3. Statsbygg er staten sin sentrale rådgivar i byggje- og eigedomssaker, byggherre, eigedomsforvaltar og eigedoms
utviklar. Statsbygg er ei forvaltningsbedrift underlagd Fornyings-, administrasjons- og kyrkjedepartementet og
organisert med eit hovudkontor i Oslo og regionkontor i Oslo, Porsgrunn, Bergen, Trondheim og Tromsø.
STATSBYGG
Statsbygg yter hjelp til departement og andre sivile statlege organ
når dei har endra eller nye behov for lokale. Lokalbehova skal dek-
kjast på ein kostnadseffektiv måte. I verksemda til Statsbygg er
omsynet til dei totale interessene til staten overordna eigne forret-
ningsmessige interesser. Statsbygg skal vere ein aktiv reiskap for å
gjennomføre politiske målsetjingar innanfor miljø, arkitektur, este-
tikk, nyskapande brukarløysingar og helse, miljø og tryggleik på
arbeidsplassar, med bakgrunn i prioriteringane departementa gjer.
Rådgiving og byggherreverksemd
Behova staten har for lokale, kan dekkjast ved innleige, kjøp eller
nybygg. Statsbygg gir råd til statlege etatar ved innleige i den private
marknaden eller tilbyr leige i Statsbyggs eigne lokale. I dei tilfella
lokalbehovet krev nybygg, er Statsbygg rådgivar for dei statlege
leigetakarane når bygga blir reiste i privat regi, eller utøvande bygg-
herre for departementa når staten sjølv skal eige nybygget.
Eigedomsforvaltning
Totalt forvaltar Statsbygg cirka to millionar kvadratmeter i inn- og
utland. Eigedomsmassen består av sentrale kontorbygningar, høg-
skolar, spesialbygningar og nasjonaleigedommar over heile landet
i tillegg til ambassadar og bustader i utlandet. Statsbyggs eigedoms-
forvaltning skal medverke til at brukarane våre alltid har funksjo-
nelle lokale tilpassa behova sine. Statsbygg legg vekt på å ta vare
på verdien til bygningane gjennom eit høgt vedlikehaldsnivå. Sam-
tidig skal Statsbygg bevare det kulturelle særpreget og den arkitek-
toniske verdien til dei historiske bygningane.
Utviklingsprosjekt
Statsbygg skal spele ei aktiv rolle i samordninga av statlege interes-
ser innanfor eigedomsutvikling og byplanlegging. Avklaring av
statlege premissar skal leggje til rette for eit godt samspel med
lokale styresmakter i slike saker. Arbeidet omfattar planlegging for
ny bruk av statlege eigedommar som blir flytta frå. For å nå dei
miljøpolitiske måla skal Statsbygg drive ein omfattande innsats
innanfor forsking og utvikling (FoU). FoU-verksemda omfattar
òg prosjekt som skal betre gjeldande standardar, forskrifter og
regelverk i byggje-, anleggs- og eigedomsbransjen.
4. Ferdigmelding nr. 716/201404
HiB har etter 1994 hatt omfattande utvikling og vekst. Høgskulen
har i dag tilbod om dei viktigaste velferdsutdanningane i Noreg
(mellom anna ingeniør-, lærar- og sjukepleiarutdanning), har
utvikla mange mastergradsutdanningar, fått godkjent doktorgrads-
utdanning og har fleire faglege senter.
I Bergen er HiB i 2014 lokalisert på tre studiestader, organisert i
tre store faglege avdelingar, og har 7000 studentar og 700 tilsette.
I planlegginga av nybygget tok departementet og Statsbygg
utgangspunkt i eit studenttal på 4400 og 470 tilsette. Studiesta-
dene er Skålevik (dykkarutdanning), Møllendalsveien og Kronstad.
Arbeidet for nytt bygg
Alt før 1994 vart det arbeidt med nytt felles høgskulebygg. Det
galdt eit bygg for helse- og sosialfag-utdanningane, som i 1980- og
tidleg i 1990-åra var gjennom store endringar og samanslåingar.
Det var fleire alternativ, og Statens byggje- og eigedomsdirektorat
(SBED), seinare Statsbygg, hadde ei sentral rolle. Det mest inter-
essante alternativet var Årstadvollen (PKI-bygget til UiB). Her var
det også tenkt på byggbehovet til den framtidige Høgskolen i
Bergen.
Etter etableringa av HiB kom arbeidet med eit nytt felles bygg i
gang for alvor. Statsråd Gudmund Hernes opna høgskulen i Grieg-
hallen 22. august 1994. Rektor Kari Blom og høgskuledirektør
Nils Mæhle nytta høvet til å be om nytt bygg. Rektor sa til Hernes:
- No har du samla dei seks høgskulane i Bergen. Når skal vi få eit
felles bygg?
Etter 1994 vart det mange brev til og møte med statsrådar,
departe+mentet, Hordalandsbenken, Bergen kommune og ei
rekkje andre aktørar.
Første runde
Statsbygg kom med tidleg i 1996. Det heiter slik i brev 11. mars
1996 frå Statsbygg til HiB: «Statsbygg er gitt i oppdrag av KUF å
utrede mulige lokaliseringsalternativer med angivelse av investe-
ringsbehov og tempoplaner for tomteerverv.» Til sist i brevet vart
det invitert til oppstartsmøte ei veke etter – den 18. mars.
Det vart etablert brukarutval og underbrukarutval, og lagt ned eit
omfattande arbeid av tilsette og studentar. Departementet fastsette
rammeprogram. På grunnlag av dette dokumentet utarbeidde
Statsbygg og høgskulen romprogram og funksjonsprogram. Men
to avgjerande spørsmål stod att: 1. Kvar skal nybygget liggja. 2.
Finansiering.
Striden om lokalisering
HiB ønskte heile tida Kronstad, medan andre instansar var sterkt
imot, først og fremst verts-kommunen vår Bergen. Dei aktuelle
statsrådane høyrde derimot på høgskulen. Jon Lilletun i oktober
1998 og Trond Giske i desember 2000 gjekk begge inn for Kron-
stad.
Bystyret i Bergen kommune ville primært ha Damsgård. Etter ein
lang og omfattande prosess snudde bystyret, og gjorde i september
2001 vedtak om Kronstad.
HISTORIKK
Høgskolen i Bergen (HiB) vart etablert 1. august 1994. Høgskulen er eit resultat av dei store endringane innanfor
høgare utdanning i åra før. HiB var frå starten ein fusjon av seks høgskular i Bergen. Kvar av desse hadde ei viktig
historie og ein rik kultur, som både var til glede og utfordring i fusjonsprosessen.
5. Andre runde
Etter fastsettinga av lokalisering var det no klart for ny start på
prosjektet. Formelt vart dette gjort i oppdragsbrev 2. mai 2001 frå
KUF til Statsbygg. Oppstartsmøtet var 31. mai 2001.
Men framleis var ikkje tomta sikra. Stortinget avklara tomtekjøpet
under behandlinga av revidert nasjonalbudsjett 2002. I september
same året kjøpte Statsbygg tomta (ca. 72 dekar) for kr 165 millio-
nar kroner. Seljar var Rom Eiendom AS (eigedomsselskapet til
NSB).
Gjennombrot
Etter den nye oppstarten vart det etter kvart etablert hovudbru-
karutval og brukarutval. Nett som første gongen i prosjektet del-
tok tilsette og studentar med iver og stor innsikt. Det vart
utarbeidt funksjons- og byggjeprogram i nært og godt samarbeid
med Statsbygg.
Hausten 2003 vart det arrangert ein avgrensa plan- og designkon-
kurranse. Evalueringsutvalet valde Kobling. Bak stod HLM arki-
tektur & plan og Cubo Arkitekter, Århus. Dei neste stega i
byggjesaka, forprosjekt, detaljprosjekt og klargjering for bygging,
gjekk etter planen. No mangla berre pengane.
7. Desse åra arbeidde styret, leiinga og Studentparlamentet ved HiB
intenst for å få plass den første løyvinga til nybygget. Sidan loka-
liseringa var på plass, hadde høgskulen heilhjarta og varm støtte
frå mange eksterne aktørar i arbeidet med finansiering.
All førebuing og planlegging av nybygget vart krona med hell 26.
januar 2009. Då kom statsråd Anne-Grete Strøm-Erichsen, ein
tidlegare student, til høgskulen og fastslo at HiB hadde fått midlar
til nybygget, i første omgang kr 65 mill.
Dei operative åra
No kunne det konkrete arbeidet med nybygget starta. Statsråd
Tora Aasland la 22. september 2010 ned grunnsteinen for nybyg-
get, 16 år etter dei første kontaktane med departementet.
HiB var etter gjennombrotet i januar 2009 godt førebudd for
byggjeprosessen med styringsgruppe, koordineringsgruppe og
temagrupper. Høgskoledirektør Audun Rivedal har vore prosjek-
teigar ved høgskulen med prosjektdirektør Endre Laastad som
prosjektleiar.
Statsbygg har hatt ansvar for den overordna prosjektorganiseringa.
Eit prosjektråd, oppnemnt av Kunnskapsdepartementet, har sikra
at alle partar har vore involverte i vesentlege utfordringar i tilkny-
ting til prosjektet.
Kronstad nord
Høgskolen i Bergen ser fram til snarast mogeleg å kunna utvikla
heile Kronstad-tomta til høgskuleføremål. Dette var intensjonen
då høgskulen i 1994 starta arbeidet med eit nytt felles bygg for alle
studentar og tilsette.
HiB har i samarbeid med Statsbygg lagt planar for Kronstad nord.
Vi er sikre på at Statsbygg vil ta denne utfordringa vidare, slik at
vi saman kan oppfylla draumen frå 1994.
