SlideShare a Scribd company logo
1 of 36
Download to read offline
kapakaralik.indd 2 25.11.2011 09:49
Sevgili Okurlarımız,
Bu sayımızda dergimizdeki yazıları hazırlarken Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki
tundrada yaşayan insanların yaşamından yola çıktık. Tundrada hava çok
soğuk. Toprak metrelerce derinliğe kadar donmuş bir halde ve yalnızca yaz
aylarında en üstte yer alan küçük bir bölümü çözülüyor. Burada yalnızca bu
koşullara uyum sağlamış bitkiler ve hayvanlar yaşıyor. Hayvanların bazıları,
kış mevsiminde daha kolay yiyecek bulabilecekleri yerlere göç
ediyorlar. Göç eden hayvanlardan biri de rengeyiği.
Rengeyikleri, tundrada yaşayan insan topluluklarının
bazılarının geçimi açısından büyük önem taşıyor.
Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da
göç yolculuğuna çıkıyorlar. İşte, dergimizin
sayfalarında bu konularla ilgili çeşitli yazılar ve
etkinlikler bulacaksınız. Sizin için hazırladığımız
Tundrada Kamp Kurma Oyunu’nu ve diğer
sürprizlerimizi de seveceğinizi umuyoruz.
Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.
HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR
Sahibi
TÜBİTAK Adına Başkan
Prof. Dr. Yücel Altunbaşak
Genel Yayın Yönetmeni
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Duran Akca
duran.akca@tubitak.gov.tr
Yayın Yönetmeni
Aslı Zülal
asli.zulal@tubitak.gov.tr
Yayın Kurulu
Prof. Dr. Berrin Akman
Prof. Dr. Meryem Beklioğlu
Dr. Kıvanç Dinçer
Yrd. Doç. Dr. Şansal Erdinç
Prof. Dr. Gelengül Haktanır
Dr. Şükrü Kaya
Yrd. Doç. Dr. Sait Uluç
Redaksiyon
Özlem Özbal
ozlem.ozbal@tubitak.gov.tr
Araştırma ve Yazı Grubu
Meltem Yenal Coşkun
meltem.coskun@tubitak.gov.tr
Seçil Güvenç Heper
secil.heper@tubitak.gov.tr
Bilge Nur Karagöz
bilge.karagoz@tubitak.gov.tr
Şefika Eroğlu Özcan
sefika.ozcan@tubitak.gov.tr
Zuhal Özer
zuhal.ozer@tubitak.gov.tr
Kübra Sıvışoğlu
kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr
Grafik Tasarım - Uygulama
Fulya Koçak
fulya.kocak@tubitak.gov.tr
Ayşegül Doğan Bircan
aysegul.bircan@tubitak.gov.tr
Çizer
Pınar Büyükgüral
pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr
Web Tasarım - Uygulama
Sadi Atılgan
sadi.atilgan@tubitak.gov.tr
İdari Hizmetler
İmran Tok
imran.tok@tubitak.gov.tr
Mali Yönetmen
H. Mustafa Uçar
mustafa.ucar@tubitak.gov.tr
İletişim Bilgileri
Meraklı Minik Dergisi
Atatürk Bulvarı
No: 221 Kavaklıdere / 06100 / Ankara
Tel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri)
Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral)
Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri)
İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminik
e-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr
Abone İlişkileri
abone@tubitak.gov.tr
Tel (312) 468 53 00
ISSN 977-1307-1998
Fiyatı 3,5 TL (KDV dahil)
Baskı
İhlas Gazetecilik A.Ş.
www.ihlasgazetecilikkurumsal.com
Tel (212) 454 30 00
Baskı Tarihi: 28.11.2011
Dağıtım
TDP
http://www.tdp.com.tr/
"Benim manevi mirasım ilim ve akıldır"
Mustafa Kemal Atatürk
Aslı Zülal
kış mevsiminde daha kolay yiyecek bulabilecekleri yerlere göçkış mevsiminde daha kolay yiyecek bulabilecekleri yerlere göç
ediyorlar. Göç eden hayvanlardan biri de rengeyiği.ediyorlar. Göç eden hayvanlardan biri de rengeyiği.
Rengeyikleri, tundrada yaşayan insan topluluklarının
bazılarının geçimi açısından büyük önem taşıyor.
Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da
göç yolculuğuna çıkıyorlar. İşte, dergimizin
Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da
göç yolculuğuna çıkıyorlar. İşte, dergimizin
Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da
sayfalarında bu konularla ilgili çeşitli yazılar ve
etkinlikler bulacaksınız. Sizin için hazırladığımızetkinlikler bulacaksınız. Sizin için hazırladığımız
Tundrada Kamp Kurma Oyunu’nu ve diğer
sürprizlerimizi de seveceğinizi umuyoruz.
Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz.
kunyeicindearalik.indd 10 25.11.2011 16:18
İçindekiler
Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral
2	 	Kuzey Kutup Bölgesi'nde Bir Gece
6	 	Rengârenk Gökyüzü
7 Kuzey Kutup Bölgesi'nde Göç
9 		Geyik, Çadır, Hilda, Turi
Acaba Hangisi Gelecek Şimdi?
10		Kutuplarda Ne Giyilir?
12		Buz, Kar, Tundra
Ne Zaman Isınacak Hava?
15		Tundra Bitkileri
16		Anne Ren Geyiği ve Yavrusu
18		Şu Kocaman Boynuzlara Bakın!
20		Bu İnsanlar Geyiklerle Birlikte Göç Ediyorlar
22		Bu Hayvanlar Tundrada Yaşıyor
25		Kutucukları Boya,
Hayvanları Büyükten Küçüğe Sırala!
26		Çok Merak Ediyorum
28		Haydi Mutfağa
30		Küçük Eller İşbaşında
32		Kırçıl'ın Seçtikleri
2
10
20
Kuzey Kutup Bölgesi'nde Bir GeceKuzey Kutup Bölgesi'nde Bir Gece
Acaba Hangisi Gelecek Şimdi?
2222222
Hayvanları Büyükten Küçüğe Sırala!
Küçük Eller İşbaşında
202020202020
1010
kunyeicindearalik.indd 11 28.11.2011 11:12
2
Kuzey Kutup Bölgesi'nde Bir Gece!
Burası Kuzey Kutup Bölgesi. Burada gördüğün insanlar geyik
sürüleriyle birlikte göç ediyor. Akşam olunca geyikler dinlenmek için
durmuş. İnsanlar da sürülerinin yakınına çadırlarını kurmuşlar.
kuzeykutbunda.indd 2 25.11.2011 16:23
3
Hilda da çadır kurma işlerine yardım etmiş. Şimdi de köpeği
Turi’yi bir yere götürmeye çalışıyor. Çünkü ona çok güzel
bir şey gösterecek. Hilda’nın Turi’ye ne göstereceğini
görmek için sayfayı çevir.
kuzeykutbunda.indd 3 25.11.2011 16:23
4
Gökyüzüne bak,
işte sana söz ettiğim
kuzey ışıkları Turi.
Çok güzeller değil mi?
Hav!
kuzeykutbunda.indd 4 25.11.2011 16:23
5
Meltem Yenal Coşkun
Çizim: Pınar Büyükgüral
kuzeykutbunda.indd 5 25.11.2011 16:23
6
Rengârenk
Gökyüzü
Kutup bölgelerinde gökyüzü bazı
gecelerde çok renkli olur! Çünkü
gökyüzünde rengârenk ışıklar görülür.
Bu ışıklar hareket de eder. Böylece
farklı görüntüler oluşur. Bu renkli
ışıklara “kutup ışıkları” adı verilir.
Meltem Yenal Coşkun
Fotoğraf: Visual Photos
kutupisik.indd 6 28.11.2011 11:23
Meltem Yenal Coşkun
Çizim: Pınar Büyükgüral
Sabah oldu. Samiler birazdan göçlerine
devam edecek.
9 2
7 4
Bu nedenle burada yaşayan Samiler onları
soğuktan koruyacak giysiler giyiyor. Üstelik
giysileri rengârenk.
Geyiklerse kendilerine yiyecek bulabilmek için
göç ediyorlar.
Sabah olduğunda yola çıkmak için çadırlarını
toplayıp kızaklara yüklüyorlar.
Kuzey Kutup Bölgesi’nde
Göç
Bu sayfadan küçük bir kitap
yapabilirsin.
Sayfayı kırmızı kesikli çizgilerden kes.
Böylece üç ayrı parça elde edeceksin.
Bu parçaları mavi çizgilerden ikiye
katla. Parçaları, sayfa numaraları
birbirini izleyecek biçimde iç içe koy
ve ortasından zımbala. Kitabın Hazır!
kitapcik.indd 10 28.11.2011 11:58
1 10
3 8
5 6
Kuzey Kutup Bölgesi yılın büyük çoğunluğunda
karlarla ve buzlarla kaplı. Burası gerçekten
çok soğuk!
Kuzey Kutup Bölgesi’nde kış aylarında gece
çok uzun sürer. Bazı yerlerde güneş yalnızca
birkaç saatliğine doğar.
Samiler bu çadırlarda yaşıyor. Çünkü yılın
büyük bir bölümünde göç ediyorlar. Göçü
sürekli taşınmak gibi düşünebilirsin.
Samiler’in hep yanında olan bir başka
hayvansa çoban köpekleri.
Akşam olduğundaysa çadırlarını tekrar
kuruyorlar.
Samiler geyikleriyle birlikte göç ediyor.
Çünkü geyikler, Samiler için çok önemli.
kitapcik.indd 11 28.11.2011 11:58
9
Geyik, Çadır, Hilda, Turi
Acaba Hangisi Gelecek Şimdi?
