilerin yerel ağınıza da erişebilme iznidir. IP adresi ataması kısmına ne kadar cihaz
kullanacaksanız o kadar aralık atamalısınız. İlk verdiğiniz IP sunucunun (bilgisayarın) IP'si,
son yazdığınız IP ile oluşan ara ise istemcilerin muhtemel IP'leri olacaktır. Bir tane telefonu
bağlamak istediğimiz için IP aralığı 1 adet yeterlidir. Seçeneğinizi yaptıktan sonra tamama
ve “ileriye” tıklayarak devam edin.

Resim1.24: Gelen IP özelliklerin belirlenmesi

Tüm bunları tamamladıktan sonra ağ bağlantıları penceremize bu şekilde bir bağlantı
eklenecek. Telefon konfigürasyonu da tamamlandıysa eşleşme ve seri bağlantı izninden
sonra internet bağlantısı kurulacaktır. Tüm bu ayarlar yapıldıktan sonra bağlanılacak diğer
cihazın ayarların yapılması gerekir. Örneğin, cep telefonu ayarları yapılmalıdır.

35

UYGULAMA FAALİYETİ
İşlem Basamakları Öneriler
 Öncellikle ortamda kullanıcı cihazların  Donanımları belirlerken her zaman
özelliklerini belirleyiniz. esnek olunuz.
 Kablosuz ağ donanımlarını bu  Cihazların aynı standardı kullandığından
özelliklere göre belirleyiniz. emin olunuz. (Bkz. 1.2 Kablosuz LAN
 Ağa bağlı bilgisayar laboratuvarı, erişim standartları).
noktası ve bluetooth’u hazırlayınız.
 Kablosuz ağ sisteminin yerleşim  Enterferans (ortamdaki diğer sinyaller
düzenini seçiniz. ve diğer gürültüler) etkisini göz önüne
alınız.
 Cihazın erişim mesafesini göz önüne
alarak ortamdaki tüm haberleşmeyi
sağlayacak şekilde bir düzen
belirlenmelidir.
 Yıldırımdan etkilenmeyecek bir yer
belirleyiniz.
 Isı üretilen materyallerden uzak yer
belirlenmelidir.
 Kablosuz ağ bağlantılarını belirleyiniz.  Bkz. 1.7 Kurulum
 Cihazların erişim mesafesine uygun yer
seç.
 Kablosuz ağ yazılımlarını yükleyiniz.  Bkz. 1.7 Kurulum
 Yazılımlar, yüklendikten sonra sürücü
kontrolü yap.
 Kablosuz ağ yazılımlarını çalıştırınız.  Bkz. 1.7 Kurulum
 Bluetooth cihazlarını program cd’lerini  Bkz. 1.7 Kurulum
kullanarak yükleyiniz.  Veri iletişim hızlarına aynı olmasına
 Bağlantı ayarlarını yapınız. dikkat et.
 802.11 b/g (wi-fi) Ayarlarını yapınız  Bkz. 1.7 Kurulum WPA ayarları, Web
Arayüzü kullanarak ayarlanması.

36

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

Aşağıdaki soruları “doğru” ve “yanlış” olarak cevaplayınız.

1) Kablosuz yerel alan ağları (WLAN), iki yönlü veri iletişimi sağlar.

2) Wi-Fi (kablosuz bağlılık-wireless fidelity) WLAN’lardan çok farklıdır.

3) WLAN sistemler RF haricinde kızılötesi (infrared-IrDa) teknolojiside kullanmaktadır.

4) WLAN sistemleri, orta ölçekli işletmeler ve bireysel kullanıcılar gibi büyük kesime
internet ve üyesi oldukları kurumsal ağa (intranet) mobil olanak bağlanma imkân
sağlamaktadır.

5) WPAN’ın standardı, bluetooth ve homeRF’dir, 1 Mbps hızında ve piconet
uygulamalarında kullanılır.

6) WLAN’ın standardı IEEE 802.11 ve HiperLAN’dır. Hızı 11-54 Mbps ve ağ kurulumu
uygulamalarında kullanılır.

