ОСНОВНА ЦЕЛ на Студијата: Дефинрање на ФИЗИБИЛНО ТЕХНИЧКО РЕШЕНИЕ за изградба на модерен систем за наводнување со што во целост ќе се подобрат условите со наводнувањето во регионот на Новаци на вкупна површина од 1700 ha. Изборот на Физибилното техничко решение ќе биде преку сеопфатна компаративна анализа која ги обединува сите релавантни фактори.

1. ФИЗИБИЛИТИ СТУДИЈА
ПРОЕКТ ЗА ЕКСПАНЗИЈА НА МАЛИ БИЗНИСИ
СИСТЕМ ЗА НАВОДНУВАЊЕ “НОВАЦИ”

2. ЦЕЛИ НА СТУДИЈАТА
ОСНОВНА ЦЕЛ на Студијата:
Дефинрање на ФИЗИБИЛНО ТЕХНИЧКО РЕШЕНИЕ за изградба на модерен систем за
наводнување со што во целост ќе се подобрат условите со наводнувањето во
регионот на Новаци на вкупна површина од 1700 ha. Изборот на Физибилното
техничко решение ќе биде преку сеопфатна компаративна анализа која ги обединува
сите релавантни фактори.
ПОСЕБНИ ЦЕЛИ на Студијата:
• Воспоставување на систем со оптимални услови на управување
• Појдовна основа за донесување одлука за реализација на натамошните фази на
проектот за целосно искористување на постојните и идни инфраструктурни
капацитети
• Евалуација на можни алтернативни инженерско-технички решенија за поврзување
на изградената со планираната инфраструктура за наводнување
• Избор на техничко решение преку детална техничка, економска и финансиска
анализа на алтернативите
• Респектирање на потребите и на корисниците од проектната област но и на другите
корисници од регионот

3. Дел 1
Резиме на Социо-економска анализа
Специфики на проектот
Алтернативни технички решенија
Анализа на најмали трошоци

4. СОЦИО – ЕКОНОМСКА АНАЛИЗА
• Директни интервјуа (> 50 домаќинства)
• Прашалник (52 прашања)
Идентификациони/основни информации за домаќинствата
Карактеристики на фармата и земјоделското производство
Способност и волја да плати за услугите за наводнување
ХМС
Долна Ада
• 94 % од испитаниците поседуваат сопствена земја
• 59 % од испитаниците изнајмуваат земја
• Просечна големина на сопствените парцели 5,8
декари (7 парцели)
• Просечна големина на изнајмените парцели 7,6
декари (5 парцели)

5. СОЦИО – ЕКОНОМСКА АНАЛИЗА
ХМС
Долна Ада

6. ПРОЕКТНА ОБЛАСТ и КОРИСНИЦИ
ПРОЕКТНАТА ОБЛАСТ ГО ОПФАЌА РЕГИОНОТ НА
ОПШТИНА НОВАЦИ, ОД ДАЛБЕГОВЦИ - ДО РИБАРЦИ.
СО АНАЛИЗИТЕ СЕ ОПФАТЕНИ СЛЕДНИТЕ КАТАСТАРСКИ
ОПШТИНИ:
• КО Далбеговци (178 жители, 55 домаќинства)
• КО Долно Агиларци (167 жители, 42 домаќинства)
ХМС • КО Горно Агиларци (185 жители, 50 домаќинства)
Долна Ада
• КО Добромири (345 жители, 95 домаќинства)
• КО Новаци (1283 жители, 355 домаќинства)
• КО Рибарци (130 жители, 38 домаќинства)
F~1700 ha
Парцели~1800
Население~2300
Домаќинства~635