Aşağıda geyik, çadır, Hilda ve Turi’nin resimleriyle hazırlanmış üç örüntü var. Önce bu
örüntüleri incele. Her bir örüntüde resimlerin hangi sırayla dizildiğini keşfet. Boş yerlere
neler geleceğini bul. Sonra da bunların çıkartmalarını yerlerine yapıştır.
Meltem Yenal Coşkun
Çizim: Pınar Büyükgüral
Geyik Çadır Hilda Turi
oruntu.indd 9 28.11.2011 10:53
10
Dünyanın en soğuk yerleri kutup bölgeleridir.
Bu bölgelerde yaşayan insanlar soğuktan korunmak
için çok kalın giysiler giyerler. Tıpkı bu resimdeki
çocuklar gibi.
Kutuplarda Ne Giyilir?
kutupgiysi.indd 10 25.11.2011 19:19
11
Bu çocukların her birinin giysileri bir başka çocuğunkiyle
benzer. Çocukları giysilerindeki benzerliklere göre eşleştirebilir
misin? Çocukların paltolarındaki desenler ve ayakkabıları sana
ipucu verebilir.
Seçil Güvenç Heper
Çizim: Ayşe İnan Alican
kutupgiysi.indd 11 25.11.2011 19:19
12
Kuzey Kutup Bölgesi’nin yakınında tundra adı verilen
yerler var. Tundrada hava çok soğuk olur. Burada kış
çok uzun sürer. Kışın her yer karla kaplıdır.
Toprak tümüyle donar.
Kuzey Kutup Bölgesi’nin yakınında tundra adı verilen
Yazın karlar erir.
Toprağın üst
kısmı çözülür.
Küçük bataklıklar
ve göller oluşur.
Ne Zaman Isınacak Hava?
Buz, Kar, Tundra
tundra.indd 12 25.11.2011 11:25
13
Tundrada bol bol liken
bulunur. Likenler toprağın
ya da kayaların üzerinde
yaşayan canlılardır. Bitki
gibi görünürler ama
bitki değildirler. İşte bu
fotoğrafta da likenleri
görüyorsun.
tundra.indd 13 25.11.2011 11:25
14 Seçil Güvenç Heper
Fotoğraflar: Visual Photos
Tundrada rengârenk çiçekler
açan bitkiler de vardır.
Tundrada ağaç
yetişmez. Ama birçok
küçük bitki ve çalı vardır.
Buradaki hayvanlar
bu bitkilerle ve onların
meyveleriyle beslenir.
tundra.indd 14 25.11.2011 11:25
15
Tundra Bitkileri
Kutup söğüdü, kırmızı ayıüzümü, kutup gelinciği...
Hep bu sırayı izleyerek “Başlangıç” yazan kutudan “Bitiş” yazan kutuya gidebilir misin?
Seçil Güvenç Heper
Çizim: Bilgin Ersözlü
Başlangıç
Bitiş
Kutup söğüdü Kırmızı ayıüzümü Kutup gelinciği
tundra.indd 15 25.11.2011 11:25
Anne Ren Geyiği v
geyikposter.indd 2 25.11.2011 18:47
GettyImages
i ve Yavrusu
geyikposter.indd 3 25.11.2011 18:47
18
Rengeyikleri, Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki
tundrada ve tundranın yakınındaki
ormanlarda yaşar. Hem dişi hem de
erkek rengeyiklerinin boynuzları vardır.
Rengeyiklerinin boynuzları her yıl düşer
ve yerlerine yenileri çıkar.
Rengeyikleri kışın karı kazarak
altta kalmış likenleri bulur ve
onlarla beslenir. Yazınsa otları
ve küçük çalıları yerler.
Şu Kocaman
Boynuzlara
Bakın!
VisualPhotos
GettyImages
GettyImages
geyikler.indd 18 28.11.2011 11:44
19Kübra Sıvışoğlu
Rengeyikleri yazı tundrada
geçirir. Kışın daha çok yiyecek
bulabilecekleri ormanlık
alanlara göç ederler.
Rengeyikleri çok iyi yüzer. Göç
ederken karşılarına çıkan gölleri
ve nehirleri yüzerek geçebilirler.
VisualPhotos
VisualPhotos
GettyImages
GettyImages
geyikler.indd 19 28.11.2011 11:44
20
Bu İnsanlar Geyiklerle Birlikte
Göç Ediyorlar
Burada, geyikleriyle birlikte göç eden insanlar var. Geyikler için yiyeceğin
daha bol olduğu yerlere gidiyorlar. İnsanlar kızaklara binmiş. Resmi
inceleyip sayfadaki soruları yanıtlayabilir misin?
Bu resimde kaç kızak
görüyorsun? Haydi say!
Geyik sürüsüyle
birlikte koşan
beyaz köpeği
bulabilir misin?
geyiksurusu.indd 20 25.11.2011 18:44
21
Kübra Sıvışoğlu
Çizim: Necdet YılmazHangi kızağı iki
geyik çekiyor?
geyiksurusu.indd 21 25.11.2011 18:44
Misk Öküzü
Şu kocaman boynuzlara bak! Bu bir misk öküzü.
Misk öküzleri tundrada sürüler halinde yaşar.
Upuzun ve sık tüylerden oluşan kürkleri vardır. Kalın
kürkleri soğuktan korunmalarına yardım eder.
Misk Öküzü
22
Bu Hayvanlar Tundrada Yaşıyor
Tundrada hava çok soğuk, ama burada da birçok hayvan yaşıyor. Hepsi de
soğuklara uyum sağlamış. İşte bu hayvanlardan birkaçı.
tundrahayvanlari.indd 22 28.11.2011 10:02
2323
Kakım
Kakım da tundrada yaşar. Yazın
kürkü kahverengi ve beyazdır.
Kuyruğunun uç kısmı siyahtır.
Kış geldiğinde kürkü bembeyaz
olur. Yalnızca kuyruğunun
ucundaki siyahlık aynı kalır.
tundrahayvanlari.indd 23 28.11.2011 10:02
24 Bilge Nur Karagöz
Fotoğraflar: Visual Photos
Kar
Baykuşu
Kar baykuşu da
tundrada yaşar.
Tüylerinin bir
bölümü beyazdır.
Ayakları bile
tüylerle kaplıdır.
Kışın yuvasını
karın üzerine
yapar.
Kutup
Tilkisi
İşte bu da kış
kürküne bürünmüş
bir kutup tilkisi.
Kutup tilkisinin
tüyleri yazın grimsi
kahverengidir.
Kış geldiğinde
kürkünü değiştirir
ve tüyleri
bembeyaz olur.
KutupKutupKutupKutup
TilkisiTilkisiTilkisiTilkisiTilkisi
İşte bu da kış
kürküne bürünmüş
bir kutup tilkisi.
Kutup tilkisinin
tüyleri yazın grimsi
kahverengidir.
Kış geldiğinde
kürkünü değiştirir
tundrahayvanlari.indd 24 28.11.2011 10:02
Kutucukları Boya, Hayvanları
Büyükten Küçüğe Sırala…
Tundradaki hayvanların boyları farklı farklı. Kimi kocaman, kimi de küçücük.
İşte bu hayvanlardan bazıları… Sayfadaki her resmin altında bir kutucuk var.
Bu kutucukları boyayarak hayvanları boy sırasına dizmek ister misin?
En büyük hayvanın altındaki kutucuğu sarıya, en küçük hayvanın altındaki
kutucuğuysa kırmızıya boya. Sonra da kalan iki hayvandan büyük olanının altındaki
kutucuğu maviye, küçük olan hayvanın altındaki kutucuğu yeşile boya.
Bilge Nur Karagöz
Çizim: Armağan Üçok Gönenç
Kutup ayısı Kutup tilkisi Kakım Misk öküzü
25
kutucuklariboya.indd 25 25.11.2011 18:52
26
Kutuplarda yaşayan insanlar
nasıl giyinirler?
İkbal Aşıcı / 4 yaş
Yağmur Elmalı / 5,5 yaş / İzmir
Hafsa Yanıkkaya / 5 yaş / İstanbul
cokmerakaralik.indd 26 28.11.2011 11:56
27
Sorularınızı Bekliyoruz!
Tiyatroyla ilgili merak ettiğiniz soruları bize gönderin.
Bu sorulardan birini ya da birkaçını Şubat 2012
sayımızda yanıtlayalım. Sorularınızı 15 Ocak 2012
tarihine kadar gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı,
yaşınızı ve yaşadığınız ili yazmayı unutmayın!
İşte adreslerimiz:
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr
Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Çok Merak Ediyorum” Köşesi
Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara
Bilge Nur Karagöz
Fotoğraf: Getty Images
Kutup bölgeleri çok soğuktur. Bu
nedenle burada yaşayan insanlar
çok sıcak tutan giysiler giyerler.
Kat kat giyinerek de soğuktan
korunmaya çalışırlar. Genellikle
en dışa giydikleri giysiler su
geçirmez özelliktedir. Ayaklarına
da çok kalın, su geçirmez botlar
giyerler. Bu botların tabanı, karda
ve buz üstünde rahat yürümelerini
sağlayacak özelliktedir. Ellerine
çok kalın eldivenler giyerler.
Başlarını da soğuktan çok iyi
korumaları gerekir. Bunun için çok
kalın başlıklar giyerler. Karla kaplı
yerlerde dolaşırken uzaktan kolay
fark edilmek istediklerinde parlak
renklerde giysiler giyerler.
cokmerakaralik.indd 27 28.11.2011 11:56
28
Kurabiyeden Anne
ve Yavru Geyik
Malzeme
- 2,5 su bardağı tam
buğday unu
- 2 yemek kaşığı tereyağı
- 1/2 su bardağı pekmez
- 1 yumurta
- 1 tatlı kaşığı tarçın
- 1 tatlı kaşığı kakao
- 2 çay kaşığı bal
- 2 çay kaşığı hindistan cevizi
- Yağlı pişirme kâğıdı
Bu sayfadaki
etkinlik
yetişkinlerle
birlikte
yapılmalıdır.
2828282828
mutfakaralik.indd 28 25.11.2011 18:35
29Yazı ve fotoğraflar: Deniz Özmen
