Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag, voor kennisplatform Mama Cash reden om extra aandacht te vragen voor vrouwelijke kunstenaars. Uit hun onderzoek blijkt dat er vooral mannen aan de muren van Nederlandse musea hangen. Waar zijn de vrouwen? Dit opinieverhaal schreef ik voor De Limburger.

1. © Copyright 2019 Dagblad DeLimburger.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW,
wordt uitdrukkelijk voorbehouden. Maandag, 04 maart 2019
Achkind,eenbabykostje
alleenmaarjecarrière
Achkind,eenbabykostje
OPINIE
W
SITTARD
Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag, voor kennisplatform Mama Cash reden om
extra aandacht te vragen voor vrouwelijke kunstenaars. Uit hun onderzoek blijkt dat er
vooral mannen aan de muren van Nederlandse musea hangen. Waar zijn de vrouwen?
W
SITTARD
DOOR KIM NOACH
W
as het maar
een grapje,
maar nee het
vaak onge-
vraagde ad-
vies dat de in Heerlen geboren
kunstenaar Tanja Ritterbex (33)
talrijke keren hoorde, is bloed-
serieus:krijgjeeenkind,danisje
carrière over. Wie milder ge-
stemd is, schat in dat ze hooguit
een aantal jaren van haar carriè-
re ‘kwijtraakt’ waarna ze als een
gek aan de slag moet. Want de
concurrentie zit uiteraard niet
stil. Ritterbex kijkt niet meer
vreemd op van deze rare opmer-
kingen. Puur en alleen omdat ze
een vrouw is. Het feit dat ze als
kunstenaarsuccesvolaandeweg
timmert (in 2016 ontving ze uit
handen van koning Willem-
Alexander de Koninklijke Prijs
van de Vrije Schilderkunst), is op
zo’n moment inferieur aan haar
vrouw-zijn. Zouden haar manne-
lijkecollega’sookgeconfronteerd
worden met advies over hun kin-
derwens?
JongensclubJongensclub
In een interview met NRC ver-
klaardedegerenommeerdeItali-
aanse kunstverzamelaar Valeria
Napoleone dat sekse de reden is
datdekunstwereldnogaltijdeen
‘jongensclub’ is. Volgens Napole-
one draaien in musea, bij veilin-
gen en op de kunstmarkt nog al-
tijd mannen aan de knoppen.
„Dievertrouwendecarrièresvan
vrouwen niet. Zij kunnen zwan-
ger raken en dan kan de produc-
tie opeens stoppen.” Er zitten be-
hoorlijk wat ‘zwarte gaten’ in de
canon van onze kunstgeschiede-
nis,waarwerkvanmannenover-
heerst.
Slechts 13 procent van de ten-
toongestelde werken in Neder-
landsemuseaisdoorvrouwenge-
maakt,zoblijktuitonderzoekvan
kennisplatform Mama Cash.
Is het überhaupt relevant of
kunst gemaakt wordt door man-
nen of vrouwen?
Ja zeker, zegt Brigitte Bloksma.
Volgens de directeur van Buiten-
plaatsKasteelWijlreenlidvande
Raad voor Cultuur is beeldende
kunst overal in ons leven, onont-
koombaar, aanwezig. Kunst kie-
teltonzenieuwsgierigheid,opent
luikjes in ons hoofd naar nieuwe
inzichten en verrijkt ons leven.
Dan is het van groot belang dat
diekunst‘meerstemmig’is,zoals
Bloksmahetnoemt.„Vanwegede
meerstemmigheid is het streven
naar gelijkwaardigheid een ver-
eiste: tussen mannen, vrouwen,
maar ook in etniciteit, religie, op-
leiding en sociale klasse.”
Bloksma vindt het vooral de taak
vancuratorenendirecteurenvan
musea om te zorgen dat wij - het
publiek - die diversiteit kunnen
zien,zodatweeenafgewogenme-
ning kunnen vormen.
Scheefgroei
In het BonnefantenmuseumIn het Bonnefantenmuseum
Maastricht beoordeelt directeur
StijnHuijtskunstnietopmanne-
lijke of vrouwelijke maker. „Maar
ik vind het goed als er aandacht
gevraagdwordtvooreenmogelij-
ke scheefgroei. Ook als naar aan-
leiding daarvan musea zich af-
vragenofhetaanbodwelineven-
wicht is”, meent Huijts. In zijn
collectie hedendaagse kunst is
iets meer dan 50 procent van de
kunstenaars vrouw volgens
Huijts. De laatste jaren is in
Maastricht regelmatig werk van
vrouwengeëxposeerd,vanonder
anderen Melanie Bonajo, Helen
Verhoeven en Tanja Ritterbex.
Hopelijk volgen rap meer direc-
teuren/curatoren de lijn van
Huijts. Hoog tijd dat er meer
vrouwen naast de mannen ko-
mentehangeninmusea,netzoals
erookmeeretniciteitnodigisom
het publiek beter te voeden wat
de kunstwereld in huis heeft.
Waarbij benadrukt moet worden
dat kwaliteit niet uit het oog ver-
lorenmagworden.Zodatweover
niet al te lange tijd behalve Karel
Appel en Vincent van Gogh ook
moeiteloos succesvolle Neder-
landsevrouwenuit debeeldende
kunst kunnen opnoemen.
Studentes van de
kunstacademie in
1890.
Schilderij beneden:
‘The Académie
Julian’ (1881).
Schilderij uit
Staatsmuseum
Oekraïne.
FOTO'S GETTY IMAGES