7. ПРОЕКТНА ОБЛАСТ
ПОЗНАЧАЈНИ ВОДОСТОПАНСКИ
ОБЈЕКТИ ВО ПРОЕКТНАТА ОБЛАСТ
- АЛИМЕНТАЦИОНЕН КАНАЛ
L~62 km, Qsr~1.5 m3/s, V~48 mill m3
- АКУМУЛАЦИЈА СТРЕЖЕВО
Znor~737.50 masl, Vkor~109 mill m3
- ГЛАВЕН ДОВОДЕН КАНАЛ
ХМС
Долна Ада
- СИСТЕМ ЗА НАВОДНУВАЊЕ
СТРЕЖЕВО
L~534 km, F~20.200 ha
- СИСТЕМ ЗА НАВОДНУВАЊЕ НОВАЦИ
L~53 km, F~1.700 ha
- АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Znor~687.5 (680) masl, Vkor~5.1 (1.8) mill
m3
- ПС ЦРНА РЕКА

8. АЛТЕРНАТИВНИ ТЕХНИЧКИ РЕШЕНИЈА
КРИТЕРИУМИ
Еднакви технички критериуми
Иста големина на површината за наводнување
Алтернатива 0 :
АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата опишува покривање на потребите од вода за наводнување со акумулираната вода од Акумулацијата Суводол,
согласно нејзината големина и состојба. Мрежата за наводнување е организирана според изворот на вода. Големината и состојбата на
Акумулацијата Суводол, НЕОВОЗОМЖУВА покривање на вкупните потреби од вода за наводнувањеза целата површина од ~1700 ha.
Алтернатива 1.1:
ИЗГРАДБА НА НОВА ПУМПНА СТАНИЦА НА РЕКАТА ЦРНА
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување со вода од реката Црна. Со алтернативата
покрај изградбата на Пумпна Станица на река Црна, предвидена е изградба на две Филтерски станици за комплетно филтрирање на
водата пред истата да биде пуштена во зоната за наводнување до степен кој одговара на условите за капково наводнување Мрежата
за наводнување е организирана во однос на ПС на реката Црна.
Алтернатива 1.2:
ПУМПНА СТАНИЦА НА РЕКА ЦРНА И АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата предвидува покривање на потребите од вода за наводнување од два извора, и тоа од реката Црна и Акумулацијата
Суводол. Акумулацијата Суводол учествува во наводнувањето во почетокот на вегетацискиот период (април, мај и дел од јуни) кога се
исцрпува нејзиниот потенцијал. После овој период во системот се вкучува ПС Црна река од која преку две Филтерски станици водата се
дистрибуира до крајните корисници.
.

9. АЛТЕРНАТИВНИ ТЕХНИЧКИ РЕШЕНИЈА
КРИТЕРИУМИ
Еднакви технички критериуми
Иста големина на површината за наводнување
Алтернатива 2.1:
ХМС СТРЕЖЕВО
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување преку поврзување на системот за наводнување
во Новаци со ХМС Стрежево. Поврзувањето кон ХМС Стрежево е предвидено да се изврши на 4 Разделни цевководи. Обезбедување на
доволен работен притисок во мрежата се остварува преку 4 независни препумпни станици.
Алтернатива 2.2:
ХМС СТРЕЖЕВО И АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување преку поврзување на системот во Новаци со
ХМС Стрежево и Акумулацијата Суводол. Акумулацијата Суводол учествува во наводнувањето во почетокот на вегетацискиот период,
се до исцрпување на нејзиниот потенцијал. После овој период во системот се вкучува ХМС Стрежево кој е предвидено да се поврзе на
4 Разделни цевководи. Обезбедување на доволен работен притисок во мрежата се остварува преку 4 независни препумпни станици.
Алтернатива 2.3:
ХМС СТРЕЖЕВО И АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување преку поврзување на системот во Новаци со
ХМС Стрежево и Акумулацијата Суводол. Акумулацијата Суводол учествува во наводнувањето во почетокот на вегетацискиот период,
се до исцрпување на нејзиниот потенцијал. После овој период во системот се вкучува ХМС Стрежево кој е предвидено да се поврзе
директно на ГЛАВНИОТ ДОВОДЕН КАНАЛ во близина на приклучокот на RC3. Ваквото поврзување обезбедува доволен работен
притисок во сите зони од ХМС Новаци.