Çizim: Pınar Büyükgüral
Yumurta ve pekmezi tereyağıyla bir kapta karıştırın. Unu ve tarçını da ayrı bir kapta
birbirine karıştırın. Bu karışımı yavaş yavaş eleyerek yumurta, pekmez ve tereyağı
karışımına ekleyin. Hepsini bir kaşık yardımıyla karıştırın. Karışımı, ele yapışmayacak
kıvama geldikten sonra yoğurup hamur haline getirin. Bu hamurdan orta boy bir elma
büyüklüğünde bir parça ayırın. Bu parçayı içine kakao ekleyerek yeniden yoğurun. Bu
kakaolu hamuru daha sonra boynuz, göz ve burun yapmak için kullanacaksınız.
Kalan hamuru merdaneyle 1 cm kalınlığında açın. Farklı boyutlarda kâse ve bardaklar
kullanarak, biri büyük biri küçük iki daire kesin. Büyük olan daireden anne geyiğin, küçük
olandan da yavru geyiğin başını hazırlayacaksınız. Geyiklerin çenelerini oluşturmak
için daire şeklindeki hamur parçalarını iki yandan hafifçe sıkıştırın. Dilerseniz bu işi
hamur parçalarını keserek de yapabilirsiniz. Sıra geldi geyiklerin kulaklarına. Kulaklar
için ikisi küçük, ikisi büyük dört daire hazırlayın. Bu daireleri hafifçe ikiye katlayarak
kulağa benzemelerini sağlayın. Kakaolu hamuru 1 cm kalınlığında açın. Bu hamurdan
uzun şeritler kesip bunlarla boynuzları yapın. Kalan kakaolu hamurdan burunları ve
gözbebeklerini hazırlayın.
Fırın tepsisine yağlı pişirme kâğıdı serin. Üzerine ilk olarak başları yerleştirin. Daha
sonra boynuz ve kulakları başlara bitişik olarak yerleştirin. Burun ve gözbebeklerini de
yağlı kâğıdın üzerine diğer parçaların yanına koyun. Önceden ısıttığınız fırında 160
derecede 15-20 dakika pişirin. Kurabiyeleri yağlı kâğıtla birlikte tepsiden alıp soğumaya
bırakın. Daha sonra hindistancevizi ve bir çay kaşığı balı karıştırarak geyiklerin gözlerinin
beyaz bölümlerini yapın. Kakaolu kurabiyeden hazırladığınız gözbebeklerini bunların üzerine
yerleştirin. Kulakları ve boynuzları başlara tutturmak için bal kullanabilirsiniz. Burunları,
yüzlere yine bal kullanarak tutturun. Afiyet olsun!
mutfakaralik.indd 29 25.11.2011 18:35
Ekim sayımızda atık malzemeler kullanarak geyik tacı tasarlamanızı
istemiştik. İşte hazırladığınız taçlarla birlikte çektirdiğiniz
fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da
internet sayfamızda görebilirsiniz.
İnternet sayfamızın adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik
Nehir Vatan - 5,5 yaş - Osmaniye Furkan Erken - 6 yaş - Amasya Ada Demirtaş - 5,5 yaş - İstanbul
Toprak Kazancı - 5,5 yaş - AdanaMert Ali Aslan - 6 yaş - ErzincanŞerife Marangoz - 5 yaş - DenizliNehir Su Sümer - 5 yaş - Trabzon
Nehir Bidev - 6 yaş - Erzurum Ezgi Aydın - 4,5 yaş - Gaziantep Melih Ege Kıpçak - 4 yaş - İzmir Eylül İrem Tezlik - 4,5 yaş - Şırnak
Fatma Zehra Arı - 5 yaş - İstanbulTaha Levend - 3,5 yaş - Konya
Zeynep ve Melih Boyvat - 3,5 yaş - Çorum
kucukaralik11.indd 10 24.11.2011 10:36
Şubat 2012 sayımız için atık malzemeler
kullanarak bir maske hazırlamanızı istiyoruz.
Maskelerinizle birlikte çektireceğiniz bir
fotoğrafı, adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve
oturduğunuz ili de yazarak bize gönderin.
15 Ocak’a kadar süreniz var.
Adreslerimiz aşağıda:
TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi
“Küçük Eller İşbaşında” Köşesi
Atatürk Bulvarı No: 221
06100 Kavaklıdere / ANKARA
e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.trOnur Çurak - 5 yaş - Zonguldak
Ada Ulaş Karan - 5 yaş - Adana
Nisanur Seyfeli - 5 yaş - Kayseri İrem Taş - 5 yaş - İstanbul Yağız Özdoğru - 5 yaş - Tunceli Hayriye Aydoğan - 5 yaş - Antalya
Ahmet Sertkaya - 5 yaş - VanAyça Türközü - 5 yaş - KonyaAyşe Sert - 3,5 yaş - ZonguldakDefne Oflazoğlu - 5 yaş - AdanaPelin Kural - 4,5 yaş - İstanbul
Ege Ertuğrul - 3 yaş - Denizli
Bilal Akbulut - 5 yaş - Amasya Ceren Aksoy - 4 yaş - Ankara
Zeynep Aydın - 6 yaş - Sakarya
Nazlı Güzel - 4,5 yaş - Niğde
Zeynep Özdemir - 4 yaş - KonyaEkin Aykanat - 5 yaş - İzmir
kucukaralik11.indd 11 24.11.2011 10:36
32
Kitap
Bu kitapta, aklına hep çok büyük sorular takılan
Pipkin adlı çok küçük bir penguen var. Pipkin’in
yanıtını en çok merak ettiği soru da şu: “Bir milyon
ne kadar büyük?” Kitapta Pipkin Güney Kutbu’nun
çevresinde dolaşarak bu sorunun yanıtını arıyor.
Bir milyonun ne kadar büyük olduğunu sonunda
eve döndüğünde annesiyle birlikte keşfediyor.
Pipkin’in bu keşfi de kitabın arka kapağındaki
karton cepte bulunan dev bir posterin içinde gizli.
TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları’ndan çıkan bu
kitabın çizimlerini Serena Riglietti yapmış. Kitabı
Anna Milbourne yazmış, Meltem Yenal Coşkun
Türkçeleştirmiş.
Elişi
Bu sayımızda dergimizin ekindeki kartonlardan
birinde dört farklı fotoğraf çerçevesi bulacaksınız.
Çerçeveleri hazırlamak için önce parçaları keserek
birbirinden ayırın, sonra da ortalarındaki beyaz
bölümleri çıkarın. Fotoğraflarınızı ortadaki boşluğa
denk getirerek çerçevenin arkasına bantla yapıştırın.
Aslı Zülal
Bir Milyon Ne Kadar Büyük?
Fotoğraf Çerçevesi Yapalım
Bir Milyon Ne Kadar Büyük?
Aslı Zülal
32-33kircilaralik.indd 32 25.11.2011 15:32
33
Kızakları, geyikleri, çadırları, insanları ve köpekleri tundradaki
kamp alanına yerleştirerek bir oyun oynamak ister misin?
Haydi kuralları oku ve oyuna başla.
Oyunun Kuralları
• Tundrada Kamp Kurma Oyunu iki kişiyle oynanır.
• Oyunu oynamak için dergimizin ekinde verdiğimiz zar, kamp
alanları ve bu alanlara yerleştirilecek çadır, insan, geyik, kızak
ve köpek resimleri gereklidir. Oyunun başında bu resimler
ortaya koyulur. Oyuncular kamp alanlarından birini önüne alır.
• Oyunda amaç sırayla zar atıp yerdeki resimleri alarak kamp
alanının üzerine yerleştirmektir.
• Oyuna ilk kimin başlayacağına karar verilir. İlk oyuncu zar
atar. Örneğin, gelen zarda geyik varsa yerden bir geyik resmi
alır. Bu resmi kamp alanının üzerinde istediği yere koyar.
Sıra diğer oyuncuya geçer. Oyun bu şekilde devam eder.
• Sırası gelen oyuncunun attığı zarda yerdekilerden biri yoksa
oyuncu zarda yerdeki resimlerinden biri gelene kadar zar
atmayı sürdürür.
• Yerdeki resimler bittiğinde oyun sona erer.
Oyun
Bu ay sizler için hazırladığımız kartlarda
tundrada yaşayan bazı hayvanların fotoğrafları
var. Dergimizin ekinde verdiğimiz bu kartlarla
eşleme oyunu oynayabilirsiniz. Oyunu oynamak
için önce kartları birbirinden ayırıp karıştırın.
Fotoğraflı yüzleri alta gelecek şekilde yere
dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Birbirinin
eşi olan kartları bulmaya çalışın. Açtığınız iki
kart birbirinin eşiyse bu kartları kenara ayırın.
Açtığınız kartlar birbirinin eşi değilse bu kartları
tekrar kapatıp başka iki kart açın. Dilerseniz
bu oyunu iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları
sırayla açarak da oynayabilirsiniz.
Tundrada Kamp Kurma Oyunu
Tundra Hayvanları Kartlarıyla
Eşleme Oyunu Oynayalım
Oyun
Kübra Sıvışoğlu
dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Birbirinin
Açtığınız kartlar birbirinin eşi değilse bu kartları
Aslı Zülal
Tundrada Kamp Kurma Oyunu
32-33kircilaralik.indd 33 25.11.2011 15:32
Meltem Yenal Coşkun
Getty Images
Kar baykuşu benim adım
Çünkü karlı yerlerde yaşarım
Bakma küçük göründüğüme
Daha henüz bir yavruyum.
arkaaralik.indd 1 25.11.2011 11:35

