Parfum Varken, het bestaat echt. Een balsem geïnspireerd op de geur van varken. Hoe dat ruikt? Verrassend zacht met een vleugje zoet, cacao en kokos. Een bijzonder kunstproject in Venlo, geïnitieerd door museum Bommel van Dam.

1. © Copyright 2018 Dagblad De Limburger.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW,
wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Woensdag, 28 november 2018
Snuffelen
aaneen
varken
EXPOSITIE
Snuffelen
EXPOSITIE
REPORTAGE
GEUREXPEDITIE DOOR LIMBURG
VENLO
Parfum Varken, het bestaat echt. Een
balsem geïnspireerd op de geur van
varken. Hoe dat ruikt? Verrassend zacht
met een vleugje zoet, cacao en kokos.
Wie zelf eens zijn neus in varkensparfum
wil steken, kan deze week terecht in
Venlo. Hier opent Museum Van Bommel
Van Dam een tijdelijke ‘parfumerie’.
O
VENLO
DOOR KIM NOACH
O
mdat geen enkele
neus hetzelfde ruikt,
ervaartelkmenshaar
‘Parfum Varken’ an-
ders, weet geuront-
werperTanjaSchelluitMaastricht.
De ene bezoeker komt niet verder
dan poep, de ander ruikt zoet, ca-
cao, kokos of zelfs een vleugje vanil-
le.„Weassociërenvarkenssnelmet
de geur van mest. Maar wie met
aandacht ruikt, ervaart dat de geur
van varkenshuid heel dicht bij die
van de mens komt”, legt Schell uit.
Zedoethaarverhaalvanuitdetijde-
lijke Van Bommel Van Dam-muse-
umlocatie annex ‘parfumerie’ te-
genover het voormalige Venlose
postkantoor. In een voormalig win-
kelpand krijgen bezoekers het ver-
haalachter‘ParfumVarken’ingeur
en kleur uitgelegd.
Museum Van Bommel Van Dam
Venlo daagde Schell en kunstenaar
Cathalijne Smulders uit Amster-
dameenhalfjaargeledenuitaande
slag te gaan met de geur van var-
kens.Deachterliggendegedachteis
dat dit soort kunstprojecten een
frisse blik werpen op landbouw in
Limburg en wellicht alternatieve
scenario’s aandragen die een dis-
cussie op gang kunnen brengen.
Varkensworden–vanwegedeover-
last in Noord-Limburg – al snel ge-
associeerd met mest of stank. Aan
SmuldersenSchelldetaaktekijken
ofzediepubliekeopinieookloskon-
den weken van de negatieve associ-
atie en mensen verder te laten rui-
ken dan hun eigen neus.
BlootBloot
Smulders: „Als kunstenaar wil ik
mensen aan het denken zetten. Ik
hou ervan gewoontes bloot te leg-
gen en daarmee vaste denkpatro-
nen te doorbreken. Zeg je varken,
danhebbenveelmensenmeteende
associatie met geur: ‘varkens stin-
ken’. Wat als we die associatie eens
180 graden zouden draaien: ze stin-
ken niet maar ruiken naar parfum.”
Omtotdatparfumtekomen,zijnde
vrouwen de afgelopen maanden in
Noord-Limburg op geurexpeditie
geweest bij diverse varkenshou-
ders. Een van hen is Martin Hou-
ben, eigenaar van de Houbensteyn
Groep uit Ysselsteyn. Met zijn
60.000 varkens de grootste speler
in deze provincie.
Houben was vanaf het begin en-
thousiast om mee te werken, klinkt
het vanuit zijn kantoor in Yssel-
steyn. Nee, hij heeft het parfum zelf
nog niet geroken. Maar hij komt dit
weekendzekerevenkijkeninVenlo,
knikt hij tegen Smulders, die hem
nog even opzoekt. „Ik maak hier
graag tijd voor. Er bestaat veel on-
begripoveronswerk,enmensenas-
sociëren het snel met geuroverlast.
Overal waar gewerkt wordt, heb je
geur.Maaralsikmensenkanuitleg-
gen hoe we werken, helpt dat alleen
maar in begrip en transparantie.”