10. ВОДОСТОПАНСКИ АНАЛИЗИ
Потреби од вода
Референтна евапотреанспирација ЕТо
Потреби од вода за наводнување IWR
Карактеристични потреби од вода
Дополнителни анализи
Анализа на ХМС Стрежево
Анализа на протеци во Црна река
Квалитет на водата во река Црна

11. Алт - 0
Алт - 1.1
Алт - 1.2
Алт - 2.1
Алт - 2.2
Алт - 2.3
АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата опишува покривање на потребите од вода за наводнување со акумулираната вода од Акумулацијата
Суводол, согласно нејзината големина и состојба. Мрежата за наводнување е организирана според изворот на вода.
Големината и состојбата на Акумулацијата Суводол, НЕ ОВОЗОМЖУВА покривање на вкупните потреби од вода за
наводнувањеза целата површина од ~1700 ha.
АЛТЕРНАТИВА 0
Извор на вода:
Акумулација Суводол
Инвестициска вредност:
0,250 mill + Irr.net 0.97 mill
Наводнувана површина:
~400 ha
Lnetwork~(11.2+10) km
Волумен на акумулацијата:
Vmp ~ 0.60 106m3
Vuseful ~ 1.80 106m3
Vdesign ~ 5.10 106m3

12. Алт - 0
Алт - 1.1
Алт - 1.2
Алт - 2.1
Алт - 2.2
Алт - 2.3
ИЗГРАДБА НА НОВА ПУМПНА СТАНИЦА НА РЕКАТА ЦРНА
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување со вода од реката Црна. Со
алтернативата покрај изградбата на Пумпна Станица на река Црна, предвидена е изградба на две Филтерски станици за
комплетно филтрирање на водата пред истата да биде пуштена во зоната за наводнување до степен кој одговара на
условите за капково наводнување Мрежата за наводнување е организирана во однос на ПС на реката Црна.
АЛТЕРНАТИВА 1.1
Извор на вода:
Река Црна
Подситеми: 2
Вкупна должина на
мрежата:
54,300 м
Инвестициска вредност:
6.30 mill
Спец. Инвестиција:
3.800 euro/ha

13. Алт - 0
Алт - 1.1
Алт - 1.2
Алт - 2.1
Алт - 2.2
Алт - 2.3
ПУМПНА СТАНИЦА НА РЕКА ЦРНА И АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата предвидува покривање на потребите од вода за наводнување од два извора, и тоа од реката Црна и
Акумулацијата Суводол. Акумулацијата Суводол учествува во наводнувањето во почетокот на вегетацискиот период (април, мај
и дел од јуни) кога се исцрпува нејзиниот потенцијал. После овој период во системот се вкучува ПС Црна река од која преку
две Филтерски станици водата се дистрибуира до крајните корисници.
АЛТЕРНАТИВА 1.2
Извор на вода:
Река Црна и Суводол
Подситеми: 2
Вкупна должина на
мрежата:
64,300 м
Инвестициска вредност:
6.54 mill
Спец. Инвестиција:
4.000 euro/ha

14. Алт - 0
Алт - 1.1
Алт - 1.2
Алт - 2.1
Алт - 2.2
Алт - 2.3
ХМС СТРЕЖЕВО
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување преку поврзување на системот за
наводнување во Новаци со ХМС Стрежево. Поврзувањето кон ХМС Стрежево е предвидено да се изврши на 4 Разделни
цевководи. Обезбедување на доволен работен притисок во мрежата се остварува преку 4 независни препумпни станици.
АЛТЕРНАТИВА 2.1
Извор на вода:
ХМС Стрежево
Подситеми: 4
Вкупна должина на
мрежата:
57,900 м
Инвестициска вредност:
5.75 mill
Спец. Инвестиција:
3.500 euro/ha

