Op 27 februari vond in Utrecht het RND CLP-seminar plaats, georganiseerd door Ecomatters in samenwerking met Raad Nederlande Detailhandel.
Dit is de presentatie van workshop 1, waarin geïllustreerd wordt hoe producten in te delen voor een fysisch en een gezondheidsgevaar.
2. Wat gaan we doen
Zelf indelen van 1 fysisch en 1 gezondheidsgevaar:
Aerosolen
•
•
•
•
Ernstig oogletsel/
oogirritatie
Gevaarsdefinitie
CLP vs. DSD/DPD
Gevaarsindeling
Oefening
2
3. Aerosolen
Aerosolen (spuitbussen):
• Niet-navulbare houders van metaal, glas of kunststof
• Bevatten een samengeperst, vloeibaar gemaakt of onder
druk opgelost gas, al dan niet met een vloeistof, pasta of
poeder
• Zijn voorzien van een afgiftesysteem waarmee de inhoud als
vaste of vloeibare deeltjes in suspensie in een gas, als
schuim, pasta, poeder, vloeistof of gas wordt vrijgegeven
3
4. Aerosolen: CLP vs DSD/DPD
In DSD and DPD is geen gevaarsklasse ‘Aerosolen’ gedefinieerd
Stoffen en mengsels kunnen daarom niet worden heringedeeld
volgens CLP op basis van hun oude indeling
4
6. Gevaarsindeling
Een aerosol zal worden ingedeeld op basis van:
De componenten:
•
Percentage ontvlambare bestanddelen, d.w.z.:
Vloeistoffen met een vlampunt ≤ 93 ⁰C (incl. ontvlambare vloeistoffen)
Ontvlambare gassen
Ontvlambare vaste stoffen
Indien relevant; de resultaten van de schuimtest (voor
schuimaerosolen), de ontbrandingsafstandtest en de
ontbrandingstest in gesloten ruimte (for sprayaerosolen)
•
•
Aerosol Dispensers Directive (ADD)
UN Manual of Tests and Criteria (Sectie 31)
De chemische verbrandingswarmte
6
8. Oefening
Deodorant:
Gas
Massa %
Butaan/propaan
70% (ΔHc = 43.5 kJ/g)
Ethanol
25% (ΔHc = 24.7 kJ/g)
Overige
5% (ΔHc = 0 kJ/g)
Luchtverfrisser:
Gas
Molar Massafractie
Butaan/propaan
30% (ΔHc = 43.5 kJ/g)
Overige
70% (ΔHc = 0 kJ/g)
Ontbrandingsafstandtest
resultaat
Ontbranding vindt plaats op
een afstand van < 75 cm
maar > 15 cm
In welke categorie(ën) moeten deze aerosolen worden ingedeeld?
8
11. Indelingsprocedure voor aerosolen 1
Aerosol
Categorie 3
Bevat hij ≤ 1% ontvlambare bestanddelen
en heeft hij een verbrandingswarmte van
< 20 kJ/g?
Ja
Geen pictogram
Waarschuwing
Nee
Categorie 1
Ja
Gevaar
Nee
Ga naar de indelingsprocedure voor
schuim- of sprayerosols
11
13. Oefening
Deodorant:
Gas
Massa %
Butaan/propaan
70% (ΔHc = 43.5 kJ/g)
Ethanol
25% (ΔHc = 24.7 kJ/g)
Overige
5% (ΔHc = 0 kJ/g)
Luchtverfrisser:
Gas
Molar Massafractie
Butaan/propaan
30% (ΔHc = 43.5 kJ/g)
Overige
70% (ΔHc = 0 kJ/g)
Ontbrandingsafstandtest
resultaat
Ontbranding vindt plaats op
een afstand van < 75 cm
maar > 15 cm
In welke categorie(ën) moeten deze aerosolen worden ingedeeld?
13
15. Indelingsprocedure voor aerosolen 1
Aerosol
Categorie 3
Bevat hij ≤ 1% ontvlambare bestanddelen
en heeft hij een verbrandingswarmte van
< 20 kJ/g?
Ja
Geen pictogram
Waarschuwing
Nee
Categorie 1
Ja
Gevaar
Nee
Ga naar de indelingsprocedure voor
schuim- of sprayerosols
15
16. Indelingsprocedure voor aerosolen 2
Sprayaerosol
Schuim aerosol
Categorie 1
Ja
Ja
Gevaar
Nee
Nee
Nee
Ja
Nee
Heeft hij een verbrandingswarmte van < 20 kJ/g?
