Predavanje na Prof. Dr. Vladimir Trajkovski so naslov: "Dostavuvanje rakopis do spisanie so recenzija" odrzhano na 3. rabotilnica na MZMU na 15.06.2023 na Filozofski fakultet vo Skopje.

1. Доставување ракопис до
списание со рецензија
Проф. д-р Владимир Трајковски
Главен и одговорен уредник на
Journal of Health and Rehabilitation Sciences
https://jhrs.almamater.si
Скопје, 15.06.2023

2. • Дознајте кои списанија би биле најпогодни за
објавување на вашето истражување.
• Користете ја алатката JournalFinder, а потоа
дознајте повеќе за секое списание.
• JournalFinder е овозможен од Elsevier Fingerprint
Engine™.
• Elsevier JournalFinder користи паметна
технологија за пребарување и речник специфичен
за полето на истражување за да ја усогласи
вашата статија со списанијата Elsevier.
https://journalfinder.elsevier.com/
Најдете списание

3. • Можете да испраќате користејќи онлајн систем.
• Можете да пристапите до соодветниот систем за
поднесување преку врската „поднесете го вашиот
труд“ на почетната страница на списанието.
• Следете ги упатствата што ви се дадени.
• Откако ќе го поднесете, вашиот труд ќе биде
разгледан од уредникот и доколку помине
првична проверка, ќе биде испратен на рецензија
од експерти во вашата област.
• Доколку се смета дека е несоодветно за
објавување во списанието, уредникот може треба
да ви укаже на други можни списанија.
Поднесете и ревидирајте

4. 4

5. • Авторот доставува ракопис и тој добива број за
следење.
• Редакцијата врши првична проверка на
квалитетот на ракописот за да се осигура дека
трудот е правилно форматиран.
• Главен уредник одлучува дали ќе го испрати
ракописот на рецензирање, или веднаш ќе го
одбие.
• Доколку одлуката не е испраќање на ракописот
на рецензирање, главниот уредник го контактира
авторот со одлуката.
• Ако главниот уредник одлучи дека трудот е во
надлежност на списанието, трудот ќе им биде
доделен на соработник на уредникот или на
рецензентите.
Процес на уредување (1)

6. • Помошник уредникот избира и доделува
рецензенти.
• Ова може да потрае некое време, зависно од
одзивот и достапноста на избраните
рецензенти.
• Рецензентите имаат рок од 14 дена од приемот
да ги достават своите извештаи.
• Откако ќе се достават потребните извештаи,
соработникот на уредникот ќе донесе
препорака за одлука до Главниот уредник врз
основа на примените коментари.
• Главниот уредник ја донесува конечната одлука.
Процес на уредување (2)

7. Главен уредник
• Ги прегледува сите поднесени трудови дали
се соодветни;
• Доделување на ракописот на уредниците по
секции или рецензентите;
• Го надгледува уредувачкиот процес и
донесува конечна одлука на редакцијата за
ракописите;
• Го објавува бројот.

8. • Уредниците ги охрабруваат авторите да
достават ракописи во целост и имаат за цел да
обезбедат ефикасно време за донесување
одлука, што доколку ракописот се смета за
неприфатлив за списанието, им овозможува на
авторите да ги достават на друго место без
одлагање.
• Сите други прашања пред поднесување треба
да бидат упатени до редакцијата.
Прашања пред поднесување

9. • Трудовите треба да се достават преку системот
за доставување преку интернет на списанието.
• Пред да достават ракопис, авторите се
охрабруваат да ги консултираат и деловите за
Водич за автори и Уредувачки политики на веб-
страницата на списанието за да се осигурат
дека трудот се придржува до барањата за
форматирање и политика - ова ќе помогне да се
овозможи ефикасна обработка на ракописот
откако ќе се добие.
Поднесување

10. Упатство за авторите
https://jhrs.almamater.si/jhrs/about/submissions

11. Барања за форматирање на
ракописи
https://jhrs.almamater.si/index.php/jhrs/information/authors/manuscript
-formatting-requirements/

12. Пример за поднесување
на ракописот
https://jhrs.almamater.si/jhrs/submission/wizard

13. • Преглед на ракопис од некој друг,
освен од уредникот.
• Експертска проценка на статиите
за објавување.
Рецензија: некои дефиниции