15. Алт - 0
Алт - 1.1
Алт - 1.2
Алт - 2.1
Алт - 2.2
Алт - 2.3
ХМС СТРЕЖЕВО И АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување преку поврзување на системот во
Новаци со ХМС Стрежево и Акумулацијата Суводол. Акумулацијата Суводол учествува во наводнувањето во почетокот на
вегетацискиот период, се до исцрпување на нејзиниот потенцијал. После овој период во системот се вкучува ХМС Стрежево кој
е предвидено да се поврзе на 4 Разделни цевководи. Обезбедување на доволен работен притисок во мрежата се остварува
преку 4 независни препумпни станици.
АЛТЕРНАТИВА 2.2
Извор на вода:
ХМС Стрежево и
Акумулација Суводол
Подситеми: 4
Вкупна должина на
мрежата:
67,900 м
Инвестициска вредност:
6.00 mill
Спец. Инвестиција:
3.600 euro/ha

16. Алт - 0
Алт - 1.1
Алт - 1.2
Алт - 2.1
Алт - 2.2
Алт - 2.3
ХМС СТРЕЖЕВО И АКУМУЛАЦИЈА СУВОДОЛ
Оваа Алтернативата опишува покривање на вкупните потреби од вода за наводнување преку поврзување на системот во
Новаци со ХМС Стрежево и Акумулацијата Суводол. Акумулацијата Суводол учествува во наводнувањето во почетокот на
вегетацискиот период, се до исцрпување на нејзиниот потенцијал. После овој период во системот се вкучува ХМС Стрежево кој
е предвидено да се поврзе директно на ГЛАВНИОТ ДОВОДЕН КАНАЛ во близина на приклучокот на RC3. Ваквото поврзување
обезбедува доволен работен притисок во сите зони од ХМС Новаци.
АЛТЕРНАТИВА 2.3
Извор на вода:
ХМС Стрежево и
Акумулација Суводол
Подситеми: 1
Вкупна должина на
мрежата:
72,930 м
Инвестициска вредност:
9.10 mill
Спец. Инвестиција:
5.500 euro/ha

17. РЕЗУЛТАТИ ОД АНАЛИЗАТА НА НАЈМАЛИ ТРОШОЦИ
Методата на најмали трошоци е најчесто користена методолошка алатка за избор на оптимална алтернатива и анализа
на проекти од областа на водостопанската инфраструктура. Со анализата на најмали трошоци се врши утврдување и
дисконтирање на сите трошоци поврзани со имплементацијата на проектот. Дисконтирањето е поврзано со временската
рамка на проектот и со него идните трошоци во текот на анализираниот период се сведуваат на нивната сегашна
вредност, при усвоена диконтна стапка.
Алтернатива
PV of all costs (@5%)
Разлика во однос на min PV
А 1.1
А 1.2
А 2.1
А 2.2
А 3.2
€ 11,070,915
14%
€ 10,724,374
11%
€ 9,736,843
2%
€ 9,552,806
MIN
€ 11,839,806
19%
Најголеми инвестициски трошоци – Алтернатива А3.2 (Скап доводен цевковод)
Најголеми О&М - Алтернатива А1.1 (компелсно решение)
Најголеми трошоци за Ел. Енергија - Алтернатива 1.1
НАЈНИСКА НЕТО СЕГАШНА ВРЕДНОСТ НА ВКУПНИТЕ ТРОШОЦИ НА СИСТЕМОТ (ИНВЕСТИЦИИ,
O&M, ЗАМЕНА НА ОПРЕМАТА и ДРУГИ ТРОШОЦИ), ИМА АЛТЕРНАТИВАТА 2.2 која предвидува
поврзување на системот за наводнување во Новаци со ХМС Стрежево и Акумулацијата Суводол.

18. ФИНАНСИСКА - ТАРИФНА АНАЛИЗА
•
Анализа на тарифи (МКД/м3) за покривање на вкупните трошоци
(инвестиции и оперативни трошоци)
•
Анализа на тарифите по типови на трошоци
(52% на другите трошоци, 48% инвест. трошоци)
•
Анализа на прифатливост (достапност) овие тарифи
(5 -7 % од вкупните бруто приходи)
вкупни трошоци
95%
100%
Инвестициски
Трошоци
90%
75%
85%
50%
25%
80%
Оперативни
трошоци

