1. C#
Prof. Dr. İskender Öksüz
Araştırma Görevlisi Alpay Şahin
Beginning Visual C# 2010, Karli Watson, Christian Nagel, Jacob
Hammer Pedersen, Jon Reid, Morgan Skinner, Wrox- Wiley 2010
3. Şimdi buna "işlemci" veya
"mikroprosesör" diyoruz
Von Neumann bilgisayarı
Ana Hafıza
(RAM)
Main
Memory
Aritmetik ve Mantık Birimi
Arithmetic and Logic Unit
Program Kontrol Birimi
Program Control Unit
Giriş- Çıkış
Cihazları
Input
Output
Equipment
4. Makine dili
X = A * B + C
1) Hafızanın A adresindeki değeri al, ALU’da bir
"register"e yükle;
2) Hafızanın B adresindeki değeri al, yukardaki
değerle çarp ve sonucu aynı "register"de tut.
3) Hafızanın C adresindeki değeri registerdeki değere
ekle.
4) Registerdeki değeri hafızanın X adresine koy.
5. Makine dili
X = A * B + C
Opcode Operand
1) 00010000000000000000010000000000 (A’daki değeri reg. yükle)
Hex: 08 00 04 00
2) 00100100000000000000010000000001 (B’deki değerle çarp)
Hex: 24 00 04 01
3) 00100011000000000000010000000010 (C’deki değeri reg. ile topla)
Hex: 23 00 04 02
4) 00010001000000000000010000000011 (Registerdeki değeri X’e taşı)
Hex: 11 00 04 03
İki tabanındaki sayılar : 0, 1
Ondalık sayılar : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9
Onaltılık (hex) sayılar : 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E, F
16. Derleme (Compilation)
Üst seviye dili
Derleyici (compiler)
(Scriptlerde yok)
Makine dili
X = A * B + C
08 00 04 00
24 00 04 01
23 00 04 02
Ara dil (Java, C#)
Kaynak kod
(Source code)
Source module
Object code
Object module
18. Hatalar:
Derleme hataları (Compiler error)
Bağlama hataları (Falan modülü bulamadım)
İcra hataları (Run time error)
19. İlk program: A * B hesap makinesi
Gerçekten A * B’yi hesaplayan bir hesap makinesi yazalım. Şimdilik A, B tam
sayı olsun...
Bu bir nesne mi? Evet, yalnız çarpma yapabilen ucuz bir hesap makinesi...
Özellikler (Properties):
Birinci sayı
İkinci sayı
Sonuç
Metot?
Çarpma
20. A * B Hesap makinesi devam...
public class HesapMakinesi
{
public string Birinci, Ikinci, Sonuc;
int a, b, c;
public void Carp()
{
a = int.Parse(Birinci);
b = int.Parse(Ikinci);
c = (a * b);
Sonuc = c.ToString();
}
}
21. A * B Hesap makinesi devam...
class Program
{
static void Main()
{
HesapMakinesi HM = new HesapMakinesi();
HM.Birinci = Console.ReadLine();
HM.Ikinci = Console.ReadLine();
HM.Carp();
Console.WriteLine(HM.Sonuc);
Console.Read();
}
}
23. A * B Hesap makinesi devam...
class Program
{
static void Main()
{
Console.WriteLine("Çarpacağınız birinci tam sayıyı giriniz:");
HesapMakinesi HM = new HesapMakinesi();
HM.Birinci = Console.ReadLine();
Console.WriteLine("Çarpacağınız iknci tam sayıyı giriniz:");
HM.Ikinci = Console.ReadLine();
HM.Carp();
Console.WriteLine(HM.Sonuc);
Console.WriteLine("İşte sonuç! Nasıl ama!");
Console.Read();
}
}
24. 2. C# programcılığına giriş
Değişken tipleri:
int
int birinciSayi;
birinciSayi = 1256;
SabitDeğişken
Atama
string
string strBirinci;
strBirinci = “Gaziantep”
SabitDeğişken
Atama
25. Tipler (types)
Değişken tipleri mutlaka ilan edilmelidir
(type decleration- types must be declared
“C# is a strongly typed language)
Kullanılmadan önce ilan edilmelidir
İlk değer atanması ilân sırasında veya ilândan sonra
yapılabilir:
int birinciSayi;
birinciSayi = 1256;
int birinciSayi = 1256;
string strBirinci = “Bu takım” string strBirinci;
strBirinci = “Bu takım”
29. Operatörler
Aritmetik operatörleri
Operatör C# ifadesi
+ f + 7
- p - c
* b * m
/ x / y
% x % s
Mantık operatörleri
Operatör C# ifadesi
= = x = = y
!= x != y
> x > y
< x < y
>= x >= y
<= x <= y
30. Not:
= ile diğer operatörler
birleştirilebilir:
a = a + b yerine a += b
a = a / b yerine a /= b
31. Operatörler devam...
Operatör C# ifadesi
&& bool a && bool b
|| bool a || bool b
++ a++ veya ++a
-- a-- veya --a
<< >> & | bitlerle oynama
32. Diğer önemli işaretler
( ve ) işlemlerde öncelik değiştirmek için, vby...
{ ve } program bloklarını ayırmak için
//
x = y + z // y ile z’yi topluyorum
/* ve */
/*
y ile
z’yi topluyorum
*/
En önemli işaret: a = x + y
Boşluk!
