Het magazine: Bouwen en Monumenten schrijft over de Stadstimmertuin.

1. 166 BOUWEN AAN MONUMENTEN
AMSTERDAM | Stadstimmertuinen
“GESCHIKT GEMAAKT VOOR
DE KOMENDE TIEN JAAR”
De voormalige stadsdrukkerij van Amsterdam wordt getransformeerd tot
vergadercentrum met (flexibele) kantoorplekken. De structuur van het uit
1915 stammende pand blijft grotendeels intact, aan de buitenzijde wordt
de gevelbegroeiing teruggebracht.
Zoals wel vaker is de tijdsdruk een uitdaging, vertellen projectleider Joep
Witkamp en uitvoerder Pieter Kaiser van aannemer Van der Leij Bouw. “Ze-
ker nadat de beoogde installateur failliet ging. De opleverdatum van begin
april wordt daardoor wat opgerekt.”
Het aannemersbedrijf begon in september vorig jaar met de werkzaamheden
in een gebouw dat, na enkele jaren leegstand, in een eerder stadium al was
gestript. Naast het afstemmen van het pand op de nieuwe functie – er zijn
onder meer enkele doorbraken gerealiseerd – worden er tevens herstelwerk-
zaamheden uitgevoerd. Zoals aan de trappenhuizen, die hun oorspronkelijke
karakter behouden, zegt Joep Witkamp. “Die zijn betegeld in een dubbel
dambordpatroon. Daarvoor zijn de oude tegels gebruikt. Op andere plek-
ken worden eveneens authentieke elementen bewaard, zoals een gietijzeren
trap en een daklicht, maar minder zichtbaar – ze hebben geen functie in
het nieuwe interieur.”Ook aan de gevel, beschermd stadsgezicht, worden
herstelwerkzaamheden uitgevoerd, aldus Witkamp. Die krijgt weer de vroe-
gere begroeiing terug. “Het interieur wordt een combinatie van vroegere en
moderne elementen. Weliswaar zijn latere toevoegingen verwijderd, maar de
sporen ervan blijven herkenbaar. Met het oog op het duurzaamheidsprincipe
wordt er her en der gebruik gemaakt van oude materialen.”
Dat geldt onder meer deels voor de installatieonderdelen, maakt Piet Kaijser
duidelijk. “Er komen nieuwe installaties in waarvan de leidingen grotendeels
zichtbaar blijven. Op welke manier dat dient te gebeuren, vraagt op som-
mige plekken om goed overleg.”Die zorgvuldigheid is eveneens nodig bij de
logistieke bouwrouting, zegt hij. “Zo worden er bijvoorbeeld zes verschillende
vloerafwerkingen gebruikt, veelal door elkaar. Dat moeten we steeds goed op
elkaar afstemmen.”Witkamp en Kaiser verwijzen dan naar de vloer op de be-
gane grond. “Die was niet zoals verwacht van beton, maar van magnesiet en

2. 167BOUWEN AAN MONUMENTEN
Van der Leij Bouwprojecten
Postbus 37063
1030 AB AMSTERDAM
(020)-632 33 31
www.vdleij.nl
info@vdleij.nl
Gespecialiseerd in:
 Renovatie
 Onderhoud
 Zorgbouw
AMSTERDAM | Stadstimmertuinen
er zit vocht in. Die is dus niet erg stabiel. Eruit
halen en vervangen door beton is vooralsnog
geen optie gezien de oplevertermijn. Daar
wordt dus nog over nagedacht.”
Architect Wouter Valkenier van Studio
Valkenier bevestigt het uitgangspunt dat in
het interieur de geschiedenis van het gebouw
terug te zien zal zijn. “We zijn heel dicht bij
de ontwerpfilosofie gebleven. Vandaar het
tonen van sporen van vroegere verbouwin-
gen, het gebruik van oude materialen. De
oorspronkelijke structuur is hersteld – je ziet
de indeling ook terug in het gevelbeeld – en
de hoofdingang wordt weer zoals hij ooit
was.”Valkenier is op sommige plekken nog
verder in het verleden gedoken, naar dat van
de stadstimmertuinen die hier vroeger lagen.
“In een van de trappenhuizen was een trap-
detail verwijderd. Dat is vervangen door een
deel van een meerpaal uit de Amsterdamse
haven, een verwijzing naar de vroegere
houtwerf.”
Hij merkt op dat het terugbrengen van de
gevelbegroeiing pas na intensief overleg
werd goedgekeurd. Voor Valkenier is het
niet alleen het terugbrengen van een vroeger
element, inclusief de halfronde hekjes, maar
eveneens een verwijzing naar de duurzame
benadering van het gebouw, dat bijvoor-
beeld een sedumdak krijgt. Tot slot gaat hij
in op de veranderde aanpak van het project.
“Eerste opzet was om de voormalige druk-
kerij als levende maquette te benaderen,
door verschillende partijen en vooral klein-
schalig. Zeg maar co-creatie. Uiteindelijk
GROTE GLASVLAKKEN
MHB leverde ten behoeve van de herinrichting van de voormalige stadsdrukkerij van Amsterdam 21 binnenpuien
en een 3-tal buitenpuien. Het gaat hierbij om het door MHB zelf ontwikkelde SL30 stalen profielsysteem met een
aanzichtbreedte van slechts 30 mm. “We passen dit systeem vanwege de superslanke en lichte uitstraling niet al-
leen bij nieuwbouw maar ook vaak bij renovaties toe”, aldus projectleider Bastian Freye. “Het is ook geschikt als er
vanwege de brandveiligheid sprake is van een indeling in compartimenten.”
Een aantal van de binnenpuien heeft een grote glasvlakte, geeft Freye vervolgens aan. Zo meet de pui bij de vide
5,5 bij 2,5 meter. “Die is tevens doorvalveilig.” Een andere pui meet 5 bij bijna 3 meter. “We hanteren dit soort
maten wel vaker, maar moeten die bijvoorbeeld wel specifiek tes-
ten. Zonder glas zijn ze redelijk instabiel, wat om een zorgvuldige
aanpak bij het monteren vraagt.”
MHB had in het voortraject, zoals zo vaak, een adviserende rol.
“Er ligt dan een basisontwerp dat we in samenspraak met de
architect verder uitwerken tot maatwerk. Dat is bij dit project
ook gebeurd.”
Projectinfo
is er toch gekozen voor een klassiek bestek
en is het budget afgestemd op het uitgangs-
punt dat de markt snel verandert en daar
dus rekening mee moet worden gehouden.
Het gebouw is nu geschikt gemaakt voor de
komende tien jaar. Dan kan er weer sprake
zijn van een andere situatie.” ❚
'We zijn heel dicht bij de ontwerpfilosofie gebleven'