Ole-Gunnar Søgnen Audun Rivedal
RektorHøgskoledirektør
Høgskolen i Bergen Høgskolen i Bergen
8. Ferdigmelding nr. 716/201408
Statsbygg har vore byggherre for Høgskolen i Bergen (HiB) og står som eigar og utleigar. Høgskolen i Bergen har
sidan samlinga i 1994 jobba for samlokalisering av dei tre avdelingane til høgskolen (ingeniørfag, lærarutdanning og
sosial- og helsefag), som var lokaliserte på sju stader i Bergen i til dels ueigna lokale. Tomtevalet blei vedteke i 2001
av bystyret til Bergen kommune, og ei gammal NSB-tomt på Kronstad blei vald, 3,4 km sør for Bergen sentrum.
GANGEN I BYGGJESAKA
Høgskoletomta på cirka 40 mål er ein del av ei 70 mål stor tomt
som Statsbygg erverva seg i 2002. Ho har omfatta NSB sitt tidle-
gare verkstadområ¬de med verdifulle kulturminne i form av verk-
stadhallar og jernbanespor.
Som eit formålsbygg skal høgskolen tilpassast spesielt til brukar,
men samtidig opne for fleksibilitet med tanke på mogleg framtidig
endring av fagprofilen. Rundt 30 prosent av romprogrammet er
spesialrom og laboratorium, og rundt 20 prosent er auditorium
og seminarrom.
Statsbygg fekk i brev den 17. september 2002 i oppdrag frå Utdan-
nings- og forskingsdepartementet (no Kunnskapsdepartementet)
å starte planlegging av nybygg og ombygging for Høgskolen i
Bergen. Samlokaliseringa skulle romme 4400 studentar og 500
lærarar samtidig. Læringsmiljøet skulle kjenneteiknast ved bruk
av fleksible og varierte arbeidsformer som er tilpassa det faglege
innhaldet i studiet og behova i yrkeslivet. Dei allsidige student
aktivitetane skulle føresetje eit mangfald av læringsmiljø med areal
for gruppearbeid, sjølvstudium, lærarrettleiing og faglege disku-
sjonar i tillegg til tradisjonell seminar- og auditoriumsundervis-
ning. I eit større tidsperspektiv er det naturleg å tenkje seg at
fagprofilen vil kunne endrast. Arbeidet med å lage eit funksjons-
og byggjeprogram for den nye høgskolen blei sett i gang hausten
2002 og var ferdig i august 2003.
I samarbeid med Bergen kommune blei planprogrammet
utarbeidd og godkjent av byrådet i juli 2003. Planprogrammet
blei lagt til grunn for ein avgrensa plan- og designkonkurranse og
i samband med laging av reguleringsplan for tomta. Oppstart av
reguleringsplanarbeid blei kunngjord første gongen i januar 2003.
Forslag til reguleringsplan for området blei lagt ut til offentleg
ettersyn i tida 9. mars–11. april 2005. Reguleringsplanen, som
blei vedteken den 12. desember 2005, la til rette for eit bygg på
52 000 m2
på ei tomt på 40,65 daa.
I 2003 inviterte Statsbygg til ein internasjonal arkitektkonkur-
ranse. Det var fem konkurrerande team som deltok. Vinnaren var
9. arbeidsfellesskapet Kobling som bestod av arkitektane HLM Arki-
tektur Bergen i samarbeid med CUBO Arkitekter AS frå Århus,
landskapsarkitektane Asplan Viak Bergen AS, rådgivande
ingeniørar Monstad AS, Opticonsult AS (som sidan blei Sweco
Bergen) og prosjektgruppekoordinator Erstad Lekven AS.
Arbeidsfellesskapet Kobling utarbeidde eit skisse- og forprosjekt
som var ferdig i september 2005. I 2006 blei det gjennomført ei
ekstern kvalitetssikring av prosjektet, og kostnads- og styrings-
ramma blei godkjend av Finansdepartementet i april 2006.
I samband med krisepakken blei det i St.prp. nr. 37 gitt ei opp-
startsløyving for prosjektet, og Statsbygg starta opp igjen i 2009
med detaljprosjekteringa av bygget. Statsbygg tok ein revisjon av
kostnadskalkylen og fremja forslag til oppdatering av styrings- og
kostnadsramma.
Prosjektet er gjennomført som byggherrestyrte sideentreprisar som
i hovudsak har omfatta separate entreprisar for riving, grunn
arbeid, betongarbeid, tetthus, bygningsmessige innvendige arbeid,
VVS-arbeid og elektrotekniske arbeid i tillegg til utomhusarbeid.
Det har totalt vore 25 utføringsentreprisar.
Byggjefasen starta i 2010, med grunnentreprisen og betongentre-
prisen. Statsråd Tora Aasland la ned grunnsteinen for bygget 20.
september 2010. I 2011 starta tetthusentreprisen, mens inn
reiingsentreprisane og utomhusentreprisen starta i 2012.
Bygget var ferdig i april 2014, og høgskolen starta innflyttinga si
1. mai 2014. Dei tilsette tok bygget i bruk 4. august 2014. Semes-
terstart var 25. august 2014.
Prosjektet har i detalj- og byggjefasen rapportert jamleg til eit
eksternt prosjektråd som bestod av representantar frå høgskolen,
Kunnskapsdepartementet, Kommunal- og moderniserings
departementet og Statsbygg. Det har vore eit særs godt samarbeid
mellom partane.
10. Ferdigmelding nr. 716/2014010
BYGNINGSBESKRIVING
Intensjon og hovudgrep
Vinnarprosjektet til prosjektgruppa hadde følgjande konsept:
• kopling av byen og høgskolen
• kopling av gammalt og nytt
• kopling av tre skolar i éin
Det samla anlegget skulle vere ein undervisningsarena samtidig
som det enormt store og innhaldsrike anlegget skulle vere over-
siktleg og inntakande.
Måla er nådde ved at høgskolen har éin hovudtilkomst og fleire
lokale inngangar. Hovudtilkomsten ligg under tårnet som står på
Kronstad plass. Den store plassen er eit viktig svar på målet om
kopling av byen og høgskolen. På plassen kan alle møtast. Skolen
profilerer seg mot Inndalsveien og ønskjer nabolag og andre vel-
komne i eit raust plassrom. Forbindelsar aust–vest og nord–sør er
tekne vare på, og anlegget markerer seg lokalt samtidig som det er
lågt og ønskjer brukarar velkomne inn frå alle verdshjørne.
På Kronstad låg fire gamle verkstadhallar som i si tid høyrde til
NSB. Desse er inkluderte i anlegget med nye funksjonar. Student-
hus, kantine, bibliotek og idrettsbygg er plasserte i desse nye hal-
lane. Det historiske anlegget inneheldt òg spor, traversvogn og
dreieskive. Dei fortel saman med verkstadhallane ei heil trans-
porthistorie.
Høgskolen er utforma som ei stor form som slyngjer seg rundt og
mellom fire gamle verkstadhallar. Den store forma er todelt hori-
sontalt. Dei to nedste etasjane består av åtte nye og fire gamle
teglbygg. På dei åtte nye teglvoluma ligg det ein metallkledd byg-
ning i to etasjar. Denne metallbygningen reiser seg opp i eit sju
etasjar høgt tårn mot Kronstadplassen. Funksjonsorganiseringa
følgjer forma. Fellesareala ligg på dei to nedste plana i teglvoluma,
og mellom dei i innglasa areal ligg studentarbeidsplassar, gruppe
rom og møteplassar. Over dette ligg spesialrom. I fem hattar på
taket ligg lærararbeidsplassar og ventilasjonsrom. I tårnet frå plan
5 til 9 ligg administrasjon og fellesmøterom på toppen. I under-
etasjen ligg delar av ingeniørfagsavdelinga saman med varemottak
for drift og parkeringsanlegg.
Mellom gamle og nye bygg er tre hagar plasserte. Oppe i metall-
bygget er det seks atrium som fungerer som utvidingar av det
innvendige arealet. Fellesareala er konsentrerte primært til plan 1
og 2. I møtet mellom spesialromma til to ulike fagområde på plan
3 og 4 er det lagt inn fuger med fellesareal.
Statsbygg bestilte eit nøkternt signalbygg som kunne tole bergensklimaet. Dei 50 000 m2
bygg på høgskolen på
Kronstad skulle fungere som ein byutviklingsmotor. Statsbygg hadde òg sett opp radikale miljømål for høgskolen.
11. Form
Høgskolen blei utforma med integrert energidesign. I prosjekt-
konkurransen deltok ingeniørar og arkitektar. Det blei lagt vekt
på at utforminga, volumet og overflata til bygget blei optimaliserte
med tanke på energimåla. Dagslyset skal komme langt inn i byg-
ningskroppen og fordelast på så mange kontor som mogleg. Atria
i plan 3 og 4 skaffar lys inn til alle desse cellekontora. Låge bryst-
ningshøgder på vindauga gjer at alle rom held forskriftskrava til
dagslys. Fugene «luftar ut» med lys frå to himmelretningar.
I utforminga av fasadane til høgskolen, klimaskalet, er det laga
detaljar som toler vestlandsklima. Fasadane er skalerte ned slik at
høgskoleanlegget blir handterbart i dialog med nabolaget, og at
det òg er imøtekommande. Verkemidla som er brukte, er å byggje
opp ei enkel stor form som ein lett kan sjå for seg: slangen kvilande
på teglvolum som slyngjer seg inn mellom og rundt dei fire gamle
teglbygga. Nybygget er skalert ned i gradvis mindre einingar. Der-
etter er overflatene på metallslangen og på teglvoluma skalerte ned.