19. КРИТЕРИУМИ и ПАРАМЕТРИ ЗА ИЗБОР НА АЛТЕРНАТИВНО РЕШЕНИЕ
КРИТЕРИУМ
ПАРАМЕТАР
ЕКОНОМСКИ
Инвестициски трошоци
Трошоци на управување
Дополнителни трошоци
ОРГАНИЗАЦИСКИ
Проширување на системот
Проблеми со концесија на земјиштето
Управување со системот
ТЕХНИЧКИ
Квалитет на водата за наводнување
Период на експлоатација на системот
Сигурност на системот
Издашност на изворите на вода
Комплексност на Тех. Решение
КОРИСНИЦИ
Ефикасни техники на наводнување
Обезбеденост на вода за наводнување
Квалитет на водата за наводнување
Цената на водата за наводнување
Задоволува
Делумно задоволува
Не задоволува
ПС Црна река
Стрежево
Стрежево 3C

20. Дел 2
Алтернативни извори на финансии
Финансиска cost-benefit анализа
Економска cost-benefit анализа
План за имплементација

21. ТЕХНИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ
на усвоената Алтернатива
Sub-system
Aglarci (2C)
Dobromiri (3C)
Novaci (4C)
Ribarci (5C)
Suvodol
SUM
PS
Q
m3/h
811
1367
644
1797
Aglarci (2C)
Dobromiri (3C)
Novaci (4C)
Ribarci (5C)
H
m
45
45
45
45
Pps
kW
165
280
130
370
Pagregat
kW
82.5
140
65
185
No
No
3
3
3
3
Configuration Analysis
660
655
90%
650
P ie zo m e tr ic E le va tio n ( m a .s.l.)
645
10%
640
635
630
625
620
615
610
250
400
550
700
850
1000
1150
1300
1450
Discharges (l/s)
Hydrants Analysis
1.4
1.2
1.0
0.8
(H -H min)/Hmin
0.6
0.4
Main (m)
1,770
560
1,350
500
10,000
14,180
Primary (m)
2,611
2,551
1,318
3,545
Network (m)
9,285
11,615
9,860
12,010
10,025
42,770
Type of activities / Alternative
Length (m)
13,666
14,726
12,528
16,055
10,000
66,975
A-2.2
Rehabilitation of supplying piplene Suvodol - PS Crna Reka
Rehabilitation of supplying piplene Suvodol
Contingency (10%)
∑
Irrigation network
Preparatory works, geodetic surveys
Civil works
Piping
Standard objects and pipe structures
Contingency (10%)
∑
Main supplying pipelines from WMS Strezevo
Preparatory works, geodetic surveys
Civil works
Piping
Standard objects and pipe structures
Special objects and pipe structures
Contingency (10%)
€ 225,000
€ 22,500
€ 247,500
91 %
9%
4%
€ 8,800
€ 545,300
€ 2,287,193
€ 1,145,600
€ 440,900
€ 4,427,793
0%
12 %
52 %
26 %
10 %
74 %
€ 700
€ 44,300
€ 562,700
€ 53,700
€ 111,500
€ 77,300
0%
5%
66 %
6%
13 %
10 %
∑
€ 850,200
Booster station of main supplying pipelines from WMS Strezevo
Civil works
€ 13,600
Piping (collection and connection)
€ 16,000
Standard objects
€ 20,900
Equipment and installation works
€ 209,400
Power supply and automation
€ 167,500
Contingency (10%)
€ 42,800
14 %
0.2
0
-0.2
-0.4
-0.6
-0.8
-1.0
0
42
84
126
168
210
H y drants numbering
252
294
336
378
420
∑
TOTAL
Unit price per meter
Unit price per hectare
€ 470,200
€ 5,995,693
90 €/m
3590 €/ha
3%
3%
4%
45 %
36 %
9%
8%
100 %

