Blöðruhálskirtilskrabbamein: Hvað ég hefði viljað vita

Blöðruhálskirtilskrabbamein
Það sem ég hefði viljað vita þegar
ég greindist í febrúar 2005
Þráinn Þorvaldsson
Maí 2014

Skemmtilegra væri að fjalla um útilegur
sumar og vetur sem er áhugamál okkar
hjóna en krabbamein í blöðruhálskirtli

....en viðfangsefnið er alvara
en ekki dauðans alvara
Blöðruhálskirtilskrabbamein
Það sem ég hefði viljað vita
þegar ég greindist í febrúar 2005

Yfirlýsing
 Ég hef enga læknisfræðilega menntun eða þjálfun
 Frá því ég greindist með BHKK í febrúar 2005 hef ég
kynnt mér margvíslegt tengt efni fyrst og femst sjálfum
mér til framdráttar
 Þar sem rætt er um tilraunanotkun á SagaPro og
Angelicu fæðubótarefnum úr ætihvönn, vil ég að fram
komi, að ég er einn af stofnendum og eigendum
SagaMedica ehf. og fyrrverandi framkvæmdastjóri, þar
sem þessar vörur hafa verið rannsakaðar, þróaðar og
framleiddar og markaðssettar
 Það sem fram kemur hér á eftir, er ekki ætlað sem
ráðlegging til annarra um að fara sömu leið, heldur sem
lýsing á því hve BHKK er flókinn sjúkdómur og hvatning
til þess að kynna sér málið vel ef taka þarf ákvörðun.

Upphafið að mikilli lífsreynslu
Árlega í 5 ár eftir að ég hóf PSA mælingar:
Þú ert í góðum málum
Eftir 5 ár:
“Nei, þetta er ekki allt í lagi.
Þú þarf að koma í frekari rannsóknir.”
Nokkrum vikum síðar:
“Niðurstöðurnar eru komnar.
Þú ert með krabbamein.”

Efnisþættir
1. BHKK - slæmu og góðu fréttirnar
2. Persónuleg reynslusaga
3. Hvað er blöðruhálskirtilskrabbamein (BHKK)
4. Forvarnir
5. Mælingar
6. Meðferðarúrræði
7. Eigin meðferð
8. Hvers átt þú helst að minnast eftir
fyrirlesturinn

Krabbamein í blöðruhálskirtli
 1 af hverjum 3 geta átt von á
að greinast með krabbamein á
ævinni (33%)
 Hlutfall BHKK af krabbameins-
tilfellum 30% (1:3)
 1 af hverjum 6 karlmönnum
geta nú átt átt von á greinast
með BHKK á ævinni > 50 ára
 Innan 10 ára er talið að
hlutfallið verði 1 af hverjum 4
(25%)
Þessir eru látnir
 Frægir sem hafa greinst

Krabbamein í blöðruhálskirtli
Fjöldi greindra krabbameinstilfella 2006 til 2010:
Karlar Konur
 Meðalfjöldi tilfella á ári 737 660
 Meðalaldur við greiningu 67 ár 64 ár
 Meðalfjöldi látinna á ári 287 252
 Fjöldi á lífi í árslok 2010 5.021 6.302
Krabbameinum karla raðað eftir árlegum
meðalfjölda 2006 til 2010 greining
 Blöðruhálskirtill 222
 Lungu 77
 Þvagvegir og þvagblaðra 57
 Ristill 56
 Á Íslandi deyja um 50 menn á ári úr BHKK
 Við krufningu finnst BHKK (dánarorsök önnur en krabbamein)
 50 ára-50%
 80 ára-80%
 BHKK ekkert nýtt – Fannst nýlega í
2.250 ára múmíu frá Egyptalandi

Aldur þeirra sem greinast með BHKK á
Íslandi og vaxandi fjöldi
Íslensk krabbameinskrá um
nýgengi árin
2001 til 2005
Ef 220 greinast á ári
 < 60 ára 4% 9 menn
 60 til 69 21% 46 menn
 70 til 79 36% 79 menn
 > 80 ára 39% 86 menn

Flókinn sjúkdómur
Margir og flóknir mælikvarðar við ákvarðanir
Munur eins og að stjórna flugvél miðað við bíl