Teglet har eit lite format. Vindaugsflatene er delte opp i større
format med store vertikale striper. Desse lagar format som er større
enn vindaugshòla. Talet på oppdelingar blir færre, og storleiken
på høghuset blir redusert visuelt.
Materiale og overflater
Materiale og fargar følgjer opp hovudinndelinga til konseptet.
Fasadane på fellesareala er bygde opp av tegl i mørk brun / raud
tegl. Mellom dette ligg eit glasfelt i mørk grå aluminium. Dei
gamle bygga har fått påbygg med tre yttervegger i forstørra vest-
landskledning. Metallslangen er kledd med sjøvassbestandig alu-
minium og har to fasadesjikt. Det ytre sjiktet, gavlar i retning aust
og vest, er arbeidd kunstnarisk med av tekstilkunstar Anne Gry
Løland. Sjiktet innanfor er alle vindaugsfelta inkludert solavskjer-
ming oppdelt i eit mønster som tek opp i seg ein mogleg fleksibi-
litet og ei skalering som reduserer storleiken på flatene.
Innvendig har golva i fellesareala i første etasje lyse fliser i den same
fargetonen som det utvendige bygolvet.
I første etasje har golvet fått lys vinyl på plan 2. Desse plana har
store innslag av materialfargar, mykje tegl og treverk. Fargar er
brukte inne i romma og inne i trappekjernane. På plan 3 og opp-
over er det grå vinyl på alle golva og bruk av fargar i gangaksane.
I fugene blir dette brote med mørkare golv der lyset kjem inn frå
fleire sider.
12. Ferdigmelding nr. 716/201412
Dei gamle bygga har fått ei lett slemming av eksisterande kom-
pakte yttervegger. Dei har brettskura betonggolv og gråtonar på
konstruksjonar og installasjonar. Rekkverk i dei gamle bygga er av
glas, og himlingar er av gips og treullsement. Det er i hovudsak
systemhimlingar i alle dei nye areala.
Tårnet og plan 0 følgjer spesialromma, og «hattane» følgjer logik-
ken til dei nye fellesareala. Utover gips, vinyl og systemhimlingar
har interiøra blitt tilførte sju ulike fargar i tillegg til ein svart-kvit-
skala. Fargane er inspirerte av containerfargar sette på transporttog
på Bergensbanen. Dei gir anlegget ein eigen atmosfære. Dei er
ikkje valde tilfeldig, men er brukte i ulike rekkjefølgjer. Alle eta-
sjane har sitjenisjer kledde med eik.
Første etasje har lyst flisegolv med tydelege leielinjer til alle trappe
tårna. Alle trappetårna er knytte til heis. Trappetårna har kvar sin
unike farge inne og er merkte svarte utanpå. Dei utgjer hovud
elementa i rørslemønsteret i høgskolen. På plan 0 er dei supplerte
av korridor på tvers under tverrgang. Over denne er det ein stor
forbindelse mellom fellesareala i vest og aust. Denne er supplert
av ein gjennomgåande kulturakse på plan 2, 90 gradar på tverr
aksen. Denne knyter saman alle dei gamle bygga og dei nye bygga
frå nord til sør.
13.
14. Ferdigmelding nr. 716/201414
UP
1566
564
749
488
444,5
264
1566
564
749
488
444,5
264
2541
1533
390
390
170
SLUK HER
1900
2100
1800
2200
2000
1200
2100
2200
5160
2000
101
102A
104
104A
104A 104A
105A
106
106A
107
107A 108A
109
202
205
205
206
208 209 211
212
213
218
217
220
222
301
301A
304
304A
306
305
308
309
310
310A
311
312
313
314
315
316
317
318
404
406
501
502
503
504
506
507
508
508A
513514 515
510 510A
518 519
531
532
533
601
601B
602603
604
605
606
606A
609610
611
612
613
615
616
702
703A
703B
703C
704
705
708A
708B
708C
708D
711
711
716A
717
201
201
102
105
108
203/204
703C
520522523
525
526
527
801
802
803
804
805
806
808
809
810
810A
809A
811
812
812A
811A
813
813A
814
815815A
820
301B
708E
716
SCARICOACQUAUSCITAGAS
SCARICOACQUAUSCITAGASQUADRO
ELETTRICO
SCARICOACQUAUSCITAGASQUADRO
ELETTRICO
_
_
$$
E
1000 1000
750
1200
650 1077
2896
1.01
1.02
1.03A
1.04 1.05 1.06
1.07
1.08
1.09
1.10 1.111.12
1.16
1.17
1.18
1.19
1.20
1.21
1.221.06A
1.13
1.14 1.15
1.03
1.21A
1.10A
Overhylle/
skap
Avlastning
Kaldt vann
Åpning
kj øl e ma s ki n +fa t
un de r d is ke n
gla ss ra ck
un d. d is k
gr utsk uff
lag er
kop pe r/ gl as s
un d. d is k
ta pp e tå r n
o g r ac k
by tte t p la s s
2.00 KJØKKEN
3.00 BAR
1.00 LAGER
1.01
1.02
1.03
1.04
1.05
2.01
2.02
2.03
2.04
2.05
2.06
2.072.08
2.09
2.10
3.01
3.02
3.03
3.04
3.05
3.06
3.07
3.07
3.08
3.09
3.10
3.11
3.11
3.11
3.12
3.13
3.12
1.06
1.07
1.08
2.11
3.10
3.11
høyde på nisje
2100
høyde på nisje
2100
høyde på nisje
2100
VV
2000
300
300
2450
D
D
D
V 4_5
x
-
2 6 d B
D U 2 6
0 1 - I 5 - 1 - 1
1 6 4 0 2 3 0 0
Bokvogn
Garderobeskap 300x550
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Garderobeskap 300x550
Bokvogn
Utlånsautomat
750x500
Utlånsautomat
750x500
Utlånsautomat
750x500
Søketerminal
3700x600
Åpen hylle
Polstret stol med armlener
600x700
Polstret stol med armlener
600x700
Kopimaskin
500x700 Hylle vegghengt
30x60x90
Skap med dør
600x600
Skap med dør
600x600
Skap med dør
600x600
Hylle vegghengt
30x60x90
Kopimaskin
500x700
Kopimaskin
500x700
500x700 Scanner
Søketerminal
3700x600
Søketerminal
3700x600
infoskranke veiledning
1580x900
infoskranke veiledning
1180x900
Hylle vegghengt
30x60x90
Skap med dør
600x600
Hylle vegghengt
30x60x90
Skap med dør
600x600
Sorteringsbånd
Sorteringsvogn
900x600
Sorteringsvogn
900x600
Infoskranke
Utlånsautomat
750x500
Utlånsautomat
750x500
Utlånsautomat
750x500
Bokhylle på hjul
4500x600
Bokhylle på hjul
4500x600
Bokylle på hjul
9900x600
Bokylle på hjul
9900x600
Bokylle på hjul
9900x600
Bokylle på hjul
9900x600
Polstret stol med armlener
700x800
Benkpolstret
6620
Bord
400x500
Hylle vegg D300
Renholdstralle
Lerret
Åpen hylle
Åpen hylle
Plan 1. etasje
1
2
4
3
5
7
8
9
14
11
13
2
2
2
2
2
6
8
88 88
8
9
9
8
8
10
1111
11 11
11
11
4
12
15
15. Plan 2. etasje
TEGNINGER: hlm arkitektur AS, Bergen,
Cubo Arkitekter AS, Århus
Målestokk: 20 m
UP
DRIKKESTASJON
1.01
1.02
1.03
1.04
1.05
1.06
1.07
1.01
1.02
1.08
1.09
1.09
ekstra vogn
1000
2926
450.53 m²
01-E28-1
LID1-001
IDRETTSHALL
4.40 m²
01-J28-1
H12
HEIS
0.93 m²
01-J27-3
SJ-P
SJAKT P
85.29 m²
01-E26-1
KO-116
KORRIDOR
8.60 m²
02-J32-4
VEL12-001
HVILEROM
7.53 m²
02-K32-1
KU2-001
KONTOR
7.53 m²
02-K31-3
KU2-002
KONTOR
7.53 m²
02-K31-2
KU2-003
KONTOR
7.53 m²
02-K31-1
KU2-004
KONTOR
7.53 m²
02-K30-3
KU2-005
KONTOR
7.53 m²
02-K30-2
KU2-006
KONTOR
7.53 m²
02-K30-1
KU2-035
KONTOR
7.53 m²
02-K29-3
KU2-036
KONTOR
7.53 m²
02-K29-2
BDR9-204
DISPONIBELT
7.50 m²
02-K29-1
KU2-038
KONTOR
7.50 m²
02-K28-3
KU2-039
KONTOR
7.53 m²
02-K28-2
KU2-040
KONTOR
7.53 m²
02-K28-1
KU2-041
KONTOR
7.53 m²
02-K27-2
KU2-042
KONTOR
8.51 m²
02-K27-1
KU2-043
KONTOR
12.80 m²
02-J27-1
GR1-040
GRUPPEROM
10.87 m²
02-J28-1
GR1-041
FOKUSROM
5.33 m²
02-J30-5
R-206
RWC
2.97 m²
02-J30-3
W-217
WC
2.89 m²
02-J30-2
W-218
WC
14.33 m²
02-J30-1
GR1-042
FOKUSROM
7.50 m²
02-J30-4
BDR9-203
DISPONIBELT
15.06 m²
02-J31-1
GR1-043
GRUPPEROM
203.81 m²
02-E30-1
TA-010
TEKNISK AREAL
10.81 m²
02-J28-3
KU9-202
ARKIV
62.95 m²
02-K26-1
KL2-020