Ja
Categorie 2
Categorie 3
Geen pictogram
Waarschuwing
Ja
Waarschuwing
Nee
Ja
In de ontbrandingstest in gesloten ruimte, is:
a) Het tijdsequivalent ≤ 200 s/m3 of
b) de deflagratie dichtheid ≤ 300 g/m3 ?
Nee
Categorie 3
Geen pictogram
Waarschuwing
16
18. H- en P- zinnen
Categorie 1
Categorie 2
GHS-pictogrammen
Categorie 3
Geen pictogram
Signaalwoord
Gevaar
Waarschuwing
Waarschuwing
Gevarenaanduideing
H222: Zeer licht
ontvlambare aerosol
H229: Houder onder
druk: kan openbarsten
bij verhitting
H223: Ontvlambare
aerosol
H229: Houder onder
druk: kan openbarsten
bij verhitting
H229: Houder onder
druk: kan openbarsten
bij verhitting
Voorzorgsmaatregelen
i.v.m. preventie
P210
P211
P251
P210
P211
P251
P210
P251
P410
P412
P410
P412
P410
P412
Voorzorgsmaatregelen
i.v.m. reactie
Voorzorgsmaatregelen
i.v.m. opslag
Voorzorgsmaatregelen
i.v.m. afvalverwerking
18
19. Ernstig oogletsel / oogirritatie
Ernstig oogletsel is:
• Weefselbeschadiging in het oog of een ernstige fysieke
gezichtsvermindering na het aanbrengen van een teststof op
het oppervlak aan de voorzijde van het oog
• Die binnen 21 dagen na het aanbrengen niet volledig
omkeerbaar is
Oogirritatie is:
• Veranderingen in het oog na het aanbrengen van een
teststof op het oppervlak aan de voorzijde van het oog
• Die binnen 21 dagen na het aanbrengen volledig
omkeerbaar is
19
20. Ernstig oogletsel/oogirritatie: CLP vs DSD/DPD
Directe vertaling van indeling over het algemeen mogelijk (zie
omzettingstabel in CLP bijlage VII):
• Xi (R41) wordt Oogletsel Categorie 1 (H318)
• Xi (R36) wordt Oogirritatie Categorie 2 (H319)
N.B.:
• Eventuele indeling voor huidcorrosie/irritatie draagt bij aan
indeling voor ernstig oogletsel/oogirritatie
• De concentratiegrenzen zijn verlaagd onder CLP
of
20
21. Gevaarsindeling
Cat. Ooglet. 1: Onomkeerbare effecten op ogen
Gevaarlijk
Ernstig oogletsel/oogirritatie
Cat. Oogirr. 2: Irriterend voor de ogen
Waarschuwing
21
22. Gevaarsindeling
Indeling van stoffen en mengsels wanneer gegevens over het
mengsel als geheel beschikbaar zijn:
• Op basis van resultaten van dierproeven of in vitro tests
Indeling van mengsels wanneer gegevens over alle of
sommige bestanddelen beschikbaar zijn:
• Somtheorie: elk bijtend of irriterend bestanddeel draagt
naar rato van zijn potentie en concentratie bij tot de
algehele irriterende of bijtende eigenschappen van het
mengsel
• Op basis van zuurgraad van mengsel of bestanddelen
22
23. Indelingsprocedure voor ernstig oogletsel/oogirritatie
Algemene concentratiegrenzen somaanpak
Concentratie waarbij het mengsel
wordt ingedeeld voor:
Som van bestanddelen ingedeeld in:
Onomkeerbaar:
Oogeffecten,
cat 1
Omkeerbaar:
Oogeffecten, cat
2
Oogcategorie 1 of huidcategorie 1A, 1B, 1C
≥3%
≥ 1% maar < 3%
Oogcategorie 2
≥ 10%
(10 x oogcategorie 1) + oogcategorie 2
≥ 10%
Huidcategorie 1A, 1B, 1C + oogcategorie 1
≥3%
10 x (Huidcategorie 1A, 1B, 1C + oogcategorie 1) + oogcategorie 2
≥ 1% maar < 3%
≥ 10%
Algemene concentratiegrenzen waar somaanpak niet van toepassing is
Bestanddeel
Concentratie
Indeling oogeffecten
Zuur met pH ≤ 2
≥1%
Cat. 1
Base met pH ≥ 11,5
≥1%
Cat. 1
Andere bestanddelen die bijtend zijn (cat. 1) en waarop de
somaanpak niet van toepassing is
≥1%
Cat. 1
23
Note 1: Flammable components do not cover pyrophoric, self-heating or water-reactive substances and mixtures because such components are never used as aerosol contentsNote 2: Flammable aerosols do not fall additionally within the scope of flammable gases, flammable liquids or flammable solids