Σχέδιο για σπουδαστές γραφιστικής

1. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
ΜΟΤΙΒΟ
ΑΝΤΙΘΕΣΗ
ΕΜΦΑΣΗ
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
ΑΝΑΛΟΓΙΑ
ΑΡΜΟΝΙΑ
ΡΥΘΜΟΣ
ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΣΤΙΣ
ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΝΝΟΙΕΣ

2. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

3. ΜΟΤΙΒΟ
Στην τέχνη, ένα σχέδιο είναι μια επανάληψη συγκεκριμένων
οπτικών στοιχείων.
Ο ορισμός του "pattern" είναι:
μια διάταξη επαναλαμβανόμενων ή αντίστοιχων στοιχείων,
διακοσμητικών μοτίβων κ.λπ.
διακοσμητικό σχέδιο
Υποσυνείδητα απολαμβάνουμε να βλέπουμε μοτίβα επειδή
ενσωματώνουν μια αίσθηση αρμονίας. Ίσως αυτός είναι ο
λόγος για τον οποίο τα μοτίβα χαρακτηρίζονται τόσο
ελκυστικά.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

4. ΑΝΤΙΘΕΣΗ
Η αντίθεση είναι μία αρχή της τέχνης που προσθέτει ενδιαφέρον σε ένα έργο
τέχνης.και συνδυάζει τα στοιχεία με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργούνται
περίπλοκοι συσχετισμοί. Συνήθως η ποικιλία επιτυγχάνεται μέσω της
εναλλαγής των σχημάτων ή/και χρωμάτων μέσα στο έργο για να
ενεργοποιηθούν τα οπτικά χαρακτηριστικά του.
Η αντίθεση λειτουργεί με την αντιπαράθεση. Όταν ένας καλλιτέχνης
τοποθετεί διαφορετικά οπτικά στοιχεία το ένα δίπλα στο άλλο, χρησιμοποιεί
αντίθεση. Ευθείες γραμμές δίπλα σε καμπυλωτές γραμμές προσθέτουν
αντίθεση. Τα οργανικά σχήματα μεταξύ των γεωμετρικών σχημάτων
προσδίδουν αντίθεση. Τα φωτεινά χρώματα δίπλα σε θαμπό χρώματα
προσθέτουν αντίθεση.
Η αρμονία και η αντίθεση είναι αντίθετες εκφράσης της ίδιας έννοιας. Για να
τονίσουμε το ένα είναι να υποβαθμίζουμε το άλλο. Η υπερβολική αρμονία
είναι βαρετή, ενώ η υπερβολική αντίθεση είναι ακατανόητη.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

5. ΕΜΦΑΣΗ
Η έμφαση είναι μια αρχή της τέχνης που συμβαίνει όταν δίνεται περισσότερο
οπτικό βάρος σε ένα στοιχείο της σύνθεσης. Δηλαδή ένα μέρος του έργου είναι
πιο σημαντικό και τραβάει την προσοχή του θεατή.Συχνά, η έμφαση
επιτυγχάνεται με την έντονη αντίθεση. Τα προφανή αντιπαραβαλλόμενα
στοιχεία δημιουργούν σημεία εστίασης.Το σημείο εστίασης μιας σύνθεσης
είναι μια περιοχή έμφασης που απαιτεί την μεγαλύτερη προσοχή και στην
οποία το βλέμμα του θεατή εστιάζει. Είναι σαν το κέντρο ενός στόχου αλλά όχι
τόσο προφανές. Είναι ο τρόπος με τον οποίο ο δημιουργός δίνει σημασία στο
κεντρικό νόημα του έργου και συχνά το πιο σημαντικό στοιχείο της σύνθεσης.
Μπορεί σε μια σύνθεση να υπάρχουν πολλαπλά σημεία εστίασης. Όμως ένα
σημείο είναι κυρίαρχο. Αυτό είναι το επίκεντρο της σύνθεσης που είναι
ισχυρότερο και με το μεγαλύτερο οπτικό βάρος. Το δεύτερο εστιακό σημείο
είναι υπο-κυρίαρχο και το τρίτο είναι δευτερεύον.
Μια σύνθεση χωρίς εστιακό σημείο τείνει να μην έχει πολλές παραλλαγές.
Όπως για παράδειγμα συνθέσης με έντονα στοιχεία του μοτίβου ή την
πολλαπλή επανάληψη στοιχείων. Τα σημεία εστίασης βασίζονται στην
φυσιολογία της όρασης, η διαδικασία με την οποία οι άνθρωποι βλέπουν. Η
όραση μας επιτρέπει να εστιάζουμε μόνο σ'ένα πράγμα κάθε φορά. Οτιδήποτε
άλλο πέρα από το κέντρο του κώνου όρασης μας είναι εκτός εστίασης και
ελάχιστα διακριτό. Η έμφαση σε μια σύνθεση μπορεί να επιτευχθεί με
διάφορους τρόπους, μερικούς από αυτούς είναι:Κλίμακα και Αναλογία, Χρώμα,
Αντίθεση (τονική, χρωματική, υφή, κλπ.), Απομόνωση. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

6. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
Η Ισορροπία, μια από τις βασικές αρχές της τέχνης, αναφέρεται στον τρόπο
με τον οποίο τα στοιχεία μιας σύνθεσης είναι τοποθετημένα έτσι ώστε το
"οπτικό βάρος" (έμφαση ή προσοχή που αντλεί ένα αντικείμενο σε μία
σύνθεση) να εναρμονίζεται με τα άλλα στοιχεία και να είναι κατάλληλα
κατανεμημένα.Η τέσσερις κατηγορίας της ισορροπίας:
Συμμετρική Εάν τα στοιχεία έχουν ίσο βάρος και αξία σε κάθε πλευρά,
αναφερόμαστε σε αυτό ως συμμετρική ισορροπία. Συνήθως, όταν ένα ή
περισσότερα στοιχεία αντικατοπτρίζονται και στις δύο πλευρές,
αναφερόμαστε σ'αυτό ως μια σταθερή ή πιο 'επίσημη σύνθεση' (formal
composition). Η συμμετρική ισορροπία δίνει μια αίσθηση τάξης,
ξεκούρασης και ηρεμίας σε μια σύνθεση.
Ασύμμετρη Όταν η σύνθεση έχει ασύμμετρη ισορροπία, μπορούμε να την
περιγράψουμε ως δυναμική ή ανεπίσημη (informal). Η ασύμμετρη
ισορροπία σε μια σύνθεση προσθέτει μια αίσθηση έντασης και δυναμισμού.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

7. ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
Ακτινωτή Συμμετρία. Η ακτινωτή συμμετρία επιτυγχάνεται όταν τα μέρη
ενός αντικειμένου ακτινοβολούν από ένα κεντρικό σημείο
Ακτινωτή Ισορροπία Η ακτινωτή ισορροπία επιτυγχάνεται όταν ένα
κεντρικό αντικείμενο περιβάλλεται από μια ομοιόμορφη κατανομή των
υποστηρικτικών στοιχείων για να δημιουργήσει μια ευχάριστη σύνθεση.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

8. ΚΛΙΜΑΚΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΑ
Η κλίμακα αναφέρεται στο μέγεθος ενός αντικειμένου που υπάρχει
στο έργο σε σχέση με το πραγματικό αντικείμενο, με άλλα αντικείμενα
ή με το περιβάλλον. Ανάλογία είναι η σχέση μεγέθους των τμημάτων
του έργου μεταξύ τους αλλά και με το σύνολο. Πολλές φορές οι
αναλογίες μέσα στο έργο σχεδιάζονται για να εκφράσουν μια
συμβολική έννοια.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

9. ΑΡΜΟΝΙΑ
Όλα τα στοιχεία που συναποτελούν το έργο δημιουργούν ένα σύνολο
με ενότητα και συνοχή.
Ο Ματίς έλεγε: «Ονειρεύομαι μια τέχνη ισορροπίας, καθαρότητας και
γαλήνης, κάτι σαν μια αναπαυτική πολυθρόνα, στην οποία να
ξεκουράζεται κανείς από τη σωματική κόπωση.» Επιδίωξή του ήταν η
χρωματική αρμονία που η απλότητα και η ειλικρίνειά της να
δημιουργούν ήρεμες επιφάνειες και μια εκφραστική τέχνη
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

10. Ο ΡΥΘΜΟΣ
Στην μουσική ο ρυθμός συνδέεται με την επανάληψη κάποιων μουσικών
θεμάτων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Παραπλήσια σε ένα οπτικό σύνολο
ρυθμό δίνει η επανάληψη οπτικών θεμάτων σε διαφορετικά σημεία του. Όταν
στο έργο τα στοιχεία που επαναλαμβάνονται οργανώνονται σε σειρές και
εμφανίζονται με περιοδικότητα, δημιουργείται ο ρυθμός και μαζί του η
αίσθηση της κίνησης.
Ο ρυθμός είναι ένα ισχυρό, τακτικό, επαναλαμβανόμενο μοτίβο που σχηματίζει
μια αρμονική ακολουθία ή συσχετισμό χρωμάτων ή στοιχείων, τα οποία
συνήθως αναπτύσσονται από την οργάνωση του χώρου μεταξύ των
αντικειμένων. Αυτή η ρυθμική ροή, η οποία επιτυγχάνεται με επανάληψη,
λειτουργεί ως συσκευή ενοποίησης της σύνθεσης και συχνά χρησιμοποιείται
για να προτείνει κίνηση. Η μεταβολή μεγάλων και μικρών περιοχών αρνητικού
(σκοτεινού) χώρου μέσα σε μια σύνθεση δημιουργεί αυτή την αίσθηση κίνησης.
Για να δημιουργηθεί οπτικός ρυθμός η επανάληψη πρέπει να φιλτράρεται μέσα
από την ποικιλία και την παραλλαγή. Τα στοιχεία που επαναλαμβάνονται
χρειάζεται να διαφοροποιούνται στην κάθε επανάληψή τους.
ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

11. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ

12. ΣΧΕΔΙΟ - ΧΡΩΜΑ - ΣΚΙΤΣΟ Μ.ΚΟΥΡΤΗ / ΙΕΚ ΑΚΜΗ
ΣΥΝΟΨΗ
ΜΟΤΙΒΟ
ΑΝΤΙΘΕΣΗ
ΕΜΦΑΣΗ
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ
ΑΝΑΛΟΓΙΑ
ΑΡΜΟΝΙΑ
ΡΥΘΜΟΣ
ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΝΝΟΙΕΣ