By : Dilip Ghonmode

1. egkRek xka/kh dyk] foKku o Lo- u- ia- okf.kT; egkfo|ky;]
vkjeksjh] ft- xMfpjksyh
oxZ %& ch- ,- Hkkx 3 ¼ejkBh ok³~e;½
fo”k; %& egkjk”Vª uko vkf.k ejkBh Hkk”kk izkjaHk
& ekxZn’kZd &
izk- fnyhi ?kksueksMs

2. 1½ Ifgyk mYys[k b-l- 365 ,j.k] ftYgk lkxj e/;izns’k ;sFks egkjk”Vª vlk mYys[k lkiMrks- R;k
f’kykys[kke/;s ^HkkX;s jlfoØ;.k%( i.;L=h dU;dk] egkjk”Vªk%---------- ;s tuk% fuolfUr* vlk mYys[k vk<Grks-
2½ ok;qiqjk.kkuqlkj naMdkj.;kr fdaok nf{k.kkiFk
3½ egkHkkjr lHkkioZ & ujjk”Vª
4½ izkP;fo|k la’kks/kd MkW- HkkaMkjdj & egkjV~B & egkjk”Vª vls uko cuysys vlkos-
5½ MkW- HkkaMkjdj ;kaP;k erkuqlkj egkjk”Vª ;krhy jk”Vª gk ‘kCn fof’k”V lekt lqpfo.kkjk vkgs- rks ns’kokpd
ukgh- eqG ‘kCn jV~V fdaok jB~B vkgs- ;ko:u egkjk”Vª ;k ‘kCnkps laL—rhdj.k gksÅu egkjk”Vª gk ‘kCn cuyk-
6½ fo- dk- jktokMs ;kaP;k ers] ^^egkjk”Vªkpk olkgr dky ;k ys[kekysuqlkj egkjk”Vª Eg.kts baæ fdaok Hkwirh
;ko:u jktk T;k Hkwehoj jkT; djrks R;kyk jk”Vª Eg.krkr- ;ko:u egkjkT; ;k Hkwfeyk egkjk”Vª gs uko iMys-**
7½ tkWu foYlu ;kaP;k erkuqlkj] ^^egkj gsp ;k izns’kkps ewG jfgoklh vkgsr- ;ko:u egkjkaps jk”Vª rs egkjk”Vª
vls egkjk”Vªkps uko iMys vlkos-**
8½ Jh- O;a- dsrdj ;kauh lq)k tkWu foYlu ;kaP;k erkyk nqtksjk fnyk- R;kuqlkj xqtZjkaps jkT; rs xqtjkr- jkts
yksd T;k izns’kkr jkgkr vlr rs jktLFkku- ;ko:u egkjkaps jk”Vª rs egkjk”Vª-
9½ ‘ka- ck- tks’kh ;kauh ^ejgV~V* ;k dkuMh ‘kCnko:u egkjk”Vª uko fuekZ.k >kY;kps lkafxrys- dkj.k ej Eg.kts
>kM vkf.k gV~V Eg.kts izns’k ;ko:u ejgV~V Eg.ktsp >kMhpk izns’k- egkjk”Vªkykp >kMh eaMG vls lq)k uko
vkgs- ;ko:u >kMh eaMG izns’k Eg.ktsp egkjk”Vª gks;-
egkuqHkko ok³~e;krhy _f)iwj egkRE; ;k xzaFkkuqlkj ^foa/;kaæhiklksuh nf{k.k fn’kslhA —”.kk ufniklksuh
mÙkjslhA >kMh eaMGkiklksuh if’pes’khA egkjk”Vª cksyhtsA* ;kf’kok; pØ/kj Lokehauh f’k”;kauk fnysY;k lwpukauqlkj
egkjk”Vªh vlkos] rsyax ns’kk u opkos] dkuM ns’kk u opkos-

3.  egkjk”Vª ukokps xzkafFkd mYys[k %&
1½ ok;qiqjk.k] _f)iwj egkRE; ;ko:u egkjk”Vª gs uko Qkj tqus vkgs- vusd fBdk.kh feGkysY;k rkeziV] Hkksti=] rkMi=]
iksF;k ;krhy iqjkO;kuqlkj b-l- 680 fdaok ‘kds 602 e/khy rkeziVkr lkczkT; 50] fizFkhoh bR;knh ejkBh ‘kCn
f’kykys[kkr lkiMrkr- ;k f’kykys[kkaiSdh dkgh mYys[k egkjk”Vªkps ukekfunku lqpforks-
2½ egkjk”Vª ‘kCnkpk mYys[k ojkgfeghj b-l- 505 ;kP;k c`gnlafgrk 10 ok v/;k;-
3½ frljk mYys[k HkVksrikykus fyfgysY;k c`gnlafgrk ;k fVdkxzaFkkr egkjk”Vªkpk izns’k okpd mYys[k vkyk-
4½ naMhus fyfgysY;k dkO;kn’kZ ;k xzaFkkr egkjk”Vªh; o egkjk”Vª ;k ‘kCnkapk mYys[k vkyk vkgs-
5½ tSuequh laokn x.k ;kus fyfgysY;k c`gndYi ;k xzaFkkr egkjk”Vª ;k ‘kCnkpk mYys[k vkyk-
6½ ckS)kapk xzaFk egkoa’k ¼Jhyadspk jk”Vªh; /keZxzaFk½ ;ke/;s lq)k egkjk”Vªkpk ejgV~V vlk mYys[k vkysyk vkgs-
 izkphu f’kykys[kkrhy ejkBh Hkk”ksps mYys[k %&
1½ lxGÓkkr tquk f’kykys[k Jo.kcsGxksG ;sFkhy xkseVs’ojkP;k iqrGÓkk[kkyh lkiMysY;k f’kykys[kkr vkgs- ;ko:u
ifgyk f’kykys[k Jo.kcsGxksG gk b-l- 983 pk vkgs-
2½ nqljk f’kykys[k ikV.k ;sFkhy vkgs- R;ke/;s fyfgysys ‘kCn ^gk f’kykys[k pkaxnsokus [kksnfoyk*
3½ vkacstkxkbZpk f’kykys[k & ‘kds 1150 rs 1228 ;k dky[kaMkrhy vlwu gk [kksys’oj jktkus [kksnfoyk-
4½ usokls ;sFkhy f’kykys[k & Kkus’ojkauh usokls ;sFkhy xkokr T;k nsoGkr Kkus’ojh fyfgyh R;kP;k cktwykp gsekMiaFkh
nsÅG vkgs rsFks gk ejkBh Hkk”ksP;k mYys[kkpk f’kykys[k feGkyk-
5½ ia<jiwjpk f’kykys[k & gk f’kykys[k 84 ph f’kGk Eg.kwu izfl) vkgs- ;k f’kykys[kkr vusd ejkBh ‘kCn vkysys
vkgsr-
;kf’kok; ekulksYykl lu 1129 o jkterh izcks/k ;k ukVdkrhy lu 1128 lkyh fyfgys xsysys ejkBh
‘kCn fnlrkr- vfyf[kr ok³e;kr dgk.;k] L=h xhrs] yksdxhrs] i= O;ogkj] oS|dh; xzaFk ;k fBdk.kh ejkBh ukokps
vkf.k ejkBh Hkk”ksps tqus mYys[k feGrkr-