More Related Content

More from Tulay01

Promenaden
Promenaden Promenaden
Promenaden Tulay01
 
Värsta nappet
Värsta nappet Värsta nappet
Värsta nappet Tulay01
 
Li rider i skogen
Li rider i skogenLi rider i skogen
Li rider i skogenTulay01
 
Paula gillar fotboll
Paula gillar fotbollPaula gillar fotboll
Paula gillar fotbollTulay01
 
Drömmen om en hund
Drömmen om en hundDrömmen om en hund
Drömmen om en hundTulay01
 
Djuren flyttar in
Djuren flyttar inDjuren flyttar in
Djuren flyttar inTulay01
 
Vem lurar vem
Vem lurar vemVem lurar vem
Vem lurar vemTulay01
 
Rödluvan
Rödluvan Rödluvan
Rödluvan Tulay01
 
Koboken
Koboken Koboken
Koboken Tulay01
 
Kattboken
Kattboken Kattboken
Kattboken Tulay01
 
Hönsboken
Hönsboken Hönsboken
Hönsboken Tulay01
 
Hastboken
Hastboken Hastboken
Hastboken Tulay01
 
Grisboken
Grisboken Grisboken
Grisboken Tulay01
 
Farboken
Farboken Farboken
Farboken Tulay01
 
Bondeboken bok
Bondeboken bokBondeboken bok
Bondeboken bokTulay01
 
Meraklı minik
Meraklı minik Meraklı minik
Meraklı minik Tulay01
 
Meraklı minik
Meraklı minik Meraklı minik
Meraklı minik Tulay01
 
Astrid Lindgren
Astrid Lindgren Astrid Lindgren
Astrid Lindgren Tulay01
 

More from Tulay01 (20)