33. Operatör öncelikleri (operator precedence)
Önce parantez içleri
Sonra soldan sağa * ve / ve % işlemleri
Sonra soldan sağa + ve – işlemleri
34. •İşlem Öncelikleri (Örnek)
1. Adım
2. Adım
5. Adım
3. Adım
4. Adım
6.Adım
y = 2 * 5 * 5 + 3 * 5 + 7;
2 * 5 = 10 (En soldaki çarpma)
y = 10 * 5 + 3 * 5 + 7;
10 * 5 = 50 (En soldaki çarpma)
y = 50 + 3 * 5 + 7;
3 * 5 = 15 (Toplamadan önceki çarpma)
y = 50 + 15 + 7;
50 + 15 = 65 (En soldaki toplama)
y = 65 + 7;
65 + 7 = 72 (Son toplama)
y = 72; (Son işlem 72 değeri y değişkenine aktarılır)
Mehmet Ali Hoca’dan
35. • Değişkenleri, nesneleri isimlendirme
(Kimlikleyiciler ~ identifiers)
İsim vermede kurallar ve tavsiyeler
C# anahtar kelimeleri
Mehmet Ali Hoca’dan
36. Kurallar ve Öneriler
Kurallar
İlk karakter harfler, altçizgi
Daha sonraki karakterler rakam olabilir
Öneriler (style ~ üslup)
Tümü büyük harf olmasın
Başlangıç alt çizgi olmasın
Birden fazla kelimede her kelimenin baş
harfi büyük olsun
Kısaltmalardan kaçınınız
İlk kelimenin baş harfi için başka
kurallar var.
fark
Fark
fark
Fark
Cevap42
42Cevap
Cevap42
42Cevap
KOTUSONUC
_KotuSonuc
KotuSonuc
kotuSonuc
KOTUSONUC
_KotuSonuc
KotuSonuc
kotuSonuc
Msj
Mesaj
Msj
Mesaj
Mehmet Ali Hoca’dan
37. C# Anahtar kelimeleri
Keyword’ler derleyiciye ayrılmış
kimlikleyicilerdir
Keyword’ler değişken adı olamazlar
compile-time hatası üretir
Keyword’ler yazıldığı gibi kullanılmalıdır.
(Case-Sensitive)
abstract, base, bool, default, if, finallyabstract, base, bool, default, if, finally
int INT; // Kötü Kullanımint INT; // Kötü Kullanım
Mehmet Ali Hoca’dan
38. Soru: Geçerli olmayan veya tavsiye
edilmeyen kimliklemeleri bulunuz.
char $diskFiyat;char $diskFiyat;
char ortaDeger;char ortaDeger;
int 12sayi;int 12sayi;
float BUDEGER;float BUDEGER;
2222
3333
4444
1111
int __ilkDeger;int __ilkDeger;5555
Mehmet Ali Hoca’dan
40. Sınıf- nesne (class- object)
Veri- değişkenler
Metotlar
Veri üzerinde yapılacak işlemler
(Encapsulation)
Sınıf = plan
Nesne = plana göre inşa edilmiş yapı
41. Hesap makinesi?
Veriler ne?
Birinci değer
İkinci değer
İşlemi belirten bişiy
Metotlar ne?
İnşa
Carpma,
Bölme
Toplama
Çıkarma
42. Basitten başlayalım: A * B
Gerçekten A * B’yi hesaplayan bir hesap makinesi yazalım.
Bu bir nesne mi? Evet, yalnız çarpma yapabilen ucuz bir hesap makinesi...
Özellikler (Properties):
Birinci sayı
İkinci sayı
Metot?
Çarpma
43. A * B Hesap makinesi devam...
public class CarpmaMakinesi
{
// Özellikler
public double Birinci;
public double Ikinci;
// Metot(lar)
public double Carp() {
return Birinci * Ikinci;
}
}
44. namespace CarpmaMakinesi
{
class Program
{
static void Main()
{
double IlkSayi, IkinciSayi;
IlkSayi = double.Parse(Console.ReadLine());
IkinciSayi = double.Parse(Console.ReadLine());
CarpmaMakinesi Makinemiz = new CarpmaMakinesi();
Makinemiz.Birinci = IlkSayi;
Makinemiz.Ikinci = IkinciSayi;
Console.WriteLine
("İşte sonuç ağalar:" + Makinemiz.Carp());
}
}
public class CarpmaMakinesi{}
}
public class CarpmaMakinesi
{
public double Birinci;
public double Ikinci;
public double Carp() {
return Birinci * Ikinci;
}
}
45.
46. Windows için ne yapmalıyız?
public class CarpmaMakinesi
{
public double Birinci;
public double Ikinci;
public double Carp() {
return Birinci * Ikinci;
}
}
public class CarpmaMakinesi
{
public double Birinci;
public double Ikinci;
public double Carp() {
return Birinci * Ikinci;
}
}
Aradaki 7 farkı bulunuz!
47.
48. using System;
using System.ComponentModel;
using System.Windows.Forms;
namespace WindowsApplication5
{
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void btCarpma_Click(object sender, EventArgs e)
{
CarpmaMakinesi Makinem = new CarpmaMakinesi();
Makinem.Birinci = double.Parse(tbIlkSayi.Text);
Makinem.Ikinci = double.Parse(tbIkinciSayi.Text);
lbSonuc.Text = Makinem.Carp().ToString();
}
}
public class CarpmaMakinesi
{
public double Birinci;
public double Ikinci;
public double Carp()
{
return Birinci * Ikinci;
}
}
}
49. private void btCarpma_Click(object sender, EventArgs e)
{
CarpmaMakinesi Makinem = new CarpmaMakinesi();
Makinem.Birinci = double.Parse(tbIlkSayi.Text);
Makinem.Ikinci = double.Parse(tbIkinciSayi.Text);
lbSonuc.Text = Makinem.Carp().ToString();
}
}
public class CarpmaMakinesi
{
public double Birinci;
public double Ikinci;
public double Carp()
{
return Birinci * Ikinci;
}
}
Sınıf
(Class) Nesne
(Object)
50. public class HesapMakinesi
{
public string Birinci, Ikinci, Islem, Sonuc;
int a, b, c;
public void Carp()
{
a = int.Parse(Birinci);
b = int.Parse (Ikinci);
c = (a * b);
Sonuc = c.ToString();
}
........................