SEMINARROM
8.58 m²
02-J30-6
KU8-203
KOPI
19.69 m²
02-J29-1
K1-006
TEKJØKKEN / OPPHOLD
75.06 m²
02-J32-2
KO-221
KORRIDOR
6.07 m²
02-J28-2
GR-001
GARD
96.63 m²
02-J32-1
KO-217
KORRIDOR
9.13 m²
02-J32-3
KU2-037
KONTOR
Arbeidsbenk
6500x600
Hylle vegg D300
Flatskjerm
Flatskjerm
Whiteboard
Whiteboard
Åpen hylle
800x300
Kopimaskin
Avlastningsbord
1200x700
6500x600
Kjøl/frys600x600
Overskap 300x1550
600x600
Hylle vegg D300
Hylle vegg D300
Avlastningsbord
1200x700
Flatskjerm
Whiteboard
Flatskjerm
Whiteboard
Elektronisktavle
1000
Bokvogn
Bokvogn
Bokvogn
Garderobeskap 300x550
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Whiteboard
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Flatskjerm
Garderobeskap 300x550
Bokvogn
Arbeidsbenk
D600
Kopimaskin
500x700Åpne hyller
800x300
1 Hovedinngang
2 Inngang
3 Studentbygg
4 Kantine
5 Bibliotek
6 Idrettsbygg
7 Kultursal
8 Auditorium
9 Seminarrom
10 Bokhandel
11 Fellesareal/studieplasser
12 Økonomigård
13 Kafehage
14 Bibliotekhage
15 Foajehage
16 Åpent ned
17 Fellesareal
Plan 1 og 2
16 17
16
16
16
16
16
16
16
16
16 16
6
5
3
17
9
7
8
9
9
9
9
4
16. Ferdigmelding nr. 716/201416
BS
BS BS BSBS
BS
BS
BS
BS
VFVF
VF
VF
VFVFVF
VF VF
KV
VV
KV
VV
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GASGASGAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GASGASGAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
GAS
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3
LH4/3LH4/3
LH4/3LH4/3
LSH4H
LSH4H
LSH4H
LSH4H
LSH4H
LSH4H
LSH4H
LSH4H
LH4-4 LH4-4 LH4-4SH4H SH4VSH4V
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH6-4 LH6-4
SH4H
SH4VSH4V
SH4H
SH4VSH4V
SH4H
SH4VSH4V
SH4H
SH4VSH4V
SH6H SH6HSH6H SH6V SH6VLH6-4 LH6-4LH6-4LH6-4LH6-4
LSH4V
LSH4V
LSH4H
LSH4H
LSH4V
LSH4V
LSH4H
LSH4H
LSH4V
LSH4V
LSH4H
LSH4H
LH4-4
LH4-4SH4H
SH4V
LH6-22LH6-22LH6-22 LH6-22
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4SH4H
SH4V
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4SH4H
SH4V
LH6-22LH6-22 SH8SH8
LH4-4
LH4-3
LH4-3
LH4-22
LH4-22
LSH4HLSH4HLSH4H
LSH4VLSH4VLSH4V
LSH4HLSH4HLSH4H
LSH4VLSH4VLSH4V
LH4-4
LH4-4
SH4HSH4V
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4LH4-4SH4VSH4V LH4-22LH4-22 SH4H SH4H
LH4-22
LH4-22
LH4-22
LH4-22
LH4-4
LH4-22
LH4-22LH4-22
LH4-22
LH4-4LH4-22LH4-4LH4-4LH4-22
LSH4HLSH4HLSH4HLSH4H
LSH4HLSH4HLSH4HLSH4H
LSH4HLSH4HLSH4HLSH4H
LSH4HLSH4HLSH4HLSH4H
LSH4HLSH4HLSH4HLSH4H
LH4-4 LH4-22SH4H
LH4-3LH4-3LH4-3
LH4-3 LH4-3LH4-3
LH4-4
LH4-4LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4
LH4-4LH4-4
LH4-4
LH4-4
SH4VLH4-4
LH4-4LH4-4
LH4-4
LH4-4
SH4VLH4-4
LH4-4LH4-4
LH4-4
LH4-4
IK615
IK715
IK715
IK715IK715
IK715 IK715
IK715
IK715IK715IK715IK715
IK1315IK1315
IK715IK715
IK715IK715IK715 IK715
IK715 IK715
IK715
IK715
IK715 IK715
IK715
IK715
IK615 IK615IK615
IK615 IK615IK715
IK608IK608IK608IK608IK608
IK715
HP20/4
6PLAN
HP20/4
6PLAN
HP18/4
6PLAN
HP18/6
6PLAN
HP18/6
6PLAN
HP10/6
6PLAN
HP10/6
6PLAN
HP 16/6
6 PLAN
FRISTÅENDE
HYLLOR
HP 8/3
HP10/3HP10/3HP10/3HP10/3
HP 10/3 HP 6/3
HP10/3
ÖST12
ÖST12
ÖST12
ÖST12
ÖST12
ÖST12
ÖST12
ÖST12
ÖST10
ÖST10ÖST10ÖST10ÖST10ÖST10
ÖST10ÖST10ÖST10ÖST10
ÖST10
ÖST10ÖST10
ÖST10ÖST10ÖST10
ÖST10ÖST10
ÖST10
ÖST10
ÖSG10ÖSG10ÖSG10
ÖSG10ÖSG6
ÖSG10 ÖSG10 ÖSG10 ÖSG 6
ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10
ÖSG10ÖSG10 ÖSG10
ÖSG10 ÖSG10 ÖSG10
ÖSG10ÖSG10ÖSG10
ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10
HP7/3HP7/3ÖSG10ÖSG10HP6/3
ÖSG10 ÖSG10
ÖSG10ÖSG10ÖSG10
HP8/3
HP8/3
ÖSG10 ÖSG10 ÖSG10 HP 8/3
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10
ÖSG10ÖSG6
ÖSG10 ÖSG10 ÖSG 6
ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG6
ÖSG10HP8/3
ÖSG10ÖSG10
ÖSG10
LÅS
ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10
ÖSG10 ÖSG 6
ÖSG10ÖSG10ÖSG6
ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10ÖSG10
ÖSG6
HP8/3
6PLAN
HP8/3
6PLAN
HP8/3
6PLAN
BS20/8
BS 13/6
BS 12/6
BS14/6BS14/6
BS14/6BS14/6
BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6
BS 8/6
BS20/6
BS820/7
BS820/7
BS24/7
BS24/7
BS2420/7
BS2420/7
BS820/7
BS820/7
BS24/7
BS24/7
BS2420/7
BS2420/7
BS820/7
BS820/7
BS24/7
BS24/7
BS2420/7
BS2420/7
BS820/7
BS820/7
BS24/7
BS24/7
BS2420/7
BS2420/7
BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5BS20/4.5
BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6 BS20/6
BS 1650/6
BS20/6BS20/6BS20/6
BS20/6
BS20/6BS20/6BS20/6
BS 20/6
BS20/6BS20/6BS20/6
BS12/6
BS20/6BS20/6BS20/6
BS11/6BS8/6
BS 20/6 BS 20/6 BS 20/6
BS13/6
BS20/6BS20/6BS20/6 BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6 BS20/6BS20/6
BS20/6BS8/6
BS20/6BS20/6BS11/6
BS12/6
VF
VF
BS640/6
BS20/6
BS20/6
BS14/6
BS12/7BS12/7BS12/7
BS12/7BS12/7BS12/7
BS12/7BS12/7BS12/7
BS12/7BS12/7BS12/7
BS1020/7BS16/7BS1620/7
BS1620/7BS16/7BS1020/7
BS1020/7BS16/7BS1620/7
BS1620/7BS16/7BS1020/7BS1020/7BS16/7BS1620/7
BS1620/7BS16/7BS1020/7
BS1020/7BS16/7BS1620/7
BS1620/7BS16/7BS1020/7
BS1020/7
BS1020/7
BS16/7
BS16/7
BS1620/7
BS1620/7
BS1020/7BS16/7BS1620/7
BS1620/7BS16/7BS1020/7
BS1020/7BS16/7BS1620/7
BS1620/7BS16/7BS1020/7
BS 18/7
BS18/7
BS 1820/7
BS1820/7
BS 1820/7
BS1820/7
BS 18/7
BS18/7
BS 1820/7
BS1820/7
BS 1820/7
BS1820/7
BS2020/7BS20/7BS1020/7
BS20/6BS20/6
BS 20/6
BS 20/6
BS20/6BS10/6
BS 12/6
BS20/8BS20/8
BS24/6
BS 20/6 BS 16/6
BS20/6
BS20/6BS20/6
BS20/6
BS8/6
BS20/6
BS 24/6
BS20/6
BS 20/6
BS20/7,5 BS20/7,5
BS 18/6
BS 8/6
BS20/6
BS20/6
BS 24/6
BS13/6
BS11/6
BS24/6
BS 12/7BS 12/7 BS 1220/7BS 1220/7
BS 12/7BS 12/7 BS 1220/7BS 1220/7
BS 12/7BS 12/7 BS 1220/7BS 1220/7
BS 12/7BS 12/7 BS 1220/7BS 1220/7
BS17/7
BS1350/7BS1350/7
BS 1350/7 BS 1350/7
BS1370/7
BS 1370/7
BS1370/7
BS 1370/7
BS14/6
BS1350/7BS1350/7
BS 1350/7 BS 1350/7
BS1370/7
BS 1370/7
BS1370/7
BS 1370/7
BS7/6
BS21/6
BS14/6
BS10/7BS10/7BS10/7
BS 10/7 BS 10/7 BS 10/7
BS16/4.5BS21/4.5
BS20/6
BS1770/4.5
600
BS2420/7
BS2420/7BS2420/7
BS2420/7
BS17/4.5
BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6BS20/6 BS20/6
BS 13/6
BS 10/6
BS14/6BS16/6
BS8/6
BS18/6BS8/6 BS18/6
STADIGT
BS 18/6
RB 10/6
RB 10/6
BS 20/6 BS 20/6
BS14/6
RB 10/6
BS16/6
BS16/6
BS 18/6
BS18/6
RB 10/6
BS20/6 BS14/6
BS 13/6
BS10/6
BS7/6 BS7/6 BS7/6 BS7/6
BS20/6BS6,7/6
BS
BS12/7
BS14/6 BS14/6
HST 12/6 HST 12/6
HST 12/6 HST 12/6
HST12/6HST12/6
HST 12/6 HST 12/6
HSG10/6HSG10/6
PLATS FÖR
KYL UNDER BENK
PANEL FÖR
RENVATTEN
PLATS FÖR
KYL
PLATS FÖR
KOKEPLATTEER
PLATS FÖR KYL PLATS FÖR
KOKEPLATTEER
HSG10/6HSG10/6
HST6/6
HSG10/6HSG10/4.5HSG10/4.5HSG10/4.5
HSG12/4HSG12/4HSG12/4
HSG 10/4.5 HSG 10/4.5 HSG 10/4.5 HSG 10/4.5 HSG 10/4.5
HSG 12/4,5 HSG 12/4,5 HSG 12/4,5 HSG 12/4,5 HSG 12/4,5
HSG10/6HSG10/6
HSG 10/6
PLATS FÖR KYL
PLATS FÖR KYL
PLATS FÖR KYL
PLATS FÖR KYL
PLATS FÖR KYL
PLATS FÖR
DISKMASKIN
HSG10/6
PANEL FÖR
RENVATTEN
SAMTLIGA BENKPLATTER
PÅ MITTBORD UTFÖRDA
F 2006
HSG 10/6
