2. Eğitim Materyali Üretimi - Önemi
• Bilgi Merkezi / Kütüphane arasındaki en önemli fark
• Teknoloji ve formatların hızla gelişmesi
• Öğretim üyelerinin teknolojiyi bilmelerine gerek kalmamakta
• Öğretim üyelerinin derslerine ve araştırmalarına destek olmak
• Kullanıcıların eğitim, öğrenme ve kültürel ihtiyaçlarının
karşılanmasını sağlamak
• Eğitim ve öğretim programlarını destekleyecek bilgi kaynağı
oluşumuna destek olmak
3. Eğitim Materyali Üretimi - Önemi
• Kullanıcıların teknolojiyi etkin kullanmalarına destek olmak ve
yeni teknolojiler hakkında bilgilendirmek
• Üniversitenin eğitim, öğrenme ve araştırma amacına katkıda
bulunmak
• Ders programlarını destekleyecek kaynakların üretimi için alt
yapı oluşturmak ve kullanıcılara sunmak
• Kaliteli eğitim malzemesi üretimine destek olmak
4. Amaç
• Eğitim programlarını desteklemek
• Öğretim üyelerinin derslerinde kullanacağı eğitim
malzemelerinin üretimine destek olmak ve daha görsel /
işitsel kaynaklar üreterek derslerini interaktif yapmalarına
olanak sağlamak
• Öğretim üyelerinin yurt içi ve yurt dışı sunumlarını çağdaş
teknolojik olanakları kullanarak interaktif sunum hazırlayarak
etkin sunum yapmasına destek olmak
• Açık ders malzemesi üretimine destek olmak
5. Verilen Hizmetler
• Eğitim Materyali Üretimi Desteği
– E-Video
– E-Kitap / Basılı Kitap
– E-Bilgi Kaynağı
• Açık Ders Materyali
– E-Video
– E-Kitap / Basılı Kitap
– E-Bilgi Kaynağı
• Sunum Hazırlama
6. Açık Ders Malzemesi Nedir?
• Açık Ders Malzemesi, ders formatında organize
edilmiş, ücretsiz ve serbestçe ulaşılabilen, sayısal ortamda
bulunan, kullanıma ve adaptasyona belli lisans koşulları ile
açık, tek başına sertifika ya da diploma vermek için
kullanılmayan yüksek kaliteli eğitim malzemeleridir.
• Bizde Üniversite olarak bu konuda çalışmaktayız, Bilgi Merkezi
olarak öğretim üyelerimizden ders malzemesini paylaşmak
isteyen öğretim üyelerine destek olmaktayız…
7. Telif Hakları & Adil Kullanım
Her tür malzeme üretiminin "Telif Hakları Yasası"
doğrultusunda yapılır.
• Telif Hakları: Ödünç alan kullanıcı tarafından
– 3. şahıslara çıkar amaçlı olarak kiralanamaz,
– toplu gösterim çerçevesinde kullandırılamaz,
– aynı veya başka bir formatta kopyalanıp, çoğaltılamaz.
• Adil Kullanım: Eğitim ve öğretim için:
– dergilerin her sayısından sadece bir makale,
– bilgi kaynağının en fazla %10’u veya bir ünitesi (format değişikliği yapmadan),
– elektronik kaynağa ait link bilgisi verilerek,
– sinema eserlerinin %10’u. (konu halen dünyada tartışılmakta olup, fikir birliği
oluşmamıştır.)