Promenaden
Promenaden Promenaden
Promenaden
 
Vanten
Vanten Vanten
Vanten
 
Värsta nappet
Värsta nappet Värsta nappet
Värsta nappet
 
Li rider i skogen
Li rider i skogenLi rider i skogen
Li rider i skogen
 
Paula gillar fotboll
Paula gillar fotbollPaula gillar fotboll
Paula gillar fotboll
 
Drömmen om en hund
Drömmen om en hundDrömmen om en hund
Drömmen om en hund
 
Djuren flyttar in
Djuren flyttar inDjuren flyttar in
Djuren flyttar in
 
Sjalen
SjalenSjalen
Sjalen
 
Vem lurar vem
Vem lurar vemVem lurar vem
Vem lurar vem
 
Rödluvan
Rödluvan Rödluvan
Rödluvan
 
Koboken
Koboken Koboken
Koboken
 
Kattboken
Kattboken Kattboken
Kattboken
 
Hönsboken
Hönsboken Hönsboken
Hönsboken
 
Hastboken
Hastboken Hastboken
Hastboken
 
Grisboken
Grisboken Grisboken
Grisboken
 
Farboken
Farboken Farboken
Farboken
 
Bondeboken bok
Bondeboken bokBondeboken bok
Bondeboken bok
 
Meraklı minik
Meraklı minik Meraklı minik
Meraklı minik
 
Meraklı minik
Meraklı minik Meraklı minik
Meraklı minik
 
Astrid Lindgren
Astrid Lindgren Astrid Lindgren
Astrid Lindgren
 

Meraklı minik Kuzey kutbu

  • 2. Sevgili Okurlarımız, Bu sayımızda dergimizdeki yazıları hazırlarken Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki tundrada yaşayan insanların yaşamından yola çıktık. Tundrada hava çok soğuk. Toprak metrelerce derinliğe kadar donmuş bir halde ve yalnızca yaz aylarında en üstte yer alan küçük bir bölümü çözülüyor. Burada yalnızca bu koşullara uyum sağlamış bitkiler ve hayvanlar yaşıyor. Hayvanların bazıları, kış mevsiminde daha kolay yiyecek bulabilecekleri yerlere göç ediyorlar. Göç eden hayvanlardan biri de rengeyiği. Rengeyikleri, tundrada yaşayan insan topluluklarının bazılarının geçimi açısından büyük önem taşıyor. Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da göç yolculuğuna çıkıyorlar. İşte, dergimizin sayfalarında bu konularla ilgili çeşitli yazılar ve etkinlikler bulacaksınız. Sizin için hazırladığımız Tundrada Kamp Kurma Oyunu’nu ve diğer sürprizlerimizi de seveceğinizi umuyoruz. Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz. HER AYIN 1’İNDE ÇIKAR Sahibi TÜBİTAK Adına Başkan Prof. Dr. Yücel Altunbaşak Genel Yayın Yönetmeni Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Duran Akca duran.akca@tubitak.gov.tr Yayın Yönetmeni Aslı Zülal asli.zulal@tubitak.gov.tr Yayın Kurulu Prof. Dr. Berrin Akman Prof. Dr. Meryem Beklioğlu Dr. Kıvanç Dinçer Yrd. Doç. Dr. Şansal Erdinç Prof. Dr. Gelengül Haktanır Dr. Şükrü Kaya Yrd. Doç. Dr. Sait Uluç Redaksiyon Özlem Özbal ozlem.ozbal@tubitak.gov.tr Araştırma ve Yazı Grubu Meltem Yenal Coşkun meltem.coskun@tubitak.gov.tr Seçil Güvenç Heper secil.heper@tubitak.gov.tr Bilge Nur Karagöz bilge.karagoz@tubitak.gov.tr Şefika Eroğlu Özcan sefika.ozcan@tubitak.gov.tr Zuhal Özer zuhal.ozer@tubitak.gov.tr Kübra Sıvışoğlu kubra.sivisoglu@tubitak.gov.tr Grafik Tasarım - Uygulama Fulya Koçak fulya.kocak@tubitak.gov.tr Ayşegül Doğan Bircan aysegul.bircan@tubitak.gov.tr Çizer Pınar Büyükgüral pinar.buyukgural@tubitak.gov.tr Web Tasarım - Uygulama Sadi Atılgan sadi.atilgan@tubitak.gov.tr İdari Hizmetler İmran Tok imran.tok@tubitak.gov.tr Mali Yönetmen H. Mustafa Uçar mustafa.ucar@tubitak.gov.tr İletişim Bilgileri Meraklı Minik Dergisi Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere / 06100 / Ankara Tel (312) 427 06 25 (Yazı İşleri) Tel (312) 468 53 00 (TÜBİTAK Santral) Faks (312) 427 66 77 (Yazı İşleri) İnternet www.tubitak.gov.tr/merakliminik e-posta merakli.minik@tubitak.gov.tr Abone İlişkileri abone@tubitak.gov.tr Tel (312) 468 53 00 ISSN 977-1307-1998 Fiyatı 3,5 TL (KDV dahil) Baskı İhlas Gazetecilik A.Ş. www.ihlasgazetecilikkurumsal.com Tel (212) 454 30 00 Baskı Tarihi: 28.11.2011 Dağıtım TDP http://www.tdp.com.tr/ "Benim manevi mirasım ilim ve akıldır" Mustafa Kemal Atatürk Aslı Zülal kış mevsiminde daha kolay yiyecek bulabilecekleri yerlere göçkış mevsiminde daha kolay yiyecek bulabilecekleri yerlere göç ediyorlar. Göç eden hayvanlardan biri de rengeyiği.ediyorlar. Göç eden hayvanlardan biri de rengeyiği. Rengeyikleri, tundrada yaşayan insan topluluklarının bazılarının geçimi açısından büyük önem taşıyor. Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da göç yolculuğuna çıkıyorlar. İşte, dergimizin Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da göç yolculuğuna çıkıyorlar. İşte, dergimizin Kışın rengeyiği sürüleriyle birlikte onlar da sayfalarında bu konularla ilgili çeşitli yazılar ve etkinlikler bulacaksınız. Sizin için hazırladığımızetkinlikler bulacaksınız. Sizin için hazırladığımız Tundrada Kamp Kurma Oyunu’nu ve diğer sürprizlerimizi de seveceğinizi umuyoruz. Hepinizi sevgiyle kucaklıyoruz. kunyeicindearalik.indd 10 25.11.2011 16:18
  • 3. İçindekiler Kapak Çizimi: Pınar Büyükgüral 2 Kuzey Kutup Bölgesi'nde Bir Gece 6 Rengârenk Gökyüzü 7 Kuzey Kutup Bölgesi'nde Göç 9 Geyik, Çadır, Hilda, Turi Acaba Hangisi Gelecek Şimdi? 10 Kutuplarda Ne Giyilir? 12 Buz, Kar, Tundra Ne Zaman Isınacak Hava? 15 Tundra Bitkileri 16 Anne Ren Geyiği ve Yavrusu 18 Şu Kocaman Boynuzlara Bakın! 20 Bu İnsanlar Geyiklerle Birlikte Göç Ediyorlar 22 Bu Hayvanlar Tundrada Yaşıyor 25 Kutucukları Boya, Hayvanları Büyükten Küçüğe Sırala! 26 Çok Merak Ediyorum 28 Haydi Mutfağa 30 Küçük Eller İşbaşında 32 Kırçıl'ın Seçtikleri 2 10 20 Kuzey Kutup Bölgesi'nde Bir GeceKuzey Kutup Bölgesi'nde Bir Gece Acaba Hangisi Gelecek Şimdi? 2222222 Hayvanları Büyükten Küçüğe Sırala! Küçük Eller İşbaşında 202020202020 1010 kunyeicindearalik.indd 11 28.11.2011 11:12