}
public variables
private variables
metot
51. static void Main(string[] args)
{
HesapMakinesi.Birinci = Console.ReadLine();
HesapMakinesi.Islem = Console.ReadLine();
HesapMakinesi.Ikinci = Console.ReadLine();
if (HesapMakinesi.Islem == "x") HesapMakinesi.Carp();
if (HesapMakinesi.Islem == "/") HesapMakinesi.Bol();
if (HesapMakinesi.Islem == "+") HesapMakinesi.Topla();
if (HesapMakinesi.Islem == "-") HesapMakinesi.Cikar();
Console.WriteLine(HesapMakinesi.Sonuc);
Console.ReadLine();
}
X
52. static void Main(string[] args)
{
HesapMakinesi HM = new HesapMakinesi();
HM.Birinci = Console.ReadLine();
HM.Islem = Console.ReadLine();
HM.Ikinci = Console.ReadLine();
if (HM.Islem == "x") HM.Carp();
if (HM.Islem == "/") HM.Bol();
if (HM.Islem == "+") HM.Topla();
if (HM.Islem == "-") HM.Cikar();
Console.WriteLine(HM.Sonuc);
Console.ReadLine();
}
53. using System;
namespace HesapMakinesi
{
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
HesapMakinesi HM = new HesapMakinesi();
..............
}
}
public class HesapMakinesi
{
değişkenler
public void Carp()
{
...........
}
metotlar
}
}
54. Laboratuar ödevi:
Dört işlem yapan makineyi Windows
ortamında programlayın.
Dikkat edin: Dört işlem için ayrı ayrı
düğmeler kullanırsanız, Hesapla() diye bir
metot yazıp switch veya bir sürü if’le
uğraşmanız gerekmiyor: Her düğme için basit
bir metot yazmanız yeterli.
55. Ara: Algoritma ~ El Harezmî
Ebû Cafer Muhammed bin Musâ el- Harizmî
(Ölümü: 847)
İlk cebir kitabının yazarı:
"Kitabı muhtasar fi hisabil- cebr ve’l
mukabele"
İlk "algoritma" fikri de onun; o yüzden adını
taşıyor… Lâtinceye çevirirken H ile G’yi
karıştırmışlar: H: ﺧ G: ﻏ
56. Ödev:
Harezmî’nin anısına…
(Harezmî, daha önce ismin verdiğimiz kitabında ikinci derece
denkleminin çözümüyle uğraşmış, bir çok hal için çözmüş ve ilk defa
iki kök bulunduğunu fark etmiştir.) Mesela:
2 x2
– 19 x + 35 = 0
Böyle bir denklemi çözmek için IkinciDerece adlı bir class
yazın. Sonra bu class’ı kullanacak bir Windows
uygulaması
yazın.
57. ax2
+ bx + c = 0
Değişkenler
a, b, c, x1, x2, delta, kokDelta
Metotlar:
“constructor”
private diskriminantHesapla
public KokleriHesapla
58. Değişkenler: a, b, c, x1, x2, delta, kokDelta
class IkinciDerece{
double a, b, c, x1, x2, delta, kokDelta;
}
59. Metotlar: “constructor”, diskriminantHesapla, KokleriHesapla
class IkinciDerece{
double a, b, c, x1, x2, delta, kokDelta;
double diskriminantHesapla{
delta = b * b - 4.* a * c;
return Math.Sqrt(delta);
}
public void KokleriHesapla{
kokDelta = diskriminantHesapla();
x1 = (-b + kokDelta) / (2.*a);
x2 = (-b - kokDelta) / (2.*a);
}
}
60. class IkinciDerece{
double a, b, c, x1, x2, delta, kokDelta;
bool gercek ;
double diskriminantHesapla{
delta = b * b - 4.* a * c;
if(delta < 0)
{
gercek = false;
return Math.Sqrt(-delta);
}
gercek = true;
return Math.Sqrt(delta);
}
}
61. class IkinciDerece{
double a, b, c, x1, x2, delta, kokDelta;
bool gercek ;
double diskriminantHesapla{
delta = b * b - 4.* a * c;
if(delta < 0)
{
gercek = false;
return Math.Sqrt(-delta);
}
else{
gercek = true;
return Math.Sqrt(delta);
}
}
}
63. ...
IkinciDerece Denklem = new IkinciDerece();
Denklem.a = 2;
Denklem.b = -19.;
Denklem.c = 35;
Denklem.KokleriHesapla();
... Denklem.xR1, Denklem.xR2, ...
..........................................
class IkinciDerece{
double a, b, c, xR1, xI1, xR2, xI2, delta, kokDelta;
bool gercek ;
double diskriminantHesapla{...}
public void KokleriHesapla{...}
}
X
64. Nesnenin değişkenlerinin dışardan
kullanılması
1. Çözüm: Bütün özellikleri “public” yapmak.
Bu, nesne yönelim felsefesine tamamen zıttır.
Nesnelerin değişkenleri ve metotlarının nasıl
çalıştığı, tam tersine, kullanıcı programlardan
gizlenmelidir.
Doğru çözüm: Gerekli minimum sayıda
public değişken, nesnenin kontrolü altında
nesnenin iç değişkenlerine değer vermelidir.
65. ...
IkinciDerece Denklem = new IkinciDerece();
Denklem.A = 2;
Denklem.B = -19.;
Denklem.C = 35;
Denklem.KokleriHesapla();
... Denklem.XR1, Denklem.XR2, ...
..........................................
class IkinciDerece{
public double A, B, C, XR1, XI1, XR2, XI2
private double a, b, c, xR1, xI1, xR2, xI2, delta, kokDelta;
private bool gercek ;
private double diskriminantHesapla(){...}
public void KokleriHesapla(){...}
}
67. 2. Namuslu yöntem:
private double a;
public double A{
get{
return a;
}
set{
a = value;
}
}
A a; B b; C c değerleri nasıl
geçirilecek?
68. “Get”, “Set” başka işlere de yarar
2. Namuslu yöntem:
private double a;
public string A{
get{
return a.ToString();
}
set{
a = Convert.ToDouble(value);
}
}
69. Özet
Her şey nesne- object.
Sınıflar, nesnelerin planlarıdır.
Classes are blueprints of objects
Programda nesneler çalışır, sınıflar değil.
Nesne yaratmak için
Sınıf_ismi nesne_ismi = new Sınıf_ismi();
HesapMakinesi HM = new HesapMakinesi();
kullanılır.
