devanhalli forts

1. ಸುಸ್ವಾ ಗತ

2. ಭಾರತದ ಫೋರ್ಟ್ ಗಳು: ದ ೋವನಹಳ್ಳಿಯ ಫೋರ್ಟ್
ಕೆ ೋಟೆಯು 20 ಎಕರೆ (8 ಹೆಕೆಟೋರ್) ವಿಸ್ತೋರ್ಣದಲ್ಲಿದೆ. ಸರಿಸುಮಾರು ಅಂಡಾಕಾರದ ಪೂರ್ಣ ದಿಕ್ಕಿನ ಕೆ ೋಟೆಯು ಉಡುಗೆ
ತೆ ಟ್ಟ ಕಲ್ಲಿನಂದ ಕ ಡಿದುು, ನಯಮಿತ ಮಧ್ಯಂತರದಲ್ಲಿ 12 ಅರೆ ರ್ೃತಾತಕಾರದ ಬುರುಜುಗಳನುು ಹೆ ಂದಿದೆ.
ಕೆ ೋಟೆಯ ಒಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಬ್ಾಯಟೆಮಂಟ್ ಅನುು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆ ೋಟೆಯು ಪೂರ್ಣ ಮತುತ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ
ಕತತರಿಸ್ದ ಪ್ಾಿಸಟರ್್‌
ರ್ರ್್‌
ಣನಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಪಟ್ಟ ಪರವೆೋಶದಾಾರಗಳನುು ಹೆ ಂದಿದೆ. ಪರವೆೋಶದಾಾರಗಳು ಚಿಕಿದಾಗಿದುು,
ಹಂದಿನ ಕುದುರೆಗಳಿಗೆ ಆರಾಮದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಬುರುಜುಗಳಿಗೆ ಸುರ್ಣ ಮತುತ ಇಟ್ಟಟಗೆಗಳಿಂದ ನಮಿಣಸಲಾದ ಗನ್
ಪ್ಾಯಂಟ್್‌
ಗಳನುು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.

3. ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ ಜನಮಸಥಳ
ದೆೋರ್ನಹಳಿಿಯ ಇತಿಹಾಸರ್ು 15 ನೆೋ ಶತಮಾನದ ಹಂದಿನದು, ಕಾಂಜೋರ್ರಂ (ಆಧ್ುನಕ ಕಂಚಿ) ಯಂದ ಪಲಾಯನ
ಮಾಡುರ್ ನರಾಶ್ಚರತರ ಕುಟ್ುಂಬರ್ು ನಂದಿ ಬ್ೆಟ್ಟದ ಪೂರ್ಣದಲ್ಲಿರುರ್ ರಾಮಸ್ಾಾಮಿ ಬ್ೆಟ್ಟದ ತಪಪಲ್ಲನ ಬಳಿ ಬೋಡುಬಟ್ಟಟತು.
ಅರ್ರ ನಾಯಕ ರಾಣಾ ಬ್ೆೈರೆೋ ಗೌಡರನುು ಒಂದು ರ್ಸ್ಾಹತು ಪರದೆೋಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕನಸ್ನ ಕಡೆಗೆ ನದೆೋಣಶ್ಚಸಲಾಯತು.
ಅರ್ನು ಮತುತ ಅರ್ನ ಮೊರಸು ವೊಕಿಲು ಕುಟ್ುಂಬರ್ು ಆಹುತಿ ಎಂಬ ಸರ್ಣ ಹಳಿಿಯಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸ್ದರು, ನಂತರ ಇದನುು ಅರ್ತಿ
ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಯತು. ಅರ್ರ ಮಗ ಮಲಿ ಬ್ೆೈರೆೋ ಗೌಡ ದೆೋರ್ನಹಳಿಿ, ಚಿಕಿ-ಬಳ್ಾಿಪುರ ಮತುತ ದೆ ಡಡ-ಬಳ್ಾಿಪುರಗಳನುು
ಸ್ಾಾಪಿಸ್ದರು. ಬ್ೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಸ್ಾಾಪಕರಾದ ಕೆಂಪ್ೆೋಗೌಡರಿಂದ ಮೊರಸು ವೊಕಿಲು ಕುಟ್ುಂಬ.