8. Araçlar
• Video kamera
– Jimmy Jib ve GlideCam
– Spot ışıklar ve Boom mikrofon
– Chroma Perde
– Telsiz mikrofonlar
– Tripod ve lensler
• Fotoğraf makinesi
– Tripod ve lensler
• Ses kayıt cihazı / odası
• Dia / Slayt tarayıcı
• Tarayıcı
• Yazıcı (Kağıt / ROM)
• VHS / DVD oynatıcı
• Bilgisayar
• Network
9. Eğitim Materyali Üretim Süreci
• Öğretim Üyeleri BM Web Sayfası üzerinden “Eğitim Materyali
Üretimi” doldurur, formu doldururken Telif Hakkı Yasasına
uyacağını kabul eder,
• İstekler bize ulaşır,
• İstekler “Telif Hakkı” ve eğitim materyali amaçlı olup olmadığı
değerlendirilir, eğer uygun değilse, yapılamayacağı bilgisi
verilir,
• Uygunsa, ön hazırlıklar yapılır ve öğretim üyesi davet edilir,
• Öğretim üyesinin istek, düşünce ve görüşleri alınarak malzeme
/ sunum / açık ders malzemesi üretim işlemine başlanır.
10. Nasıl yapıyoruz?
• Dijitalleştirme işlemleri (text, resim)
– Doküman aktarım hizmeti ( Text -> JPEG -> PDF/WORD)
– Görüntü aktarım hizmeti (VHS, Hi8, miniDV -> mp4 / flv)
– Ses aktarım hizmeti (kaset, CD, wav, ses kayıt odası -> mp3)
11. Çalıştığımız formatlar - Resim
• Resmin kullanılacağı mecraya göre iki unsur farklılık gösterir:
– DPI çözünürlüğü, baskıda kullanılmasına bağlı olarak
– Renk paleti, yansıtılacak zemin rengine göre
• DPI (DPI / 25,4 = 1mm’de bulunan nokta sayısı)
– Baskıda en az 300dpi tercih edilirken, ekranda görüntülemede 72dpi
yeterli olmakta
• RGB / CMYK
– Renkler iki farklı zemin üzerinden yansıtılır. Ekranlarda zemin rengi
siyahtır ve ışık yayıcı renk paleti RGB kullanılır
– Kağıdın zemin rengi ise beyazdır ve emici renk paleti CMYK kullanılır
12. Çalıştığımız formatlar - Resim
• Kullanıcının gördüğü resimler çoğunlukla jpg’dir
• Baskı veya yüksek çözünürlüklü resimlerde tiff de
kullandığımız oluyor
• Kendi çalışmalarımızda revizyonu mümkün kılabilmek için PSD
/ Ai kullanıyoruz
– PSD ve Ai’nin sunduğu başlıca avantaj katmanlara izin vermesi ve bir
katmana müdahale ederken diğerlerinin etkilenmemesidir
13. Çalıştığımız formatlar - Metin
• Sunum veya belge amaçlı dosya formatlarımız
– DOC-DOCX
– PPT-PPTX
– PDF
• DOC veya PPT dosyalarına müdahale etmek mümkünken PDF
dosyalarda bu açık önlenebilir durumda ve dijital imza ile bir
dokümanın gerçekliği görüntülenebilir.
• PDF ile belirlenen aksiyonlar yasaklanabilir
– Kopyalama
– Yazdırma
– Yorum
– Değiştirme
14. Çalıştığımız formatlar - Ses
• Ses kayıtları servera aktırılırken, mp3 formatında aktarılır
• Mp3’ün sağladığı avantaj, sıkıştırma yönteminden
kaynaklanıyor. Kulağın duymayacağı frekanstaki sesler
makaslanıyor ve dosya boyutu en az 1/5 oranına düşüyor
• Audio CD’lerde CDA/WAV formatı kullanılmaktadır
15. Çalıştığımız formatlar - Video
• VCD’lerde kullanılan format MPEG-1’dir
– 352x240p / 30fps (NTSC – Amerika / Japonya) ya da
– 352x288p / 25fps (PAL) çözünürlüktedir
• DVD’lerde kullanılan format MPEG-2’dir
– 720x480p / 24fps (NTSC – Amerika / Japonya) ya da
– 720x576p / 25fps (PAL) çözünürlüktedir
• HD Videolar’da kullanılan format MP4’tür
– 1920x1080p / 25fps
• Web’de HTML5 standardı henüz kesinleşmediğinden flv ve mp4
kullanılmakta
– FLV: Düşük çözünürlükte tatmin edici boyutta
– MP4: HD ve üstü çözünürlükler için uygun
16. Çalıştığımız formatlar - Web
• Web’de oluşturduğumuz iki farklı sayfa türü vardır:
– Statik (HTML)
– Dinamik (PHP)
• Statik web sayfaların kendi güncelleme yetisi yoktur.
