เป็นส่วนหนึึ่งของรายวิชา KAMG301 RISK MANAGEMENT นำเสนออาจารย์ ดร.ชนิดาภา ดีสุขอนันต์

1. การจัดการความ
เสี่ยง
ด้านภัยพิบัติใน จ.KAMG301 RISK MANAGEMENT
นำเสนอ ดร.ชนิดำภำ ดีสุขอนันต์

2. “แผ่นดินไหว”
ที่จังหวัดกาญจนบุรี
เหตุการณ์สมมติ

3. 1. สภาพแวดล้อมภายในองค์กร (Internal Environment)
เป็นกำรกำหนดกรอบบริหำรควำมเสี่ยงเรำจึงจำเป็นต้องรู้ว่ำ แผ่นดินไหวเกิดจำกอะไร
และมีผลกระทบอย่ำงไรในแต่ละครั้งที่เกิดแผ่นดินไหว
สำเหตุกำรเกิดแผ่นดินไหวนั้น มี 2 สำเหตุใหญ่ ได้แก่
1. กำรกระทำของมนุษย์ อำทิ กำรทดลองระเบิดปรมำณู กำรกักเก็บน้ำในเขื่อน และแรงระเบิดจำก
กำรทำเหมืองแร่ เป็นต้น
2. กำรเกิดขึ้นโดยธรรมชำติ อันเนื่องมำจำกกำรเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก

4. 2. การกาหนดวัตถุประสงค์(Objective Setting)
ให้มีควำมสอดคล้องกับกลยุทธ์และควำมเสี่ยงที่องค์กรยอมรับได้ เพื่อวำงเป้ำหมำยใน
กำรบริหำรควำมเสี่ยงขององค์กรได้อย่ำงชัดเจนและเหมำะสม
แผ่นดินไหวเป็นเหตุกำรณ์ที่สร้ำงควำมเสียหำยให้กับสิ่งก่อสร้ำงพร้อมกับทรัพย์สินเป็น
จำนวนมำก เนื่องจำกเป็นเหตุที่ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยนัก ดังนั้นหลำยคนจึงไม่ได้มีกำรป้องกันหรือเตรียมตัว
มำก่อนล่วงหน้ำ โดยเฉพำะกำรปกป้องทรัพย์สิน อย่ำงเช่น บ้ำน และอสังหำริมทรัพย์ ที่ต้องเผชิญกับ
ควำมเสียหำยจำกแผ่นดินไหวโดยตรง

5. 3. การบ่งชี้เหตุการณ์ (Event Identification)
เป็นกำรรวบรวมเหตุกำรณ์ที่อำจเกิดขึ้นกับหน่วยงำน ทั้งนี้เพื่อทำควำมเข้ำใจต่อเหตุกำรณ์
และสถำนกำรณ์นั้น เพื่อให้ผู้บริหำรสำมำรถพิจำรณำกำหนดแนวทำงและนโยบำยในกำรจัดกำรกับควำม
เสี่ยงที่อำจจะเกิดขึ้นได้เป็นอย่ำงดี
เมื่อเกิดแผ่นดินไหวทำให้บ้ำนเรือนและอำคำรเสียหำย ทำให้ถนนถูกตัดขำด ดินถล่ม เขื่อน
แตกทำให้น้ำท่วม ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ ในด้ำนกำรเกษตร เช่น น้ำท่วมนำข้ำว พืชไร่ พืชสวน และอำจ
เกิดโรคระบำดในฟำร์มเลี้ยงสัตว์ ด้ำนกำรศึกษำ ทำให้โรงเรียน มหำวิทยำลัยต้องหยุดกำรเรียนกำรสอน

6. 4. การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment)
กำรประเมินควำมเสี่ยงเป็นกำรจำแนกและพิจำรณำจัดลำดับควำมสำคัญของควำมเสี่ยงที่มีอยู่
กำรสังเกตพฤติกรรมของสัตว์หลำยชนิดที่มีกำรรับรู้ถึงภัยก่อนเกิดแผ่นดินไหว
• แมลงสำบจำนวนมำกวิ่งเพ่นพ่ำน
• สุนัข เป็ด ไก่ หมู นก ตื่นตกใจ
• มด หนู งู วิ่งออกมำจำกรู
• ปลำ กระโดดขึ้นจำกผิวน้ำ ฯลฯ
รวมถึงกำรสังเกตปรำกฏกำรณ์ธรรมชำติต่ำงๆ เช่น น้ำขุ่นขึ้น มีกำรหมุนวนของน้ำ ระดับน้ำเปลี่ยนแปลง มี
ฟองอำกำศในน้ำ