1. BHKK
Slæmu fréttirnar – Góðu fréttirnar
1. Mjög flókinn sjúkdómur og
samkomulag er ekki um
bestu meðferðarúrræðin
2. Erfitt að greina hvenær
vöxtur sjúkdómsins er
alvarlegur
3. Erfið ákvarðanataka fyrir
sjúklinga vegna ónógra
upplýsinga – (Sambærilegt að vera
staddur rammvilltur í þoku á óþekktu fjalli
og eiga að taka ákvörðun um hvernig
skuli feta sig niður.)
4. Allir valmöguleikar um
meðferð hafa áhættu í för
með sér
5. Vaxandi viðurkenning á
ofmeðhöndlun sjúklinga
6. Hjónasjúkdómur en ekki
einstaklingssjúkdómur
1. Hægfara sjúkdómur
2. Ef snemma greint er nógur
tími til ákvarðana
3. Lífslíkur mjög góðar
4. Margir geta beðið með að
fara í meðferð
5. Mörg meðferðarúrræði
6. Miklar framfarir í rannsóknum
og meðferðum

Greindist með BHKK tæplega 61 árs fyrir 9 árum
Hef ekki farið í hefðbundna meðferð en gert tilraunir með óhefðbundna meðferð

Aðrir áhrifaþættir til hækkunar PSA
Hefur of mikil líkamleg áreynsla áhrif ?
3 mánuðum eftir göngu á Hvannadalshnjúk 2008 hafði PSA hækkað um 40%

3. Hvað er blöðruhálskirtilskrabbamein (BHK)

Hlutverk blöðruhálskirtils:
Myndar verndandi vökva sem blandast sæðisfrumum frá eistum við
sáðlát og eykur líkur á frjógun – 20 ml algeng stærð – á stærð við hnetu

Helstu sjúkdómar í blöðruhálskirtli
 Bólgur (Prostatitis)
 Góðkynja stækkun (BPH - Benign Prostatic Hyperplasia)
 Krabbamein

Bólgur í BHK
 Bólgur í BHKK algengar hjá yngri mönnum
 Geta leitt til
 verkja
 erfiðleika við þvaglát
 erfiðleika í kynlífi
 einkenna þreytu og þunglyndis
 Kenningar um að geti verið einn af orsakavöldum BHKK ?
 Þjáðist sjálfur af bólgum fyrir 35 árum – og fékk lyf og sagt
að fara í heitu pottana
 Ef ég hefði vitað möguleg áhrif af bólgum hefði ég síðar haft
varan á þegar PSA hækkaði eftir 2000
 Margvíslegar viðvaranir líkamans – bílar og fólk

Góðkynja stækkun
(BPH - Benign Prostatic Hyperplasia
)

Hugsanleg einkenni BHKK
 Flest einkenni sömu og góðkynja stækkun:
 Fjölgun ferða á salernið einkum á nóttunni
 Minni kraftur og hraði þvagsins við þvaglát
 Erfiðleikar og óþægindi við þvaglát
 Tilfinning að hafa ekki alveg tæmt þvagblöðruna
 Þvagleki (góðkynja stækkun)
 Viðbót:
 Stinningarvandamál
 Sársauki við sáðlát
 Blóð í þvagi eða sæði
 Verkir í neðri hluta baks og mjaðma
 Fara til læknis við einhver þessara einkenna

4. Forvarnir
aðgerðir til þess að koma í veg
fyrir myndun BHKK ?
“Mikilvægara að gera við þakið
en að setja fötu undir lekann”

We Can All Fight Cancer Better
Dr. Servan-Schreiber
 Við erum öll með
krabbameinsfrumur í
okkur
 Við höfum öll varnarkerfi
til þess að koma í veg
fyrir að frumur þróist á
hættulegt stig
 Ónæmiskerfið – dregur úr
bólgum
 Fæða sem dregur úr
nýæðamyndun og hindrar
æxlisvöxt
 Stalingrad nálgunin –
koma í veg fyrir að birgðir
bærust til framlínunnar

Fyrirbyggjandi aðgerðir – betri árangur hefðbundinna meðferða – Samhæfðar lækningar
 Neyttu matar sem getur unnið gegn
krabbameini:
Jurtir: Grænt te – tumeric – engifer – rósmarín – minnt – basil
Omega-3 rík fæðu: Fiskur eins og lax – sardínur –
makríll – hnetur – grænt grænmeti
Krossblómagrænmeti: Spergilkál (broccoli) – blómkál
og hvítkál
Annað úr náttúrunni: Hvítlaukur – laukur – blaðlaukur –
plómur – bláber
Annað: Súkkulaði (70% kako) – rauðvín (resverartrol)

Rannsóknir benda til að krabbameinsfrumur vaxa
hraðar við eftirtalin skilyrði
 Þegar ónæmiskerfi er veikt minnka möguleikar
varnarkerfis líkamans til þess að uppgötva
krabbameinsæxli sem er að myndast.
 Þegar langvinnar bólgur á lágu stigi eru í líkamanum
örvast frumuskipti og útrás í aðra vefi líkamans.
 (Innsk. –Efni í hvannafræjum hefta frumufjölgun og örva eyðingu afbrigðilegra fruma í
rannsóknarstofu – Angelica.)
 Þegar æxli fá skilyrði til nýæðamyndunar vaxa þau eins
og borg sem fær tækifæri til að færa út gatnakerfið.
 (Innsk. – Efni úr hvannalaufum hefta nýæðamyndum og þar með krabbameinsvöxt í
rannsóknarstofu – SagaPro.)
 Mikilvægt: Styrkja ónæmiskerfið – minnka bólgur – draga
úr nýæðamyndun.