Sınıftan nesne yaratmak: Instantiation
Her nesne bir sınıfın bir “instance”ıdır.
71. Sınıf değişkenleri
Sınıfın değişkenleri tiplerinden (double, int,
string, v. s.) başka public veya private
olabilir.
public belirtilmemişse hükmen (default)
private olurlar.
public değişkenlere dışarıdan değer
verilebilir; değerleri alınıp kullanılabilir.
Bunlara nesnenin özellikleri - (property)
denir.
72. Sınıf değişkenleri... devam
…
HM.A = 3.12;
...
Sonuc = HM.X1R
...
public class HesapMakinesi{
public double A, X1R;
private double a, x1R;
public/private BirMetot(){
a = A;
}
}
73. Doğrusu:
…
HM.A = 3.12;
...
Sonuc = HM.A
...
public class HesapMakinesi{
private double a;
public double A{
get{
return a;
}
set{
a = value;
}
}
}
74. Sınıf değişkenleri... devam
Getter ve setter kullanılarak görülen ve değer
atanan değişkenlere “özellik” (“property”)
deniliyor. (Get ve set kullanmasanız da böyle
derleniyor.)
Get ve set’in içinde kullanılan değerleri
kontrol edebilir, tip değişiklikleri yapabilir,
varsayılan değerler verebilirsiniz.
75. Metotlar
Sınıf içinde tanımlanması:
public/private return_type metot_adı (parametreler){
.....
}
public void KokleriHesapla(){
...
}
Dışarda kullanılması:
object.metot_adı (parametreler);
HM.KokleriHesapla ();
76. Özel bir sınıf cinsi: static
Console.ReadLine();
public static Main(){
...
}
Yüklendiği anda object olarak inşa edilir. Tek
kopyası vardır.
Instance- instantiation
77. Özel bir metot cinsi: Constructor
HesapMakinesi HM = new HesapMakinesi();
Sınıfla aynı ismi taşır.
Tipsizdir (return değeri ve tipi yoktur).
Parametreleri bulunabilir.
Constructor
78. Constructor... devam
IkinciDerece Denklem = new IkinciDerece();
yerine
IkinciDerece Denklem = new IkinciDerece(A, B, C);
O zaman sınıfın içinde:
public class Ikinci Derece{
private double a, b, c;
........
public IkinciDerece(double A, double B, double C){
a = A; b = B; c = C;
}
.........
}
79. Constructor... devam
Bazen şu stil kullanılıyor:
public class Ikinci Derece{
private double a, b, c;
........
public IkinciDerece(double a, double b, double c){
this.a = a;
this.b = b;
this.c = c;
}
.........
}
82. public class Zar{
int yuz;
PictureBox hangiKutu;
Random rastgele;
public Zar(PictureBox HangiKutu)
{
rastgele = new Random();
hangiKutu = HangiKutu;
}
public void at()
{
yuz = rastgele.Next( 1, 7);
hangiKutu.Load(yuz.ToString() + ".png");
hangiKutu.Refresh();
}
}
103. for
for(tarif ve ilk değer; kontrol; değişim){
ifade;
ifade;
-----
}
for(int i = 0; i < 7; i++){
Thread.Sleep(100);
at();
}
104. Tekrarlar
for(int i = 0; i < 7; i ++){
Thread.Sleep(100);
at();
}
int i;
for(i = 0; i < 7; i++)
{
Thread.Sleep(100);
at();
}
105. Tekrarlar
int i;
for(i = 0; i < 7; i++){
Thread.Sleep(100);
at();
}
int i = 0;
while(i < 7){
Thread.Sleep(100);
at();
i++;
}
int i = 0;
do{
Thread.Sleep(100);
at();
i++;
} while(i < 7);
106. Ödev: Bir Acı sınıfı kuralım
1) Açı değerini alarak kurulsun. Açıyı derece
cinsinden alsın, kurulurken en küçük radyan
değerine çevrilsin. (1 rad = 180/π)
π = 3,1415926535897932
2) Set de aynı şeyi yapsın.
3) Get derece döndürsün.
5) Sinüs hesaplayan bir metot olsun
Sin x = x – x3
/3! + x5
/5! – x7
/ 7! + ...
6) Kosinüs hesaplayan bir metot olsun
Cos x = 1 – x2
/2! + x4
/4! – xN
/N! + …
7) Bir Acı nesnesinin hesapladığı Sin ve Cos ile
Math sınıfının hesapladıklarını karşılaştırarak
yaptığınızı denetleyin.
107. Direnc (1)
Direnc isimli bir sınıf yazın.
Constructor, ohm cinsinden direnç yazılarak bir direnç nesnesi kursun.
Paralel adlı bir metot, iki direnç paralel bağlandığında sonucu versin.
Seri adlı bir metot, iki direnç seri bağlandığında sonucu versin.
Seri: R = R1
+ R2
(1)
Paralel: 1/R = 1/ R1
+ 1/R2
(2)
veya R = (R1
R2
)/(R1
+ R2
) (2')
İpucu:
(Meselâ) şöyle çalışacak:
.....
Direnc Rezistans1 = new Direnc(15.5);
Direnc Rezistans2 = new Direnc(8.2);
...
real paralelDirenc = Rezistans1.Paralel(Direnc2.R);
real seriDirenc = Rezistans1.Seri(Direnc2.R);
109. Direnc...
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{InitializeComponent();}
private void Seri_Click(object sender, EventArgs e)
{
Direnc D1 = new Direnc(Convert.ToDouble(textBox1.Text));
Direnc D2 = new Direnc(Convert.ToDouble(textBox2.Text));
lblSonuc.Text = "R1 + R2 = " + (D1.Seri(D2.R)).ToString() + " Ohm";
}
private void Paralel_Click(object sender, EventArgs e)
{
Direnc D1 = new Direnc(Convert.ToDouble(textBox1.Text));
Direnc D2 = new Direnc(Convert.ToDouble(textBox2.Text));
lblSonuc.Text = "R1 // R2 = " + (D1.Paralel(D2.R)).ToString() + " Ohm";
}
}
110. public class Direnc
{
double r;
public double R
{
get
{
return r;
}
set
{
r = value;
}
}
public Direnc(double r)
{
this.r = r;
}
public double Seri(double DigerR)
{
return (r + DigerR);
}
public double Paralel(double DigerR)
{
return (r * DigerR / (r + DigerR));
}
}
111. Gun sınıfı
Nesne, haftanın kaçıncı günü olduğu
belirtilerek kurulacaktır: “Pazartesi”= 0, “Salı”=1 gibi.
