◆Diploma Thesis: Transportation And Traffic Psychology, Driving Behavior And Attitude Towards Car Drivers And Bicyclists In The City Of Thessaloniki◆

1. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
ΤΜΗΜΑΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΟΔΗΓΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
ΟΔΗΓΩΝ Ι.Χ. ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ
ΑΝΔΡΟΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΠΑΣΜΠΑΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ
ΜΑΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Α.Π.Θ.

2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
 Εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας στο πλαίσιο του
προπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Τμήματος
Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών της Πολυτεχνικής
Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
 Θέμα της Διπλωματικής Εργασίας: Διερεύνηση στοιχείων
οδηγικής συμπεριφοράς οδηγών Ι.Χ. αυτοκινήτου στην πόλη
της Θεσσαλονίκης.
 Περίοδος εκπόνησης Διπλωματικής Εργασίας: Oκτώβριος
2014 – Οκτώβριος 2015.

3. ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ
Κατανόηση
της
συμπεριφοράς
των οδηγών
αυτοκινήτου
Ερμηνεία της
συμπεριφοράς
των οδηγών
αυτοκινήτου
απέναντι
στους χρήστες
ποδηλάτου
Σκιαγράφηση
ευρύτερου
οδηγικού και
ψυχολογικού
προφίλ
Βελτίωση
επιπέδου
οδικής
ασφάλειας
Αναβάθμιση
επιπέδου
ποιότητας
ζωής

4. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ
 Η διευρεύνηση της επιθετικής συμπεριφοράς των οδηγών Ι.Χ.
αυτοκινήτου απέναντι στους άλλους οδηγούς, στους πεζούς και
στους ποδηλάτες.
 Η διερεύνηση της προσωπικής τους στάσης και κριτικής
απέναντι στο ποδήλατο ως μεταφορικό μέσο.
 Η ερμηνεία και κατανόηση ορισμένων ψυχολογικών
χαρακτηριστικών που συνδέονται με την οδηγική
συμπεριφορά.

5. ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
 Το γεγονός ότι το πρόβλημα της επιθετικής οδήγησης είναι
έκδηλο γενικότερα στην Ελλάδα.
 Η αυξητική τάση της χρήσης του ποδηλάτου για τις
καθημερινές μετακινήσεις.
 Η δημιουργία υποδομών στην πόλη γενικότερα όπως είναι οι
ποδηλατόδρομοι.
 Η υιοθέτηση της χρήσης εναλλακτικών μέσων μεταφοράς
όπως το ποδήλατο.

6. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
 Σχεδιασμός ερωτηματολογίου έρευνας.
 Διατύπωση ερωτήσεων με απλό και κατανοητό τρόπο.
 Διεξαγωγή πιλοτικής έρευνας για τον έλεγχο της αξιοπιστίας
και της αποτελεσματικότητας του ερωτηματολογίου.
 Πραγματοποίηση κύριας έρευνας – Συλλογή 140
ερωτηματολογίων.
 Κωδικοποίηση ερωτηματολογίων για τη δημιουργία βάσης
δεδομένων.
 Επεξεργασία και ανάλυση των στοιχείων που συλλέχθηκαν.

7. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
 Κοινωνικοοικονομικό προφίλ του οδηγού.
 Εκδήλωση επιθετικότητας κατά την οδήγηση απέναντι σε
διαφορετικές κατηγορίες χρηστών της οδού.
 Γνώση και ενημέρωση του οδηγού πάνω σε βασικά θέματα
οδικής ασφάλειας.
 Θέση και κριτική που ασκούν οι οδηγοί απέναντι στους
ποδηλάτες και τις υποδομές των ποδηλατόδρομων.

8. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
 Διερεύνηση ψυχολογικού προφίλ των οδηγών με ερωτήσεις
σχετικές με το πως βλέπουν τον εαυτό τους.
 Διερεύνηση της στάσης απέναντι στο συνάνθρωπο και το
ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
 Σκιαγράφηση γενικότερου συμπεριφορικού υπόβαθρου του
οδηγού και σύνδεσή του με τη λήψη των αποφάσεων κατά την
οδήγηση.

9. ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
 Γενικό προφίλ οδηγού - Κατανομή του δείγματος των
ερωτηθέντων οδηγών σύμφωνα με τα γενικά οδηγικά
χαρακτηριστικά τους.
 Οδηγική συμπεριφορά του οδηγού απέναντι στους άλλους
χρήστες της οδού.
 Διερεύνηση της κριτικής άποψης των οδηγών για τους
ποδηλάτες και την ύπαρξη των ποδηλατόδρομων.

10. ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
 Μελέτη της άποψης των οδηγών αναφορικά με την πιθανότητα
χρήσης ποδηλάτου για κάποιες από τις καθημερινές
μετακινήσεις τους.
 Σκιαγράφηση του ευρύτερου ψυχολογικού προφίλ των οδηγών
- Γενικότερη θεώρησή τους απέναντι στο συνάνθρωπο και το
κοινωνικό σύνολο.
 Σκιαγράφηση κοινωνικοοικονομικού προφίλ των οδηγών που
συμμετείχαν στην έρευνα - Ερωτήσεις γενικού χαρακτήρα.

11. ΣΗΜΕΙΑΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
 Χώροι στάθμευσης στην περιοχή των Πανεπιστημίων (Α.Π.Θ.
και ΠΑ.ΜΑΚ).
 Η Οδός Αγίου Δημητρίου.
 Η Οδός Εγνατία.
 Η Λεωφόρος Νίκης.
 Η περιοχή του Λευκού Πύργου και της Νέας Παραλίας.

12. Στην παρακάτω εικόνα παρουσιάζεται ο ποδηλατόδρομος που υφίσταται στην
παραλία της Θεσσαλονίκης, στην ευρύτερη περιοχή του Λευκού Πύργου.

13. Στην παρακάτω εικόνα παρουσιάζεται ο ποδηλατόδρομος που υφίσταται στην Οδό
Αγίου Δημητρίου, στην περιοχή της Σχολής Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ.

14. Στην παρακάτω εικόνα παρουσιάζεται ο ποδηλατόδρομος που υφίσταται στην
παραλία της Θεσσαλονίκης, σε θέση παράλληλη με τη Λεωφόρο Νίκης.

15. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ
ΜΕΛΕΤΗΣ
 Ύπαρξη ποδηλατόδρομου στην υπό μελέτη περιοχή.
 Πλήθος των χρηστών του ποδηλατόδρομου της περιοχής.
 Ύπαρξη διευρυμένου ηλικιακού φάσματος των ανθρώπων που
κινούνται καθημερινά στην περιοχή μελέτης.
 Ύπαρξη σημείων γενικότερου ενδιαφέροντος προσέλκυσης
μετακινήσεων στην υπό μελέτη περιοχή όπως χώροι αναψυχής.

16. ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ
 Γενικό προφίλ οδηγού.
 Εμφάνιση επιθετικής οδηγικής συμπεριφοράς.
 Διερεύνηση της άποψης των οδηγών για τους ποδηλάτες και
την ύπαρξη των ποδηλατόδρομων.
 Διερεύνηση της άποψης των οδηγών για τη χρήση ποδηλάτου
στην καθημερινότητά τους.
 Ψυχολογικό προφίλ οδηγού.
 Γενικά χαρακτηριστικά οδηγού.

17. ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΟΔΗΓΟΥ

18. ΕΤΗ ΟΔΗΓΙΚΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ
17%
20%
9%
14%
40%
1-4 έτη
5-9 έτη
10-14 έτη
15-19 έτη
>20 έτη

19. ΓΝΩΣΗ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΟΡΙΟΥ
ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ
20%
20%
59%
1%
30 χλμ/ώρα
40 χλμ/ώρα
50 χλμ/ώρα
60 χλμ/ώρα
70 χλμ/ώρα

20. ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΗΣ
ΟΔΗΓΙΚΗΣ
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

21. ΟΔΗΓΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΕ
ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ ΜΕ ΔΙΑΒΑΣΗ
ΠΕΖΩΝ
20%
7%
73%
Κινούμαι αργά
δίνοντας χρόνο να
περάσουν οι πεζοί που
είναι ήδη πάνω στη
διάβαση
Κινούμαι αργά και
σταθερά για να
καταλάβουν ότι θέλω
να περάσω και να
βιαστούν
Σταματώ και
περιμένω να περάσουν
πρώτοι όλοι οι πεζοί

22. ΤΗΡΗΣΗ ΟΡΙΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΕ
ΑΣΤΙΚΟ ΔΡΟΜΟ
44%
55%
1% Γενικά τηρώ το όριο
ανεξαρτήτως
κυκλοφοριακών
συνθηκών
Συχνά ξεπερνώ το όριο
εφόσον οι συνθήκες το
επιτρέπουν
Δεν ξέρω/Δεν απαντώ

23. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ
ΤΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ
ΥΠΑΡΞΗ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΩΝ

24. ΟΙ ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ ΟΔΗΓΟΥΝ
ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ
14%
33%
8%
44%
1%
Συμφωνώ πλήρως
Μάλλον ναι
Δεν ξέρω/Δεν
απαντώ
Διαφωνώ
Διαφωνώ πλήρως

25. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ
ΤΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ
ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ ΣΤΗΝ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ

26. ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ
ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΜΕ ΠΟΔΗΛΑΤΟ
9%
21%
34%
36%
Το σκέφτομαι σοβαρά και
είμαι σε διαδικασία να το
κάνω και στην πράξη
Προτιμώ το αυτοκίνητο και
δεν σκέφτομαι να
χρησιμοποιήσω ποδήλατο
Ήδη μετακινούμαι με
ποδήλατο και αφήνω το
αυτοκίνητο όποτε είναι
δυνατό
Υπάρχει η σκέψη αλλά είμαι
ακόμα διστακτικός αν
πράγματι βολεύει το
ποδήλατο

27. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
ΟΔΗΓΟΥ

28. ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗΣ ΑΠΟΨΗΣ
39%
37%
16%
6%
1%1%
Πολύ όπως εγώ
Όπως εγώ
Σχετικά όπως εγώ
Λίγο όπως εγώ
Όχι όπως εγώ
Καθόλου όπως εγώ

29. ΥΠΑΡΞΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΣ ΚΑΙ
ΡΙΣΚΟΥ ΣΤΗ ΖΩΗ
6%
23%
30%
21%
14%
6%
Πολύ όπως εγώ
Όπως εγώ
Σχετικά όπως εγώ
Λίγο όπως εγώ
Όχι όπως εγώ
Καθόλου όπως
εγώ

30. ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΟΔΗΓΟΥ

31. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ
53%
47% Άνδρας
Γυναίκα

32. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ
ΗΛΙΚΙΑ
17%
29%42%
12%
18-24 ετών
25-35 ετών
36-54 ετών
55+ ετών

33. ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ
ΤΩΝ ΟΔΗΓΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ
ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ

34. ΑΓΝΟΙΑ ΟΡΙΟΥ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ
ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗΣ
ΟΔΗΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ
Οι ποδηλάτες
οδηγούν
επικίνδυνα
60%
Οι ποδηλάτες
δεν οδηγούν
επικίνδυνα
40%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Οι οδηγοί που δε γνωρίζουν ότι σύμφωνα με
τον Κ.Ο.Κ. τα 50 χλμ/ώρα είναι το όριο
ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές,
δήλωσαν ότι:

35. ΜΗ ΤΗΡΗΣΗ ΟΡΙΟΥ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΕ
ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΤΩΝ ΟΔΗΓΩΝ
ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΔΗΛΑΤΟ
Το ποδήλατο δε
θα πρέπει να
κυκλοφορεί
στους δρόμους
μαζί με το
αυτοκίνητο
65%
Το ποδήλατο θα
πρέπει να
κυκλοφορεί
στους δρόμους
μαζί με το
αυτοκίνητο
35%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Οι οδηγοί που δεν τηρούν το όριο ταχύτητας
στην πόλη, δήλωσαν ότι:

36. ΑΓΝΟΙΑΑΡΙΘΜΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ
ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΡΙΟΥ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ
Συχνά
ξεπερνούν το
όριο
ταχύτητας
65%
Τηρούν το
όριο
ταχύτητας
35%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Οι οδηγοί που δε γνωρίζουν ότι τα ατυχήματα
στην Ελλάδα είναι αυξημένα σε σχέση με το
μέσο όρο στην Ε.Ε. δήλωσαν ότι:

37. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 Άγνοια των βασικών κανόνων της κυκλοφορίας και έλλειψη
ενημέρωσης για την οδική ασφάλεια από την πλευρά των οδηγών.
 Εμφάνιση επιθετικής - παραβατικής συμπεριφοράς από τους
οδηγούς προς τους άλλους χρήστες της οδού (οδηγούς, ποδηλάτες
και πεζούς).
 Εκδήλωσης της επιθετικότητας των οδηγών εν αγνοία τους, μέχρι
κάποιο βαθμό, χωρίς να αποτελεί συνειδητή επιλογή.
 Σύνδεση της εκδήλωσης επιθετικής οδηγικής συμπεριφοράς με την
αρνητική κριτική που ασκούν πολλοί οδηγοί στο ποδήλατο ως μέσο
μετακίνησης.

38. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
 Θεώρηση της πλειοψηφίας των ερωτηθέντων οδηγών ότι το
ποδήλατο δεν πρέπει να κυκλοφορεί στους δρόμους μαζί με τα
αυτοκίνητα.
 Πεποίθηση της πλειοψηφίας των ερωτηθέντων οδηγών ότι οι
ποδηλάτες παρουσιάζουν παραβατική οδηγική συμπεριφορά.
 Αναγνώριση από τους οδηγούς της σημασίας στην ύπαρξη ισοτιμίας
και αξιοκρατίας ως μια θετική στάση ζωής.
 Επιδίωξη των οδηγών για εξασφάλιση της ασφάλειάς τους και την
αποφυγή έκθεσης σε κινδύνους.
 Ωρίμανση της ιδέας για πραγματοποίηση ορισμένων μετακινήσεων
εναλλακτικά με το ποδήλατο.

39. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Ταφίδης Π., Κυριακίδης Π., (2012), Διερεύνηση της επίπτωσης που έχουν οι
αλλαγές λόγω έργων στην οδό Εγνατίας, στην οδηγική συμπεριφορά των οδηγών,
Διπλωματική Εργασία, Επιβλέπων: Σ. Μπάσμπας, Τμήμα Αγρονόμων και
Τοπογράφων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Α.Π.Θ.
 Λιπιρίδης Γ., Μπαρλάκας Δ., Σιμόπουλος Γ., (2012), Διερεύνηση της
Συμπεριφοράς των Οδηγών Μηχανοκίνητων Μέσων προς τους ποδηλάτες,
Διπλωματική Εργασία, Επιβλέπων: Σ. Μπάσμπας, Τμήμα Αγρονόμων και
Τοπογράφων Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή, Α.Π.Θ.
 Κωνσταντινίδου Μ.Ν., (2013), Διερεύνηση της Επιθετικής Συμπεριφοράς των
Οδηγών Αυτοκινήτου, με Εμπειρία στη Χρήση Δικύκλου, Διπλωματική Εργασία,
Επιβλέπων: Σ. Μπάσμπας, Τμήμα Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών,
Πολυτεχνική Σχολή, Α.Π.Θ.
 Κοτούλα Κ.Μ., (2010), Διερεύνηση των ψυχολογικών και συναισθηματικών
παραγόντων που επηρεάζουν την οδηγική συμπεριφορά, Μεταπτυχιακή
Διπλωματική Εργασία, Διατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα, «Σχεδιασμός,
Οργάνωση και Διαχείριση Συστημάτων Μεταφορών», Επιβλέπων: Ν. Ηλίου

40. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Φούντα Α., (2010), Αξιολόγηση δικτύου ποδηλατοδρόμων. Μελέτη
περίπτωσης του Δήμου Θεσσαλονίκης, Μεταπτυχιακή Διπλωματική
Εργασία, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ειδίκευσης «Προστασία
Περιβάλλοντος και Βιώσιμη Ανάπτυξη», Επιβλέπων: Μ. Πιτσιάβα
Λατινοπούλου, Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Α.Π.Θ.
 Δήμος Θεσσαλονίκης, (2009), Μελέτη δικτύου Ποδηλατοδρόμων Δήμου
Θεσσαλονίκης.
 Perepjolkina, V. & Range, V. (2013), Drivers’ Age, Gender, Driving
Experience, and Aggressiveness as Predictors of Aggressive Driving
Behaviour. Journal of Pedagogy and Psychology "Signum Temporis", 4(1),
pp. 62-72, doi: 10.2478/v10195-011-0045-2
 Bicyclists anti-harassment law, California, Los Angeles Municipal Code,
Chapter 5.10, Article 5.10
 Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2000), Η πόλη πάει μπροστά με το ποδήλατο,
Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

41. ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ - ΠΗΓΕΣ
 Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής & Ασφάλειας Της Εργασίας,
http://www.elinyae.gr
 Eυρωπαική Επιτροπή, http://ec.europa.eu/transport
 Ελληνική Αστυνομία, http://www.astynomia.gr
 Ποδηλάτες Θεσσαλονίκης, http://www.podilates-thess.gr
 Yπουργείο Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού, http://www.yme.gr
 Aggressive Driving Behaviour (Background Paper). Road Safety Week (5-
11 April 2004), http://www.unece.org/trans/roadsafe/rs4aggr.html

42. ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!