HSG10/6
HSG6/3HSG6/3HSG6/3HSG6/3HSG6/3HSG6/3HSG6/3HSG6/3HSG6/3
AV EPOXI
600
600
H=750mmH=750mm
FRITT 920 UNDER BÄNK
PLATS FÖR
KYL
PLATS FÖR
DISKMASKIN
PLATS FÖR
DISKMASKIN
SAMTLIGA BENKPLATTER
UTFÖRDA AV EPOXI
FÖRUTOM FÖNSTERBENKAR
SAMTLIGA BENKPLATTER
PÅ MITTBORD UTFÖRDA AV EPOXI
1210
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6
BS1020/7BS1620/6BS1020/7BS1620/6
BS1620/6BS1020/7
BS1020/14BS2020/14BS2000/14
BS1020/14BS2020/14BS2000/14
Plan 3. etasje
Lengdesnitt
2
3
3
6
1
65
6
4
6
6
2
56
4
3
4
2
11
18. LANDSKAP
Uteanlegget ved den nye høgskolen på Kronstad skal vere eit anlegg for studentar og tilsette, for naboar, bydelen
og for Bergen. Høgskoletomta er totalt på cirka 40,5 daa, og uteområdet utgjer cirka 26,9 daa. Det vil seie at ute
anlegget er omtrent halvparten så stort som bruksarealet til høgskolen på 52 000 m2. Utfordringa var å lage eitt
raust, kompakt, allsidig uteområde for ulike brukarar, til ulike aktivitetar og til ulike tider i løpet av døgnet.
Den historiske bruken av området som verkstadhallar for jern
banen har vore viktig for hovudgrepet i høgskoleanlegget. Mange
av dei gamle verkstadbygningane er bevarte og dannar ei fin
ramme rundt uteromma.
Utearealet er organisert rundt den gjennomgåande nord–sør-
strukturen basert på jernbaneskjenene mellom dei gamle teglsteins-
bygningane. Traversen, dreieskiva og somme av hovudspora er
tekne vare på og innarbeidde i anlegget for å fortelje om den kul-
turhistoriske samanhengen som verkstadanlegget har inngått i.
Eføy er brukt som botndekke i stor grad for å skape opphavleg
vegetasjonsbruk om att på anlegget. Krokus er planta i delar av dei
gamle jernbanetraseane og vil antyde kvar linjene har gått.
Det er lagt vekt på å skape eit anlegg som er universelt utforma,
robust og toler høg bruksfrekvens, samtidig som det blir laga gode
og solfylte rom med varierte opphaldssoner utvendig. Det blir
etablert eit «offentleg» aust–vest- og eit nord–sør-gangsamband
over uteområdet.
Hovudtilkomsten til høgskolen er frå Inndalsveien, via det nye
store byrommet, Kronstadplassen. Plassen er på cirka 4600 m2
og
er gitt ei raus opparbeiding med sentrale ganglinjer, tre, primære
og sekundære sitjeplassar, sykkelparkering, flaggstenger og plass til
juletre. Plassen har tilkomst for drosje og HC-bilar. Den gamle
traversvogna, som blei brukt til sidevegs flytting av jernbanevogner
som skulle reparerast, er eitt viktig element på plassen. Ho er
restaurert og integrert i området for uteserveringa ved kantina.
Tilkomsten til dei ulike avdelingane er tydeleg markerte og tilret-
telagde med både opphaldsareal og nødvendige funksjonar som
sykkelparkering og HC-parkering. Tre hagerom mellom bygga
med ulike tema/innhald dannar indre, skjerma opphaldssoner.
Langs aust- og nordsida til høgskolen er det etablert rause soner
med fast dekke – for mjuke trafikantar og for nødvendig køyring
til økonomigarden. Det er store område til sykkelparkering, med
og utan takoverbygg. Det er i tillegg plassar for HC-parkering nær
dei sentrale inngangane. Mot naboane i aust er det etablert ei grøn
buffersone.
Idrettsparken i sør utgjer eitt funksjonsretta uterom, med eit lite
og kompakt friidrettsanlegg og ein liten fotballbane. Anlegget er
Ferdigmelding nr. 716/201418
19. bygd opp med gode, slitesterke idrettsdekke som gir mange bruks-
moglegheiter og brukstimar.
Sør for idrettsbygget er den gamle dreieskiva restaurert slik at ho
er ein integrert del av anlegget. Dreieskiva ligg i parkområdet i
forlenginga av det urbane uterommet ved idrettsbygget. Ute
rommet er opparbeidd med gode sitjeplassar og raus sykkelparke-
ring. Området vil vere solfylt og attraktivt for opphald gjennom
heile dagen.
Foajéhagen er eitt stort ope hagerom, med moglegheit for å samle
mange menneske på eitt avgrensa og lydskjerma område. Dei
restaurerte jernbanespora er eit viktig element i hagen, og det er
lagt opp til mange og uformelle sitjeplassar.
Bibliotekshagen er frodig, og vegetasjonen er brukt for å skape
mindre rom som gir plass og ro til å ta studiearbeidet utandørs i
skjerma omgivnader. Rommet er møblert med tanke på samarbeid
og samhandling.
Kaféhagen er open, med nokre tre og botnvegetasjon. Han ligg
ved kantina og gir sitjeplass til omtrent 240 brukarar samtidig.
Kommunikasjonen til og frå høgskolen vil primært skje kollektivt,
med bybane, buss og med sykkel. Det er sett av plass til 900 syklar,
fordelt på inngangane.
Den køyrbare tilkomsten til MC-/mopedparkering og parkerings-
kjellar for bil skjer via den søre avkøyrselen til anlegget frå
Inndalsveien. All ordinær motorisert trafikk blir stoppa ved idretts-
bygget (og nedkøyringa til p-kjellaren). Berre varelevering, drosjar
og HC kan køyre rundt bygget og langs austsida av anlegget.
20. Ferdigmelding nr. 716/201420
KUNSTPROSJEKTET
Kunstutvalet ved Høgskolen i Bergen har i utviklinga og realiseringa av kunstplanen lagt følgjande nøkkelord til
grunn: Tid til å tenkje – Mot til å våge – Evne til forankring. Utvalet ønskte at kunstprosjekta skulle famne desse
ideane: kunst som er visuelt slitesterk, som går djupare inn i rolla høgskolen har som skapar av meining og saman-
hengar, kunst som produserer tankar, kritikk og motstand, kunst som vågestykke, kunst som kunnskap.
Utvalet har vore oppteke av å forankre kunsten i det som må
reknast som den grunnleggjande verksemda til høgskolen: for-
sking, læring og formidling og utveksling av kunnskap. Utvalet
meinte at utdanning og forsking er ein undersøkjande prosess der
omgrep som undring, tvil og usikkerheit har kvalitet. Dette ønskte
utvalet at kunsten skal reflektere. Vidare ønskte det at kunsten skal
reise spørsmål om sjølvbiletet til institusjonen og evna til å gå
djupare inn i rolla høgskolen har som skapar av meining og saman-
hengar. Tenkje, utfordre, med-skape – dette kan beskrive den
kognitive plassen kunsten skal ta. At kunsten tek plass, visuelt og/
eller kognitivt, har vore eit mål for utvalet. Men plassen han tek,
vil òg vere den plassen som er i dagleg bruk. Dette er eit dilemma
som kunst i offentlege rom ofte møter, han skal vere der og gjere
forskjell samtidig som den daglege aktiviteten òg skal utfalde seg.
Kunsten må dermed justerast og tilpassast aktiviteten og bruken i
området elles utan å miste eigenarten sin.
Kunnskap er lik kunsten ikkje avslutta, verken som handling eller
erfaring når han blir sett i sirkulasjon. Erkjenninga den enkelte
har i møte med kunst, kan kommuniserast gjennom felles referan-
sar, men opplevinga vil likevel vere individuell. Enkelt beskrive tek
vi kunsten inn i fellesromma som subjektive erfaringar, der vi
bruker desse erfaringane til å utvikle felles samtalar og forståing
oss imellom.
Område
Det er i alt elleve ulike område for kunst på høgskolen. Desse er
organiserte etter tid, frå lang tidshorisont til kort, og strekkjer seg
mellom faste, stabile område som Fasade, Foajé, Kantine og Kor-
ridor, der kunstverka er tett bundne saman med arkitekturen, til
dei meir flyktige, flyttbare og kanskje mindre synlege. I den siste
gruppa finn vi det utvalet har kalla Gliper og mellomrom og dei
Tidsavgrensede.
Lang tidshorisont beskriv uttrykk som har visuell slitestyrke over
lang tid, og som samhandlar med arkitekturen og funksjonen til
bygget. Kort tidshorisont beskriv uttrykk som har evna til å «slå
kilar inn i dagleglivet» i form av fagleg relaterte, sosiale eller poli-
tiske undersøkjande prosjekt og hendingar, teknologisk utfor-
drande eksperiment, forskingsbaserte kunstprosjekt og/eller
performative arbeid og markante visuelle verk. Dette er vågestykke
som kan aktivisere heile høgskoleområdet, også ikkje-fysiske rom
og eksterne stader.
21. Kunstutvalet valde å halde kunsten utanom det travle golvarealet
og heller ta i bruk veggflater eller volum. Teikning har med alle
sine formale problemstillingar som romleg komponent, men knytt
til flata, eit stort vokabular å ause frå. Utvalet inviterte derfor
kunstnarar som arbeider med dette mediet.
Verk med lang tidshorisont
Fasade
På fasaden finn vi Kobling av Anne-Gry Løland, eit integrert verk
uløyseleg knytt til det arkitektoniske språket i bygget. Kunstverket
aktiviserer det ytste laget av høgskolen, som består av perforerte
aluminiumsplater med ei mørk vêrhud under. Desse er monterte
på alle sidene av bygningen: administrasjonstårnet på ni etasjar,
gavlane rundt bygningen og endeveggen mot plassen. Kobling er
basert på tre lag historiske referansar: barokke mønsterførelegg,
arkitektoniske element som takstolar og flate geometriske element.
Sjølve teikningane blir framstilte av hòl i tre ulike storleikar stansa
ut av aluminiumsplatene som dekkjer fasaden. Her og der, særleg
synleg langs trappetårnet, er det glas bak aluminiumsplatene. Då
kan ein på innsida komme tett på det perforerte mønsteret, og
opplevinga av motiv ein kan kjenne att, blir løyst opp i eit fili-
gransarbeid ikkje ulikt blondegardiner. Dette er eit verk som er
berekna på å skulle sjåast både frå fjern og nær, som eit nesten
leseleg motiv frå avstand og som eit flimrande filter av lys og
skugge tett på. Ein viktig del av kunstverket er at motivet bryt med
den stramme forma til bygningane.
Foajé
Foajeen kan beskrivast som høgskolen sitt «torg». Han er samlings-
staden til skolen og slusa dei fleste går gjennom for å nå avdelin-
gane sine eller ulike fellesareal. Området inneheld ein resepsjon,
ein kafé og mindre sitjegrupper, og den største salen i bygget ligg
ved foajeen. Rommet er luftig, dominert av store glasflater, breie
trapper og skjermar for informasjon. Etter konkurranse blei for-
slaget frå Lutz-Rainer Müller og Stian Ådlandsvik valt. Dei beskriv
det sjølve som eit prosjekt basert på «… verden som et fascinerende
sted hvor poetiske, underfundige og tilsynelatende magiske resul-
tater og sammenhenger kommer fra naturen, og at de kan repro-
duseres». Kunstverket er tredelt: 60˚22’8,8’’S 175˚20’59,83’’W, ei
projisert sol basert på banen til sola på det nøyaktig motsette punk-
tet på jordkloden, Loop, ei linse som snur den synlege verda på
hovudet, og ei såpeboblemaskin med tittelen I Forget at Once or I
Never Forget.
22. Ferdigmelding nr. 716/201422
Banen til sola er lettast å sjå om vinteren. Sidan årstidene er mot-
sette av her, står denne sola tidleg opp og går seint ned i dei mør-
kaste månadene våre. Det motsette prinsippet gjeld òg banen sola
følgjer, ho startar høgt på veggen, mot taket, og skifter høgd, stor-
leik og farge avhengig av både tid på døgnet og årstid. Vald pas-
sering for sola er på den høge veggen i rommet som vender mot
Inndalsveien.
Linsa, som teknisk sett blir utført som prisme, fyller eit sentralt
vindauge mellom foajeen og hagen. Når ein nærmar seg vindaugs-
rekkja, anten ute i hagen eller inne i foajeen, vil Loop snu det ein
ser, opp ned.
Såpeboblemaskina er eit sinnrikt konstruert apparat som krev
kontinuerleg drift for å produsere nesten ingenting: ei såpeboble
som kvart femte minutt svever ut over det store rommet, av
kunstnarane beskrive slik: «En målrettet og planlagt produksjon
av et tilsynelatende ubrukelig produkt som vil sprekke i løpet av
svært kort tid bærer en rekke poetiske assosiasjoner angående øko-
nomi, effektivitet og verdi generelt.»
Kantine
Ein vegg i den delen av kantina som ligg nærast studenthuset, er
avsett til ei veggteikning av Leonard Rickhard. Veggflata er over
11 m lang og 3,8 m høg, ligg i andre etasje og utgjer eit svært
synleg felt, både frå gangbrua, frå sjølve kantinerommet og frå
passasjen ute som koplar høgskolen med bustadene som ligg rundt.
Teikninga, med tittelen 40 figurasjoner etter solnedgang, er delt i
ruter med ulike framstillingar av bygningar, maskiner og køyretøy.
Motiva vil vere kjende frå resten av produksjonen til Leonard Rick-
hard, men dette er første gongen han arbeider på ei stor veggflate
med teikning. Arbeidet er utført rett på veggen med akryltusj i
hovudfargane oker, raud, grå og svart. Rickhard er oppteken av
ornamentikken til flata, han understrekar korleis det gode orna-
mentet vil til flata og samtidig tek med seg rommet.
Korridor
Korridoren i underetasjen er 60 meter lang. Han er både svært
offentleg – før eller seinare vil han bli brukt av nesten alle som er
innom skolen – og bortgøymd på same tid. Ingen vil opphalde seg
der over lang tid, men mange vil vandre langs korridoren. Nirmal
Singh Dhunsi har på heile denne veggen utført kunstverket Kob-
lingen mellom Østen, Vesten og Resten, eit veggmåleri der det under
og mellom ei lang rekkje av tre utfaldar seg åtte scener med figurar
henta frå både norsk, amerikansk og indisk litteratur og mytologi.
Trea, som fyller veggflata frå golv til tak, er teikna med enkle
strekar. Figurane, haldne i eit avgrensa tal på sterke fargar, gøymer
seg mellom stammane og dannar ein serie med tablå langs heile
veggen. I den tronge korridoren vil det vere vanskeleg å sjå heile
kunstverket på ein gong. Som tilnærming kan veggen sjåast som
ein visuell bokrull eller frise som kan lesast begge vegar, men der
den konkrete lengda sprengjer formatet til boka. For kunstnaren
er denne skogen òg ein metafor for verda som ein global jungel,
der det kjende møter det ukjende, og der overraskande ting skjer,
ei verd vi alle må ta stilling til og gjere opp eigne meiningar om
før vi kan komme vidare inn i henne.
Lesesal
Dette rommet er luftig og høgt under taket, med karakteristiske
vegger der både den gamle bygningsmassen og nye materiale får
dominere. Lesesalen er meint for individuell fordjuping, men har
samtidig plass for gjennomgang og innsyn. Den eine veggflata,
dekt med svarte akustiske plater, kan opplevast frå biblioteket, frå
kulturaksen som passerer i andreetasjen, og gjennom vindauga frå
ei sosial sone i andreetasjen. På denne veggen har Kim Hiorthøy
montert over hundre ulike figurar, skorne ut i kryssfiner og måla.
Verket har tittelen Liste og kan sjåast som nettopp det: ei liste over
alt ein har bruk for, alle vala ein må ta, alle dei tinga vi kan opp-
leve, hugse eller gløyme, menneske vi møter – ei form for inven-
taroversikt over livet. Tilsvarande som hos Rickhard og Dhunsi er
verket òg ei formal undersøking, der teikninga utspeler seg mellom
rom, flate og ornamentikk.
Fuge
Päivi Laakso blei invitert til å utfalde seg på ein av dei sosiale
stadene på Kronstad: eit rom i tredje etasje med dobbel høgd,
mellom avdelingane for lærarutdanning og ingeniørfag. Ho er
kjend for eit fantasirikt, figurativt eggjande og ofte fargesterkt
språk. Heile rommet, alle tilgjengelege veggflater og vindaug-
skarmar og korridoren ved sida av er tekne i bruk. Teikningane er
utførte med pensel i ulike fargar på vegger i to grå valørar og i
tillegg sterke fargar i korridoren. Figurane rører seg fritt over fla-
tene og dannar rytmiske figurar mellom seg og arkitekturen, det
er òg fleire lag av mindre figurasjonar på hovudfigurane. Laakso
har basert teikningane på ein serie av skisser utførte i raskt tempo
– ho seier sjølv at figurane nærast strøymde ut og overraska henne
med den intense vitaliteten sin. Kunstverket har tittelen The Way
We Move.