14. • Се користат лица со професионална
експертиза за проценка на ракопис.
• Овие експерти се избрани од вработените во
списанието во согласност со потребната
експертиза или се составени од претходно
утврдена група на рецензенти.
• Одлуката за ракописот се заснова на
минимум 2-3 рецензии, а крајната
одговорност за одлуката за ракописот е на
главниот уредник.
• Уредникот исто така рутински ги споделува со
авторот причините за одбиени и коментарите
на рецензентите.
Рецензирани списанија (1)

15. • Оној што има дел од доставени ракописи
оценети од некој друг, освен уредникот на
списанието.
• Референтно списание: не е прецизен термин,
туку повеќе опфаќа континуитет на
оценување на квалитетот контролиран од
врсници, кој ја достигнува својата најстрога
дефиниција со двојно слеп преглед на
врсници од страна на неколку научници кои
работат во областа на истражувањето, и
минимална можност на уредникот да
прескокне јасни одлуки од рецензентите за
тоа кои статии се соодветни за дадено
списание.
Рецензирани списанија (2)

16. • Типично неплатени членови на уредничкиот
одбор, разновиден список на експерти.
• Добро упатен во стручната литература.
• Со сопствени солидни вештини за
истражување.
• Со силен интерес за работата (и време за
извршување).
• Кои како група се од различни географски
региони со различни одговорности
(едукатори, практичари) и разновидни
области на експертиза.
Рецензенти - кои се тие?

17. • Се согласуваат да ги разгледаат ракописите
како што е доделено (во одредена количина
годишно).
• До одреден рок (на пример, 4 недели од
датумот на доделување).
• Одржувајте анонимност (двојно слепа
рецензија).
• Напишете рецензии засновани на упатствата
на списанието.
Рецензенти - што прават тие?

18. Упатства за рецензентите
https://jhrs.almamater.si/jhrs/policies/guidelines

19. • Опсег (соодветност на читателската
публика).
• Содржина (квалитет на пишување,
документација, издржливост на
методологијата на истражување, анализа).
• Организација и презентација (вклучувајќи
илустрации, табели и слики).
• Библиографија (навременост и
покриеност).
• Вредност (корисен придонес за
литературата)
Заеднички критериуми што
треба да се проценат

20. • Темелно се осврнува / одговара на
штотуку споменатите критериуми.
• Обезбедува коментари и за силните и за
слабите страни.
• Се осврнува на проблемите со уредување
и чукање на текстот доколку е потребно
(печатни грешки, интерпункција,
граматика) без да дозволите тоа да ја
„надмине“ рецензијата.
Критериуми за добро
направена рецензија

21. • За да се забрза процесот на рецензија, само
трудовите што се чини дека најверојатно ги
исполнуваат уредничките критериуми се
испраќаат на надворешно разгледување.
• Трудовите за коишто уредниците сметаат
дека се од недоволен општ интерес или на
друг начин се несоодветни, се одбиваат
навремено без надворешна рецензија.
• Ракописите испратени за рецензија на оценки
ги оценуваат барем два независни
рецензенти (често повеќе).
Рецензирање (1)

22. • Во некои списанија авторите се добредојдени
да предложат независни рецензенти да го
оценат нивниот ракопис.
• Сите препораки се разгледуваат, но нивниот
избор на рецензенти е по дискреција на
уредникот.
• По политика, рецензентите не се
идентификуваат за авторите, освен по
барање на рецензентот.
• Штом ќе бидат примени доволен број
рецензии, уредниците потоа донесуваат
одлука врз основа на проценките на
рецензентите:
Рецензирање (2)

23. • Прифати - Ракописот е соодветно да се прифати
како што стои.
• Мала или голема ревизија - Во случаи кога
уредникот ќе утврди дека авторите треба да
бидат во можност да ги решат проблемите на
рецензентите за одредено време, уредникот
може да побара ревидиран ракопис што се
однесува на овие проблеми.
• Ревидираната верзија обично се испраќа на
некои или на сите оригинални рецензенти за
преиспитување.
• Во писмото за одлука ќе се наведе рокот за
прием на ревидираниот ракопис и линкот преку
кој авторот треба да го постави на системот за
доставување преку интернет.
Рецензирање (3)

24. • Кога се доставува ревизија, од авторите се бара
да постават
• (1) писмо за побивање, што укажува точка-по-
точка како се адресирани коментарите од
рецензентите. Ако не се согласувате со која
било од покренатите точки, наведете соодветно
оправдување во вашето писмо.
• (2) Означена верзија на ракописот што ги
потенцира промените направени како одговор
на коментарите на рецензентите со цел да им се
помогне на уредниците и рецензентите.
• (3) „чиста“ (ненагласена) верзија на ракописот.
Рецензирање (4)