7) WMAN’ın standardı IEEE 802.16, hızı 1-10 Mbps’dır.
8) WWAN’ın standardı, Bluetooth’dır. Hızı 2.4 GHz’dir.
9) 802.11a standardı 5 GHz frekans bandını kullanır.
10) 802.11b standardı 2.4 ve 5 GHz frekans bandını kullanır.
11) 802.11g FHSS modülasyon tekniğini kullanır.
12) RF yoluyla veri iletimi ile bluetooth veri iletimi aynıdır.
13) 802.11b WLAN sistemlerinde 100 metreye kadar iletişim sağlarken, bluetooth WPAN
içerisinde 10 metreye kadar veri iletişimi sağlar.

14) Bluetooth kullanıcılara kablosuz ağ bağlantı veya internet erişimi sağlamak için
tasarlanmamıştır.
15) Home RF, 2.4 GHz ISM bandında çalışmaktadır ve 50 metreye kadar veri iletişimi
sağlamaktadır.
16) PCMCI kart veya USB adaptörlerle bilgisayarlar kablosuz terminale dönüştürebiliriz.
17) Kablosuz bir ağın dış dünyaya veya komşu ağlara uzantısının olmadığı kısımlarına
Temek Servis seti adı verilir.
18) En az iki düzenli BSS’den oluşan ağ sistemlerine ESS adı verilir.

37

Aşağıdaki çoktan seçmeli sorulardaki doğru cevap seçeneğini belirleyiniz.

19) WLAN, iletim ortamı olarak aşağıdakilerden hangisini kullanır.
A. Bakır kablo
B. Fiber kablo
C. Akustik dalgalar
D. Telsiz frekansı (RF) veya kızılötesi

20) WLAN iletişim frekansı aşağıdakilerden hangisidir?
A. 88 MHz
B. 400 KHz
C. 2.4 GHz ve 5 GHz
D. 900 MHz ve 1800 MHz

21) Aşağıdakilerden hangisi WWAN’ı doğru tanımlayarak kullanıldığı alanı doğru
belirtmektedir?
A. Kablosuz metropol alan ağlarıdır. Şehri, bölge ve metropollerde kullanılır.
B. Kablosuz geniş alan ağlarıdır. Şehir, bölge, ülke veya dünya genelinde
kullanılır.
C. Kablosuz yerel alan ağlarıdır. Bina kampus, havaalanı ve kamusal açık
alanlarda
D. Kişisel alan ağlarıdır. Ev, ofis ve küçük alanlar.
22) Aşağıdakilerden hangisi WMAN’ı doğru tanımlayarak kullanıldığı alanı doğru
belirtmektedir?
kullanılır.
alanlarda

23) Aşağıdakilerden hangisi WPAN’ı doğru tanımlayarak kullanıldığı alanı doğru
belirtmektedir?
kullanılır.
alanlarda

24) Aşağıdakilerden hangisi WLAN sistemlerin kullandığı güvenliktir?
A. WEB ve WBA
B. WET ve WES
C. SAS ve SAT
D. WEP ve WPA

38

25) Aşağıdakilerden hangisi HiperLAN’ın özelliklerini doğru olarak vermiştir?
A. 4 GHz frekans bandında 20 Mbps data hızında, 802.11x standartlarına
benzemekle beraber performansı düşüktür.
B. 5 GHz frekans bandında 20 Mbps data hızında, 802.11x’e benzemekle beraber
performansı yüksektir.
C. 5 GHz frekans bandında 20 Mbps data hızında, 802.11x’le performansı aynıdır.
D. 2.4 GHz frekans bandında 20 Mbps data hızında, 802.11x standartlarına
benzemekle beraber performansı düşüktür.

26) Aşağıda piconetlerle ilgili verilen tanımlardan hangisi yanlıştır?
A. Bluetooth ağları sekiz cihaza kadar birlikte “master- slave” durumunda bir ağ
oluşturabilirler ki buna “pikonet” (piconet) denilmektedir.
B. Noktadan noktaya bağlantı yapabilir.
C. Master konumda birden fazla nokta olabilir.
D. Pikonet’deki tüm cihazlar aynı frekans kanalını ve aynı frekans altlama sırasını
(frequency hopping sequence) kullanırlar.

27) Aşağıdakilerden hangisi scatternetti doğru olarak tanımlar?
A. Ağı genişletmek için birkaç piconetin birleşmesinden oluşur.
B. Aynı piconet içerisinde 2 den fazla master kullanılmasıyla oluşur.
C. Çok fazla slave kullanılmasıyla oluşur.
D. Piconet içerisinde slavelerin haberleşmesiyle oluşur.

