1. Làng Điệp Sơn
Vịnh Vân Phong là vịnh lớn nhất của Khánh Hòa, tuy không thu hút được nhiều du khách
như vịnh Nha Trang, vịnh Nha Phu, hay không có vị trí địa lý chiến lược như vịnh Cam
Ranh nhưng Vân Phong vẫn có nét đẹp và sự cuốn hút riêng của nó.
Điệp Sơn, một dãy gồm 3 hòn đảo nhỏ thuộc vịnh Vân Phong. Nằm cách Cảng Vạn Gĩa
khoảng 10km, chỉ mất khoảng tầm 40 phút đi tàu bạn đã có thể đặt chân đến đây. Dãy Điệp
Sơn gồm 3 hòn đó là: hòn Bịp, hòn Qụa và hòn Ó tuy nhiên chỉ có hòn Bịp là có người dân
sinh sống. Tại đây có khoảng chưa đến 80 hộ dân sinh sống, chủ yếu sống nhờ vào việc
đánh bắt cá và bắt ốc. Thu nhập của họ khoảng tầm 100 ngày mỗi người, có hôm trời êm
biển lặn bắt được nhiều ốc, nhiều cá thì không sao nhưng những hôm trời động thì coi như
đành hái rau rừng làm canh thêm chút cá kho mà ăn tạm qua ngày.
Mặc dù đảo khá gần đất liền nhưng ngoài này vẫn chưa có nước ngọt để sinh hoạt cũng
như chưa có điện vào ban ngày. Tại Điệp Sơn, điện chỉ có vào ban đêm từ khoảng 6h chiều
đến 9h tối, sau khoảng thời gian này mọi thứ đều chìm trong bóng tối và chỉ dựa vào nguồn
sáng tự nhiên. Một điều đặc biệt tại đây bạn có thể thấy đó là nhà nào cũng có những cái
lu lớn để đựng nước mưa, một cái giếng nhỏ bên cạnh. Dù là có lu có giếng như thế tuy
nhiên tất cả giếng ở đây nước không nhiều và hầu như đều bị nhiễm mặn. Chính vì thế mà
nếu có một lần được dùng cơm tại nhà dân, bạn sẽ cảm nhận rõ nét hơn điều này. Vị cơm
ở Điệp Sơn có chút mặn mặn của vị biển và vị canh cũng thế, người ta phải nêm thêm
đường để bớt mặn đi.
Cuộc sống ở đây vốn dĩ rất khó khăn, tại đảo có tất cả 2 trường học: 1 trường mẫu giáo và
1 trường cấp 1. Những em nhỏ ở đây nếu muốn học lên cấp 2 phải vào đất liền ở trọ để có
thể học tiếp được. Do điều kiện đi lại khá khó khăn nên đa số những em nhỏ ở đây chỉ học
hết cấp 1 đã phải bỏ học phụ giúp bố mẹ làm việc kiếm tiền.
Tôi đã từng có một khoảng thời gian tham gia làm tình nguyện tại đảo Điệp Sơn. Tôi may
mắn được giao nhiệm vụ dạy học các em nhỏ tại đây. Ngày đầu tiên, tôi thật sự bất lực với
những cô cậu học trò này. Dường như chúng chẳng thèm nghe ai, chỉ muốn làm điều mình
2. thích. Nhưng rồi một ngày, hai ngày tôi dần làm thân được với tụi nhỏ bắt đầu trò chuyện
về những ước mơ của các em, những điều các em muốn. Tôi thật sự ngạc nhiên khi thấy
những điều ước của các em qua những bức tranh. Không tàu vũ trụ không phi hành gia,
không bác sỹ cô giáo hay chú công an, tôi thấy những gia đình nhỏ một mái ấm đơn sơ với
vài ba chú gà con, có cậu bé biết vẽ vời thì thêm con bò con dê, có cậu vẽ nhà có thêm vài
tấm điện năng lượng mặt trời ( thời gian này nhóm chúng tôi có lắp các tấm điện năng
lượng mặt trời cho các trường học và một số hộ dân ). Nhưng ước mơ giản dị và chẳng
mấy xa vời, nhìn những bức tranh tôi vừa thấy vui vừa thấy buồn. Sao các em có thể ngây
thơ và hồn nhiêu trong một thế giới lắm bộn bề như thế được nhỉ ?. Tôi bất chợt hỏi một
em trong lớp ( em tầm 13 tuổi và đã nghỉ học ) rằng “ em có muốn đi học tiếp không” , tôi
đã nhận được một câu trả lời rất rành mạch : “ dạ, không chị. Em ở nhà phụ ba mẹ đi làm”.
Sau một hồi khuyên bảo đủ điều rằng đi học giúp em biết được nhiều thứ, sau này dễ có
việc làm và kiếm được nhiều tiền hơn để phụ bố mẹ... v.v… nhưng rồi câu trả lời của em
làm tôi chỉ biết im lặng “ em đi bắt ốc cũng kiếm tiền nuôi được cho ba mẹ em chị ạ ”.
Phải chăng việc đi làm sớm kiếm tiền phụ giúp bố mẹ đã đi vào tiềm thức của các em hay
là do bản thân bố mẹ đã không muốn con mình học tiếp dù sẽ được hỗ trợ. Tôi chẳng biết
nữa, điều tôi bâng khuâng đó là làm thế nào để cuộc sống của người dân ở đây bớt khổ, bớt
khắc nghiệt và những em nhỏ ở đây có thể đến trường đầy đủ đây….
Trong năm nay, Điệp Sơn nổi lên như một hiện tượng bởi con đường bắt ngang đại dương
nối liền giữa hòn Bịp và hòn Qụa. Điệp Sơn được nhiều người biết đến hơn, khách du lịch
ra đây ngày càng đông. Bỏ qua những mặt xấu của du lịch, ta phải công nhận rằng du lịch
giúp Điệp Sơn có một diện mạo khách. Nhà cửa khang trang hơn, các quán ăn được mở ra,
người dân ở đây bắt đầu làm du lịch, những em nhỏ ở đây được quan tâm hơn, một số em
còn kiếm được việc làm ngay tại Đảo. Một điều mà nhóm tình nguyện của chúng tôi đã cố
gắng nhưng chưa làm được. Tôi cảm thấy mừng vì điều này.
Có lẽ Điệp Sơn vài năm nữa sẽ khác, sẽ có những hàng quán mọc ra nhiều hơn, những nhà
chòi, các dịch vụ du lịch xuất hiện, rồi sẽ có đến lúc Điệp Sơn sẽ có điện ban ngày, và rồi
Điệp Sơn sẽ dần thay đổi không còn hoang sơn như trước. Đó sẽ là điều hiển nhiên. Nhưng
3. tôi mong rằng mọi điều thay đổi sẽ đi theo hướng tốt, nó giúp người dân cải thiện đời sống,
giúp các em có cơ hội đến trường và du lịch tại đây sẽ phát triển một cách bền vững chứ
không chỉ nổi lên như một hiện tượng.