25. • Одбијте со опција за повторно испраќање - Во
случаи кога загриженоста на рецензентите е
многу сериозна и се чини веројатно нема да
биде решена во рок од шест месеци, уредникот
нормално ќе го одбие ракописот.
• Доколку уредникот смета дека делото е од
потенцијален интерес за списанието, сепак, тие
можат да изразат интерес да видат идно
повторно поднесување.
• Повторно испратениот ракопис може да се
испрати на оригиналните рецензенти или на
нови рецензенти, според дискреција на
уредникот.
Рецензирање (5)

26. • Доколку авторите решат повторно да ја
достават, ажурираната верзија на ракописот
мора да биде доставена на интернет како нов
ракопис и треба да биде придружена со
мотивационо писмо кое вклучува одговор по
точка на коментарите на рецензентите и
објаснување за тоа како ракописот е сменет.
• Отфрли целосно - Обично врз основа на
специјалистички интерес, недостаток на новина,
недоволно идејно напредување или големи
технички и / или толкувачки проблеми.
Рецензирање (6)

27. • Со цел да се обезбеди правичност во
рецензентскиот процес, се обидуваме да
избегнеме рецензенти кои: имаат неодамнешна
или тековна соработка со авторите, коментираат
нацрти на ракописот, се во директна
конкуренција, имаат историја на спор со
авторите или имаат финансиски интерес за
исходот.
• Бидејќи не е можно уредниците да знаат за сите
можни пристрасности, сепак, ги замолуваме
рецензентите да го свртат нашето внимание на
сè што може да влијае на нивниот извештај,
вклучувајќи ги и комерцијалните интереси и да
одбијат да рецензираат во случаи кога сметаат
дека не можат да бидат објективни.
Конфликт на интереси (1)

28. • Не се смета дека е потребно да се исклучат
рецензентите кои прегледале труд за друго
списание; фактот што две списанија имаат
независно идентификувано одредено лице, како и
квалификувано за рецензент на труд, не ја
намалува валидноста на нејзиното / неговото
мислење.
• Покрај нашите најдобри напори да
идентификуваме кршење на политиката на
објавување или етичко однесување, како што се
плагијаторство или конфликт на интереси на
авторот, рецензентите кои се попознати со оваа
област, најверојатно ќе ги препознаат ваквите
проблеми и треба да ги предупредат уредниците за
какви било потенцијални проблеми во таа смисла.
Конфликт на интереси (2)

29. Етапи на рецензирање

30. • Откако ќе се прифати ракописот и ќе се напише, од
соодветниот автор ќе биде побарано да ја пополни и
да го потпише формуларот за лиценца за
објавување во име на сите автори.
• Непополнување на образецот ќе резултира со
одложување на објавувањето.
• JHRS не бара авторите на оригинални истражувачки
трудови да им доделуваат авторски права на
нивните објавени прилози.
• Авторите му даваат на Alma Mater Europaea-ECM
ексклузивна дозвола за објавување, за возврат тие
можат повторно да ги користат своите трудови во
нивното идно печатено дело.
• Страницата за авторски права на JHRS дава детали
за Creative Commons 4.0 лиценцата.
• Публикацијата е со Отворен пристап.
По прифаќањето

31. • Ракописите објавени според
стандардниот метод на објавување ќе
стојат со плаќање на надомест, барајќи од
читателите да плаќаат за да ја видат
статијата, или преку нивна
институционална или лична претплата
или врз основа на плаќање по преглед.
Стандардна публикација

32. • Откако ќе бидат известени, авторите можат да
посочат дали сакаат да платат опционално
наплата за обработка на трудови (APC) за
нивниот напис да биде отворен пристап на
интернет веднаш по објавувањето.
• Написите за отворен пристап се објавуваат под
лиценца CC BY Creative Commons, што им
овозможува на авторите да ги задржат
авторските права на нивното дело.
• Трошоците за објавување на отворен пристап во
Oncogen се 3.580 евра (плус ДДВ).
Публикација со отворен пристап
(златен отворен пристап) (1)