28) Aşağıdakilerden hangisi terminalleri tanımlar?
A. İletişimi başlatan ve iletişim talebine cevap veren birimdir.
B. İletişimi sadece başlatan uçtur.
C. Güvenlik için kullanılır.
D. Ağ içerisinde, noktalar arası iletişimi sağlar.

29) Aşağıdakilerden hangisi AP (Access point) doğru tanımlar?
A. Ağ içerisinde tek bir terminale hizmet eder.
B. Terminallere tek yönlü bilgi akışı sağlar.
C. Bir terminalden aldığı bilgiyi hedef terminale, en yakın bir taşıyıcı birime
ileten ağ bileşenleridir.
D. Bir terminalden aldığı bilgiyi bir başka terminale, taşıyıcı birime ileten ağ
bileşenidir.

30) Aşağıdakilerden hangisinde AdHoc (düzensiz bağlantı) ile infrastructure
(düzenli bağlantı) arasındaki fark doğru olarak verilmiştir?
A. AdHoc’da bir tane AP varken diğerinde birden fazla vardır.
B. Adhoc’da AP yokken diğerinde en az bir tane bulunmak zorundadır.
C. AP her ikisinde de vardır sadece sayıları farklıdır.
D. Her ikisinde de AP yoktur fark kullandıkları frekanstan kaynaklanır.

39

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz veya tereddüt yaşadığınız sorular varsa
öğrenme faaliyetine dönerek tekrar ediniz.

PERFORMANS TESTİ

Performans testi sonunda “evet”, “hayır” cevapları ile değerlendirme yapınız.
Eksiklerinizi faaliyete dönerek tamamlayınız. Tamamını “evet” olarak cevapladıysanız diğer
öğrenme faaliyetine geçiniz.

MODÜL ADI: KABLOSUZ ORTAM ÖĞRENCİNİN
UYGULAMA FAALİYETİ: Kablosuz ADI:………………………..
cihazların kurulumu ve bağlantının SOYADI:…………………..
sağlanması.
AÇIKLAMA: Bu faaliyete aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri
EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.
GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR
1. Erişim noktasının en uygun yerini tespit edebildiniz mi?
2. Cihazın bağlantılarını yaptınız mı?
3.Erişim noktasına bağlanılacak en uygun bağdaştırıcıyı
belirlediniz mi?
4.Bağdaştırıcı sürücüsünü ve programını yüklediniz mi?
5. Kablosuz ayarlarını yapabildiniz mi??
6. Program kompakt diski olmayan sistemleri arayüz kullanarak
ayarlarını yapabildiniz mi?

40

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ-2

Kablosuz cihazların ağda iletişimini sağlayabilecekler.

ARAŞTIRMA

 Kablosuz ağ güvenliği araştırınız. Araştırma sonuçlarını rapor haline getirerek
sınıfta arkadaşlarınıza anlatınız.

2. KABLOSUZ AĞ’DA İLETİŞİM
2.1. Kablosuz LAN’da İletişim Kurma
WLAN’a bağlanabilirliği kurduktan sonra, düğüm noktası diğer 802.x ağlar gibi aynı
çerçevelerden geçer. WLAN’lar 802.3 çerçevelerle aynı standardı kullanmaz. Bunun için
kablosuz Ethernet terimi yanıltıcıdır. Üç çeşit çerçeve vardır; kontrol, yönetim ve veri.
Sadece veri çerçeveleri 802.3 çerçeveleriyle benzerdir. Kablosuz ve 802.3 çerçevelerinin
yararlı yükleri 1500 bayttır. Ancak, fakat Ethernet çerçevesi 1518 bayt ile sınırlıyken
kablosuz çerçevesi 2346 bayta kadar çıkabilir. Genellikle WLAN çerçeveleri 1518 bayt ile
sınırlı tutulur, çünkü sonunda bir kablolu ağa bağlanırlar. Radyo frekansı bölünmüş
medyadır ve bu bölünmüş medyada çakışmalar meydana gelebilir. Buradaki esas fark, hangi
düğüm noktasının çakışmaya sebep olduğunu bulabilmek için bir metodun olmamasıdır. Bu
yüzden, WLAN lar “taşıyıcı dinleyen çoklu erişim (CSMA/CA)” kullanılır. Bunun
ethernetlerdeki adı ise CSMA/CD dir.

