2. ARRAINAK
Arrainak animalia ornodunak dira, gehienean poikilotermoak ("odol
hotzekoak"), uretan bizi direnak eta hatzdun gorputz-adarrik ez
dutenak. Hegatsak izaten dituzte. Gehienek gorputz ezkataduna eta
isats-hegal batean amaitua daukate.
Maizenik, arnasketa zakatzen bidezkoa izaten da. Arrainak ikertzen
dituen zientzia iktiologia da.
3. MARMOKAK
Marmokak edo Medusozoa Cnidaria filumeko animalia igerilariak
dira. Marmokek morfologia oso ezberdinak dituzte
eta Scyphozoa, Staurozoa, Cubozoa eta Hydrozoa klaseak dituzte
barruan.
Gorputza onddo baten itxurakoa izaten dute. Txapelaren ertzean 4-8
garro dituzte. Azpiko aldean hodi bat edukitzen dute eta haren
muturrean du ahoa. Gorputzaren %99 ura izaten da. Pozoitsuak dira
gehienak, eta oso pozoi bizikoak batzuk. Ia denak planktona janez
elikatzen dira. 1-1,8 m zabaleko diametroa izaten dute.
4. MARRAZOAK
Marrazoa (Selachimorpha goiordena) arrain mota bat
da, kartilagozko hezurdurakoa, hau da, hezur "bigunak" dituena, azkarrago eta
hobeto mugitzeko. Harrapari ona eta azkarra da, eta beste arrain ugari eraso eta
jaten ditu. Hortz handi eta zorrotzak dituzte, ilaratan antolatuak
eta hiruki formakoak. Marrazo batek, jaten ari den bitartean-edo hortz bat
galtzen baldin badu, haren lekuan beste bat irteten zaio aste baten buruan.
Arrain hezurdun gehienek ikusmen ona dute, baina marrazoek ez. Horregatik,
harrapakinak ehizatzeko usaimenaz baliatzen dira. Ur kopuru handiaren erdian
dagoen odol tanta bakar bat usain dezakete marrazoek. Gainera, harrapakinen
mugimenduak sorturiko seinale elektriko txikiak sumatzen dituzte gorputzean
dituzten sentsore batzuei esker. Ospe beldurgarria duten arren, marrazo harrapari
handienak bakarrik dira arriskutsuak guretzat, Marrazo Zuria eta Tigre Marrazoa
esaterako.
5. BALEA
Baleak edo mistizetoak (lat. mysticeti)
itsas ugaztunak dira, zetazeoen taldekoak. Sei generotan banaturiko
hamahiru espezie daude, lau familiatan sailkatuta.
6. IZURDEA
Izurdeak ugaztun itsastarrak dira eta guztiz moldatuak daude
igeriketara. Zetazeo gehienek bezala soinua erabiltzen dute
komunikatzeko, orientatzeko eta ehizatzeko. Soinua radar baten antzera
erabiltzen dute, ekolokalizazio metodoa erabilita.
Izurdeen mihiak kanal bat du erdian eta horrela kumeek esnea har
dezakete urik hartu gabe.
Etimologiaren aldetik hitz elkartu bat da, IZ aurrizkiak ura esan nahi du
(izotza: ur hotza) eta URDE hitzak txerria edo
urdea. Bizkaian izurda diote.
7. ITSAS-IZARRAK
Gorputza zapala izaten dute, inguru osoan arantzatxo txikiak dituztela.
Bost beso dituzte, baina zenbaitetan, beso bakoitzaren muturrean beso
gehiago sortzen dira. Azpialdean bentosa txiki batzuk dituzte besoek.
Gorputzaren erdiguneko ardatzean, goialdean uzkia
eta madreporazko estalkia ditu, eta azpialdean berriz ahoa dago.
Gorputza inguratzen duen mintzak hoditxo garden batzuk ditu
azpialdean, isurkari bat dute horien barruan eta arnasketarako balio
dute. Ornoa zenbait xaflatxok osatzen dute eta xafla horiek ez daudenez
elkarri estu lotuta, animalia hauek mugitzeko gai dira. Digestio-
aparatuak esofago l aburra du; bost luzakin izaten ditu, bakoitza beso
banatara doana.