4. ದ ೇವನಹಳ್ಳಿ ಕ ೇಟ ,ಬ ೆಂಗಳೂರು:
ವಿಜಯನಗರದ ಆಳಿಾಕೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಮಲಿ ಬ್ೆೈರೆ ಕ್ಕರಸತಶಕ 1501 ರಲ್ಲಿ ದೆೋರ್ನಹಳಿಿಯ ಹಂದಿನ ಹೆಸರಾದ
ದೆೋರ್ರನೆ ಡಿಡಯಲ್ಲಿ ದೆೋರ್ರಾಯನ ಒಪಿಪಗೆಯಂದಿಗೆ ಆರಂಭಿಕ ಮಣ್ಣಣನ ಕೆ ೋಟೆಯನುು ನಮಿಣಸ್ದನು. ಕ್ಕರಸತಶಕ 1747 ರಲ್ಲಿ,
ಕೆ ೋಟೆಯು ನಂಜ ರಾಜನ ನೆೋತೃತಾದಲ್ಲಿ ಮೈಸ ರಿನ ಒಡೆಯರ ಕೆೈಗೆ ಸ್ೆೋರಿತು. ಇದನುು ಹಲರ್ು ಬ್ಾರಿ ಮರಾಠರಿಂದ
ರ್ಶಪಡಿಸ್ಕೆ ಳಿಲಾಯತು ಮತುತ ನಂತರ ಹೆೈದರ್ ಅಲ್ಲಯ ನಯಂತರರ್ಕೆಿ ಬಂದಿತು
್‌ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನ್ 1750 ರಲ್ಲಿ ದೆೋರ್ನಹಳಿಿಯಲ್ಲಿ ಜನಸ್ದರು. ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನನ ಜನಮಸಾಳರ್ು ದೆೋರ್ನಹಳಿಿ ಕೆ ೋಟೆಗೆ ಅತಯಂತ
ಸಮಿೋಪದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಕಲ್ಲಿನ ಟಾಯಬ್ೆಿಟ್ ಹೆ ಂದಿರುರ್ ಸರ್ಣ ಕಂಬದ ಆರ್ರರ್ವಾಗಿದುು, ಈ ಸಾಳರ್ನುು ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನನ
ಜನಮಸಾಳವೆಂದು ಘ ೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ.

5. ದ ೋವನಹಳ್ಳಿ ಕ ೇಟ ಯ ಪ್ರವತಸಿತತಣಗಳು
ಕೆ ೋಟೆಯು 20 ಎಕರೆಗಳಷ್ುಟ ವಿಸ್ಾತರವಾಗಿದೆ (8 ಹೆಕೆಟೋರ್). ಸರಿಸುಮಾರು ಅಂಡಾಕಾರದ ಪೂರ್ಣ ದಿಕ್ಕಿನ ಕೆ ೋಟೆಯು
ಉಡುಗೆ ತೆ ಟ್ಟ ಕಲ್ಲಿನಂದ ಕ ಡಿದುು, ನಯಮಿತ ಮಧ್ಯಂತರದಲ್ಲಿ 12 ಅರೆ ರ್ೃತಾತಕಾರದ ಬುರುಜುಗಳನುು ಹೆ ಂದಿದೆ.
ಕೆ ೋಟೆಯ ಒಳ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಬ್ಾಯಟೆಮಂಟ್ ಅನುು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆ ೋಟೆಯು ಪೂರ್ಣ ಮತುತ ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ
ಕತತರಿಸ್ದ ಪ್ಾಿಸಟರ್್‌
ರ್ರ್್‌
ಣನಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲಪಟ್ಟ ಪರವೆೋಶದಾಾರಗಳನುು ಹೆ ಂದಿದೆ. ಪರವೆೋಶದಾಾರಗಳು ಚಿಕಿದಾಗಿದುು,
ಹಂದಿನ ಕುದುರೆಗಳಿಗೆ ಆರಾಮದಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಬುರುಜುಗಳಿಗೆ ಸುರ್ಣ ಮತುತ ಇಟ್ಟಟಗೆಗಳಿಂದ ನಮಿಣಸಲಾದ ಗನ್
ಪ್ಾಯಂಟ್್‌
ಗಳನುು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ.ಟ್ಟಪುಪ ಮತುತ ಹೆೈದರ್ ಅಲ್ಲ ವಾಸ್ಸುತಿತದು ಮನೆ ಕ ಡ ಈಗಲ ಇದೆ. ಹೆೈದರ್ ಅಲ್ಲ ಮತುತ
ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನನ ಆಸ್ಾಾನದಲ್ಲಿರುರ್ ಉನುತ ಅಧಿಕಾರಿಯಾದ ದಿವಾನ್ ಪೂರ್ಣಯಯನರ್ರ ಮನೆಯ ಕೆ ೋಟೆಯ ಒಳಗೆ ಇದೆ.