Kaynak düğüm noktası bir çerçeve gönderdiğinde, alıcı düğüm noktası pozitif bilgiye
döner. Bu hareket var olan bant genişliğinin %50 sini kullanır. Bu çakışmalarla birlikte
oluşan ek yükler gerçek veri iletimi 11Mbps olan 802.11b kablosuz ağın oranını 5 ve
5.5Mbps’e kadar düşürür.

Ağın performansını etkileyecek bir diğer husus ise tek sinyal kalitesinin karışmaya
veya uzaklığa bağlı olarak bozulması olarak gösterilebilir. Sinyal zayıfladığı zaman kabul
edilebilir oransal seçime başvurulabilir. Gönderici ünitedeki veri oranını 11Mbps ten 5,5’e
oradan da 2’ye veya 1Mbps e kadar düşürür.

41

Şekil 2.1: Veri Oranı

2.2. Noktadan Noktaya Kablosuz Bağlantı
Noktadan noktaya çalışma modeli; iki ya da daha çok kablosuz iletişim özelliğine
sahip bilgisayarın, bir sunucu (server) kavramı olmadan birbirine bağlandığı ağ yapılarıdır.
Bu tür ağlarda bulunan bilgisayarların sahip oldukları program, veri, dosya gibi tüm
kaynakların ağdaki diğer bilgisayarlar tarafından kullanılabilir. Bu model prensip olarak
daha hızlı kurulabilen ve kablo veya AP gibi herhangi bir altyapı gereksinimi olmayan en
basit ağ kurulum yöntemidir. İstemci veya sunucu olmasına bakılmaksızın ağda yer alan tüm
bilgisayarlarda sadece kablosuz çalışma özelliğinin olması yeterlidir. Noktadan noktaya
çalışma modelinde kablolu bir ağ bağlantısı bulunmaz. Dolayısıyla internet veya intranet
bağlantısı söz konusu değildir.

Noktadan noktaya çalışma modelinde ağ içindeki bütün bilgisayarlar eşit düzeydedir.
Yani istemci-sunucu ayrımı olmayıp tüm bilgisayarlar aynı önceliğe sahiptir. Ağdaki her
kullanıcı diğer kullanıcının kaynaklarına kolaylıkla erişebilir ve kullanabilir. Bu mimari yapı
çok yaygın kullanılmamakla birlikte geçici ve hızlı bir ağ ihtiyacı duyulan grup
çalışmalarında ve toplantılarda kullanılmaktadır. Cihazdan-cihaza çalışma modeli Şekil
2.2.’te görülmektedir.

42

Şekil 2.2: Noktadan Noktaya Çalışma Modeli

2.3. İşletim Sisteminde Kablosuz Bağlantı
Microsoft firması, Windows XP, Windows Server 2003, Windows Vista ve Windows
Server Longorn ürünleri için 802.11 WLAN desteği vermektedir. Şu an, 2.servis paketi
kurulu Windows XP işletim sistemi, 802.11, 802.11b,802.11g ve 802.11a WLAN erişim
standartlarının tümüyle uyumludur. Ayrıca, WPA güvenlik servisleri 2. servis paketinin
içinde gelirken WPA2 desteği için 2005 Nisan’ında yayınlanan KB893357 kodlu paketi
indirip kurmanız gerekmektedir.
Kullanmayı planladığınız erişim veya güvenlik standardı her ne kadar işletim
sistemince desteklense de sahip olduğunuz WLAN ağ bağdaştırıcısının da aynı standartları
desteklemesi gerekir.
WLAN ağ bağdaştırıcınızın hangi erişim veya güvenlik standardını desteklediği
donanımsal yapısına bağlıdır. Örneğin, bir ağ bağdaştırıcısı fabrika çıkışı olarak 802.11b ve
802.11g desteği ile gelebilir. Sizin daha sonradan bu bağdaştırıcıya 802.11a desteği
verebilmeniz söz konusu değildir. Zira böyle bir değişiklik aygıt sürücüsü veya işletim
sistemi güncellemeleriyle sağlanamaz.
WLAN aygıt sürücüleri, ağ bağdaştırıcınızın sahip olduğu donanımsal özellikleri
işletim sistemine rapor eder. Ağ bağdaştırıcısı tarafından rapor edilmeyen bir özellik, işletim
sistemi tarafından yok sayılır. Bu nedenle, sahip olduğunuz WLAN ağ bağdaştırıcınız kadar
kullandığınız sürücü de önem taşımaktadır. Bir donanımın sahip olduğu özellikleri işletim
sistemine en iyi şekilde anlatabilmek için o donanıma ait en güncel sürücünün yüklenmesi
gerekir. Buraya kadar anlattıklarımızı özetleyelim:
 2.servis paketi kurulu Windows XP işletim sistemi: 802.11, 802.11b, 802.11g
ve 802.11a erişim protokolleri ile WEP, WPA güvenlik servislerini destekler.
 Windows XP’ ye WPA2 desteği kazandırmak için KB893357 kodlu paket
Microsoft’un sitesinden indirilerek kurulmalıdır.