Fyrirbyggjandi aðgerðir – betri árangur hefðbundinna meðferða – Samhæfðar lækningar
 Stundaðu hreyfingu:
30 mínútur 6 sinnum í viku
Þarf ekki maraþon eða skokk
Hreyfing í lágmarki 15 mínútur á dag getur
lækkað dánartíðni BHKK
Fyrirbyggjandi og getur einnig minnkar líkur á
endurkomu krabbameins - styrkir ónæmiskerfið?
 Náðu valdi á streitunni – hvíldin mikilvæg

Orsakarvaldar / fyrirbyggjandi
Möguleikar að seinka myndun og jafnvel halda niðri
BHKK
 Erfðir – 10% og 90%
áunnar lífsvenjur og
matarræði
 Umdeildar kenningar -
er nokkru að tapa ef
breytingar eru gerðar
á lífsháttum?
 Leggjum inn á
heilsubankann alla
ævina

Mikilvægi D-vítamíns – skortur einn orsakavaldur?
- Sólarljós og BHKK í Evrópu -
 Tíðni BHKK á
Norðurlöndum er 22
tilfelli á hverja 100
þúsund íbúa
 Í Grikklandi 11 tilfelli
á hverja 100 þúsund
íbúa
 Í Asíu nær miðbaug
eru um 7 tilfelli á
hverja 100 þúsund
 Hærri tíðni BHKK hjá
fólki með dökka húð
 Áhrif inntaka D3
vítamíns í miklum
mæli á krabbamein?

Hvað er eðlilegt D-vítamín stig ?
 Hægt að láta mæla í blóði um leið og PSA
 Eðlilegt stig er > 45 nmol/l en æskilegt 50
til 70
 D-vítamín mæling mín vorið 2007 sýndi 38
nmol/l hefur sveiflast 40/50
 Lýsið nægir ekki
 Fór á D3-vítamín kúr var 80 nú komið í
170 – Tek 2000 IU á dag
 Sent marga í mælingu – allir undir
mörkum

5. Mælingar
fyrir hugsanlegt BHKK er val
Ef sú leið er farin –
nauðsynlegt að þekkja grundvallaratriðin

PSA mælingar – kostir og gallar
 Kostir:
 Að greina BHKK á
byrjunarstigi áður en einkenni
koma fram
 Auðveldara að meðhöndla
sjúkdóminn á byrjunarstigi
 Hugsanlega hægt að halda
niðri ef greint snemma
 Gallar:
 PSA mælingar eru ekki
áreiðanlegar
 PSA getur hækkað af öðrum
ástæðum en krabbameini
 Menn geta verið með BHKK
án þess að PSA hækki
 2 af hverjum 3 mönnum með
hækkandi PSA hafa ekki
krabbamein
 Skiptar skoðanir eru um
hvernig best sé að meðhöndla
BHKK
 Meðferðir við BHKK geta haft
óþægilegar aukaverkanir
 Margir vilja ekki vita fyrr en
einkenni koma fram
 Fleiri menn deyja með
krabbamein en af krabbameini

Mælingar og skoðanir
– hvað er skoðað
 PSA mæling
(Prostate-Spesific Antigen)
 Þreifing á kirtli
 Vefsýnataka

PSA mæling
(Prostate Specific Antigen)
 Læknar gefa tilvísun og
rannsóknarstofur taka blóðsýni
og mæla
 Mikilvægt að biðja um útskrift
 PSA getur hækkað með aldri
 Stærri kirtill getur gefið hærri
PSA niðurstöðu
 Viðmiðunargildi oft talið 0 – 4 ng/ml.
 < 50 ára 0 - 2.5 ng/ml
 50 – 59 ára 0 - 3.5 ng/ml
 60 – 69 ára 0 - 4.0 ng/ml
 70 – 79 ára 0 - 6.5 ng/ml

PSA mæling – hvenær hættumerki
(Prostate Specific Antigen) mæling
 Gildi minna en < 10 ng/ml –
ekki hættulegt
 - getur tengst góðkynja stækkun
 Hærra gildi 10 > hættumerki –
sumir < 20
 Ekki algilt - lágt gildi gæti verið
um að ræða BHKK á frumstigi
 PSA gildið getur sveiflast milli
mælinga allt að 20%
 Ekki láta eina mælingu gilda
 Athugun í Bandaríkjunum sýnir að 15%
PSA mælinga leiðir til vefsýnatöku og
af þeim reynast 80% ekki hafa
krabbamein

