فاژها عموما به ویروس های آلوده کننده ی باکتری گفته می شود که در نهایت موجب تسهیل و برقراری عفونت در انسان (یا جاندار دیگر) می شوند. اما آرکی ها نه تنها مستقیما موجب عفونت سلول های یوکاریوتی نمی شوند بلکه ویروس های در ارتباط با آرکی ها نیز فاقد فاکتورهای بیماریزایی هستند ( تا به امروز). اکثر ویروس ها ی آرکی ها فاقد نقطه اشتراکی با باکتریوفاژها هستند بنابراین بهتر است لفظ آرکی ویروس را در مورد آنها بکار ببریم.
هیچ ویروس آرکی با ژنوم RNA دار هنوز شناخته نشده است (تا به امروز). اما احتمال دارد که وجود داشته باشند.
در واقع آرکی ویروس ها اکثرا دارای ژنوم dsDNA هستند به جز چند مورد که ssDNA دارند. مثل ارکی ویروس HRPV1 که دارای circular ssDNA است و میزبان آن Halorubrum pleomorphic است.
آرکی ویروس ها دارای اشکال متنوع و اختصاصی هستند که حتی برخی اشکال در ویروس های دیگر مشاهده نشده اند. تنوعی از اشکال fusiform ، droplet ، bottle ، spherical ، rod ، linear ، filamentous ، head-tail در آرکی ویروس ها وجود دارد (Fig 1).
Domain Archaea شامل 2 kingdom مهم شامل یوری آرکیوتا (شامل: هالوفیل و متانوژن ها) و کرن آرکیوتا
(شامل : هایپر ترموفیل ها و اکسید کننده های گوگرد) می باشد (Fig 2 ). در ادامه به ویروس های مطالعه شده هر فرمانروا از دومین آرکی ها می پردازیم.