Daarnaast grijpt Houben elke kans
aan die hij krijgt om het leven in de
stal zichtbaar te maken voor pu-
bliek. Hij is trots op zijn werk en be-
drijf. Zo vertelt hij dat de dieren ge-
voerd worden met popcorn, frites,
cacao, aardappelschillen, gist: eten
dat wij mensen ook allemaal consu-
meren. „De spijsvertering van var-
kens lijkt erg veel op die van de
mens.”Alleenkrijgendediereneten
dat afgekeurd is voor consumptie
omdat het wellicht te groot, te klein
isenandersvernietigdzouworden.
Huid
Ho, even: popcorn? Bergen pop-
Huid
Ho, even: popcorn? Bergen pop-
corn,kniktHouben.Hijlaatdeloca-
tie zien waar het eten opgeslagen
ligt. En inderdaad, bergen voorge-
bakken frites en popcorn liggen
klaar om verwerkt te worden.
Het is precies dat vleugje zoete
(want gekarameliseerde) popcorn
die je neus opvangt als je de balsem
vanSchellopjehuidhebtgesmeerd.
Degeurontwerperwildebewustvet
als basis voor haar parfum gebrui-
ken: een eerbetoon aan de varkens-
reuzel. „Je moet de balsem op je
huidsmerenendaarmeekomjelet-
terlijk in contact met het var-
ken.” Daar komt bij dat vet
(vroeger) veel gebruikt wordt
als een ‘pleister’ waaraan geur-
moleculengoedblijvenplakken.
Behalve popcorn zullen goede
neuzen ook andere geuren tra-
ceren. „De geur heeft een le-
vensduur van drie, vier uur
waarin een scala aan geur ver-
borgen zit. Zo heb ik lichaams-
sappen gebruikt, zweet, iets
poeperigs, speeksel, aarde en
vocht en de zachte tonen van
huid.”Poep?Schelllacht.„Weet
jewaaromChanelNo5bijdein-
troductieindejaren20zo’nsuc-
ces was: omdat er iets ‘poepe-
rigs’ in verwerkt is. Vroeger ge-
bruikte men vaak een stofje dat
uitdeanaalklierenvandecivet-
kat kwam.”
HetParfumVarkenistijdensde
expositie in Venlo te koop à
153 euro: dat is de prijs die een
slachtvarken oplevert. Schell:
„Ik zou het prachtig vinden als
we dankzij deze geur de discus-
sie met elkaar aangaan over
varkens. Achter deze geur zit
een hele wereld die je nu zicht-
baar maakt. Geur is daar per-
fect voor: het is een krachtige
geleider van emoties.”
REAGEREN?
kim.noach@delimburger.nl
Zegjevarken,
danhebben
veelmensen
meteende
associatiemet
geur:‘varkens
stinken.’
Cathalijne Smulders
Weetje
waarom
ChanelNo5bij
deintroductie
indejaren20
zo’nsucces
was:omdater
iets‘poeperigs’
inverwerktis.
Tanja Schell
Ruik zelf aan
Parfum Varken
De expositie ‘Parfum Varken’ is
een initiatief van Museum van
Bommel van Dam en de gemeen-
te Venlo. Zij koppelen kunste-
naars aan duurzaamheidsvraag-
stukken. Zo moet de geur van
‘Parfum Varken’ het gesprek over
intensieve landbouw op gang te
brengen en samen met betrokken
alternatieve ervaringen en
scenario’s te onderzoeken.
Kunstenaar Cathalijne Smulders
en geurontwerper Tanja Schell
kregen in hun onderzoek hulp van
een werkgroep waarin Stichting
Het Limburgs Landschap, HAS
Hogeschool, LLTB en Natuur en
Milieufederatie Limburg zitten.
‘Parfum Varken’ is te vinden op
Keulsepoort 2, Venlo en open
vandaag t/m zondag (28
november t/m 2 december) van
13 - 17 uur. De entree is gratis.
www.vanbommelvandam.nl
Grote foto: bezoekers aan de
expositie ‘Parfum Varken’
krijgen de kans aan een varken
te ruiken. Foto uiterst links:
kunstenaar Cathalijne Smul-
ders. Foto’s onder de grote
foto: geurontwerper Tanja
Schell en details van de
expositie in Venlo.
FOTO'S MARIJN SMULDERS, LE GIESEN