Árangur PSA mælinga
Bresk athugun frá vori 2009
 Fylgst með 182.000 mönnum í 9 ár
 Miðað við hverja 10.000 menn sem fóru í
PSA mælingu fækkaði dauðsföllum um 7
 1.410 þurftu að fara í PSA mælingu og 48
menn í krabbameinsmeðferð af
ástæðulausu til þess að koma í veg fyrir
hvert 1 dauðsfall
 Bættar rannsóknir – finna þennan eina

Mikilvægt að hafa í huga áður en
farið er í PSA mælingu
 Ekkert kynlíf í 3 daga
 Ekki hjóla í viku
 Ekki stunda mikið líkamlegt erfiði rétt fyrir
mælingu
 Mikilvægt er að fara alltaf í mælingu á sama stað
 Gerði sjálfur tilraun með mælingu á tveimur stöðum
með 20 mínútna millibili – Mismunur 9%
 Enginn upplýsti mig um þetta

Hvenær skal hefja PSA mælingar
 Hefja mælingar 50 til 60 ára
 Fjölskyldusaga skiptir máli - Ef faðir eða
móðir hafa fengið BHKK eða BK fara fyrr í
mælingu
 Þá hefja mælingar 45 til 50 ára sumir
segja 40

Vefsýnataka ef hættueinkenni
Er slæmt að taka vefsýni?
 Mikil innrás í kirtilinn
að láta taka vefsýni
 Flestir læknar telja
það hættulaust – ekki
allir
 Ekki aðrar leiðir hér á
landi til að meta stöðu
BHKK

Slæm eigin reynsla
- Hækkun PSA eftir vefsýnatöku
 Snögg hækkun oft talin merki um bólgur en
hægfara hækkun merki um krabbamein
 Hef sjálfur farið tvisvar í vefsýnatöku
 Fyrra skiptið 2005 hækkaði gildið um 65% og 9.5
mánuðir liðu þar til PSA lækkaði í stigið fyrir
vefsýnatöku
 Síðara skiptið 2007 hækkaði gildið um 95% og 6.5
mánuðir liðu þar til gildið lækkaði fyrra stig –
 tók þá meira magn af Angelicu og SagaPro
 Vitneskja um algenga hækkun sem afleiðing af
bólgum eða sýkingu við vefsýnatöku hefði létt
töluverðum áhyggjum af okkur hjónum

Gleason stig – niðurstaða vefsýnatöku
grundvallarmæling
 Menn greindir með BHKK sem rætt hafa við mig vita
yfirleitt ekki um Gleason stig sitt
 Tekin eru 8 til 12 sýni og allt að 20
 Skoðað er í smásjá hve krabbameinsfrumurnar eru
frábrugðnar eðlilegum frumum
 Metið á skala 1 til 5
 Frumur sem fá stigið 1 eru líkastar eðlilegum frumum og
5 eru ólíkastar
 Tvö stig fyrra líkastar og annað næst líkastar
 Lagt saman og mynda Gleason stig t.d. 6(3+3)
 Flokkun T1 og T2 krabbamein finnast aðeins í
blöðruhálskirtli, og hvergi annars staðar, en T3 og T4
hafa breiðst út frá blöðruhálskirtli

Gleason stig – greint í smásjá
Stig 1 og 2
 Stig 5

Talað er um þrjá Gleason flokka
 Flokkar:
2 til 4 lágt gildi t.d. 4(2+2)
5 til 7 meðal t.d. 6(3+3)
8 til 10 hættuleg t.d. 9(5+4)
 Flestir greinast með 6(3+3)
 Gleason 7(3+4) sýnir minna árásargjarnt
krabbamein en 7(4+3)

Eigin reynsla
 Fékk afar litlar upplýsingar um þýðingu
Gleason stigs en það var 6(3+3) í febrúar
2005
 Síðari vefsýnataka í mars 2007 sýndi sama
Gleason stig
 Fór til Nijmegen í Hollandi 2011 í nýtt próf
sem sýndi óbreytt Gleason stig

Nýjar aðferðir við greiningu - án vefsýnatöku
Háskólasjúkrahúsið í Nijmegen í Holland –
Multi-parametric MRI - Dr. Barentsz - Janúar 2011
Læknir neitaði um uppáskrift til þess að fá
greiðslu frá Tryggingarstofnun árið 2007

Krabbamein greint sem fyrr á tveimur stöðum sitt hvoru
megin í kirtlinum – CD diskur afhentur og útskrift

Fór síðan í “Guided MRI biopsy” í september 2011
4 vefsýni tekin og aðeins af krabbameininu í stað hefðbundinna 8 til 12 sýna
– Talin áreiðanlegri vefsýnataka

