2. MP3 Nedir ?
• MP3, açılımı MPEG-1 Audio Layer III) (Film Uzmanlar Grubu
Ses Katmanı 3) olan sıkıştırılmış ses biçimi ve bu biçimde
kaydedilen seslere verilen ad.
• Fraunhofer-Institute tarafından geliştirlilmiştir.
• Sayısal hale getirilmiş sesler üzerinden insan kulağının
duyamayacağı titreşimlerin silinmesi yöntemine dayanır.
• Günümüzde, taşınabilir müzik çalarlarda ve Internet
üzerinde müzik paylaşımında en çok kullanılan standarttır.
3. Neden MP3?
• Sıkıştırma algoritmaları geliştirilmeden önce bilgisayarlarda
ses örnekleri wav, pcm, voc, au, snd gibi biçimlerde
saklanırdı.
• Bu formatlar sesi depolarken insan kulağının duyamayacağı
ses frekanslarını da depolayarak dosyanın şişmesine yol
açarlar.
4. Neden MP3?
• Bu biçimlerde CD kalitesinde 3-5 dakikalık bir ses kaydının
saklanabilmesi için 50 ila 70 megabayt arasında bir sabit
disk alanı gerekmektedir.
• MP3 kullanarak, 1:24 sıkıştırma oranına kadar ses elde
edilebilir.
• Kayıp veri = daha az depolama alanı
5. Nasıl çalışır ?
• Mp3 kodlamada Kayıplı ses sıkıştırma yöntemi kullanılır.
• insan kulağının algılayamayacağı sesleri ile sıkıştırma
oranını daha da arttıran yöntemdir.
• Kulağımız 0-140 dB arası (20 Hz ile 20KHz) arasında sesi
algılar
6. Nasıl çalışır ?
• Bu yöntemle kodlanmış olan sayısal ses, verilen kayıplar
nedeniyle eski haline (ilk andaki PCM koduna)
döndürülemez. Fakat uygun yöntemle ve uygun oranlarda
sıkıştırma yapılırsa, kayıplı yöntemlerle sıkıştırılmış olan ses
örneği, kayıpsız halini aratmayacak kalitede olabilir.
8. Filtreleme
• İnsan sesi kaydedildikten sonra yüksek frekanslı bileşenleri
atılırsa, ses farklılaşacak ama hala ne söylendiği
anlaşılabilecektir. Ama düşük frekanslı bileşenler atılırsa,
sinyalin asıl kimliği bozulacak ve anlamsız sesler
duyulacaktır.
• Giriş sinyalini alt örneklemli spektral bileşenlere ayrıştırmak
için kullanılır.
• Dekoderdeki filtre bankasıyla birlikte bir analiz / sentez
sistemi oluşturur.
9. Psiko-akustik model
• Sinyal Analiz çok fazlı filtre bankası ile işlenirken, aynı
zaman diliminde sinyale Hızlı Fourier Dönüşümü (FFT) de
uygulanır.
• FFT ile zaman etki alanından frekans etki alanına geçirilen
sinyal daha sonra Psiko-akustik model’e gönderilir. Bu
model, insan kulağının hangi sesleri algılayabileceğini
hangilerini algılayamayacağını belirleyebilen bir yapıdır.
İnsan kulağı duyma eşik değerlerinin dışında kalan sesleri
veya kuvvetli bir ses tarafından maskelenen zayıf sesleri
duyamaz. Bu nedenle bu sesler kodlamaya dâhil edilmezler.
10. Pencereleme
• Psiko-akustik model ile elde edilen bilgiler, MDCT’nin hangi
pencere tipini seçmesi gerektiğine ve bir biçimsiz
(nonuniform) niceleme işleminin frekans çizgilerini ne
şekilde nicelemesi gerektiğine karar vermede yardımcı olur.
Normal (uzun), kısa, başlangıç ve bitiş olmak üzere 4 farklı
pencere tipi vardır.
11. Pencereleme
• Eğer alt bant örnekleri sürekli bir çizgide hareket ediyorsa
normal pencere tipi seçilerek uzamsal çözünürlük
genişletilir. Eğer örnekler süreksiz ise kısa pencere tipi
seçilerek zaman çözünürlüğünü arttırmak için frekans etki
alanındaki alt bant çıktıları bölünür. Bu iki pencere tipi
arasında keskin geçişler olmaması için iki tane geçiş
pencere tipi tanımlanmıştır. Başlangıç pencere tipi
normal’den kısa’ya, bitiş pencere tipi ise kısa’dan normal’e
geçmek için kullanılır.
12. Modified Discrete Cosine Transform
(Modifiye Ayrık Kosinüs Transformu)
• Filtreleme işleminden sonra, her alt banda ait örnekler halen
zaman etki alanındadır. Bu örnekleri frekans etki alanına
geçirmek için her alt banda MDCT uygulanır.
13. Kuantalama
• Kuantalama, bir ses dalgasının dijital bir şekle
dönüştürülmesidir.
• Ses dalgaları zamanda örneklenir.
• Örnekleme oranı ne kadar yüksek olursa, daha fazla adım
oluşturulur.
• Bit hızı, gerçekleştirilebilen kuantalama seviyelerinin
miktarını belirler.