Gun sınıfının şu üç metodu olacaktır:
Sayiya(), günün kaçıncı gün olduğunu sayıyla verecektir.
“Pazartesi” ise 0, Salı ise 1 gibi... 0’dan başlayarak.
Yaziya(int birsayı), günün ismini verecektir.
Topla(int kacgun), kacgün sonra hangi gün olduğunu
yazıyla verecektir.
113. public class Gun
{
int kacincigun;
public int KacinciGun
{
get
{
return kacincigun;
}
}
public Gun(int kacincigun)
{
this.kacincigun = kacincigun;
}
}
115. public int Sayiya(string gunismi)
{
int hangiGun;
switch (gunismi)
{
case "Pazartesi":
hangiGun = 0;
break;
case "Salı":
hangiGun = 1;
break;
case "Çarşamba":
hangiGun = 2;
break;
case "Perşembe":
hangiGun = 3;
break;
case "Cuma":
hangiGun = 4;
break;
case "Cumartesi":
hangiGun = 5;
break;
case "Pazar":
hangiGun = 6;
break;
default:
hangiGun = -1;
break;
}
return hangiGun;
}
116. public string Yaziya(int ggun)
{
string strGun;
switch (ggun)
{
case 0:
strGun = "Pazartesi";
break;
case 1:
strGun = "Salı";
break;
case 2:
strGun = "Çarşamba";
break;
case 3:
strGun = "Perşembe";
break;
case 4:
strGun = "Cuma";
break;
case 5:
strGun =
"Cumartesi";
break;
case 6:
strGun = "Pazar";
break;
default:
strGun = "Yok
böyle gün";
break;
}
return strGun;
}
117. Ay sınıfını laboratuarda yapınız
Tıpkı gün gibi
Aylar 0- 11 arasında kodlanıyor
Sayiya ve Yaziya metotları var
Topla metodu var
118. Aci
Gecen hafta yazdığınız Aci sınıfına iki metot veya
property ekleyin:
Radyana(double derece)
Dereceye(double radyan)
---
Aci BirAci = new Aci(45.0);
---
BirAci.Derece(); //Bunun değeri 45.0 olsun
BirAci.Radyan(); // Bunun değeri π/4 olsun.
Nasıl yapacağınızı bilmediğim için parametreleri çeşitli
yazdım...
119. Hesap Makinesi
İlk derslerde yazdığınız hesap makinesi sınıfına üst alma
özelliğini ekleyin. Öyle ki makine gerçek sayılarla
toplama, çıkarma, çarpma, bölme yapmanın yanı sıra, bir
gerçek sayını bir tam sayı üstünü de alsın. Yazacağınız
program XY
şeklinde X’in Y’inci kuvvetini alacaktır. Y,
tam sayıdır.
Üst alma metodunda (adı Ust olsun), girilen Y sayısı tam
sayı değilse, tam sayıya yuvarlanacaktır. Pozitif değilse
de işlemi doğru yapacaktır.
120. Üst alma
public double Ust(double X, int Y){
double sonuc = 1.0
if(Y > 0){
for(int i = 0; i < Y; i++){
sonuc *= X;
}
else{
for(int i = 0; i > Y; i--){
sonuc /= X;
}
return sonuc;
}
121. Ödev Uzaktaki bir cismin bize uzaklığını ölçmek
için kullanılan ve temelde iki dürbünden
oluşan mesafe tayin cihazı (telemetre)
yandaki şekilde şemayla gösterilmiştir.
Telemetrenin iki gözü arasındaki uzaklık S,
D uzaklığına bakarken dürbünün yaptığı açı
B ise
D = S/2 tgB
bağıntısı ile uzaklık hesaplanır. (D / (S/2)
nin, B açısının tanjantıdırBu telemetrenin
firmwareinde kullanılacak programı
yazacaksınız.
Bir telemetre nesnesi, s değeri belirtilerek
kurulur.
122. Telemetre sınıfı
Kullanan program (Console veya Windows programı- her
ikisini de yazınız.) Açı hatalıysa:
Aci 0’dan kucuk ve 90 dereceden buyuk olamaz. Siz
95.00000 girdiniz.
gibi bir mesaj verecektir.
Açı doğruysa
Mesafe 2347.23 santimdir
gibi sonuç yazılacaktır.
123. Telemetre
Mesafe(double aci) metodu, derece cinsinden açıyı alıp mesafeyi
verir. Açı 90 veya daha büyük, 0 veya daha küçükse Mesafe -1.
değerini verir. Kullanan program bundan faydalanarak hata mesajı
gönderir:
Metot önce açının 0 derece ile 90 derece arasında bulunduğunu
kontrol edecek, açı negatif veya 90’a eşit veya 90’dan büyükse
-1.0 verecektir. Açı doğru girilmişse
D = S/2 tg(B * 0.0174533)
tg için Math sınıfındaki fonksiyonu veya geçen hafta yazdığınız Aci
sınıfını kullanın.
124.