6. z
ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್‌ಹುಟಿಿದ ಸಥಳ
ಕೆ ೋಟೆಯ ಹೆ ರಗೆ 150 m (160 yd) ನೆೈ -ತಯ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರ್ಣ ಫಲಕರ್ನುು ಹೆ ಂದಿರುರ್ ಸ್ಾಮರಕರ್ು 1751 ರಲ್ಲಿ ಟ್ಟಪುಪ
ಸುಲಾತನ್ ಇಲ್ಲಿ ಜನಸ್ದನೆಂದು ಹೆೋಳುತತದೆ. ಇದು ಸುಮಾರು ಆರು ಅಡಿ ಮಿೋ) ಎತತರವಾಗಿದುು ಕಂಬದ ಆರ್ರರ್ ಮತುತ
ಚೌಕಾಕಾರದ ಮೋಲಾಾಗರ್ನುು ಹೆ ಂದಿದೆ ಮತುತ ಕಲ್ಲಿನ ಹಲಗೆಯನುು ಹೆ ಂದಿದೆ. ಆರ್ರರ್ದ ಸುತತಲ್ಲನ ಪರದೆೋಶರ್ನುು ಖಾಸ್
ಬ್ಾಗ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತತದೆ ಮತುತ ಒರ್ಗಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಕೆ ಳ, ಬ್ಾಳ್ೆ, ಹುರ್ಸ್ೆ ಮತುತ ಮಾವಿನ ತೆ ೋಟ್ಗಳನುು ಹೆ ಂದಿದೆ.
ಕ ೇಟ ಒಳಗಿನ ದ ೇವಸ್ತಥನ
ದೆೋರ್ನಹಳಿಿ ಕೆ ೋಟೆಯ ಬಲವಾದ ಗೆ ೋಡೆಗಳ ಒಳಗಿನ ಸರ್ಣ ಪಟ್ಟರ್ರ್ು ಅನೆೋಕ ದೆೋವಾಲಯಗಳನುು ಹೆ ಂದಿದೆ. ಮುಖ್ಯ
ಪಟ್ಟರ್ದ ರಸ್ೆತಗೆ ಎದುರಾಗಿರುರ್ ವೆೋರ್ುಗೆ ೋಪ್ಾಲಸ್ಾಾಮಿ ದೆೋರ್ಸ್ಾಾನರ್ು ಅರ್ುಗಳಲ್ಲಿ ಅತಯಂತ ಹಳ್ೆಯದು. ಗರುಡ ಸತಂಭರ್ನುು
ಹೆ ಂದಿರುರ್ ಪ್ಾರಂಗರ್ರ್ು ವಿಶಾಲವಾಗಿದೆ ಮತುತ ದೆೋವಾಲಯದ ಗೆ ೋಡೆಗಳು ರಾಮಾಯರ್ದ ವಿವಿಧ್ ದೃಶಯಗಳನುು ಮತುತ
ಕೃಷ್ಣನ ಕೃಷ್ಣನ ಸ್ಾಹಸಗಳನುು ಚಿತಿರಸುತತದೆ, ಮತುತ ಕಂಬಗಳಲ್ಲಿ ಸುಂದರವಾದ ಪರತಿಮಗಳನುು ಕೆತತಲಾಗಿದೆ
ಕೆ ೋಟೆಯ ಹೆ ರಭಾಗ