43

 Kullanmak istediğiniz erişim standardını ve güvenlik servisini ağ
bağdaştırıcınız desteklemelidir.
 İşletim sisteminiz, ağ bağdaştırıcınızın donanımsal kabiliyetlerini bağdaştırıcıya
ait sürücüye bakarak anlar. Bu nedenle işletim sisteminin doğru ve güncel
sürücüyü kullanması temin edilir.

2.4. Kablosuz Ağ Güvenliği
Daha önce de bu konuda söylendiği gibi, kablosuz güvenliği sağlamak zor bir iştir.
Nerede kablosuz ağ var ise orada az bir güvenlik vardır demektir. WLAN ların ilk
bulundukları günler için bu bir problem teşkil ediyordu. “Özel sanal ağ” ve “kimlik
denetleme protokolü” gibi yeni güvenlik ve protokol çözümleri ortaya çıkmaktadır. “Kimlik
denetleme protokolü” sisteminde erişim noktası kimlik denetlemez fakat kimlik denetleme
için server gibi özel olarak dizayn edilmiş daha sofistike aygıtlar kullanılır. Entegre bir
server kullanarak özel sanal ağ (VPN) teknolojisi IP protokolü gibi var olan bir protokolün
üzerine bir tünel yaratır. Bu bağlantı erişim noktasıyla gönderilen düğüm arasında olan
katman 2 bağlantısından farklı olan katman 3 bağlantısıdır (bkz. Şekil 2.3).
 EAP-MD5 – Genişletilebilir Kimlik Kontrol Protokolü, kablolu ağlar üzerinde
CHAP gibi şifre koruması yapan ilk kimlik kontrol protokolüdür.
 LEAP (Cisco) – Hafif Genişletilebilir Kimlik Kontrol Protokolü, Cisco WLAN
giriş noktalarında kullanılan birincil protokoldür. LEAP, güvenlik sağlayan bir
protokoldür.
 Kullanıcı Tanımlama – kablosuz ağlarda sadece tanımlı kullanıcılara izin
verilen kullanıcıların veri gönderip almasına izin verilmesidir.
 Kriptolama – Veriyi davetsiz misafirlerden korumak amacı ile kullanılan servis.
 Veri Tanımlama – Verinin içeriğinden emin olarak kaynak ve hedef adresleri
tanımlama.

Şekil 2.3: Katman 2 ile Katman 3 Bağlantısı

VPN teknolojisi, aynı ağ üzerinde başka bir WLAN ileri trafiği gördüğü anda ağı
hemen kapatır. WLAN lar ev veya ofis ortamlarının dışına çıktığında davetsiz misafirler çok
az bir efor sarf ederek ağın içine sızabilirler. Tam tersi olarak düşük seviyeli WLAN’larda
yönetici yerini almak için çok fazla çaba harcanması gerekmez.