125. public partial class TeleForm : Form
{
public TeleForm()
{
InitializeComponent();
}
private void btnMesafeHesapla_Click(object sender,
EventArgs e) {---}
}
public class Telemetre {---}
public class Aci {---}
126. public class Telemetre
{
double s;
public Telemetre(double s)
{
this.s = s;
}
public double Mesafe(double dblAci){
if(dblAci <= 0.0 || dblAci >= 90.0)return -1.0;
Aci aciTele = new Aci(dblAci);
return( (s/2.0)* aciTele.Tanjant());
}
}
127. Aci sınıfına ek metot: Tanjant()
public class Aci
{
double radyan;
public Aci(double Derece) {---}
public double Tanjant()
{
return this.Sinus() / this.Cosinus();
}
public double Sinus() {---}
public double Cosinus() {---}
}
128. private void btnMesafeHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (tbGozUzakligi.Text = = "")
{
MessageBox.Show("Göz uzaklığını gir!");
return;
}
if (tbAci.Text = = "")
{
MessageBox.Show("Açıyı gir!");
return;
}
Telemetre objTelemetre = new Telemetre(Convert.ToDouble(tbGozUzakligi.Text))
double Uzaklik = objTelemetre.Mesafe(Convert.ToDouble(tbAci.Text));
if (Uzaklik < 0)
{
MessageBox.Show("Açı sıfırdan büyük ve doksandan küçük olmalı!");
return;
}
lblSonuc.Text = "Cismin uzaklığı " + Uzaklik.ToString() + "cm dir.";
}
135. Array
type [] array_identifier = new type[];
string [] Gunler = new string[7];
Gunler[0] = “Pazartesi”;
Gunler[1] = “Salı”;
Gunler[3] = “Çarşamba”
- - -
veya
string[] Gunler = {“Pazartesi”, “Salı”, “Çarşamba”,
“Perşembe”, “Cuma”, “Cumartesi”};
136. Array
Avantajlar:
Kolay (her programlama dilinde var)
Hızlı
Üyenin tipini siz belirliyorsunuz
Dezavantajlar
Boyu sabit
Araya üye sokmak zor
137. Gun sınıfında günleri array yapsaydık...
string[] Gunler = {“Pazartesi”, “Salı”, “Çarşamba”,
“Perşembe”, “Cuma”, “Cumartesi”};
public string Yaziya(int ggun)
{
return Gunler[ggun];
}
public int Sayiya(tring gunismi)
{
return Gunler.IndexOf(gunismi);
}
139. Arraylist
ArrayList identifier = new ArrayList();
ArrayList gunler = new ArrayList();
Peki boyu belli değil...
gunler.Add(“Pazartesi”);
gunler.Add(“Salı”);
gunler[0].ToString() >>> “Pazartesi” verir.
140. Arraylist
ArrayList gunler = new ArrayList();
İşe yarayan bazı özellik (property) ve metotlar:
gunler.Count >>>> 7 verir (bütün günler girilmişse)
gunler.Clear();
gunler.RemoveAt(1);
gunler.Reverse();
gunler.Sort();
gunler.Remove(“Çarşamba”);
141. ArrayList
foreach ile çalışır.
Her türlü nesneyi taşır
Avantajlar:
Otomatik boy
Üye sokup çıkarmak çok kolay
Kolay kullanış
Dezavantaj
Yavaş
142. Hashtable
ArrayList gibi... Fakat indeks yerine nesne var.
(Kullanımda nesne genellikle string)
Hashtable Ulke = new Hashtable(),
Ulke[“tr”] = “Türkiye”;
Ulke[“de”] = “Almanya”;
Ulke[“to”] = “Tonga”;
veya
Ulke.Add(“tr”, “Türkiye”);
Ulke.Add(“de”, “Almanya”);
-- -- --
143. Hashtable
Bir üyeye ulaşmak için:
string hangiUlke = Ulke[“tr”];
hangiUlke’nin içinde “Türkiye” vardır.
foreach kullanımı:
foreach(DictionaryEntry ulkeler in Ulke){
----
}
145. SortedList
ArrayList gibi, fakat eleman eklendikçe
otomatik olarak sıraya sokuyor.
Hashtable gibi, fakat sıraya sokamama
problemi yok
Meselâ: Öğrenci isimlerini otomatik sıraya
sokarak bir öğrenci koleksiyonu yaratabilir.
Kelime- açıklama ikilisi ile sözlük yaratabilir...
146. Laboratuvar ve ödev
Öğrenci sınıfı yazın. Numara, İsim, Not özellikleri
olsun
Sınıf sınıfı yazın. İçinde uygun dizi çeşitleriye
öğrenci nesnelerini taşısın.
Sınıf nesnelerinin ortalama hesaplayacak bir metodu
olsun. Ortalam hesabında foreach kullansın.
Kullanıcı ara yüzü numaraya veya isme göre
(istenirse birine, istenirse diğerine göre), numara,
isim, notu versin. Sınıf ortalaması da görünsün.
Temel dizi, ArrayList, HashTable ve SortedList
kullanarak ayrı ayrı yapın.
148. public class Ogrenci {
int numarasi;
string ismi;
Single notu = -1.0F;
public Single Notu{
get{
return notu;
}
}
public Ogrenci(int numarasi, string ismi) {
this.numarasi = numarasi;
this.ismi = ismi;
}
public void Notver(Single notu) {
this.notu = notu;
}
}
Sınıf- öğrenci
149. Sınıf- öğrenci public class Sinif {
int ogrenciSayisi = 0;
public int OgrenciSayisi
{
get
{
return ogrenciSayisi;
}
}
ArrayList ogrenciler;
public ArrayList Ogrenciler{
get
{
return ogrenciler;
}
}
public Sinif(){
ogrenciler = new ArrayList();
}
150. Sınıf- öğrenci
public void Kayit(int numarasi, string ismi,Single notu) {
Ogrenci birOgrenci = new Ogrenci(numarasi, ismi);
ogrenciler.Add(birOgrenci);
birOgrenci.Notver(notu);
ogrenciSayisi++;
}
public Single Ortalama() {
Single ortalama = 0.0F;
int kacnot = 0;
foreach (Ogrenci ogr in ogrenciler)
{
if (ogr.Notu < 0.0F) continue;
ortalama += ogr.Notu;
kacnot++;
}
return ortalama / kacnot;
}
152. Asal sayılar
private void btBul_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (tbIlkSayi.Text == "" || tbSonSayi.Text == "")
{
MessageBox.Show("İlk ve son sayiları girmelisiniz");
return;
}
int ilk = Convert.ToInt32(tbIlkSayi.Text);
int son = Convert.ToInt32(tbSonSayi.Text);
if (son <= ilk)
{
MessageBox.Show("Son sayı ilkinden büyük olmalı!");
return;
}
153. Asal sayılar
AsalSayi asalSayilar = new AsalSayi();
ArrayList sayilar = asalSayilar.Asallar(ilk, son);
lblAsalSayilar.Text = "";
if (sayilar.Count == 0)
{
lblAsalSayilar.Text = "Bu aralıkta asal sayi yok.";
return;
}
foreach (int asayi in sayilar)
{
lblAsalSayilar.Text += asayi.ToString() + "n";
}
} // Form’un btBul_Click metodunun sonu
154. public ArrayList Asallar(int ilksayi, int
sonsayi)
{
for (int i = ilksayi; i <= sonsayi; i++)
{
bool asal = true;
for (int j = 2; j < i; j++)
{
if (i / j * j == i)
{
asal = false;
break;
}
}
if (asal) sayilar.Add(i);
}
return sayilar;
}
} // AsalSayi sınıfının sonu
Asal sayılar
public class AsalSayi
{
ArrayList sayilar;
public AsalSayi()
{
sayilar = new ArrayList();
}
public int KacTane
{
get
{
return sayilar.Count;
}
}
155. Gerçek problemler: 2) En küçük kareler metodu
Fiyat 160 180 200 220 240 260 280
Satış 126 103 82 75 82 40 20
156. …en küçük kareler
Yapılması gereken: Kavuniçi parçaların toplamını
minimize etmek!