7. ದೆೋರ್ನಹಳಿಿಯ ಇತಿಹಾಸರ್ು 15 ನೆೋ ಶತಮಾನದಷ್ುಟ ಹಂದಿನದು, ಕಾಂಜೋರ್ರಂ (ಆಧ್ುನಕ ಕಂಚಿ) ಯಂದ ಪಲಾಯನ
ಮಾಡುರ್ ಒಂದು ಕುಟ್ುಂಬರ್ು ನಂದಿ ಬ್ೆಟ್ಟದ ಪೂರ್ಣದಲ್ಲಿರುರ್ ರಾಮಸ್ಾಾಮಿ ಬ್ೆಟ್ಟದ ತಪಪಲ್ಲನ ಬಳಿ ಬೋಡುಬಟ್ಟಟತು. ಅರ್ರ
ನಾಯಕ ರಾಣಾ ಬ್ೆೈರೆೋ ಗೌಡರಿಗೆ ಈ ಪರದೆೋಶದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರ್ಸ್ಾಹತು ಸ್ಾಾಪಿಸಲು ಕನಸ್ನಲ್ಲಿ ನದೆೋಣಶ್ಚಸಲಾಗಿದೆ.
ಕ ೋಟ ಯ ಪ್ರವೇ ೋಶ ದಾಾರ
ಕೆ ೋಟೆಯ ಒಳಗೆ ಹೆೈದರ್ ಅಲ್ಲ ಮತುತ ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನ್ ಮನೆಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಿದ ಮನೆಯಂತಹ ಹಲವಾರು ಗುಪತ
ಸಂಪತುತಗಳಿವೆ. ಇತಿಹಾಸ ಪ್ೆರೋಮಿಗಳು ಮತುತ ಉತಾಾಹಗಳು ಹೆೈದರ್ ಅಲ್ಲ ಮತುತ ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನ್ ಅರ್ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉನುತ
ಅಧಿಕಾರಿಯಬಬರು ವಾಸ್ಸುತಿತದು ಮನೆಯನುು ವಿೋಕ್ಷಿಸಲು ಆನಂದಿಸಬಹುದು
ಕೆ ೋಟೆಯ ಅವಶೆೋಷಗಳು

8. ಪರವೆೋಶ ದಾಾರಗಳ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕೆಲರ್ು ಸಂಕ್ಕೋರ್ಣ ಕಲಾಕೃತಿಗಳನುು ನೆ ೋಡಬಹುದು. ಪರವೆೋಶ ದಾಾರದ ನಂತರ
ಬಲಬದಿಯಲ್ಲಿ ಎಡಬದಿಯಲ್ಲಿ ಗೆೋಟ್ ಇದುು ಅದು ಕೆ ೋಟೆಯ ಗೆ ೋಡೆಗಳಿಗೆ ಕಾರರ್ವಾಗುತತದೆ. ಕಾಯಪೋನಯರ್್‌
ನ ಉದುಕ ಿ,
ಗನ್ ಪ್ಾಯಂಟ್್‌
ಗಳನುು ನಯಮಿತ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾಗುತತದೆ,
ಕ ೋಟ ಯ ಗ ೋಡ
ಇದನುು 1501 ರಲ್ಲಿ ಮಳ್ೆೋಬ್ೆೈರೆೋ ಗೌಡ ಸಲುವಾ ರಾಜರ್ಂಶದ ರಾಜ ಇಮಮಡಿ ನರಸ್ಂಹನ ನೆೋತೃತಾದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಟಸ್ದನು. 1749
ರರ್ರೆಗೆ ಮೈಸ ರಿನ ದಳವಾಯ ನಂಜರಾಜಯಯ ಈ ಕೆ ೋಟೆಯನುು ರ್ಶಪಡಿಸ್ಕೆ ಳುಿರ್ರ್ರೆಗ ಮಲೆಿಬ್ೆೈರೆೋ ಗೌಡರ
ರ್ಂಶಸಾರ ನಯಂತರರ್ದಲ್ಲಿತುತ. ನಂತರ ಕೆ ೋಟೆಯನುು ಹೆೈದರ್ ಅಲ್ಲ ಸ್ಾಾಧಿೋನಪಡಿಸ್ಕೆ ಂಡರು. ಮೈಸ ರು ಯುದಧದ ನಂತರ
ಇದು 1791 ರಲ್ಲಿ ಲಾರ್ಡಣ ಕಾನಾಾಣಲ್ಲಸ್ ಕೆೈಗೆ ತಲುಪಿತು
ದೆೋವೆೋನಹಳ್ಳಿ ಕೆ ೋಟೆಯ ಮೈಟಿ ಗೆ ೋಡೆಗಳು