22. ФИНАНСИСКИ АНАЛИЗИ
на усвоената Алтернатива
Да ја оцени остварливоста на проектот од финансиски аспект (финансиски трошоци наспроти
приходи), но од гледна точка на спроведувачот на проектот (операторот на системот)
ФАЗНА РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПРОЕКТОТ
I Фаза 2014-2015 (~1,2 mill €)
Доводен цевковод од Суводол
Мрежа за наводнување на ~400 ha
II Фаза 2015-2017 (~4,8 mill €)
Доводни цевководи од Стрежево
Пумпни станици
Мрежа за наводнување на ~1300 ha
АНАЛИЗА НА МОЖНОСТИ ЗА ФИНАНСИРАЊЕ
РЕК Битола
Општина Новаци
Р.Македонија
Развојни банки

23. ФИНАНСИСКИ АНАЛИЗИ
на усвоената Алтернатива
ТРОШОЦИ НА ПРОЕКТОТ
FNPV~0, C/B=1 (@ Discount rate 5%)
ПРИХОДИ НА ПРОЕКТОТ
ТАРИФН
А
ТАРИФА НА
ПОЛИТИ
ВОДАТА
КА
Чувствителност и анализа на ризик:

24. ЕКОНОМСКА АНАЛИЗА
на усвоената алтернатива, за оценка на остварливоста и одржливоста на проектот од економски аспект на
корисниците на проектот
ЦЕЛТА НА ЕКОНОМСКАТА (СОЦИО-ЕКОНОМСКАТА) АНАЛИЗА Е ДА ГО ПРОЦЕНИ СЕВКУПНОТО ВЛИЈАНИЕ НА ПРОЕКТОТ ВРЗ ПОДОБРУВАЊЕТО НА
ЕКОНОМСКАТА БЛАГОСОСТОЈБА НА ГРАЃАНИТЕ, ОДНОСНО ЕФЕКТОТ ОД ПРОЕКТОТ ВРЗ ЦЕЛОКУПНАТА ЕКОНОМИЈА НА РЕГИОНОТ
Економски (екстерни) придобивки:
Зголемено земјоделско производство
Придвижување на локалната економија
Екстерни трошоци:
Зголемени трошоци на земјоделско производство
Трошоци на испорачана вода
Економска НСВ (@5%)
Економска ИСП
€9,126,158
149%

25. ПЛАН ЗА ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА НА ПРОЕКТОТ
ПОДГОТВИТЕЛНА
ФАЗА
2013...
ТЕХНИЧКА
ДОКУМЕНТАЦИЈА
2014
I ФАЗА НА
ПРОЕКТОТ
УСВОЈУВАЊЕ НА СТРАТЕГИЈА ЗА ИМПЛЕМЕНТАЦИЈА И ФИНАНСИРАЊЕ НА ПРОЕКТОТ
ИДЕНТИФИКУВАЊЕ НА МОЖНИ ИЗВОРИ НА ФИНАНСИРАЊЕ НА ПРОКТОТ
ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ФИНАСИСКИ СРЕДСТВА ЗА РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПРВАТА ФАЗА ОД ПРОКТОТ
КОМПЛЕТИРАЊЕ НА ТЕХНИЧКАТА ДОКУМЕНТАЦИЈА, ЕИА СТУДИИ, ТЕНДЕРСКИ ДОКУМЕНТИ
ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ПОТРЕБНИТЕ ГРАДЕЖНИ И ЕКОЛОШКИ ДОЗВОЛИ
ИЗГРАДБА НА I ФАЗА ОД ГРАДЕЖНИТЕ РАБОТИ
(цевковод кон Суводол и мрежа за наводнување на 400 хектари)
2015
ОРГАНИЗАЦИОНО ПОСТАВУВАЊЕ НА СИСТЕМОТ (ЈВП Стрежево и Водните Заедници)
II ФАЗА НА
ПРОЕКТОТ
ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НА ФИНАСИСКИ СРЕДСТВА ЗА РЕАЛИЗАЦИЈА НА II ФАЗА ОД ПРОКТОТ
2016...
ИЗГРАДБА НА II ФАЗА ОД ГРАДЕЖНИТЕ РАБОТИ (комплетирање на целиот систем Новаци)
КОНТИНУИРАНА ПРОМОЦИЈА НА ПРОКТОТ
Your Logo