Glipar og mellomrom
Kunstutvalet ønskte seg, i tillegg til dei store og markante verka,
nokre som var nesten usynlege, verk ein kanskje etter fleire år i
same bygget plutseleg legg merke til, eller som er tydelege nok,
men samtidig gåtefulle, gjerne humoristiske og med ein viss inn-
bygd skrøpelegdom. Snorre Ytterstad blei invitert til å fylle denne
sekkeposten. Han har, etter fleire synfaringar, komme med fram-
23. legg til i alt fire verk. To av desse er monterte i kantina, lett skjulte:
Target Sculpture #2 #4. Eitt verk er integrert i bygningskroppen
gjennom å kutte i overflata: Cut #6, med undertittelen Armlengdes
avstand, eit verk der eit kronestykke transformert til sagblad kuttar
eit sirkulært spor i veggen før krona – utsliten av påkjenninga –
blir sett fast i sporet. Det vil komme eit verk til som ein del av dei
temporære prosjekta.
Samlinga
Høgskolen eig ei ganske stor samling kunst frå før. Delar av denne
har kunstutvalet teke ansvar for. I alt 160 verk er organiserte og
monterte i nokre av dei offentlege områda på skolen. Formålet er
å ta vare på det som òg har vore målet til høgskolen med samlinga:
å formidle kunst og kunstnariske teknikkar, særleg innan grafikk
og måleri, til studentane ved skolen. Utvalet har valt å hengje
samlinga i blokker eller klyngjer med fleire verk. Somme av desse
blokkene er store, som den 20 meter lange veggen i idrettsbygget,
der store delar av grafikken i svart/kvitt er samla med vekt på
kronologi og motivkrets. Dei fleste av måleria er hengde samla i
ei sosial sone med ein vegg i dobbel høgd, der verka både kan
sjåast tett på og som eit felt frå avstand. Samlinga med kart og
eldre prospekt er òg montert samla. I tillegg til å sjå korleis Bergen
har utvikla seg over hundreåra, kan ein studere korleis perspektiv
og metodar for å skildre landskap har endra seg. I samlinga er det
enkelte sentrale verk som har fått ei godt synleg plassering i nokre
av dei mest offentlege romma på skolen. Andre verk smyg seg inn
mellom kontor og trappekjernar. Det er òg gjort innkjøp av 31
nye verk som supplerer den eksisterande samlinga, i tillegg til at
skolen har overteke skisser og arbeidsteikningar frå Dhunsi og
Rickhard.
Verk med kort tidshorisont
Tidsavgrenset
Tidsavgrenset skal engasjere. Kunstutvalet ser her etter kunst som
evnar å «slå kilar inn i dagleglivet» i form av fagleg relaterte, sosiale
eller politiske undersøkjande prosjekt og hendingar, teknologisk
utfordrande eksperiment, performative, auditive og markante visu-
elle arbeid. Ikkje alt i eitt verk, men som ein overbygning for heile
kunstprosjektet. Kunstprosjektet startar først opp hausten 2015,
eit år etter at høgskolen opnar, og strekkjer seg tre skoleår fram,
ut våren 2018. Verk blir i hovudsak valde etter ein open idékon-
kurranse.
Ambisjonen med kunstprosjekt innanfor ramma Tidsavgrenset er
å aktivisere den daglege verksemda, samfunnsoppdraget og
ambisjonane til skolen.
Loop
(prisme)
I Forget at Once or I Never
Forget
(såpeboblemaskin)
Kantine:
40 figurasjoner etter
solnedgang
(teikningar på vegg)
Leonard Rickhard
Korridor:
Koblingen mellom Østen,
Vesten og Resten
(veggmåleri)
Nirmal Singh Dhunsi
Lesesal:
Liste
(figurar monterte på vegg)
Kim Hiorthøy
Fuge:
The Way We Move
(teikningar på vegg)
Päivi Laakso
Glipar og mellomrom:
Target Sculpture #2 #4
Cut #6 (armlengdes avstand)
(integrerte i bygnings-
kroppen)
Snorre Ytterstad
Kunst i offentlige rom
(KORO)
Mari Aarre (2010-2013)
Harald Fenn (2013-2014)
Stine Arnet Høyem (2014)
Kunstutvalet
Kunstkonsulentar
Sissel Lillebostad (leiar)
Trond Hugo Haugen
Brukar
Eli Bergsvik,
Høgskolen i Bergen
Victoria Mohn, student
Einar Goksøyr Åsen,
student
Eduardo Lillo, student
Arkitekt
Gudrun Molden,
hlm arkitektur
Byggherre
Kari Høvik
Kunstverk
Fasade:
Kobling
(integrert kunstverk)
Anne-Gry Løland
Foajé:
Lutz-Rainer Müller og
Stian Ådlandsvik:
60˚22’8,8’’S
175˚20’59,83’’W
(projisert sol)
PROSJEKTADMINISTRASJON
KUNSTPROSJEKTET
24.
25.
26. BYGGJETEKNIKK
Ferdigmelding nr. 716/201426
Grunn og fundament
Tomta har tidlegare vore brukt til industriverksemd, opphavleg
verkstadverksemd for NSB. Dei siste åra før byggjearbeida starta
opp, har ulike verksemder nytta tomta, mellom anna til diverse
biloppretting, lakkeringsverkstader osv. Ein stor del av lausmassane
på tomta blei derfor karakteriserte som forureina masse og blei
leverte til godkjent mottak.
Eit hovudgrep frå arkitekten har vore å behalde totalt fire av dei
opphavlege teglbygga som tidlegare blei brukte som verkstader av
NSB. Sidan nybygget skulle byggjast med kjellaretasje, var det
behov for graving og sprenging inntil 5 meter lågare enn golvnivået
i teglbygga. For å hindre setningsskadar på eksisterande teglfasadar
blei det derfor brukt diverse former for bjelkestengsel og spunt
vegger for å sikre bygga. Det blei i tillegg etablert vasstette spunt-
vegger søraust på tomta for å ha kontroll på vassinntrenging frå
nabotomter.
Utsprengde fjellmassar frå tomta blei i all hovudsak vidareforedla
til knuste massar på tomta, ved bruk av mobilt knuseverk.
Plasstøypte fundament for søyler for enkelte delar av bygget blei
kontaktstøypte til fjell. Alle heis- og trappesjakter er kontakt-
støypte til fjell. I tillegg er desse forankra til fjell ved bruk av stag-
forankring. Lokalt på tomta, mellom anna i samband med enkelte
teglbygg, er det òg nytta stålkjernepålar i samband med funda-
mentering.
Beresystem hovudbygg
Kjellarvegger og kulvertar under golvet er utførte som plasstøypt
betong. Golva i kjellaren varierer mellom isolerte golv på grunn-
konstruksjon i betong og drensasfalt i parkeringsareala.
Beresystemet i bygget består generelt av plasstøypte betongsøyler,
stålbjelkar type hatteprofil / prefabrikkerte betongbjelkar og pre-
fabrikkerte hòldekke med varierande tjukkleik. Hatteprofil er hole
stålbjelkar som blir støypte ut med betong i samband med mon-
tasje av prefabrikkerte betongelement. Desse blei valde for å for-
enkle føring av teknisk utstyr, sidan hatteprofil byggjer lite under
underkant dekke. I areal med mindre tekniske føringar er det
brukt tradisjonelle prefabrikkerte betongbjelkar. Etter utstøyping
Beresystemet i bygget er i all hovudsak utført med plasstøypte betongsøyler, stålbjelkar og prefabrikkerte betong
element som dekkekonstruksjon. Kjellaretasjen er utført med plasstøypte vegger.
27. av hatteprofil er det ikkje behov for brannisolering av synleg stål.
I knutepunkt mellom søyler og bjelkar er det nytta innstøypte
skjulte konsollar av stål.
Det er i stor grad brukt prefabrikkerte hòldekke som dekkekon-
struksjon. I dekke over kjellar er det isolasjon og påstøyp, mens
det høgare i konstruksjonen i all hovudsak er sumavretting. Unna-
taket frå dette er spesialrom med spesielle lydkrav, der det er bygd
opp eit lydisolerande golv.
Alle heis- og trappesjakter er utførte som plasstøypt betong. Det
er montert på stålvinklar for opplegg og kraftoverføring frå dekke
konstruksjonen. All avstiving av bygget går via dekkekonstruksjo-
nen til dei vertikale sjaktene.
Beresystem teglbygg
Teglbygga består av tre teglfasadar mot sør, vest og nord og eitt
nytt tilbygg mot aust. Teglfasadane er i all hovudsak haldne uen-
dra, men nokre utbetringar er gjennomførte.
I alle teglbygga er det innført messanindekke utførte som
plasstøypt betong. Beresystem for messanindekke varierer mellom
plasstøypte betongsøyler og stålsøyler. Tilsvarande konstruksjonar
er brukte i samband med forlenging av bygga mot aust.
Alle golva i teglbygga er utførte som isolert golv på grunnkonstruk-
sjon i betong med innstøypte varmerøyr for oppvarming. Monte-
ring av varmerøyr blei ved utføringa tilpassa fugeinndelinga på
golva.
Ved oppstart var det ein føresetnad at takkonstruksjonen skulle
bestå. For bygg 2, 3 og 4 blei dette sørgd for i detalj- og utførings-
fasen. For bygg 1, idrettsbygget, var det lite føremålstenleg å bruke
det eksisterande taket på grunn av dårleg kvalitet og krav til opp-
heng av idrettsutstyr. Taket blei derfor endra i prosessen, og nye
stålkonstruksjonar blei etablerte. Det er gitt dispensasjon frå krav
til ytre laster for bygg med eksisterande takkonstruksjonar.
Andre konstruksjonar
Økonomigard er utført som plasstøypt betongkonstruksjon. Det
er i tillegg utført dekkekonstruksjon i betong for økonomigard og
garasjenedkøyrsel.
28. VVS-TEKNISKE ANLEGG
Ferdigmelding nr. 716/201428
Energibrønn
Det er bora 81 hòl, 220 m djupe, som er plasserte i rektangulær
formasjon med 7,2 m mellom kvart hòl for å skape eit varmelager
i berggrunnen. Borehòla bruker fjellgrunnen som energikjelde.
