Bernanke, erdibidean

1. 18 Hitz bitan
Egitura •2012ko irailaren 16a
Bakarrizketan
Bernanke,
erdibidean
Joanes Segurola
1 Zer onartu du Bernankek? AEBe-tako
ekonomia suspertzeko hiruga-rren
plan bat onartu du.Oraingoan,
interes tasei %0 eta %0,25 artean
eustea,eta datozen hiru urtetan hi-giezin
sektorearen aktibo toxikoak
erosten hilabetero 30.900 milioi euro
gastatzea erabaki du Fed Erreserba
Federalak,Ben Bernanke buru duela.
2 Zergatik hartu du erabaki hori?
AEBetako hauteskundeen bezperan
du hurrengo bilera.Har ditzakeen era-bakien
bidez, sor litzakeen arazo poli-tikoak
saihestu nahi izan ditu, baita
merkatuen eskaerak asebete ere.
3 Eta asebete al ditu? Bai. Interes
tasak 2014ra arte bere horretan uztea
nahi zuten ekonomialariek. Hori egi-teaz
gain,2015eko lehen seihilabete-kora
arte ez igotzea erabaki du.Ban-kuek
ez dute dirurik egiten interes
tasa hain txikiekin,baina gustu handiz
hartuko dute aktibo toxikoak gainetik
kentzeko aukera.
4 Neurri horiekin nola suspertu
nahi du ekonomia? Dirua merke jarri-ta,
enpresak maileguak hartzera bul-tzatu
nahi ditu, inbertsio berrien on-dorioz
langileak kontrata ditzaten.
Horrek kontsumoa suspertuko lukee-nez,
ekonomia haziko litzateke.
5 Eraginkorra izango da? Teoria oso
polita den arren,praktikan ez du be-har
besteko eraginkortasunik izango.
Interes tasak baxuak izanik, dirua uz-teko
orduan ez dute irabazirik lortzen
bankuek.Irabazirik ez lortzeko, dirurik
ez dute uzten.Gurpil zoro bat da.
6 Beharrezkoak dira neurri horiek?
Edozer saiatzeko prest dago Fed.Aur-tengo
aurreikuspenak okertu ditu,
baina hobeto egin ditu datorren urte-rako.
Aurten BPGa %1,85 haziko dela
uste du,eta datorren urtean,%2,75.
Langabezia tasa,baina,%8tik gora
dago azken 43 hilabetetan.
7 Hori eginda,orain,zer? Enplegua
sortzeko politikak onartzea nahi du
Fedek,defizit publikoa murrizteko
plan bat egiten den bitartean.
Jeltzaleen zerga ziaboga
Araba, Bizkai eta Gipuzko-ako
herritarrek zerga
gehiago ordainduko di-tuzte
datorren urtean.
Zerga erreforma batera-ko
lehen urratsa egin du orain Bizkaiko
Foru Aldundiak. Gipuzkoakoa bazegoen
dagoeneko bide horretan, eta Arabakoari
zaila izango zaio beste zerbait erabaki-tzea.
Zerga bilketaren emaitza eskasak
eta erakunde publikoen estualdi ekono-mikoak
ikusita, ez da zaila asmatzea mol-daketaren
helburua finantza baliabideak
handitzea dela. Zergapekoek diru gehia-go
jartzea administrazioen politikak be-har
bezala finantzatzeko, azken finean.
Nola gauzatuko den moldaketa beste kon-tu
bat da, ordea.
Jeltzaleek ziaboga ikusgarria egin dute
auzi honetan. Ados, ez da izan egun bate-tik
bestera Jose Luis Bilbaok izandako
ateraldi bat, baina EAJ Ajuria Enera
bueltatzeko eguna — bozak irabazten ba-dituzte,
noski — hurbildu ahala zerga sis-tema
berraztertzeari buruzko iritzia leun-du
dute. Norabide aldaketaren lehen az-tarnak
Eusko Legebiltzarrean zerga
politikari buruz egindako saioan daude,
baina benetako iritzi aldaketa joan den
abuztuan aurreratu zuen Iñigo Urkulluk.
Ziaboga hori gertatu ez dela frogatzen
ahalegindu da Bilbao. Zaila da kontraesa-nik
ez duela izan argudiatzea. Erreforma
iragarri zuen hitzaldi berean bilketaren
jaitsiera ekonomiaren erorketari zor zaio-la
defendatu zuen, ohi duen bezala, behia-ren
metafora ezaguna berriro erabilita.
«Politika publikoak elikatzeko esnea
ematen digun behia gaixorik dago, eta,
egunean hiru aldiz jetzita ere, ez du esne
gehiagorik emango». Arazoa da behi hori
aurki sendatuko dela pentsatzeko arrazoi
askorik ez dagoela orain ere. EAEko eko-nomia
%1,3 eroriko da aurten, eta dato-rren
urtea ere atzeraldian igarotzea lite-keena
da. Baina, hala ere, esne gehiago
lortzeko neurriak hartuko ditu Bilbaok.
