3. Unsur Ektrinsik yaiku unsur kang mbangun cerkak saka
sanjabane cerkak. Kang mangaribawani dianggite sawijining
cerkak saka unsur ektrinsike inggih menika :
Agama
Ekonomi
Sosial
Pendhidhikan
Budaya
Unsur Ekstrinsik wonten criyos paimin menika :
Ekonomi
Sosial
4. unsur ekstrinsik wonten criyos paimin menika :
Tema
Tema yaiku gagasan baku kang dadi undrane crita. Tuladha
kamanungsan, kabudayan,kasusilan,sesrawungan,katresnan
lan sapanunggale.
Tema wonten criyos menika inggih menika kstresnan/asmara.
5. Paraga yaiku pelaku kang mbangun crita utawa wong kang
dicritakake. Paraga ing crita nduweni watak dhewe dhewe kanggo
mbedakake siji saka liane.
Paraga utama wonten criyos kasebut :
Paraga utama(protagonis) : Paimin
Paraga tambahan(tritagonis) : ingkakng tuku ing angkringane
paimin, siti lan emake siti, kancane paimin, inah lan bapake inah.
6. Watak
Watak yaiku tandha tanda fisik lan non fisik kang didueni paraga.
Watak paraga wonten cerkak minika, yaiku:
paimin : grapyak, ora grasa grusu, kekarepane gedhe, gumedhe,
rada gembagus
Siti : ayu, seneng ngelingngake
Mirna : bocahe manis, nyenengake, sumeh lan grapyak
Inah : resikan, isinan
Emake inah : Eman
Bapake inah : Apikan tur Tanggung jawab
7. o
Latar utawa setting yaiku papan, swasana lan wektu dumadine crita.
Papan iki bisa ana ing pasar,dalan,sawah,kantor lan sapanunggale.
Wondene wektu iku awan,sore,bengi utawa esuk.
Latar/setting wonten cerkak paimin kasebut :
Latar Tempat :
kutha/tempat angkringane paimin
Latar waktu :
Wayah sore
Latar swasana :
tentrem
8. sudut pandang yaiku posisine pangripta ing crita utawa
carane pangripta nyritakake isine crita. Pangripta bisa dadi
tokoh ing crita kuwi, uga bisa dadi pengamat wae ing njaba
crita.
Sudut pandang wonten criyos paimin ,inggih menika
pangripta pengamat ing njaba crita. paraga utama
9. Basa yaiku gegayutan karo gaya basa kang digunakake
pangripirta kasebut.
Gaya basa wonten criyos paimin menika pangripta wis
migunakake tutur basa kang bener. Pangripta uga wis
migunakake pilihan kata kang bagus tur apik.
10. Alur yaiku urut urutane kedaden ing crita. Bakune crita saka wiwitan
nganti teka pungkasan. Alur kaperang dadi 3 :
Alur Maju (progresif) yaiku alur kang nyritakake utawa
nggambarake kahanan saiki kanthi sateruse.
Alur mundur(regresif) yaiku alur kang nggambarake saiki diterusake
ngandakake kahanan kang kapungkur.
Alur campuran
• Alur wonten criyos paimin migunakake alur mundur.
11. Perkenalan : Paimin yaiku bakul angkringan ingkang manggon ing
kutha. Paimin wis duwe anak loro. Sawijining dina dina, paimin crita karo
pelanggane lelakone ing kutha kasebut kang kepungkur. Jare dheweke
asli klaten ndesa. Amarga ndesa sepi, mula paimin seneng nang kutha.
Masalah :Ndisit dheweke tau kekancan karo wong wadon, jenenge Siti,
ning amarga Siti lan keluargane ngontrak, Paimin dadi mikir yen dheweke
ora gelem bebojoan karo Siti. Sawuse ora tau ketemu Siti, Paimin nduweni
kanca wadon maning jenenge Mirna, bakul soto. Ning, nalikane Paimin
ngerti yen Mirna kuwi wong ndesa, Paimin wis wegah ketemu Mirna
amarga dheweke duwe cita cita kudu urip neng kutha. Sawise rada sue
Paimin ora nyedaki bocah wadon, ning sawijining dina, nalika paimin tuku
ceker ing pasar, Paimin kenalan karo anake sing bakul cakar pitik.
Jenenge Inah.Bocahe resik senajan ora pati pati ayu. Mula atine dadi
mandan ora sreg karo inah, apameneh nalika nang kancane diomong
kurang ayu.
Masalah : Kanthi pikiran mangkana, Paimin nglereni anggone dolan
marang omahe Inah, lan dadi goletan keluargane Inah.
Klimaks : Bapake inah nekani panggonane Paimin ning Klaten. Lan
nakokake Paimin sing ora tau dolan meneh marang omahe paimin.
Antiklimaks : Paimin bali menyang papan panggaweane lan mampir
omahe Inah.
Ahiran : Paimin ngrampungi critane marang pawongan kang jajan ana
12. Amanat yaiku piweling utawa piwulang luhur kang kapundhut ing
sajroning crita kang arep diwenehake pangripta marang pamaca.
Amanat ingkang kaemot wonten criyos menika, kita sedoyo wajib
usaha kangge nggayuh cita - cita