9. ದೆೋವೆೋನಹಳಿಿ ಕೆ ೋಟೆಯ ಗೆ ೋಡೆಗಳ ಮೋಲೆ ನಡೆಯರಿ, ಅದು ನಮಗೆ ಗ ಸ್ ಉಬುಬಗಳನುು ನೋಡುರ್ುದು ಖ್ಚಿತ. ಈ ಸಾಳದಲ್ಲಿ
ಎಷ್ುಟ ಮಂದಿ ಟ್ಟಪುಪ ಸುಲಾತನರ ಸ್ೆೈನಕರು ಪ್ಾರರ್ ಕಳ್ೆದುಕೆ ಂಡಿರಬ್ೆೋಕೆಂದು ನಾನು ಊಹಸುತಿತದೆು, ಲಾರ್ಡಣ ಕಾನಾಾಣಲ್ಲಸ್
ಸ್ೆೈನಯದ ವಿರುದಧ ಧೆೈಯಣದಿಂದ ಹೆ ೋರಾಡುತಿತದೆು. ಅದು ಸುಮಾರು ಎರಡು ಶತಮಾನಗಳ ಹಂದಿನದು.
ಜೋವಂತ ಕೆ ೋಟೆ - ದೆೋವನಹಳ್ಳಿ ಕೆ ೋಟೆ
ಎತತರದ ಗೆ ೋಡೆಗಳ ಒಳಗೆ ಮಾಲುುಡಿ ಡೆೋಸ್ ನ ಚಿತರ ಪುಸತಕದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ುರ್ಂತಹ ಒಂದು ಸರ್ಣ ಪಟ್ಟರ್ವಿದೆ. ಅನೆೋಕ
ದೆೋರ್ಸ್ಾಾನಗಳು ಬಹಳ ಹಳ್ೆಯರ್ು, ಕೆಲರ್ು ಹಳ್ೆಯದು ಮತುತ ಕೆಲರ್ು ನಮಾಣರ್ದಲ್ಲಿವೆ. ಅಲ್ಲಿರುರ್ ದೆೋವಾಲಯಗಳನುು
ವೆೋರ್ುಗೆ ೋಪ್ಾಲಸ್ಾಾಮಿ, ರಂಗನಾಥ, ಚಂದರಮೌಳ್ೆೋಶಾರ ಮತುತ ಇತರ ಅನೆೋಕ ದೆೋರ್ತೆಗಳಿಗೆ ಅಪಿಣಸಲಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುರ್
ಇನೆ ುಂದು ಪೋಸ್ಟ್‌
ನಲ್ಲಿ ದೆೋವಾಲಯಗಳ ಬಗೆು ಇನುಷ್ುಟ
ಕೆ ೋಟೆಯ ತಡಗೆ ೋಡೆ
್‌
ಇದರಲ್ಲ
ಿ ನಾಲ್ಕು ರಂಧ್
ರ ಗಳಿವೆ. ದೇವನಹಳಿ
ಿ ಯ ಕೋಟೆ ಗೋಡೆಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ದಪ್ಪ ದ
ಮೂಲಕ ರಂಧ್
ರ ಗಳು ಹರಿಯುತ್
ತ ವೆ. ಈ ರಂಧ್
ರ ಗಳ ಉದ್ದ ೋಶವನ್ನು ನೋವು ಊಹಿಸಬಹುದು
ಎಂದು ನನಗೆ ಖಾತ್ರ
ರ ಯಿದ್

10. THANK
YOU