Toplamını?...
Mutlak değerlerinin toplamını veya karelerinin
toplamını.
157. …en küçük kareler
Eğrinin denklemi y = ax + b ise farkların karelerinin
toplamını en küçük yapacak şekilde a ve b ayarlanmalı.
Her xi değeri için fark2
= (a xi+ b – yi)2
Fark karelerinin toplamı = Σi(a xi+ b – yi)2
En küçük yapmak demek, a ve b’ye göre türev alıp sıfıra
eşitlemektir…
158. …en küçük kareler
Fark karelerinin toplamı = Σi(a xi+ b – yi)2
En küçük yapmak demek, a ve b’ye göre türev alıp
sıfıra eşitlemektir…
a’ya göre: 2 Σixi(a xi+ b – yi) = 0
düzenlersek: a Σixi
2
+ b Σixi – Σixiyi = 0
b’ye göre: 2 Σi(a xi+ b – yi) = 0
düzenlersek: a Σi xi+ n b – Σiyi = 0
159. …en küçük kareler
a Σixi
2
+ b Σixi = Σixiyi
a Σi xi+ b n = Σiyi
İki bilinmeyen için iki denklem!
Toplamlara isim verelim… Kolay olsun:
X2 = Σixi
2
X =Σixi XY = Σixiyi Y = Σiyi
D = X2 * n – X*X
a = (XY * n – X * Y) / D
161. …en küçük kareler
public class VeriNoktasi {
float x;
public float X{
get {
return x;
}
}
float y;
public float Y{
get {
return y;
}
}
public VeriNoktasi(float x, float y)
{
this.x = x;
this.y = y;
}
}
public class Veriler {
int verisayisi = 0;
public int VeriSayisi
{
get {
return verisayisi;
}
}
VeriNoktasi[] xvey = new VeriNoktasi[100];
public VeriNoktasi[] XveY {
get {
return xvey;
}
}
public void Ekle(VeriNoktasi Nokta) {
XveY[verisayisi] = Nokta;
verisayisi++;
}
}
162. …en küçük kareler
public class EnKucuk {
Veriler veri;
float x, y, x2, xy;
float a, b;
public float ASonuc {
get {
return a;
}
}
public float BSonuc {
get {
return b;
}
}
public EnKucuk(Veriler veri) {
this.veri = veri;
}
public void Hesapla() {
x = 0.0f; y = 0.0f; x2 = 0.0f; xy = 0.0f;
float iks; float ye;
float d;
for (int i = 0; i < veri.VeriSayisi; i++)
{
iks = veri.XveY[i].X;
ye = veri.XveY[i].Y;
x += iks;
y += ye;
x2 += iks * iks;
xy += iks * ye;
}
d = x2 * veri.VeriSayisi - x*x;
a = (xy * veri.VeriSayisi - x * y) / d;
b = (x2 * y - x * xy) / d;
}
}
}
163. …en küçük kareler
namespace EnKucukKareler {
public partial class Form1 : Form {
Veriler verilistesi;
public Form1() {
InitializeComponent();
verilistesi = new Veriler();
}
private void btKaydet_Click(object sender, EventArgs e)
{
float x = Convert.ToSingle(tbX.Text);
float y = Convert.ToSingle(tbY.Text);
VeriNoktasi nokta = new VeriNoktasi(x, y);
verilistesi.Ekle(nokta);
tbX.Text = ""; tbY.Text = "";
}
164. …en küçük kareler
private void btHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
EnKucuk uydur = new EnKucuk(verilistesi);
uydur.Hesapla();
lblSonuc.Text = "Verilere bir doğru uyduruldu.n";
lblSonuc.Text += "Doğrunun denklemi şöyle:n";
lblSonuc.Text += (uydur.ASonuc).ToString() + " X + ";
lblSonuc.Text += (uydur.BSonuc).ToString();
}
} //Form sınıfının sonu
165. İntegral
s
----------
X0 X1 X2 XNXN-1
Y0
Y1
Y2
YN-1
YN
İntegral = - 0.5 (Y0 + YN) +
S ∑ Yi
Yi ler her Xi noktasında
fonksiyonun değeridir.
S = (YN- Y0) / N ile bulunur.
Y fonksiyonunun şekilde gösterilen aralıkta sayısal integralini
almak için, şekilde gösterilen yamukların alanları toplanır.
Yamukların yükseklikler birbirine eşit ve S'dir.