44


Şekil 2.4: Denetim masasından Ağ Bağlantıların açılması

İşlem Basamakları Öneriler
 Kablosuz bağlantıyı sağlamak için araç,  Yükleme için öğrenme faaliyeti-1’de
ekipmanı ve koşulları sağlayınız .(erişim kuruluma bakınız.
noktası ve bluetooth)
 Tüm cihazların programlarını
yükleyiniz.
 Erişim noktasına bağlantıyı sağlayınız.  Sağ alt köşede kablosuz bağlantı şeklini
çift tıklayarak cihazın menüsünden
yapabileceğiniz gibi işletim sisteminizin
ağ bağlantıları penceresini açarak
kablosuz bağlantı seçilebilir
 Bkz. Öğrenme faaliyeti-1 1.7
Kurulum’da ilgili bölüm.
 Erişim noktası ile bağdaştırıcınızın SSID
ayarlarının aynı olmasına dikkat ediniz
 USB adaptörünün “default anahtarı”
“passphrase” ayarları erişim noktası ile
aynı olmalıdır.
 Denetim masasını açınız.  Bkz. Öğrenme faaliyeti-1 1.7
Kurulum’da ilgili bölüm.
 Eğer bilgisayarınızı başka bir bilgisayara
bağlayacaksanız, “Profile settings”
bölümünden “Add” butonuna basınız.

45

Profile bölümüne bir isim girerek next
butonuna basınız. Gelen pencerede
Network Name bölümüne ağınızın bir
SSID ismi var ise onu yazınız. Network
Type kısmında seçiminizi Access Point
(Erişim Noktası) veya Peer to Peer(arka
arkaya) olarak yapınız. Transfer Rate’i
olduğu gibi bırakınız. Gerekli seçimleri
yaptıktan sonra Next butonuna
tıklayınız.
 Kablosuz ağ bağlantıları uygulamasını  Kablosuz ağ seçerek bağlantıyı sağla.
çalıştırınız.  Bkz. 1.7 Kurulum
 Bkz. Şekil 2.5
 Var olan ağ listesinden bağlantıyı  Bkz. 1.7 Kurulum
seçiniz.  Bkz. Şekil 2.5

46


Aşağıdaki sorularda doğru seçeneği bulunuz.

1) Aşağıdakilerden hangisi kablosuz çerçevelerini tanımlar?
A. Taşıyıcı, bağdaştırıcı ve terminal
B. Kontrol, yönetim ve bağdaştırıcı
C. Taşıyıcı, kontrol ve veri
D. Yönetim, veri ve bağdaştırıcı

2) Aşağıdakilerden hangisi kablosuz ortamda çakışmayı önleyen metottur?
A. CSMA/CA
B. GPRS
C. CDMA
D. ARP

3) Aşağıdakilerden hangisi noktadan noktaya bağlantıyı doğru olarak tanımlar?
A. Scatternet
B. Piconet
C. SOHO
D. ROHS

4) Aşağıdakilerden hangisi Windows XP işletim sisteminde kablosuz bağlantı
yapılabilmesi için gerekli değildir?
A. NDISwrapper ile mswindows sürücüleri
B. Servis paketi 2 kurulmalı
C. KB893357 kodlu paketi indirilip kurulmalı
D. Doğru ve güncel sürücü yüklemeli

5) Aşağıdakilerden hangisi kablosuz ağ güvenliği için yapılmamaktadır?
A. Kullanıcı tanımlama
B. Kriptolama
C. Güncel sürücülerin yüklenmesi
D. Veri tanımlama

6) Aşağıdakilerden hangisi LEAP’ı tanımlar?
A. Genişletilebilir kimlik kontrolü
B. Bağdaştırıcı kontrolü
C. AP kontrolü
D. Hafif genişletilebilir kimlik kontrol protokolü

47

7) Aşağıdakilerden hangisi VPN teknolojisinin özeliğidir?
A. Şifre koruması yapar.
B. Giriş noktalarında kullanılan protokoldür.
C. Hedef adresleri tanımlar.
D. Aynı ağ üzerinde başka bir WLAN ileri trafiği gördüğü anda ağı hemen kapatır

Aşağıdaki soruları “doğru” ve “yanlış” olarak belirleyiniz.

8) Ethernet veri çerçevesi 1528 bayt ile sınırlıyken kablosuz çerçevesi 2346 bayta kadar
çıkabilir.

9) CSMA/CA ethernetlerde de kullanılır.

10) Ağın performansını etkileyecek bir diğer husus ise tek sinyal kalitesinin karışmaya
veya uzaklığa bağlı olarak bozulması olarak gösterilebilir.

11) Noktadan noktaya bağlantıda bir server mutlaka olmalıdır.

12) Noktadan noktaya çalışma modelinde ağ içindeki bütün bilgisayarlar eşit düzeydedir.