• Dinamik web sayfaların ise vardır. Değişkenler ile çalışırlar.
20. Bölümlere verdiğimiz destek ve hizmetler
• Bilgi Kaynaklarının Organizasyonu Bölümü’ne destek
• Koleksiyon Geliştirme bölümüne destek
• Üniversite Tarihi Özel Koleksiyonuna destek
• E-Rezerv Koleksiyon Oluşturmaya destek
• Bilgi Hizmetlerin Pazarlanması aktivitelerine destek
• Bina işletimi
• Yönetim aktivitelerine destek
21. Bilgi Kaynaklarının Organizasyonu
• Sağlanan multimedya kaynaklarının kopyasının
yapılması, orijinalinin arşivlenmes ve kopyasının kullanıma
sunulması için hazırlanması
– Satınalınan bir DVD’nin sadece bir tane kopyası kullanıma sunulur
• Fragman ve posterlerin hazırlanması
• İstenebilecek farklı bir malzemenin hazırlanması
22. Koleksiyon Geliştirme
• Öğretim üyeleri tarafından istenen bilgi kaynağı bazen piyasada
olamayabiliyor, bu durumda kaynağı kendimiz üretebiliyoruz
– Türkçe bir lecture ihtiyacı olmuştu, bulunamadığı için bir öğretim üyesinin
dersi kaydedilerek kaynak üretildi – Cemil Koçak dersi (Dersin adı: Birinci
Dünya Savaşının değişik askeri dönemlerinde Osmanlı Devleti'nin başına
gelenler)
– Türkçe öğrenme kaynağı oluşturulması
• Veritabanı oluşturulmakta
– Diller Okulu öğrencileri için İngilizce sözcüklerin öğrenilmesi için veritabanı
oluşturuldu
• Voiced companian
23. Üniversite Tarihi Özel Koleksiyonu
• Dijitalleştirme çalışmaları (taranan malzemelerin teknik
işlemler sonrasında kullanıma hazır hale getirilmesi)
• Video edit ve DVD authoring
• Web sayfası şablonların hazırlanması
24. E-Rezerv Koleksiyon Oluşturma
• Telif hakkı alınarak kaynağın dijitalleştirilmesi
• Tüm medya türleri telif hakkı ya da aktarım iznine tabidir
(Video, Resim, Ses, Metin)
Ses’ten ses’e dönüştürmede bile CD -> MP3
• Telif hakkı ya da aktarım izni olmadan işlem yapılamaz
25. Bilgi Hizmetlerin Pazarlanması Aktiviteleri
• Oryantasyon sunum templatelerin hazırlanması ve kullandırılması
• Tanıtım amaçlı videoların oluşturulması
• Web’de kullanılak üzere tutorialler
• Web görselleri
• LCD animasyonlar
• Duyuru hizmetin tasarımı
26. Bina İşletimi
• Binanın bakımı (odalardaki teknik ekipmanlar)
• Eksikliklerin saptanması
• Eksiklerin maliyetleri ile, rapor olarak yönetime sunmak
27. Yönetim Aktiviteleri
• Yönetim toplantı / etkinlik / ziyaretlerin kaydı, kaynağın
oluşturulması ve koleksiyona eklenmesi
• Yönetimin destek verdiği Dernek, Konsorsiyum ve Kurumlara
destek verilmesi
– Poster, broşür, program hazırlama
– Toplantı, etkinliklerin kaydı, kaynağın oluşturulması ve dağıtımı
• Yönetimin sunum templatelerini hazırlama
• Tebrik kartı vb görseller hazırlama
• Ve diğerleri…