  • 4. 2 Kuzey Kutup Bölgesi'nde Bir Gece! Burası Kuzey Kutup Bölgesi. Burada gördüğün insanlar geyik sürüleriyle birlikte göç ediyor. Akşam olunca geyikler dinlenmek için durmuş. İnsanlar da sürülerinin yakınına çadırlarını kurmuşlar. kuzeykutbunda.indd 2 25.11.2011 16:23
  • 5. 3 Hilda da çadır kurma işlerine yardım etmiş. Şimdi de köpeği Turi’yi bir yere götürmeye çalışıyor. Çünkü ona çok güzel bir şey gösterecek. Hilda’nın Turi’ye ne göstereceğini görmek için sayfayı çevir. kuzeykutbunda.indd 3 25.11.2011 16:23
  • 6. 4 Gökyüzüne bak, işte sana söz ettiğim kuzey ışıkları Turi. Çok güzeller değil mi? Hav! kuzeykutbunda.indd 4 25.11.2011 16:23
  • 7. 5 Meltem Yenal Coşkun Çizim: Pınar Büyükgüral kuzeykutbunda.indd 5 25.11.2011 16:23
  • 8. 6 Rengârenk Gökyüzü Kutup bölgelerinde gökyüzü bazı gecelerde çok renkli olur! Çünkü gökyüzünde rengârenk ışıklar görülür. Bu ışıklar hareket de eder. Böylece farklı görüntüler oluşur. Bu renkli ışıklara “kutup ışıkları” adı verilir. Meltem Yenal Coşkun Fotoğraf: Visual Photos kutupisik.indd 6 28.11.2011 11:23
  • 9. Meltem Yenal Coşkun Çizim: Pınar Büyükgüral Sabah oldu. Samiler birazdan göçlerine devam edecek. 9 2 7 4 Bu nedenle burada yaşayan Samiler onları soğuktan koruyacak giysiler giyiyor. Üstelik giysileri rengârenk. Geyiklerse kendilerine yiyecek bulabilmek için göç ediyorlar. Sabah olduğunda yola çıkmak için çadırlarını toplayıp kızaklara yüklüyorlar. Kuzey Kutup Bölgesi’nde Göç Bu sayfadan küçük bir kitap yapabilirsin. Sayfayı kırmızı kesikli çizgilerden kes. Böylece üç ayrı parça elde edeceksin. Bu parçaları mavi çizgilerden ikiye katla. Parçaları, sayfa numaraları birbirini izleyecek biçimde iç içe koy ve ortasından zımbala. Kitabın Hazır! kitapcik.indd 10 28.11.2011 11:58
  • 10. 1 10 3 8 5 6 Kuzey Kutup Bölgesi yılın büyük çoğunluğunda karlarla ve buzlarla kaplı. Burası gerçekten çok soğuk! Kuzey Kutup Bölgesi’nde kış aylarında gece çok uzun sürer. Bazı yerlerde güneş yalnızca birkaç saatliğine doğar. Samiler bu çadırlarda yaşıyor. Çünkü yılın büyük bir bölümünde göç ediyorlar. Göçü sürekli taşınmak gibi düşünebilirsin. Samiler’in hep yanında olan bir başka hayvansa çoban köpekleri. Akşam olduğundaysa çadırlarını tekrar kuruyorlar. Samiler geyikleriyle birlikte göç ediyor. Çünkü geyikler, Samiler için çok önemli. kitapcik.indd 11 28.11.2011 11:58
  • 11. 9 Geyik, Çadır, Hilda, Turi Acaba Hangisi Gelecek Şimdi? Aşağıda geyik, çadır, Hilda ve Turi’nin resimleriyle hazırlanmış üç örüntü var. Önce bu örüntüleri incele. Her bir örüntüde resimlerin hangi sırayla dizildiğini keşfet. Boş yerlere neler geleceğini bul. Sonra da bunların çıkartmalarını yerlerine yapıştır. Meltem Yenal Coşkun Çizim: Pınar Büyükgüral Geyik Çadır Hilda Turi oruntu.indd 9 28.11.2011 10:53
  • 12. 10 Dünyanın en soğuk yerleri kutup bölgeleridir. Bu bölgelerde yaşayan insanlar soğuktan korunmak için çok kalın giysiler giyerler. Tıpkı bu resimdeki çocuklar gibi. Kutuplarda Ne Giyilir? kutupgiysi.indd 10 25.11.2011 19:19
  • 13. 11 Bu çocukların her birinin giysileri bir başka çocuğunkiyle benzer. Çocukları giysilerindeki benzerliklere göre eşleştirebilir misin? Çocukların paltolarındaki desenler ve ayakkabıları sana ipucu verebilir. Seçil Güvenç Heper Çizim: Ayşe İnan Alican kutupgiysi.indd 11 25.11.2011 19:19
  • 14. 12 Kuzey Kutup Bölgesi’nin yakınında tundra adı verilen yerler var. Tundrada hava çok soğuk olur. Burada kış çok uzun sürer. Kışın her yer karla kaplıdır. Toprak tümüyle donar. Kuzey Kutup Bölgesi’nin yakınında tundra adı verilen Yazın karlar erir. Toprağın üst kısmı çözülür. Küçük bataklıklar ve göller oluşur. Ne Zaman Isınacak Hava? Buz, Kar, Tundra tundra.indd 12 25.11.2011 11:25
  • 15. 13 Tundrada bol bol liken bulunur. Likenler toprağın ya da kayaların üzerinde yaşayan canlılardır. Bitki gibi görünürler ama bitki değildirler. İşte bu fotoğrafta da likenleri görüyorsun. tundra.indd 13 25.11.2011 11:25
  • 16. 14 Seçil Güvenç Heper Fotoğraflar: Visual Photos Tundrada rengârenk çiçekler açan bitkiler de vardır. Tundrada ağaç yetişmez. Ama birçok küçük bitki ve çalı vardır. Buradaki hayvanlar bu bitkilerle ve onların meyveleriyle beslenir. tundra.indd 14 25.11.2011 11:25
  • 17. 15 Tundra Bitkileri Kutup söğüdü, kırmızı ayıüzümü, kutup gelinciği... Hep bu sırayı izleyerek “Başlangıç” yazan kutudan “Bitiş” yazan kutuya gidebilir misin? Seçil Güvenç Heper Çizim: Bilgin Ersözlü Başlangıç Bitiş Kutup söğüdü Kırmızı ayıüzümü Kutup gelinciği tundra.indd 15 25.11.2011 11:25
  • 18. Anne Ren Geyiği v geyikposter.indd 2 25.11.2011 18:47
  • 20. 18 Rengeyikleri, Kuzey Kutup Bölgesi’ndeki tundrada ve tundranın yakınındaki ormanlarda yaşar. Hem dişi hem de erkek rengeyiklerinin boynuzları vardır. Rengeyiklerinin boynuzları her yıl düşer ve yerlerine yenileri çıkar. Rengeyikleri kışın karı kazarak altta kalmış likenleri bulur ve onlarla beslenir. Yazınsa otları ve küçük çalıları yerler. Şu Kocaman Boynuzlara Bakın! VisualPhotos GettyImages GettyImages geyikler.indd 18 28.11.2011 11:44
  • 21. 19Kübra Sıvışoğlu Rengeyikleri yazı tundrada geçirir. Kışın daha çok yiyecek bulabilecekleri ormanlık alanlara göç ederler. Rengeyikleri çok iyi yüzer. Göç ederken karşılarına çıkan gölleri ve nehirleri yüzerek geçebilirler. VisualPhotos VisualPhotos GettyImages GettyImages geyikler.indd 19 28.11.2011 11:44
  • 22. 20 Bu İnsanlar Geyiklerle Birlikte Göç Ediyorlar Burada, geyikleriyle birlikte göç eden insanlar var. Geyikler için yiyeceğin daha bol olduğu yerlere gidiyorlar. İnsanlar kızaklara binmiş. Resmi inceleyip sayfadaki soruları yanıtlayabilir misin? Bu resimde kaç kızak görüyorsun? Haydi say! Geyik sürüsüyle birlikte koşan beyaz köpeği bulabilir misin? geyiksurusu.indd 20 25.11.2011 18:44