13) Ağ bağdaştırıcısı eğer 802.11a desteği ile geldiğiyse ona aygıt sürücüsü ile 803.11b ve
g desteği sağlanabilir.
14) Kriptolama, veriyi davetsiz misafirlerden korumak amacı ile kullanılan servistir.

15) Windows XP işletim sisteminde, kullanmak istediğiniz erişim standardını ve güvenlik
servisini ağ bağdaştırıcınız desteklemelidir.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz veya tereddüt yaşadığınız sorular varsa
öğrenme faaliyetine dönerek tekrar ediniz.

48

PERFORMANS TESTİ

Performans testi sonunda “evet”, “hayır” cevapları ile değerlendirme yapınız.
Eksiklerinizi faaliyete dönerek tamamlayınız. Tamamını “evet” olarak cevapladıysanız diğer
öğrenme faaliyetine geçiniz.

MODÜL ADI: Kablosuz Ortam ÖĞRENCİNİN
UYGULAMA FAALİYETİ: ADI:………………………..
Kablosuz ortam bağlantılarını yapmak SOYADI:…………………..
AÇIKLAMA: Bu faaliyete aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız
becerileri EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.
1. Araç gereçleri ve konektörleri sağladınız mı?
2. Tüm cihazların program ve sürücülerini yüklediniz mi?
3. Kablosuz bağlantı ayarlarını yapabildiniz mi?
4. Noktadan noktaya bağlantı yapabildiniz mi?
5.Erişim noktasına bağlanabildiniz mi?
6. Denetim masasını açarak kablosuz ağ bağlantılarını
görebildiniz mi?
7. Kablosuz ağ listesini görebildiniz mi?
8. Bağlantıyı sağlayabildiniz mi?
9. Web Arayüzü kullanarak aynı işlemleri yapabildiniz mi?

49

MODÜL DEĞERLENDİRME

MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL ADI: KABLOSUZ ORTAM ÖĞRENCİNİN
ADI:………………………..
SOYADI:…………………..
AÇIKLAMA: Bu faaliyete aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız becerileri
EVET ve HAYIR kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz.
1. Ekipman, araç, gereç ve aletleri doğru kullanabildiniz mi?
2. Çalışmalarda güvenlik önlemlerini aldınız mı?
3. İş güvenliğinizi giydiniz mi?
4.Çevre temizliğini çalışma öncesi ve sonrası sağladınız mı?
5.Erişim noktası bağlantılarını yapabildiniz mi??
6. Bağdaştırıcıyı yükleyebildiniz mi?
7. Bağdaştırıcıyı ayarlarını yapabildiniz mi??
8. Kablosuz ağ bağlantılarını açabildiniz mi?
9. Erişim noktasına bağlanabildiniz mi?
10 Diğer kablosuz cihazların bağlantıları yapabildiniz mi??
11. Kablosuz ağ güvenliğini sağlayabildiniz mi?

DEĞERLENDİRME

Yaptığınız kriterler sonucunda eğer “hayır” cevaplarınız var ise ilgili faaliyete dönerek
tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı “evet” ise diğer modüle geçmek için ilgili kişilerle
irtibata geçiniz.

Modülü tamamladınız tebrik ederiz. Öğretmeniniz size çeşitli ölçme araçları
uygulayacaktır, öğretmeninizle iletişime geçiniz.

50

CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ-1’İN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru
2 Yanlış
3 Doğru
4 Doğru
5 Doğru
6 Doğru
7 Yanlış
8 Yanlış
9 Doğru
10 Yanlış
11 Yanlış
12 Yanlış
13 Doğru
14 Doğru
15 Doğru
16 Doğru
17 Doğru
18 Doğru
19 D
20 C
21 B
22 A
23 D
24 D
25 B
26 C
27 A
28 A
29 C
30 B

51

ÖĞRENME FAALİYETİ-2’NİN CEVAP ANAHTARI
1 B
2 A
3 B
4 A
5 C
6 D
7 D
8 Doğru
9 Yanlış
10 Doğru
11 Yanlış
12 Doğru
13 Yanlış
14 Doğru
15 Yanlış

52

Kablosuz ortam

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (16)

Similar to Kablosuz ortam

Similar to Kablosuz ortam (20)

Kablosuz ortam