6. Meðferðarúrræði
Valmöguleikar
Þeir sem greinast með BHKK hafa
valmöguleika og geta jafnvel beðið með
aðgerðir við ákveðin skilyrði

Meðferðarúrræði
 Staðbundið krabbamein:
 Reglulegt eftirlit
 B – Bið (Watchful waiting) –
aðeins fylgst með einkennum
 VE – Virkt eftirlit (Active
surveilance) – reglulegt eftirlit
 VE – Virkt eftirlit (reglulegt eftirlit
með aðgerðum)
 Brottnám á kirtlinum - skurðaðgerð
 Geislameðferð – ytri eða innri
 Krabbameinið farið út fyrir
kirtilinn:
 Krabbameinslyf
 Geislameðferð
 Hormónahvarfsmeðferð
 Fyrsti fyrirlesturinn minn 2007
um VE hét 5 leiðin – nú er VE
fyrsta val í ráðleggingum
Skurður

Nýjar meðferðir í þróun
Innri geislameðferð (brachytherapy) - nú framkvæmd á Landspítalanum
Da Vincy skurðaðgerð með tölvustýringu
Innri geislun
Sömu mælingarniðurstöður og
fyrir VB (Vaktaða Bið)

Hifu –
High Intensity Focused Ultrasounds
Focal therapy
- eins og tannviðgerð miðað við að taka tönnina
Vera að þróa HIFU meðferðina með stýrðri MRI tækni
Árangur með tilliti til aukaverkana fer batnandi

Rannsókn um aukaverkanir – frá sjónarhóli sjúklinga:
Treatments Affect Patients With Different Levels of Baseline Urinary,
Bowel, and Sexual Function Ronald C. Chen, Jack A. Clark og
James A. Talcott

Aukaverkanir hjá mönnum sem voru með
skilgreinda líkamsstarfsemi fyrir meðferðin
– eftir 36 mánuði
Eðlilegt:
Normal – Full erections with little or no difficulty getting
and keeping erections. Always able to reach orgasm.
Meðal:
Intermediate – Nearly full or partial erections (penetration
only with manual assistance), some difficulty with
keeping erections, sometimes able to reach orgasm.
Slæmt:
Poor – Incapable of penetration or no erections. A lot
of difficulty getting and keeping erections. Not able to
reach orgasm, no sexual activity.

Getuskerðing Aukaverkanir hjá mönnum eftir 36 mánuði
– ekki betra en fyrir aðgerð
Treatments Affect Patients With Different Levels of Baseline Urinary, Bowel, and Sexual Function
Ronald C. Chen, Jack A. Clark og James A. Talcott Presented in part at the 42nd Annual Meeting of the American
Society of Clinical Oncology, June 2-6, 2006 Atlanta, GA.
6
31
63
8
28
64
26
26
48
46
35
19
9
91
7
93
3
26
71
7
31
62
14
86
100
5
95
15
85
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Eðlilegt ETVS TVS YG IG Meðal ETVS TVS YG IG Slæmt ETVS TVS YG IG
BHKK-getuskerðing 36 mánuðum eftir aðgerð
Sæmt
Meðal
Eðlilegt
ETVS = Ekki Tauga Verndandi Skurður
TVS = Tauga Verndandi Skurður
YG = Ytri Geislun
IG = Innri Geislun

Þvagleki Aukaverkanir hjá mönnum eftir 36 mánuði -
43
49
9
57
41
2
82
17
1
82
16
1
11
78
11
22
67
11
26
68
6
50
50
0
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Eðlilegt ETVS TVS YG IG Meðal ETVS TVS YG IG
BHKK_þvagleki 36 mánuðum eftir aðgerð
Sæmt
Meðal
Eðlilegt
YG = Ytri Geislun
IG = Innri Geislun

Endaþarmsvandamál Aukaverkanir hjá mönnum eftir 36 mánuði
73
25
2
34
52
14
38
52
10
32
61
7
17
63
20
23
57
20
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Eðlilegt TVS YG IG Meðal TVS YG IG
BHKK-endaþarmsvandamál 36 mánuðum eftir aðgerð
Sæmt
Meðal
Eðlilegt
YG = Ytri Geislun
IG = Innri Geislun

Þvaglátshindrun Aukaverkanir hjá mönnum eftir 36 mánuði
58
34
8
59
37
4
58
31
11
55
37
8
24
60
16
15
73
12
35
36
29
16
37
47
8
54
38
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Eðlilegt TVS YG IG Meðal TVS YG IG Slæmt TVS YG IG
BHKK_þvaglátshindrun 36 mánuðum eftir aðgerð
Sæmt
Meðal
Eðlilegt
YG = Ytri Geislun
IG = Innri Geislun

