www.alicanatasever.tr.gg

1. EK FİİL ÇEKİMİ VE GÖREVİ

2. Hakan Satılmış (Türkçe Öğretmeni) Ad ve ad soylu sözcüklerin sonuna gelerek.onların belirli bir kesinlik kazanıp yüklem olmasını sağlayan eklerdir. ÖRNEK : Hava dün gece karlıy dı . Ali’nin boyu Erdal’dan uzun du . -mış Babası oldukça zengin miş . -dı Durmadan beni arayıp soran oy du . -ım Ben de bir insan ım . -sın Dikkat et,sen daha küçük bir çocuk sun . -iz- Biz bu işe biraz isteksiz gibiy iz . -siniz Siz de diğer insanlarla eşit siniz . -dırlar Bu saatte evde yok turlar . -ise Ya, bizi muayene edecek bu doktor sa ...! EK-EYLEM:

3. Buna göre ek fiilin dört kipi vardır . 1-GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMAN KİPİ: Yapılışı:İsim soylu kelimelere -di ya da -idi ekleri getirilerek yapılır. ÖRNEK :öğrenci- ydi öğrenci- idi 2-ÖĞRENİLEN GEÇMİŞ ZAMAN KİPİ: Yapılışı:İsim soyundan kelimelere -miş ya da -imiş ekleri getirilerek yapılır. ÖRNEK :Çalışkan- mış çalışkan -imiş

4. EK-FİİLİN ÇEKİMLERİ: Ek fiile dayalı oluşlar , başlıca iki zaman diliminde geçer. Bunlar “ geçmiş zaman ” la “ şimdiki zaman ” dilimleridir. Geçmiş zaman görülen-öğrenilen olarak ikiye ayrılır. ÖRNEK : Öğretmen -di , öğretmen -miş Ek fiilin şimdiki zamanı ise “ geniş zaman ” görünümündedir. ÖRNEK :Öğretmen -im ,öğretmen -siniz ,öğretmen -dir . Dilek-şart kavramlarından “ise” ek fiilde yalnızca sadece “şart” vardır. ÖRNEK :öğretmen -se

5. Hakan Satılmış (Türkçe Öğretmeni) 3-GENİŞ ZAMAN KİPİ : Yapılışı: İsim soyundan kelimeler -iz ve -dir ekleriyle yapılır. ÖRNEK: hasret- iz hasret- dir 4-ŞART KİPİ : İsim soyundan kelimelere -se ya da -ise ekleriyle yapılır. ÖRNEK :öğrenci- ise öğrenci- yse EK FİİLİN OLUMSUZU: “ değil ” edatı ile yapılır. ÖRNEK : böyley di böyle değil - di ***Olumsuz fiillere gelen “ değil ” edatı tabandaki olumsuzluğu giderir. ÖRNEK : bilmiyor değil -im (biliyorum)

6. EK-EYLEMLER’ in diğer bir görevi de FİİLERİ BİRLEŞİK ÇEKİME SOKMAKTIR. Ek-Eylemler, daha önce herhangi bir kipte çekimlenmiş bir eylemin sonradan anlatılmasını sağlarlar. ÖRNEK:Okuduy- dum Okumuş- muş -sun Okuyor- sa

8. 1.ek-eylemin şimdiki zaman çekimi: 1.Tekil -ım Çalışkan-ım 2.Tekil -sın Çalışkan-sın 3.Tekil -dır Çalışkan-dır 1.çoğul -ız Çalışkan-ız 2.çoğul -sınız Çalışkan-sınız 3.çoğul -dır,-ler Çalişkan-dır/-lar

9. Ek-eylemin görülen geçmiş zaman kipi 1.Tekil kişi -i-di-m Güzel-di-m 2.Tekil kişi i-di-n Güzel-di-n 3.Tekil kişi -i-di Güzel-di 1.Çoğul kişi i-di-k Güzel-di-k 2.Çoğul kişi -i-di-niz Güzel-di-niz 3.Çoğul kişi -i-di-ler Güzel-di-ler

10. Ek-eylemin geçmiş zaman çekimi 1.Tekil -i-miş-im Güzel-miş-im 2.Tekil -i-miş-sin Güzel-miş-sin 3.Tekil -i-miş Güzel-miş 1.Çoğul -i-miş-iz Güzel-miş-iz 2.Çoğul -i-miş-siniz Güzel-miş-siniz 3.Çoğul -i-miş-ler Güzel-miş-ler

11. Ek-eylemin dilek-şart kipi Hakan Satılmış (Türkçe Öğretmeni) 1.Tekil -i-se-m Güzel-se-m 2.Tekil -i-se-n Güzel-se-n 3.Tekil -i-se Güzel-se 1.Çoğul -i-se-k Güzel-se-k 2.Çoğul -i-se-niz Güzel-se-niz 3.Çoğul -i-se-ler Güzel-se-ler

12. Ali Can ATASEVER(Türkçe Öğretmeni) www.alicanatasever.tr.gg