166. İntegral
namespace Tamami {
public partial class Form1 : Form
{
public Form1()
{
InitializeComponent();
}
private void btHesapla_Click(object sender, EventArgs e)
{
double birinci = Convert.ToDouble(tbIlk.Text);
double ikinci = Convert.ToDouble(tbSon.Text);
int yamukS = Convert.ToInt32(tbKac.Text);
Tamami integral = new Tamami(birinci, ikinci, yamukS);
double sonuc = integral.Topla();
lblSonuc.Text = sonuc.ToString();
}
167. İntegral
public class Tamami
{
double ilkdeger; double sondeger; int kacabol;
public Tamami(double ilkdeger, double sondeger, int kacabol)
{
this.ilkdeger = ilkdeger;
this.sondeger = sondeger;
this.kacabol = kacabol;
}
}
168. İntegral
public double Topla() {
// İntegral = - 0.5 (Y0 + YN) + S ∑ Yi
double S = (sondeger - ilkdeger) / (double)kacabol;
double integral = 0.0;
double x = 0.0;
for(int i = 0; i < kacabol; i++) {
x += S;
integral += Fun(x);
}
integral *= S;
integral += -0.5 * (Fun(ilkdeger) + Fun(sondeger));
return integral;
}
public double Fun(double x)
{
return Math.Sin(x);
}
}
169. Format
Yazmada ve okumada sayının, tarihin, diğer
yazılanların şeklini yönetemiyorduk.
Sayı formatları
Tarih formatları
Kültür
170. Sayı formatları
c veya C ---- para
f veya F ----- tam sayı
d veya D ---- ondalık sayı
x veya X ---- heksadesimal sayı
e veya E ----- bilimsel (üstel)
Her birinin sonuna kaç rakam hassasiyet istediğinizi
bildiren bir sayı koyabilirsiniz: F10, D5 gibi.
Kendi tasarladığınız formatlar
171. Tarih formatları
DateTime, zamanı, 1 Ocak 1900’den bu yana geçen
milisaniye sayısını tam sayı olarak tutar.
Y2K kıyamet korkusu
d ---- 30.04.2007
D --- 30 Nisan 2007 14:33:44
M --- 30 Nisan
t ---- 14:33
T --- 14:33:44
F --- 30 Nisan 2007 14:33:44
177. ... ve Kültür
İki sembol: xx - XX
tr - TR
en - US
ru - RU
ar - SA
İki assembly gerekiyor:
using System.Globalization
using System.Threading
179. Okur yazarlık
Niçin okuma ve yazma öğrenmeliyiz?
Okuma, yazmaya bakış:
bit akışı byte akışı karakter akışı kayıt (satır) dosya
bit stream byte stream character str record(line) file
01001101001 23 A4 C2 4F N e h a Ne haber? Haber.doc
Alt seviye Üst seviye
Bodruma gider
182. File sınıfı
private void btDosyaYarat_Click(object sender, EventArgs e) {
if (tbDosyaIsmi.Text == "")
{
lblSonuc.Text = "Dosya ismi yok!";
return;
}
if(File.Exists(tbDosyaIsmi.Text))
{
lblSonuc.Text = tbDosyaIsmi.Text + " dosyası zaten var.";
return;
}
File.Create(tbDosyaIsmi.Text);
lblSonuc.Text = tbDosyaIsmi.Text + " içine yazmaya hazır.";
}
183. Okuma ve yazma
private void btKaydet_Click(object sender, EventArgs e)
{
if (tbDosyaIsmi.Text == "")
{
lblSonuc.Text = "Hangi dosyaya yazacağım?";
}
File.AppendAllText(tbDosyaIsmi.Text, tbYaziKutusu.Text);
lblMetin.Text = "Yazı başarıyla kaydedildi. Baaak: nn"
+ File.ReadAllText(tbDosyaIsmi.Text);
}
184. Alan (Field)
Veri tabanları ile konuşma
Veri tabanı?
İlişkili Veri Tabanı
Relational Data Base
Tablo(lar)
Tarih Başlık Konu1 Konu2 Metin
07.05.2007 İbo Yozgat’ta
konser veriyor
Sosyete Müzik Önümüzdeki Cumartesi
İbrahim Tatlıses Yozgat’ta
iki saatlik bir konser
verecek
Kayıt
Kayıt
Kayıt
Kayıt
187. public class Haber
{
static string VeriTabani = "Provider=Microsoft.Jet.OleDb.4.0;"
+ " Data Source= " + @".Haberler.mdb";
string baslik;
public string Baslik
{
get
{
return baslik;
}
}
string konu;
public string Konu
{
get
{
return konu;
}
}
188. string metin;
public string Metin
{
get
{
return metin;
}
}
string resim;
public string Resim
{
get
{
return resim;
}
}
189. public Haber(string konu) {
this.konu = konu;
OleDbConnection objBaglanti = new OleDbConnection(VeriTabani);
string strSQLSoru = "SELECT * FROM NeOldu WHERE Konu = '“
+ konu + "'" ;
OleDbCommand objKomut = new OleDbCommand(strSQLSoru,
objBaglanti);
objBaglanti.Open();
OleDbDataReader objVeriOkuyucu = objKomut.ExecuteReader();
objVeriOkuyucu.Read();
baslik = objVeriOkuyucu["Baslik"].ToString();
metin = objVeriOkuyucu["Metin"].ToString();
resim = objVeriOkuyucu["Resim"].ToString();
objVeriOkuyucu.Close();
objBaglanti.Close();
}
192. Web
Sunucu (Apache, IIS, vs.)
Client
Browser
(IE, Firefox,
Opera, vs.)
Internet
Talep
(Request)
Talep
(Request)
Cevap(Response)
Cevap (Response)
Http Request
Http Response
Sunucu ile tarayıcının konuştuğu dil:
HTML: Hyper Text Mark-up Language
193. Web sayfası
<html >
<head >
<title>
Buraya başlık girer
</title>
</head>
<body>
Buraya gövde girer
</body>
</html>
<h1> </h1>
194. ASP.Net Web sayfası
<%@ Page Language="C#" AutoEventWireup="true"
CodeFile="Default.aspx.cs" Inherits="_Default" %>
<head runat="server">
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" />
<title>Buraya başlık girer</title>
</head>
<body>
<form id="form1" runat="server">
Buraya gövde girer
</form>
</body>
</html>