Alls ekki hvatning til þess að forðast
meðferð
 Gera sér grein fyrir og sætta sig við
afleiðingarnar
 Kynlíf skiptir miklu máli fyrir fólk fram eftir
öllum aldri

Viðbrögð eftir greiningu og meðferð
 “Fjarlægðu meinið” er oft fyrsta viðbragð
gagnvart læknum
 Síðar kemur eftirsjá þegar afleiðingar
koma í ljós
30% sjá eftir því að hafa farið í meðferð
 Hætta á hjartaáfalli x 11 og sjálfsmorði x 8
fyrstu vikur og mánuði eftir greiningu
miðað við sama aldurshóp (sænsk athugun)
 Stórauka þarf upplýsingagjöf til sjúklinga

Þörf á leiðbeiningum við ákvarðanatöku
- dæmi um ákvarðanaleiðbeiningar

Útskýringar á nokkrum mælingum
 Frítt PSA (F-PSA)
 Frítt PSA / PSA – Dæmi: 1.5 F-PSA / 10 PSA = 0.15; 2.5 F-PSA / 10 = 0.25
 Frítt PSA mæling getur hjálpað við að ákvörðun um hvort fara eigi í
vefsýnatöku
 Hátt F-PSA hlutfall hugsanlegt góðkynja stækkun og að ekki sé þörf fyrir
vefsýnatöku > 0.25
 Lágt F-PSA hugsanlegt BHKK ef F-PSA < 0.15 - Ef F-PSA er < 0.07 eru
sterk líkindi til þess að krabbamein finnist
 Fjöldi jákvæðra sýna við sýnatöku og hlutfall krabbameins
 Talið alvarlegra ef > 3 sýni jákvæð (oft tekin 6 til 12 sýni jafnvel 20)
 Talið alvarlegra ef krabbamein í einstökum sýnum er > 50%
 PSADT – Tímalengd á tvöföldun PSA
 Hækkun á PSA gildi segir meira en gildið sjálft
 Talað er um að það sé hættumerki ef PSA gildið tvöfaldast innan 2 ára
sumir segja 3 ára
 PSAD – PSA þéttleiki krabbameins
 PSA / stærð kirtilsins - Dæmi: 10 PSA / 67cc = 0.15; 10 PSA / 85cc = 0.12
 Gildi > 0.15 er talið hættumerki.

Hverjir hafa möguleika á því að velja VE
Mælikvarðarnir 10 og samanburður við eigin gildi í upphafi
Féll sjálfur undir þessar skilgreiningar í upphafi án þess að vita af því fyrr en síðar
1. Aldur <75 aldri – Sjálfur 61 árs
2. Lífslíkur >10 ára – Sjálfur 10 til 25 ár
3. PSA gráðan < = 10 ng/ml – Sjálfur 10
4. Frítt – PSA > 0.15 - Sjálfur 0.15
5. Gleason gráða < = 6 – Sjálfur 6(3+3)
6. PSAD (þéttleiki) < 0.15 – Sjálfur 0.15
7. PSADT (tvöföldun) > 3 ár – Sjálfur 5 ár
8. Útbreiðsla T1c–T2a (Krabbamein í minna en öðrum helmingi
kirtilsins) – Sjálfur fyrst öðru megin – síðar báðu megin við seinni
vefsýnatöku – Staðfest í Hollandi í janúar 2011 að staðirnir eru tveir
og sitt hvoru megin
9. 3 eða færri nálasýni jákvæð –
Sjálfur í upphafi 2 jákvæð af 6 síðan fleiri í síðari vefsýnatöku
10. Ekki hærra en 50% krabbameinshlutfall í hverju sýnishorni –
Sjálfur af 6 sýnum tekin 1>50% og 5<=50%
Síðan meðferð ef PSA gildið tvöfaldast <3 ára

Baráttunni við BHKK lýkur aldrei
 Hætta á að krabbameinið taki sig upp aftur
 Ef farið í meðferð á fyrstu stigum geta
flestir verið lausir við krabbamein í 5 ár
 Eftir 5 ár geta 20 til 30% þeirra sem hafa
farið í meðferð átt von á endurkomu
krabbameins
 Mikilvægt að halda forvörnum áfram

Eru möguleikarnir á því að fá BHKK
eins og vinningur í spilakassa ?
Erfðir UmhverfiD-vítamín skorturBólgur
?
LífstíllMatarræði
?? ? ? ?