33. • Ако авторите се одлучат да објавуваат преку отворената рута
за пристап, тогаш соодветниот автор ќе добие инструкции за
комплетирање на лиценца за отворен пристап за објавување
во име на сите автори и ќе биде контактиран за да се
организира плаќање на поврзаната такса за обработка на
трудот.
• Во JHRS не се наплаќаат средства за објавување.
• Забележете дека овој процес мора да заврши пред
објавувањето и ако не го сторите тоа, ќе резултира со
одложување на објавувањето.
• Во врска со плаќањето, забележете дека вообичаените
услови за плаќање се 30 дена од приемот на фактурата.
Неплаќањето на вашата фактура во наведениот кредитен рок
може да резултира со статус повлекување на трудот.
• Вие исто така може да бидете предмет на казни како
ограничувања на вашата способност да објавувате со тој
издавач во иднина, вклучување на нотари за наплата на
долгови од трета страна и правни постапки.
Публикација со отворен пристап
(златен отворен пристап) (2)

34. • Авторите што објавуваат преку патот за
отворен пристап се охрабруваат да го
депонираат финалното објавено PDF во
нивното институционално складиште или кое
било соодветно складиште за предмет при
објавување.
• Авторите треба да обезбедат врска од
депонираната верзија до URL-то на
објавениот напис на веб-страницата на
списанието.
Само-архивирање на трудови
објавени со отворен пристап (1)

35. • Во сите случаи, барањето да се поврзе со веб-
страницата на списанието е дизајнирано за да
се заштити интегритетот и автентичноста на
научниот запис, со објавена онлајн верзија на
веб-страницата на списанието јасно
идентификувана како дефинитивна верзија на
записот.
• На авторите им се препорачува да ги проверат
условите за депонирање на нивните
финансиери за да обезбедат усогласеност.
• Прочитајте ги најчесто поставувани прашања за
усогласеност со правилата за да дознаете за тоа
како авторите можат да обезбедат дека ги
исполнуваат барањата за само-архивирање.
Само-архивирање на трудови
објавени со отворен пристап (2)

36. • Онаму каде што статиите се објавуваат преку
претплата, издавачот ги охрабрува авторите да
ја архивираат авторската прифатена верзија на
нивните статии на нивната лична веб-страница и
/ или во складиштето на нивниот финансиер или
институција, за јавно објавување по ембарго
период од шест месеци по првото објавување.
• Онаму каде што списанијата се објавуваат на
интернет пред печатење, датумот на објавување
на интернет се смета за датум на објавување.
Само-архивирање на трудови
објавени со претплата

37. • Некои издвачи автоматски ги депонираат
статиите со отворен пристап во PubMed Central
(PMC) и Europe PubMed Central (EPMC) при
објавување, ако статијата ги исполнува
упатствата за депонирање на PMC.
• Може да има интервал од неколку недели
помеѓу објавувањето и појавувањето на написот
во PubMed Central и Europe PubMed Central, во
зависност од времето потребно за PubMed
Central да го процесира депозитот и статиите за
PMC да бидат прикажани во Europe PubMed
Централ.
Депонирање на трудовите со ОП
од страна на издавачот

38. Бројот е готов
1. Списанието се публикува кога уредникот ќе ја
зачува табелата за содржина
2. RSS/Atom фидовите автоматски се генерираат.

39. Споделете и промовирајте
• Сега кога вашата статија е објавена, можете
да ја промовирате за да постигнете поголемо
влијание за вашето истражување.
• Споделувањето на истражувања,
достигнувања и амбиции со поширока публика
ве прави повидливи во вашата област.
• Ова ви помага да бидете повеќе цитирани,
овозможувајќи ви да негувате посилна
репутација, да го промовирате вашето
истражување и да продолжите напред во
вашата кариера.

40. Заклучоци
• Треба да се создаде свесност за ОП.
• Потребно е зголемување на бројот на списанија
кои ќе го користат OП во Македонија.
• Со добро дефиниран проток на работа и
функционалност лесна за користење списанијата
со ОП лесно може да се постават на
платформите.
• Колку повеќе и повеќе списанија со ОП има толку
повеќе ќе се зголеми видливоста на
македонските истражувања.
• Уредничката работа е сизифовска работа.

41. 41

42. Contact Editor
+389-2-3116-520 (234)
+389-2-3118-143
editorjhrs@almamater.si
http://jhrs.almamater.si
Journal of Health and Rehabilitation Sciences
@journaljhrs
• http://www.linkedin.com/Journal of Health and Rehabilitation
Sciences