Borehòla i fjellet under bygga lagrar kjøle- og varmeenergi som så
blir vunne att over året. Kjøleenergi frå sommardrift blir magasi-
nert i bakken og teken ut til oppvarming om vinteren og omvendt.
Den naturlege temperaturen i grunnen er cirka 8–9 °C og er stabil
gjennom heile året.
Kuldelagringstankar
Eit energilager på cirka 300 m3
med ein saltløysning som smeltar
ved +10 °C, har halvert installert kjøleeffekt frå varmepumpa frå
over 3,0 MW til cirka 1,4 MW. Det er ingen tørrkjølarar på taket
ved denne løysinga. Det blir berre brukt naturlege kjølemedium:
ammoniakk og CO2. Årleg COP (energieffektiviteten) for kjøle-
maskiner og varmepumpe ligg høvesvis på rundt 6 og 5, noko som
er høgt i forhold til ein normal installasjon. Fire tankar à 75 m3
inneheld 11 800 kjøleelement.
Varme- kjøleanlegg
Bygget har tre varmepumper med ammoniakk som naturleg kjøle
medium. Varmepumpe og kjølemaskin er éi og same maskina.
Som namnet beskriv, er ho kjølemaskin i kjølemodus når over-
skotsvarmen inne i bygget blir dumpa ned i brønnane, og varme-
pumpe når overskotsvarmen blir henta opp igjen.
Bygget har vassboren varme til radiatorar og golvvarme. Anlegget
er knytt til fjernvarmeanlegg frå BKK med vekslar plassert i energi
sentralen for spisslast.
Adiabatisk kjøling
Adiabatisk kjøling er inkludert i 14 ventilasjonsaggregat for ytter-
legare å redusere nødvendig installert kjøleeffekt. Temperaturen
på avtrekkslufta blir senka ved å tilføre fukt til lufta: adiabatisk
Det er tenkt miljø og energi i så godt som kvar detalj i prosjektet. Høgskoleanlegget er det første som kombinerer
brønn-park, kuldelagring og adiabatisk kjøling på førehand. Den grunnleggjande tanken bak designen til dei ter-
miske energian-legga på høgskolen er å lagre all den energien som er send inn i bygget. Dette betyr at ein flyttar
overskotsenergi frå der det er for varmt, til område der ein har behov for energi, eller eventuelt lagrar energien
til det blir kaldt. Dette reduserer årleg levert energi til bygningsmassen med nærare 3 000 000 kWh og er eit særs
avansert og svært effektivt energisystem.
29. fukting/kjøling. Avtrekkslufta blir då kaldare enn den friske lufta
frå inntaket, og ved å bruke varmeattvinnaren vil frisklufta bli
avkjølt. Ved å bruke indirekte adiabatisk kjøling på førehand i
ventilasjonsaggregata bruker ein varmeattvinnaren til å vinne att
kjøling om sommaren.
Klimakjøling i romma er løyst via ventilasjonslufta og bruk av
fancoils og små omrøringsaggregat.
Romoppvarminga av bygget skjer i hovudsak med radiatorar som
er plasserte under vindauga. Areal som har spesielle behov, har
golvvarme.
Sanitæranlegg
Vatn og avløp til og frå bygget er kopla til det offentlege leidnings-
nettet. Spillvatn og overvatn er separerte. Hovudvassleidningen har
dimensjonen DN100 og DN150 for høvesvis forbruksvatn og sprin-
klaranlegg og er ført fram til hovudstengjeventilar i energisentralen.
Overvatn frå bygget utgjer cirka 350 l/sek ved dimensjonerande
nedbørsintensitet. Alt overvatn er ført til Solheimsvannet. Omtrent
ein tredel av vassmengda er ført til resipienten via fordrygings
magasin.
Sanitæranlegget er bygd tradisjonelt med opne røyr i sjakt og i
himlingar og tilfredsstiller krava til vasskadesikker installasjon.
Oppvarming av varmt tappevann skjer via fjernvarmeanlegget
tilkopla energisentralen.
Sløkkingsanlegg
Høgskoleanlegget er fullsprinkla, med unntak av idrettsbygget.
Sløkkingsanlegget består av fire kontrollventilar (to tørrventilar
som dekkjer garasjen, og to våtventilar som dekkjer resten av byg-
get). Ein av kontrollventilane forsyner ti soneventilar som er for-
delte rundt om på bygget.
30. Ferdigmelding nr. 716/201430
I nokre rom med elektriske installasjonar er det installert gass-
sløkkingsanlegg.
Gassanlegg
Det er montert sentralgassanlegg for ei rekkje typar gassar for bruk
i undervisninga. Gassflasker er plasserte i ein eigen bygning, og
det er lagt røyrdistribusjonsnett fram til laboratorium og under-
visningsrom. Anlegget består av både brennbare og ubrennbare
gassar.
Luftbehandling
Bygget har høgeffektive ventilasjonsanlegg der nesten alle er
utstyrte med adiabatisk kjøling på førehand som reduserer behovet
for produsert kjøleenergi med storleiksordenen cirka 35–40 pro-
sent for ventilasjonskjølinga.
I alle moderne ventilasjonsaggregat finst det effektive varme
attvinnarar som overfører varme frå avtrekkslufta til den friske
lufta på veg inn.
Både kjøle- og varmeanlegget er mengderegulerte og designa for
temperaturar som avvik betydeleg frå det som er vanleg i dag, og
som gir ein redusert energi per år berre til pumpedrift på meir enn
400 000 kWh.
Alle energisystema både på vass- og luftsida er svært nøyaktig
dimensjonerte. Dei er òg 100 prosent behovsstyrte, det vil seie at
ytinga kontinuerleg blir tilpassa behovet. Dette blir styrt i eit særs
avansert SD-anlegg og etter nøye beskrivne algoritmar.
Samla luftmengd for alle anlegga er om lag 670 000 m³/h.
For dei enkelte undervisningsromma er det montert spesial
avtrekkssystem som er tilpassa dei forskjellige aktivitetane.
31.
32. ELEKTROTEKNISKE ANLEGG
Ferdigmelding nr. 716/201432
Elkraftanlegg
Bygget har to trafoar à 1600 kVA, og det er to inntak/hovudtavler
og tre hovudunderfordelingar. Herfrå blir det distribuert elkraft
til 53 underfordelingar. Kvar underfordeling har to energi-
målarar. Den eine måler energiforbruk til lys, den andre måler
resten.
Belysningsanlegget er styrt lokalt av rørsledetektorar i dei fleste
rom. Det er i hovudsak levert tradisjonelle lysrøyrarmaturar etter-
som det viste seg at desse framleis kom best ut ved konkurranse-
utsetjing der kostnad- og energieffektivitet blei evaluert. Dei fleste
armaturane har Dali-lysstyring.
Nødlysanlegget er i heilskap basert på LED-teknologi med sentrale
batteripakkar og adresserbar overvaking.
Reservekraftanlegg
Bygget har eit 400 kVA dieselaggregat og to UPS-ar à 80 kVA som
begge er kopla til dieselaggregatet. I tillegg kjem ein UPS à 160
kVA som ikkje er kopla til dieselaggregatet. UPS-ane er i hovudsak
ein del av straumforsyninga til serverrom, etasjefordelingar for
data og tryggingsanlegg. Reservekraftanlegget forsyner òg dei
delane av kjøleanlegget som er viktige for datanettverket og servar-
rom.
Byggautomatisering
Bygget har eit omfattande automatiseringsanlegg som styrer
og overvakar alle VVS-anlegg og fleire el-anlegg. Det er levert
eit energiovervakingssystem for optimalisering av energi-
forbruket.
Krav til energieffektivitet har gitt grunnleggjande føringar for prosjektet. Mellom anna blei belysningsutstyr konkur-
ranseutsett på ein slik måte at energieffektivitet gav positivt økonomisk utslag ved valet av belysningsleverandør.
Bygget har cirka 220 lokale energimålarar slik at energiforbruket kan analyserast nøye ved drift av bygget.
33. AV- og teleinstallasjonar
Bygget har eit omfattande spreienett for data basert på koparkabel
med kapasitet på 10 Gb/s. Nettverket blir brukt til trådlaust og
fast nettverkstilkopling for tilsette og studentar i tillegg til ei rekkje
tekniske installasjonar. Alt er knytt saman med eit redundant fiber-
nettverk som går mellom to datahallar og 21 etasjefordelingsrom.
Høgskolen har teke i bruk svært avansert og moderne AV-utstyr i
alle undervisningsrom, noko som gir moglegheit for bruk av alle
tilgjengelege elektroniske medium i tillegg til streaming og fjern
undervisning.
Det er installert eit fulldekkjande brannalarmanlegg med talevars-
ling for å sikre ei så rask og roleg evakuering som mogleg dersom
brannalarmen blir utløyst. Talevarslingsanlegget gir evakuerings-
meldingar på to språk og kan i tillegg brukast som annonserings-
system.
Tryggingsanlegg
Høgskolen har i det nye bygget fått eit moderne åtgangskontroll-
system som skal gi nøkkelfri åtgang til alle rom og sikre viktige
rom med alarm. Det blir brukt berøringsfrie åtgangskort både til
åtgang til dei over 1000 dørene på bygget, printarar, bibliotek og
ID-kort/studentkort. Bygget er òg sikra med skalsikring og kame-
raovervaking
Scenerigg
Som brukarleveranse er det i Kultursalen montert komplett PA-
anlegg, AV-anlegg og scenelysrigg som tilfredsstiller dei fleste
behova ved kulturarrangement og møteverksemd.
Transportanlegg
Bygget har 13 maskinromslause wireheisar.