Hvers vegna ég ákvað að bíða
 Mikið áfall að fá greiningu
 Bjartsýnn “Krabbameinið er aðeins öðru
megin” sagði ég við Elínu konu mína við
heimkomu
 “Ég vil bóka þig í uppskurð í næsta mánuði”
var tillaga læknisins
 Fékk litlar upplýsingar
 Margspurði lækninn um lífslíkur og
aukaverkanir og fékk lítil svör

Hvers vegna ákvað ég að bíða
 Dr. Sigmundur Guðbjarnason samstarfs-
maður minn hvatti mig til að kynna mér
málið vel fyrir ákvörðun
 Heppinn að geta fengið útskýringar hjá vini
Jóhanni Heiðari Jóhannssyni sem er
læknir og meinafræðingur
 Elín konan mín og ég hófum efnissöfnun
og lestur bæði bóka og upplýsingaleit á
netinu

Hvers vegna ákvað ég að bíða ?
 Las greinar þar sem menn voru hvattir til
þess að kynna sér málið vel áður en
ákvarðanataka færi fram
 Grein um rannsókn sem gerð var á
áhrifum breytinga á matarræði og lífshátta
til lækkunar PSA gildis vakti áhuga á
matarræði
 Óvissa um aukaverkanirnar
 Ekki tilbúinn að fórna lífsgæðum

 Óvissa um hvort ég yrði í
betri stöðu eftir aðgerð
 Þyngst á vogarskálinni
voru rannsóknir dr.
Sigmundar Guðbjarna-
sonar og dr. Steinþórs
Sigurðssonar á áhrifum
laufaseyðis úr ætihvönn á
vöxt brjóstakrabbameins-
fruma sem höfðu verið
sprautaðar í mýs
(hormónatengt krabbamein eins
og BHKK)
 Ákvað að verða sjálfur
tilraundýr
Volume of tumors in the control group of
mice and in an experimental group
receiving an extract from leaves
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
1,4
1,6
1,8
0 1 2
Control group Experimental group
cm3

 Veit að ég hef eitt vað fyrir neðan ef annað
myndi bregðast
 Við Elín sögðum aðeins börnum og
tengdabörnum frá stöðinni í tvö ár
 Óbilandi trú að ákvörðun sé sú rétta
 Óttast ekki dauðann

Kostir og gallar VEA
(Virkt Eftirlit með Aðgerðum)
 Kostir
 Forðast áhættu af
ónauðsynlegri meðferð
 Forðast aukaverkanir
af meðferð sem gæti
verið ónauðsynleg
 Halda lífsgæðum
 Ókostir
 Hætta á að meinið
breiði úr sér
 Hætta á að síðar þurfi
að ganga lengra í
meðferð með meiri
aukaverkunum
 Þörf fyrir stöðugar
mælingar
 Áhyggjur

Erfitt fyrir lækna að hvetja menn til þess
að bíða því einhverjir lifa ekki af
Eins og að hvetja til klifurs á Mt. Everest
 11.000 tilraunir hafa
verið gerðar til þess
að klífa Everest
 3.000 hafa náð
toppnum (30%)
 1 deyr fyrir hverja 10
sem komast á toppinn
 Mismunandi nálgun
lækna fyrir sjúklinga
og eigin meðferð

Nú vonandi skiljanlegra hvað átt við með
Margir og flóknir mælikvarðar

Eigin meðferð - VEA (Vöktuð bið með aðgerðum)
 Notkun valinna fæðubótarefna
 Breytt matarræði:
 Neysla valinna ávaxta og grænmetis
 Mikil hreyfing
 Skokka 25 til 30 km km á viku sem ég heft gert í 35 ár
 Bjartsýni og staðfast trú á að ákvörðunin
um VEA sé rétt
 Stuðningur fjölskyldu og vina
 Þurfti að minnka álag

Inntaka fæðubótarefna
• Þorskalýsi í vökvaformi (D vítamín)-
að morgni 1 matskeið
• Omega-3 í vökvaformi
• að morgni ½ matskeið
• D3-vítamín belgir
• dreift yfir daginn 2.000 IU
• SagaPro töflur - Margar yfir daginn
(flavonoids/furanocoumarins/prangenin)
• Angelica jurtaveig og töflur - Margir
skammtar
• (flavonoids og aðrir polyphenols/
polysaccharides / isoquercitrin,
chlorogenic acid og osthenol)
• CuraMed (1 til 2 belgir á dag)
• Hafkalkstöflur – aðrar ástæður
• Byrjaði smátt vegna óvissu um
aukaverkanir og áhrif og jók síðan
magnið
• Læt fylgjast með starfsemi nýrnanna
í blóðmælingu – hefur aldrei verið
vandamál
Náttúruapótekið okkar hjóna

