มือเพื่อสร้างความเข้าใจในการใช้ดิจิทัลอย่างสร้างสรรค์ภายใต้โครงการ Internet for Better Life

1. 1

3. All Rights Reserved. CopyrighT © 2018 Electronic Transactions Development Agency (Public Organization)

4. 4
สารบัญ
06 เล่นโซเชียลมีเดีย ให้ปลอดภัย “รู้” ไว้เลี่ยงอันตราย
08 ลดเถอะ! เลิกซะ!! 9 เสี่ยง!!! บนสังคมออนไลน์
10 พาสเวิร์ด ตั้งให้ยาก แต่จำ�ให้ได้
ไม่แชร์กับใคร และเปลี่ยนบ่อย ๆ
12 แค่มือถือหาย อาจจะร้ายกว่าที่คิด
14 รู้ทันภัยไซเบอร์ ทำ�ธุรกรรมออนไลน์อย่างไรให้หายห่วง
16 เช็กก่อนชอปออนไลน์
18 ร้องเรียนอย่างไรดี เมื่อมีปัญหาซื้อของออนไลน์
20 10 คำ�แนะนำ� เพื่อเลี่ยงภัยคุกคามทางอีเมล

5. 5
ใช้เน็ตอย่างไร
ให้ปลอดภัย
และสร้างสรรค์

6. 6
เล่นโซเชียลมีเดีย
ให้ปลอดภัย “รู้” ไว้เลี่ยงอันตราย

7. 7

8. 8
ลดเถอะ!เลิกซะ!!
9 เสี่ยง!!! บนสังคมออนไลน์

9. 9
Check-in ตลอดเวลา
บอกที่เที่ยว ที่ทํางาน ที่ตั้งบ้านโดยไร้ขอบเขต
อาจกลายเป็นเป้าหมายของคนไม่หวังดี
แชร์รูปส่วนตัวแบบสาธารณะ
ทั้งรูปตัวเอง รูปแฟน รูปครอบครัว บวกโชว์โลเกชัน มิจฉาชีพ
จะสะกดรอยตามดีไม่ดีจะเกิดอันตรายแก่ลูกหลานคนรอบข้างคุณด้วย
โชว์สถานะเป็นสาธารณะ
ทําตัว public แต่โชว์เรื่องไม่ควรโชว์หรือโชว์เรื่อง
คนรอบข้างด้วยจะพาซวยกันหมด
ไม่เปลี่ยนพาสเวิร์ดเลย
แม้มั่นใจว่ารหัสผ่านเราเจ๋ง ใคร ๆ ก็เดายากแล้วแต่อย่างน้อย
ก็ควรเปลี่ยนทุก 3 เดือน
ให้ข้อมูลส่วนตัว
กับเว็บไซต์หรือแอปที่ไม่น่าไว้วางใจ
ละเลยการกําหนดสิทธิ์ในการเข้าถึงข้อมูล
โดยเฉพาะกับการเล่นควิซและดาวน์โหลดแอปพลิเคชันต่าง ๆ
ไม่อ่านเงื่อนไขการให้บริการ
ยิ่งข้อกําหนดเป็นภาษาอังกฤษยิ่งไม่อ่าน เพราะชอบความเร็ว
สะดวก ซึ่งนําไปสู่การถูกคุกคามไม่รู้ตัว
ไม่เช็กก่อนแชร์
ทั้งข่าวที่ไม่ชัวร์ทั้งรูปภาพหรือคลิปของคนอื่น
ซึ่งอาจผิด พ.ร.บ.คอมฯ พ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ ฯลฯ
บอกพาสเวิร์ดคนอื่น
เพราะไม่ควรบอกใคร แม้คนสนิทที่สุด ถ้าจําเป็นต้องบอก
ก็ควรรีบเปลี่ยนทันทีหลังจากนั้น
1
2
3
4
5
6
7
8
9
ลดเถอะ!
เลิกซะ!! บนสังคมออนไลน์
9 เสี่ยง!!!
etda.thailand etda.or.th

10. พาสเวิร์ด
ตั้งให้ยาก แต่จ�ำให้ได้
ไม่แชร์กับใคร และเปลี่ยนบ่อย ๆ
10

11. 11พาสเวิร์ด
ตั้งให้ยาก แต่จําให้ได้
ไม่แชร์กับใคร และเปลี่ยนบ่อย ๆ
ตั้งให้ซับซ้อนและจํายาก
เช่น การตั้งจากอักษร 2 ตัวแรกของประโยค “My darling, I will
always love you.” จากทุกคําให้กลายเป็นพาสเวิร์ด “MydaIwialloyo”
แล้วเพิ่มอักขระพิเศษและตัวเลขเข้าไป ระหว่างตัวอักษรที่ 2
และ 3 กลายเป็น “My#24daIwialloyo”
ไม่จดไว้ใกล้ตัว-บันทึกไว้ติดตัว
ไม่ว่าจะบนโต๊ะทํางาน แปะฝาบ้าน ใส่กระเป๋าสตางค์ รวมทั้งในมือถือ
อย่าไว้ใจให้ใครไป
แม้คนใกล้ตัว คนในครอบครัว ถ้าจําเป็นต้องไหว้วาน
เมื่อเขาทําธุระให้แล้ว ก็รีบตั้งพาสเวิร์ดใหม่ทันที
ไม่เซตค่าบันทึกพาสเวิร์ดอัตโนมัติ
เวลาใช้บริการแอปพลิเคชัน โปรแกรม หรือเว็บไซต์ใด ๆ
บนมือถือและคอมพิวเตอร์
ล็อกอินแล้วล็อกเอาต์
ทุก ๆ ครั้ง เวลาเข้าใช้บริการใด ๆ ที่ต้องใส่พาสเวิร์ด
ตั้งให้ยาว อย่างน้อยก็ 12 ตัวอักษร
SAVE
PASSWORD
etda.thailand etda.or.th