  • 23. 21 Kübra Sıvışoğlu Çizim: Necdet YılmazHangi kızağı iki geyik çekiyor? geyiksurusu.indd 21 25.11.2011 18:44
  • 24. Misk Öküzü Şu kocaman boynuzlara bak! Bu bir misk öküzü. Misk öküzleri tundrada sürüler halinde yaşar. Upuzun ve sık tüylerden oluşan kürkleri vardır. Kalın kürkleri soğuktan korunmalarına yardım eder. Misk Öküzü 22 Bu Hayvanlar Tundrada Yaşıyor Tundrada hava çok soğuk, ama burada da birçok hayvan yaşıyor. Hepsi de soğuklara uyum sağlamış. İşte bu hayvanlardan birkaçı. tundrahayvanlari.indd 22 28.11.2011 10:02
  • 25. 2323 Kakım Kakım da tundrada yaşar. Yazın kürkü kahverengi ve beyazdır. Kuyruğunun uç kısmı siyahtır. Kış geldiğinde kürkü bembeyaz olur. Yalnızca kuyruğunun ucundaki siyahlık aynı kalır. tundrahayvanlari.indd 23 28.11.2011 10:02
  • 26. 24 Bilge Nur Karagöz Fotoğraflar: Visual Photos Kar Baykuşu Kar baykuşu da tundrada yaşar. Tüylerinin bir bölümü beyazdır. Ayakları bile tüylerle kaplıdır. Kışın yuvasını karın üzerine yapar. Kutup Tilkisi İşte bu da kış kürküne bürünmüş bir kutup tilkisi. Kutup tilkisinin tüyleri yazın grimsi kahverengidir. Kış geldiğinde kürkünü değiştirir ve tüyleri bembeyaz olur. KutupKutupKutupKutup TilkisiTilkisiTilkisiTilkisiTilkisi İşte bu da kış kürküne bürünmüş bir kutup tilkisi. Kutup tilkisinin tüyleri yazın grimsi kahverengidir. Kış geldiğinde kürkünü değiştirir tundrahayvanlari.indd 24 28.11.2011 10:02
  • 27. Kutucukları Boya, Hayvanları Büyükten Küçüğe Sırala… Tundradaki hayvanların boyları farklı farklı. Kimi kocaman, kimi de küçücük. İşte bu hayvanlardan bazıları… Sayfadaki her resmin altında bir kutucuk var. Bu kutucukları boyayarak hayvanları boy sırasına dizmek ister misin? En büyük hayvanın altındaki kutucuğu sarıya, en küçük hayvanın altındaki kutucuğuysa kırmızıya boya. Sonra da kalan iki hayvandan büyük olanının altındaki kutucuğu maviye, küçük olan hayvanın altındaki kutucuğu yeşile boya. Bilge Nur Karagöz Çizim: Armağan Üçok Gönenç Kutup ayısı Kutup tilkisi Kakım Misk öküzü 25 kutucuklariboya.indd 25 25.11.2011 18:52
  • 28. 26 Kutuplarda yaşayan insanlar nasıl giyinirler? İkbal Aşıcı / 4 yaş Yağmur Elmalı / 5,5 yaş / İzmir Hafsa Yanıkkaya / 5 yaş / İstanbul cokmerakaralik.indd 26 28.11.2011 11:56
  • 29. 27 Sorularınızı Bekliyoruz! Tiyatroyla ilgili merak ettiğiniz soruları bize gönderin. Bu sorulardan birini ya da birkaçını Şubat 2012 sayımızda yanıtlayalım. Sorularınızı 15 Ocak 2012 tarihine kadar gönderebilirsiniz. Adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve yaşadığınız ili yazmayı unutmayın! İşte adreslerimiz: e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.tr Adres: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi “Çok Merak Ediyorum” Köşesi Atatürk Bulvarı No: 221 Kavaklıdere 06100 Ankara Bilge Nur Karagöz Fotoğraf: Getty Images Kutup bölgeleri çok soğuktur. Bu nedenle burada yaşayan insanlar çok sıcak tutan giysiler giyerler. Kat kat giyinerek de soğuktan korunmaya çalışırlar. Genellikle en dışa giydikleri giysiler su geçirmez özelliktedir. Ayaklarına da çok kalın, su geçirmez botlar giyerler. Bu botların tabanı, karda ve buz üstünde rahat yürümelerini sağlayacak özelliktedir. Ellerine çok kalın eldivenler giyerler. Başlarını da soğuktan çok iyi korumaları gerekir. Bunun için çok kalın başlıklar giyerler. Karla kaplı yerlerde dolaşırken uzaktan kolay fark edilmek istediklerinde parlak renklerde giysiler giyerler. cokmerakaralik.indd 27 28.11.2011 11:56
  • 30. 28 Kurabiyeden Anne ve Yavru Geyik Malzeme - 2,5 su bardağı tam buğday unu - 2 yemek kaşığı tereyağı - 1/2 su bardağı pekmez - 1 yumurta - 1 tatlı kaşığı tarçın - 1 tatlı kaşığı kakao - 2 çay kaşığı bal - 2 çay kaşığı hindistan cevizi - Yağlı pişirme kâğıdı Bu sayfadaki etkinlik yetişkinlerle birlikte yapılmalıdır. 2828282828 mutfakaralik.indd 28 25.11.2011 18:35
  • 31. 29Yazı ve fotoğraflar: Deniz Özmen Çizim: Pınar Büyükgüral Yumurta ve pekmezi tereyağıyla bir kapta karıştırın. Unu ve tarçını da ayrı bir kapta birbirine karıştırın. Bu karışımı yavaş yavaş eleyerek yumurta, pekmez ve tereyağı karışımına ekleyin. Hepsini bir kaşık yardımıyla karıştırın. Karışımı, ele yapışmayacak kıvama geldikten sonra yoğurup hamur haline getirin. Bu hamurdan orta boy bir elma büyüklüğünde bir parça ayırın. Bu parçayı içine kakao ekleyerek yeniden yoğurun. Bu kakaolu hamuru daha sonra boynuz, göz ve burun yapmak için kullanacaksınız. Kalan hamuru merdaneyle 1 cm kalınlığında açın. Farklı boyutlarda kâse ve bardaklar kullanarak, biri büyük biri küçük iki daire kesin. Büyük olan daireden anne geyiğin, küçük olandan da yavru geyiğin başını hazırlayacaksınız. Geyiklerin çenelerini oluşturmak için daire şeklindeki hamur parçalarını iki yandan hafifçe sıkıştırın. Dilerseniz bu işi hamur parçalarını keserek de yapabilirsiniz. Sıra geldi geyiklerin kulaklarına. Kulaklar için ikisi küçük, ikisi büyük dört daire hazırlayın. Bu daireleri hafifçe ikiye katlayarak kulağa benzemelerini sağlayın. Kakaolu hamuru 1 cm kalınlığında açın. Bu hamurdan uzun şeritler kesip bunlarla boynuzları yapın. Kalan kakaolu hamurdan burunları ve gözbebeklerini hazırlayın. Fırın tepsisine yağlı pişirme kâğıdı serin. Üzerine ilk olarak başları yerleştirin. Daha sonra boynuz ve kulakları başlara bitişik olarak yerleştirin. Burun ve gözbebeklerini de yağlı kâğıdın üzerine diğer parçaların yanına koyun. Önceden ısıttığınız fırında 160 derecede 15-20 dakika pişirin. Kurabiyeleri yağlı kâğıtla birlikte tepsiden alıp soğumaya bırakın. Daha sonra hindistancevizi ve bir çay kaşığı balı karıştırarak geyiklerin gözlerinin beyaz bölümlerini yapın. Kakaolu kurabiyeden hazırladığınız gözbebeklerini bunların üzerine yerleştirin. Kulakları ve boynuzları başlara tutturmak için bal kullanabilirsiniz. Burunları, yüzlere yine bal kullanarak tutturun. Afiyet olsun! mutfakaralik.indd 29 25.11.2011 18:35