Ávextir, grænmeti og hrísmjólk
 Morgunverður
 ½ rauður greipávöxtur eftir
stærð, (flavanoid, C vítamín,
folic acid og lycopene)
 1 til 2 tómatar eftir stærð
(Lycopene)
 1 til 2 gulrætur eftir stærð (Beta-
carotene)
 Kiwi (Super ávöxtur – ríkt af C
vítamíni)
 1 banani (B6)
 Hristingur nú hluti af
morgunverði
 Mikilvægi trefja
 Annarrar fæðu er ekki neytt í
minnst 2 klukku-tíma eftir
morgunverð og helst ekki fyrr en
um hádegi
(Bókin Í toppformi)
Eitt glas af kalkbættri
hrísmjólk í hádeginu –
hámark kalks á dag 500
mg

Fleiri þættir um breytt matarræði
 Litlar sem engar mjólkurvörur, soja vörur í
staðinn
 Ekki neysla á rauðu kjöti nema íslensku
lambakjöti
 Mikil neysla á feitum fiski, sardínur í tómat og
síld
 Útbúum hollt meðlæti t.d. úr rauðlauk, hvítlauk,
kúrbít, spergilkáli, blómkáli, tómatjafningi, rauðri
papriku og sveppum
 Jurta- og ólífusmjör í stað hefðbundins smjörs
 Umdeilt en hluti af því að vera að gera eitthvað

Hver er svo árangurinn eftir 9 ár?
 Virðist hafa tekist að halda krabbameininu innan kirtilsins og
vextinum niðri
 Vefsýnataka 2005 – 5 sýni
 Hægra megin: Ekki krabbamein (sýnatakan virðist ekki hafa hitt á mein)
 Vinstra megin: Gleason 6(3+3)
 Vefsýnataka 2007 – 9 sýni – Greining á Íslandi 6(3+3) báðu megin en í
Þýskalandi sömu sýnishorn
 Hægra megin: Gleason 6(3+3)
 Vefsýnataka 2011 - 2 x 2 = 4 sýni sitt hvoru megin á tveimur stöðum þar sem
mein fundust:
 Hægra megin: Gleason 6(3+3)
 PSA staða:
 Febrúar 2005 10.0
 September 2012 12.5
 Apríl 2014 13.8
 Engin líkamleg einkenni
 Hef haldið óbreyttum lífsgæðum

Framtíðin
 Hef aldrei gert ráð fyrir lækningu sem ég myndi
líta á sem kraftaverk
 Vonast til þess að halda sjúkdómnum niðri sem
lengst
 Tækninni fleygir fram og ný meðferðarúrræði
 Geri mér grein fyrir að ég er að taka áhættu en
hún er á eigin ábyrgð
 Vonast til þess að í framtíðinni geti fleiri tekið
ákvörðun um VE ef mælingar gefa tilefni til
 Endanleg ákvörðun verður ákvörðun hjóna ekki lækna
 Hef lengi dreymt um að stofa stuðningshóp
 fyrir þá sem geta og vilja bíða með meðferð
 Frískir menn stofnaður 20. mars 2014

8. Hvers átt þú helst að
minnast eftir fyrirlesturinn

FAMVB – persónuleg skoðun
 F – Forvarnir eru mögulegar
 A – Stöðugar aðgerðir mikilvægar
 M – Fara reglulega í mælingar (PSA og
fleira) en kynna sér vel hvað niðurstöður
merkja
 V – Þeir sem greinast með BHKK hafa
marga valmöguleika og góðar lífslíkur
 B – Baráttunni við BHKK lýkur aldrei

 Mikilvægt að líta á
erfiðleika sem
verkefni sem þarf að
leysa - þroskarækt
 Hef lært betur að
meta lífið
 Mikilvægt að safna
gleðistundum og láta
draumana rætast

Mikilvægt að gleyma ekki ábyrgðinni af því að eiga fjölskyldu

Þakka áheyrnina
Þakka áheyrnina

Greindist með BHKK tæplega 61 árs fyrir 8 árum
Hef ekki farið í hefðbundna meðferð
en gert tilraunir með óhefðbundna meðferð
Þráinn Þorvaldsson - Þróun PSA 2000 til 2012
5
6 6,46,4
7,7
10
16,516,2
9,8
9,1
8,5
6,9
6,2
7,3
5,6
10,9
7,9
6,35,9
10,4
6,46
7,25
9,09
6,9
8,2
7,57,6
8,168,3
9,4
11,711,6
10,6
12,8
14,4
11,3
12,5
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
2000_ágúst
2002_apríl
2004_jan
2005_m
aí
2005_nóv
2006_apr
2006_okt
2007_m
ars
2007_júní
2007_okt
2008_jan
2008_júní
2008_okt
2009_m
aí
2010_febr
2010_des2011_ág
2012_apr
2012_sept
PSA

Blöðruhálskirtilskrabbamein: Hvað ég hefði viljað vita

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Þráinn Þorvaldsson

More from Þráinn Þorvaldsson (13)

Blöðruhálskirtilskrabbamein: Hvað ég hefði viljað vita