3. Ընդհանուր տեղեկություններ
Ընտանի տավարն առաջացել է վայրի տուրից, որն ընտելացվել է մոտ 8 հզ. տարի
առաջ։ Այն մարդու ընտելացրած առաջին կենդանիներից է։ Հնագույն վաչկատուն
ցեղերը կովերի և տուրերի նախիրներ էին պահում միայն մսի ու կաշվի համար։
Ավելի ուշ, նստակեցության անցնելուց հետո, մարդիկ սկսեցին ուժեղ
կենդանիներին լծել գութանին և նրանցով բեռներ փոխադրել։ Հնադարյան
մարդու համար կովն ու ցուլն այնքան մեծ նշանակություն ունեին, որ շատ
ժողովուրդներ նրանց աստվածացրել են։ Իսկ կովից կաթ ստացել են ավելի քան
2800 տարի առաջ։ Հետագայում կաթից սկսեցին
պատրաստել կարագ, պանիր, մածուն և այլ կաթնամթերք։ Կովերի կյանքի
տևողությունը մոտ 20 տարի է։ Կովերը միապտուղ են։ Կովերի տարեկան միջին
կաթնատվությունը 3500–4000 կգ է, լավագույն տնտեսություններում՝ մինչև 6000
կգ, ռեկորդը՝ 20 հզ. կգ։ Կովերի ցեղերը բազմաթիվ են։ Հաճախ նրանց անվանում են
այն տեղի անունով, որտեղ բուծվել են։ Յուրաքանչյուր ցեղ հարմարված է իր
«ծննդավայրի» արոտավայրի և բնակլիմայական պայմաններին։ Ամեն ցեղ ունի իր
առավելություններն ու թերությունները։ Որպեսզի կովը շատ կաթ տա, անհրաժեշտ
է նրան ճիշտ խնամել և լավ կերակրել։ Ուստի, անասնապահը պետք է շատ հմուտ
և ուշադիր լինի։ ՀՀ-ում բուծվել է կովկասյան գորշ տավարի ցեղը, որի տարեկան
միջինկաթնատվությունը 1700–3000 կգ է։ Սիմենտալ ունի իր առավելություններն
ու թերությունները։ Որպեսզի կովը շատ կաթ տա, անհրաժեշտ է նրան ճիշտ
խնամել և լավ կերակրել։ Ուստի, անասնապահը պետք է շատ հմուտ և ուշադիր
լինի։ ՀՀ-ում բուծվել է կովկասյան գորշ տավարի ցեղը, որի տարեկան
միջինկաթնատվությունը 1700–3000 կգ է։