7. 5. การตอบสนองความเสี่ยง (Risk Response)
เป็นกำรดำเนินกำรหลังจำกที่องค์กรสำมำรถบ่งชี้ควำมเสี่ยงขององค์กร และประเมิน
ควำมสำคัญของควำมเสี่ยงแล้ว โดยจะต้องนำควำมเสี่ยงไปดำเนินกำรตอบสนองด้วยวิธีกำรที่เหมำะสม เพื่อ
ลดควำมสูญเสียหรือโอกำสที่จะเกิดผลกระทบให้อยู่ในระดับที่องค์กรยอมรับได้
กำรปฏิบัติและกำรป้องกัน ก่อนกำรเกิดแผ่นดินไหว
1. ควรมีไฟฉำยพร้อมถ่ำนไฟฉำย และกระเป๋ ำยำเตรียมไว้ในบ้ำน และให้ทุกคนทรำบว่ำอยู่ที่ไหน
2. ศึกษำกำรปฐมพยำบำลเบื้องต้น
3. ควรมีเครื่องมือดับเพลิงไว้ในบ้ำน เช่น เครื่องดับเพลิง ถุงทรำย เป็นต้น
4. ควรทรำบตำแหน่งของวำล์วปิดน้ำ วำล์วปิดก๊ำซ สะพำนไฟฟ้ำ สำหรับตัดกระแสไฟฟ้ำ
5. อย่ำวำงสิ่งของหนักบนชั้น หรือหิ้งสูง ๆ เมื่อแผ่นดินไหวอำจตกลงมำเป็นอันตรำยได้
6. ผูกเครื่องใช้หนัก ๆ ให้แน่นกับพื้นผนังบ้ำน
7. ควรมีกำรวำงแผนเรื่องจุดนัดหมำย ในกรณีที่ต้องพลัดพรำกจำกกัน เพื่อมำรวมกันอีกครั้ง ในภำยหลัง
8. สร้ำงอำคำรบ้ำนเรือนให้เป็นไปตำมกฎเกณฑ์ที่กำหนด สำหรับพื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหว

8. 6. กิจกรรมการควบคุม (Control Activities)
กำรกำหนดกิจกรรมและกำรปฏิบัติต่ำงๆ ที่กระทำเพื่อลดควำมเสี่ยง และทำให้กำร
ดำเนินงำนบรรลุตำมวัตถุประสงค์และเป้ำหมำยขององค์กร
เพื่อลดภัยพิบัติจำกแผ่นดินไหว ควรมีกำรป้องกันดังต่อไปนี้
1. จัดทำแผนป้องกัน
2. กำหนดมำตรกำรทำงกฎหมำย ควบคุมกำรก่อสร้ำงอำคำรต่ำงๆ
3. จัดทำประกันชีวิตและประกันวินำศภัยให้แก่ประชำชนที่อำศัยอยู่ในบริเวณเสี่ยง
4. จัดตั้งสถำนีตรวจแผ่นดินไหวขึ้นตำมบริเวณต่ำงๆ ให้ครอบคลุมทั่วประเทศ
5. ควรจัดหน่วยงำนรับผิดชอบในกำรช่วยเหลือและประสำนกำรปฏิบัติงำน

9. 7. สารสนเทศและการสื่อสาร
(Information and Communication)
องค์กรจะต้องมีระบบสำรสนเทศและกำรติดต่อสื่อสำรที่มีประสิทธิภำพ เพรำะเป็นพื้นฐำนสำคัญที่จะนำไป
พิจำรณำดำเนินกำรบริหำรควำมเสี่ยงให้เป็นไปตำมกรอบ
ใช้เทคโลโลยีสำรสนเทศในกำรประชำสัมพันธ์และให้ควำมรู้ประชำชนในเรื่องแผ่นดินไหว และสัญญำณก่อน
เกิดแผ่นดินไหว เพื่อเตรียมตัวให้พร้อมรับมือกับเหตุกำรณ์นี้เช่น Facebook, กำรทำ Line Official, สื่อ
สำรสนเทศหรือโททัศน์ต่ำงๆ

10. 8. การติดตามประเมินผล (Monitoring)
องค์กรจะต้องมีกำรติดตำมผล เพื่อให้ทรำบถึงผลกำรดำเนินกำรว่ำมีควำมเหมำะสมและ
สำมำรถจัดกำรควำมเสี่ยงได้อย่ำงมีประสิทธิภำพหรือไม่
ติดตำมผลว่ำประชำชนได้มีควำมรู้ในเรื่องแผ่นดินไหวและเตรียมตัวพร้อมรับมือกับ
เหตุกำรณ์มำกน้อยแค่ไหน เช่น กำรเตรียมเครื่องอุปโภคบริโภคก่อนที่จะเกิดภัยพิบัติ