  • 32. Ekim sayımızda atık malzemeler kullanarak geyik tacı tasarlamanızı istemiştik. İşte hazırladığınız taçlarla birlikte çektirdiğiniz fotoğraflarınız. Burada yer veremediğimiz fotoğraflarınızı da internet sayfamızda görebilirsiniz. İnternet sayfamızın adresi: http://www.tubitak.gov.tr/merakliminik Nehir Vatan - 5,5 yaş - Osmaniye Furkan Erken - 6 yaş - Amasya Ada Demirtaş - 5,5 yaş - İstanbul Toprak Kazancı - 5,5 yaş - AdanaMert Ali Aslan - 6 yaş - ErzincanŞerife Marangoz - 5 yaş - DenizliNehir Su Sümer - 5 yaş - Trabzon Nehir Bidev - 6 yaş - Erzurum Ezgi Aydın - 4,5 yaş - Gaziantep Melih Ege Kıpçak - 4 yaş - İzmir Eylül İrem Tezlik - 4,5 yaş - Şırnak Fatma Zehra Arı - 5 yaş - İstanbulTaha Levend - 3,5 yaş - Konya Zeynep ve Melih Boyvat - 3,5 yaş - Çorum kucukaralik11.indd 10 24.11.2011 10:36
  • 33. Şubat 2012 sayımız için atık malzemeler kullanarak bir maske hazırlamanızı istiyoruz. Maskelerinizle birlikte çektireceğiniz bir fotoğrafı, adınızı, soyadınızı, yaşınızı ve oturduğunuz ili de yazarak bize gönderin. 15 Ocak’a kadar süreniz var. Adreslerimiz aşağıda: TÜBİTAK Meraklı Minik Dergisi “Küçük Eller İşbaşında” Köşesi Atatürk Bulvarı No: 221 06100 Kavaklıdere / ANKARA e-posta: merakli.minik@tubitak.gov.trOnur Çurak - 5 yaş - Zonguldak Ada Ulaş Karan - 5 yaş - Adana Nisanur Seyfeli - 5 yaş - Kayseri İrem Taş - 5 yaş - İstanbul Yağız Özdoğru - 5 yaş - Tunceli Hayriye Aydoğan - 5 yaş - Antalya Ahmet Sertkaya - 5 yaş - VanAyça Türközü - 5 yaş - KonyaAyşe Sert - 3,5 yaş - ZonguldakDefne Oflazoğlu - 5 yaş - AdanaPelin Kural - 4,5 yaş - İstanbul Ege Ertuğrul - 3 yaş - Denizli Bilal Akbulut - 5 yaş - Amasya Ceren Aksoy - 4 yaş - Ankara Zeynep Aydın - 6 yaş - Sakarya Nazlı Güzel - 4,5 yaş - Niğde Zeynep Özdemir - 4 yaş - KonyaEkin Aykanat - 5 yaş - İzmir kucukaralik11.indd 11 24.11.2011 10:36
  • 34. 32 Kitap Bu kitapta, aklına hep çok büyük sorular takılan Pipkin adlı çok küçük bir penguen var. Pipkin’in yanıtını en çok merak ettiği soru da şu: “Bir milyon ne kadar büyük?” Kitapta Pipkin Güney Kutbu’nun çevresinde dolaşarak bu sorunun yanıtını arıyor. Bir milyonun ne kadar büyük olduğunu sonunda eve döndüğünde annesiyle birlikte keşfediyor. Pipkin’in bu keşfi de kitabın arka kapağındaki karton cepte bulunan dev bir posterin içinde gizli. TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları’ndan çıkan bu kitabın çizimlerini Serena Riglietti yapmış. Kitabı Anna Milbourne yazmış, Meltem Yenal Coşkun Türkçeleştirmiş. Elişi Bu sayımızda dergimizin ekindeki kartonlardan birinde dört farklı fotoğraf çerçevesi bulacaksınız. Çerçeveleri hazırlamak için önce parçaları keserek birbirinden ayırın, sonra da ortalarındaki beyaz bölümleri çıkarın. Fotoğraflarınızı ortadaki boşluğa denk getirerek çerçevenin arkasına bantla yapıştırın. Aslı Zülal Bir Milyon Ne Kadar Büyük? Fotoğraf Çerçevesi Yapalım Bir Milyon Ne Kadar Büyük? Aslı Zülal 32-33kircilaralik.indd 32 25.11.2011 15:32
  • 35. 33 Kızakları, geyikleri, çadırları, insanları ve köpekleri tundradaki kamp alanına yerleştirerek bir oyun oynamak ister misin? Haydi kuralları oku ve oyuna başla. Oyunun Kuralları • Tundrada Kamp Kurma Oyunu iki kişiyle oynanır. • Oyunu oynamak için dergimizin ekinde verdiğimiz zar, kamp alanları ve bu alanlara yerleştirilecek çadır, insan, geyik, kızak ve köpek resimleri gereklidir. Oyunun başında bu resimler ortaya koyulur. Oyuncular kamp alanlarından birini önüne alır. • Oyunda amaç sırayla zar atıp yerdeki resimleri alarak kamp alanının üzerine yerleştirmektir. • Oyuna ilk kimin başlayacağına karar verilir. İlk oyuncu zar atar. Örneğin, gelen zarda geyik varsa yerden bir geyik resmi alır. Bu resmi kamp alanının üzerinde istediği yere koyar. Sıra diğer oyuncuya geçer. Oyun bu şekilde devam eder. • Sırası gelen oyuncunun attığı zarda yerdekilerden biri yoksa oyuncu zarda yerdeki resimlerinden biri gelene kadar zar atmayı sürdürür. • Yerdeki resimler bittiğinde oyun sona erer. Oyun Bu ay sizler için hazırladığımız kartlarda tundrada yaşayan bazı hayvanların fotoğrafları var. Dergimizin ekinde verdiğimiz bu kartlarla eşleme oyunu oynayabilirsiniz. Oyunu oynamak için önce kartları birbirinden ayırıp karıştırın. Fotoğraflı yüzleri alta gelecek şekilde yere dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Birbirinin eşi olan kartları bulmaya çalışın. Açtığınız iki kart birbirinin eşiyse bu kartları kenara ayırın. Açtığınız kartlar birbirinin eşi değilse bu kartları tekrar kapatıp başka iki kart açın. Dilerseniz bu oyunu iki ya da daha fazla oyuncuyla, kartları sırayla açarak da oynayabilirsiniz. Tundrada Kamp Kurma Oyunu Tundra Hayvanları Kartlarıyla Eşleme Oyunu Oynayalım Oyun Kübra Sıvışoğlu dizin. Sonra kartları ikişer ikişer açın. Birbirinin Açtığınız kartlar birbirinin eşi değilse bu kartları Aslı Zülal Tundrada Kamp Kurma Oyunu 32-33kircilaralik.indd 33 25.11.2011 15:32
  • 36. Meltem Yenal Coşkun Getty Images Kar baykuşu benim adım Çünkü karlı yerlerde yaşarım Bakma küçük göründüğüme Daha henüz bir yavruyum. arkaaralik.indd 1 25.11.2011 11:35