12. 12
แค่มือถือหาย
อาจจะร้ายกว่าที่คิด

13. 13
etda.thailand etda.or.th

14. 14
รู้ทันภัยไซเบอร์
ท�ำธุรกรรมออนไลน์
อย่างไรให้หายห่วง
ETDA BEAR - มึน

15. 15
4ตั้งพาสเวิรด
ใหยุงยากไวกอน
ไมควรใชพาสเวิรดเดียว
ทั้งเขาอีเมล
พาสเวิรด
พาสเวิรด
etda.thailand etda.or.th

16. 16
เช็กก่อนชอปออนไลน์

17. 17

18. 18
ร้องเรียนอย่างไรดี
เมื่อมีปัญหาซื้อของออนไลน์

19. 19
etda.thailand etda.or.th
ร้องเรียนอย่างไรดี
เมื่อมีปัญหาซื้อของออนไลน์
มันไม่ใช่อะ!!! ติดต่อร้าน ตกลงกันด้วยดี
ให้ร้องเรียนไปยังหน่วยงานที่รับเรื่องร้องเรียน
เพื่อขอคําแนะนําและรับความช่วยเหลือต่อไป
ศูนย์รับเรื่องร้องเรียน
ปัญหาออนไลน์ 1212 OCC
ETDA กระทรวงดิจิทัล
เพื่อเศรษฐกิจและสังคม
สายด่วน 1212
อีเมล 1212@mdes.go.th
อย. กระทรวงสาธารณสุข
สายด่วน 1556
อีเมล complain@fda.moph.go.th
สคบ. สํานักนายกรัฐมนตรี
สายด่วน 1166
อีเมล consumer@ocpb.go.th
กรมการค้าภายใน กระทรวงพาณิชย์
สายด่วน 1569
อีเมล 1569@dit.go.th
มูลนิธิเพื่อผู้บริโภค
โทร. 02 248 3734-7
อีเมล complain@consumerthai.org
ใบสั่งซื้อสินค้า
ข้อมูลร้านค้า
ถ่ายรูปสินค้าและเก็บสินค้า
ไว้เป็นหลักฐาน
ข้อความสนทนาการซื้อสินค้า
ระหว่างผู้ซื้อและผู้ขาย
หลักฐานการโอนเงิน
นําหลักฐานทั้งหมด
ไปแจ้งความที่สถานีตํารวจท้องที่
ถ้าตกลงกันไม่ได้
รวบรวมเอกสารดังนี้
หน่วยงาน
รับเรื่องร้องเรียน
Call
OK

20. 10
20
ค�ำแนะน�ำ
เพื่อเลี่ยงภัยคุกคามทางอีเมล

21. 21
REMEMBER PASSWORD
10
อยาหลงเชื่ออีเมลที่หลอก
ใหเปลี่ยนพาสเวิรด
หรือใหอัปเดตขอมูลสวนตัว
หากไมแนใจควรสอบถามกับ
ผูที่สงขอมูลมาในชองทางอื่น ๆ อีกครั้ง
ใหมีความมั่นคงปลอดภัย
เชน อีเมลสำรองสำหรับกูคืนบัญชี
ดูแลชองทางที่ใชในการ
รีเซต พาสเวิรด
พาสเวิรด
ที่คาดเดาไดยาก
และเปลี่ยนบอยๆ
ตั้ง
ภัยคุกคามทางอีเมล
คำแนะนำปองกัน
6ระมัดระวัง
อีเมลที่มีไฟลแนบ
หรือลิงกพาไปเว็บไซตอื่น
แมอีเมลจากคนที่รูจัก
ก็อาจจะเปนคนราย
หากไมแนใจ ควรยืนยัน
หลีกเลี่ยงการใชเว็บเมล
ผานเครื่องคอมพิวเตอร
สาธารณะ
ผานชองทางอื่นที่ไมใชอีเมล
และไมควรตั้งคา
ใหจำรหัสผาน
เชน แจงยืนยันเปลี่ยนเลขที่บัญชี
โอนเงินทางโทรศัพท
แ ป ล ง แ ป ล ง ม า ก็ ไ ด
etda.thailand etda.or.th
ใชสติไตรตรองใหรอบคอบ
2 ขั้นตอน

22. THANK YOU