Ukaezina da aurten berriro ere bilketa-ren
aurreikuspena egiterakoan Jaurlari-tza
eta aldundiak ez zirela fin ibili. Biz-kaiak
berak urte amaieran %6 eta %8 gu-txiago
bilduko duela iragarri du. Eta hori
ondare zerga berriro indarrean jartzea
onartu zutela azkenean EAJk eta PPk,
gogoz kontra izan bazen ere. Gipuzkoak
egin zuen erreforma handiagoa mespre-txatu
zuen Bilbaok, diru gehiago lortu ez
duela argudiatuta. Bada, Helena Franco
Ogasun ahaldunak iaz baino %0,5 gutxia-go
bilduko dutela espero du. Ez da diru
kopurua handitu, baina azkenean emai-tza
hori lortzen badu, erorketa nabarmen
mugatzea lortuko du.
Nolako zerga erreforma izango den
ikusteko urriaren 21eko hauteskundeak
igaro arte itxaron beharko da. Herrialde
guztietan ezarriko bada, akordio zabal
bat nahitaezkoa izango da. Gutxienez,
EAJ, PP eta Bilduren artekoa. Ez da kon-tu
erraza izango. «Erakundeen arteko
akordioa dagoen baldintzetarako egoki-tuta
dago geure finantzaketa sistema, bai-na
gai funtsezkoetan adostasunik ez ba-dago,
ez du balio», kexatu zen Carlos Agi-rre
Ekonomia eta Ogasun sailburua zerga
sistemari buruzko eztabaida saioan, eta
ez zaio arrazoirik falta.
Iaztik errenta eta ondare zergak har-monizatu
gabe dituzte hiru herrialdeek.
Ez da mundua amildu, baina zergen egi-tura
sakonean aldatu nahi bada, eta, ba-tez
ere, pizgarri eta kenkari ezberdinak
ezabatu edo aldatu nahi izanez gero, akor-dio
bidez egitea komeni da. Bilduk eta
PSEk dagoeneko erreforma baten aldeko
jarrera dute. EAJk norabidea aldatu du.
PPren eskuetan dago Arabako Foru Al-dundia,
eta ikuspuntu ideologiko batetik
zergak igotzea deitoratu duen arren, ez
zaio aukera handirik geratu, Espainiako
Gobernuak Madrildik zerga ia guztietan
ezarri dituen igoera handien ondotik.
Titulutik haratago
Ivan Santamaria
Jose Luis Bilbao Bizkaiko ahaldun nagusia. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS
Naweco
Indarrak batu,
atzerrira begira
Euskal Herritik eta Espainia-tik
kanpo gehiago saltzeko
asmoarekin sortu dute Na-weco
partzuergoa (Navarra
Wind Energy Consortia).
Energia berriztagarrien arlo-ko
Nafarroako sei enpresa
daude tartean: Industrial
Barranquesa, Jatorman,
Frenos Iruña,Estampacio-nes
Arsa,Laneko eta Flui-tecnik.
Guztien artean,466
langile dituzte,eta urtean
96,6 milioi euroren salmen-tak.
EADS-BAE
Bat egiterako
ateak zabalik
Aeronautika eta defentsa
arloan lan egiten duten
EADS eta BAE Systems en-presen
arteko bat egitea
bide onetik doa.Aste hone-tan
bi aldeek baieztatu dute
fusioa gauzatzeko harrema-netan
daudela.EADSek ka-pitalaren
%60 izango luke,
eta gainerako %40 BAE
Systems Erresuma Batuko
enpresak.Zuzendaritza egi-tura
bateratua eta adminis-trazio
kontseilu bakarra
izango lituzke enpresak.
Formica
Azken
geltokia: itxiera
Galdakaoko (Bizkaia) For-mica
enpresako langileek
ezin izan dute eragotzi zu-zendaritzaren
erabakia: lan-tegia
ixtekoa. 205 langilee-tatik
170 langile kaleratuko
dituzte,eta bakarrik admi-nistrazioari
dagozkion hain-bat
lanetarako utziko dute
irekita.Zuzendaritzak dio
«merkatuaren eskaerei
egokitu» behar izan duela,
baina enpresa batzordeak
ez du lantegia ixteko «inon-go
» arrazoirik ikusten.
Philips
Kaleratzeen
gurpila
Philips Herbehereetako
multinazionalak kaleratzee-kin
jarraitzen du: 2014. urte-ra
arte 2.200 langile kalera-tuko
dituela iragarri du.Neu-rri
horrekin, 300 milioi euro
gutxiago gastatu nahi ditu.
Konpainiak argudiatu du en-presaren
egitura sinplifikatu
nahi duela,baina oraindik ez
du argitu kaleratze horiek
zein lantegitan izango diren.
Iaz ere 4.500 langile kalera-tzeko
asmoa agertu zuen
Philipsek.
Asteko enpresak
JIM LO SCALZO/ EFE