Enerji santrallerinde su tasarrufu için proje ve fikirler içeren sunu.

1. Su Tasarruf Çalışmaları
Hazırlayan : M. Gazi Yalçın
Ocak 2015, Şanlıurfa

2. SU KULLANIMI PARETO ANALİZİ
83%
6%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Kategori 1
Soğutma Kulesi
Demineralize Su
(Buhar)
Yumuşak Su
Yangın Hattı / Bahçe
Sulama
Makine Dairesi / İdari Bina

3. Soğutma Kulesi Su Sarfiyat Pareto
Analizi
80%
20%
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
Kategori 1
Buharlaşma
Drenaj

4. Su Tüketim Miktarları
250.000
60.000
20.000 20.000 15.000 10.000
550.000
150.000
45.000 45.000 35.000 23.000
0
100.000
200.000
300.000
400.000
500.000
600.000
Sarfiyat m3
Tutar TL

5. Su Tasarruf Çalışmaları
1) Soğutma kulesi fan motoru frekans
kontrolü
Soğutma kulesi fan motorları 2 devirde
(1500 d/d veya 3000 d/d ) çalışmaktadır.
Gerekli olan soğutma ihtiyacına göre
kademeler ayarlanmaktadır. Ancak ara
kademeler ( 0 - 3000 d/d arası ) olmadığı için
fan motoru gereğinden fazla güç ile
çalışmaktadır.
Frekans kontrollü motorlarda ise fan motoru
sistemin ihtiyacı olan ısı değişimini
karşılayacak kadar hızlı şekilde dönmekte
böylece gereksiz enerji sarfiyatından
kaçınılmış olmaktadır.
Araştırmalarda fan motorlarının frekans
kontrollü hale getirilmesi sonucu %60 a
kadar enerji tasarrufu sağlanabileceği
yamaktadır. Bu veriler, sistemin büyüklüğüne
ve çalışma şekline göre değişmektedir. SFK
çalışma süresinin çokluğu düşünüldüğünde
frekans kontrollü fan motorlarına geçiş daha
cazip hale gelmektedir.

6. Su Tasarruf Çalışmaları
2) Soğutma Kulesi buhar geri kazanımı
Soğutma kulesi yaklaşık %80 buharlaşma
oranı ile çalışmaktadır. Bu da 2015 yılında
250.000 m3 su havaya gidecek. Diğer bir
ifadeyle, 550.000 TL buhar olup uçacak.
Buharın geri kazanımında en büyük
sorun suyu yoğunlaştırmak için 540 kalorilik
bir ısının gerekli olması.
Mevcut sistemlerde buharı
yoğunlaştırmaya çalıştığınızda harcayacağınız
enerji suya ödediğiniz enerjiden fazla
gelmektedir. Ancak, olası bir su sıkıntısında
bu sistemlerin kullanımı elzem hale
gelecektir.
Aşağıda yapılmış bir kaç tasarım şekilleri
mevcut. Bu yıl içerisinde denemeler
yapılarak buharın geri kazanımı için verimli
bir sistemler araştırılacaktır.

7. Soğutma Kulesi buhar yoğunlaştırma kanalları
Su Tasarruf Çalışmaları

8. Su Tasarruf Çalışmaları
3) Bahçe sulama için soğutma kulesindeki suyun
kullanılması
2014 yılı su farifyatının pareto analizi aşağıdadır. Su
tüketiminin azaltılması için yapılacak projelerin seçimi bu
tabloya bakılarak yapılmaktadır. Tabloda ilk göze çarpan,
yangın dairesi ve bahçe sulama işleminin %4 lük bir orana
sahip olması.
Soğutma kulesi drain suyunun bahçe sulama için
kullanılabilirliği araştırma sonucuna göre, soğutma kulesi
drain suyu, SU KİRLİLİĞİ KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ TEKNİK
USULLER TEBLİĞİ nde yer alan su sınıfları listesine göre
akaçlama (drenaj) yapılan soğutma kulesi suyunun özelliği,
Klor açısından I. Sınıf su (çok iyi), Sülfat anyonu açısından
III. Sınıf su (kullanılabilir)- IV. Sınıf su (ihtiyatla kullanılmalı)
aralığındadır.
Kullanılan kimyasalların güvenlik bilgi formları incelenmiştir.
WET-Treat® 1013 , 12. EKOLOJİK BİLGİ, Biyolojik
parçalanabilirlik: Biyolojik olarak çabuk parçalanan bir
üründür.
WET-Treat® 1011, 12. EKOLOJİK BİLGİ, Biyolojik
parçalanabilirlik: Çamurdan flokulasyon veya adsorbsiyon
yolu ile kolayca ayrılabilir.
Araştırmalar sonucunda soğutma kulesi drain suyunun
bahçe sulama işleminde kullanılabileceği sonucuna
ulaşılmıştır. Bahçe sulama işleminin bu şekilde yapılması ile
%3 lük bir kazanç sağlanabilecektir.

9. Su Tasarruf Çalışmaları
4) Soğutma kulesi drain suyunun
arıtılarak yeniden kullanılması
Soğutma kulesi toplam su
kullanımında %83 lük oranla ilk
sıradadır. Buharlaşan suyun geri
kazanımı çalışmaları yanında
günlük olarak drain edilen suyun
geri kazanımı konusunda da
araştırmalar yapılmaktadır.
Günlük 200 m3 lük arıtma
kapasitesi olan bir yumuşatma
ünitesi yapılırsa, geri dönüş süresi
yaklaşık 3 yıl olacaktır.
Böyle bir tesis atık su
verilememesi ve su tedariğin de
zorlanma gibi durumlarda kurtarıcı
olacaktır.

10. Su Tasarruf Çalışmaları
5) Buhar kazanları otomatik blöf
sistemi kurulması
16 Ekim 2014 tarihinde yapılan
CHEMSHOW EURASİA 6. uluslararası
Kimya Sanayi Fuarında, mühendislik
firmaları ile buhar kazanları otomatik
blöf sistemi üzerine görüşmelerimiz
oldu. Görüşmemiz esnasında firmalar
tarafından, blöf uygulamasının
otomatik hale getirilmesi ile enerji
sarfiyatında %2 ile %5 arasında bir
iyileşme sağlanacağı, blöf ile atılan su
maliyetinde %20 azalma olacağı bilgisi
verildi.
Sistemin kurulma maliyeti, geri
dönüşün süresi gibi çalışmalar
yapılacaktır.

11. Su Tasarruf Çalışmaları
6) Yağmur suyu toplanarak
soğutma kulesine verilmesi
Su tüketimi için olası kaynakları
değerledirirken yağmur suyunun
toplanması ve soğutma kulesinde
değerlendirilmesi çalışmaları da
yapılmaktadır.
Şanlıurfa yıllık yağış miktarları ve
santralin toplam kapaslı alanı
düşünüldüğünde, Yıllık 3.000 m3 lük
bir su toplanabileceği hesap
edilmektedir.
Yol gibi beton zeminler ve diğer
kapalı alanlardan da su toplanma
maliyeti ve geri dönüşüm süresi
çalışmaları devam etmektedir.