SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
Download to read offline
ISSN: 2148-0273 Cilt 4, Sayı 1, 2016
Vol. 4, Issue 1, 2016
1
Lisans öğrencisi, Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli,
e-mail: ins.muh.ozguryildiz@gmail.com
2
Murat Dal, Yrd. Doç. Dr.,Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü,
Tunceli, e-mail: muratdal@tunceli.edu.tr, teknikmurathoca@gmail.com
İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su-Nem Kaynaklı Hasarların
Değerlendirilmesi
Özgür YILDIZ 1
, Murat DAL2
Özet
Dünya’nın ¾’ünün su olması ve ülkemizin üç tarafı denizlerle kaplı olması da su ile yapı
ilişkisinin önemini arttırmaktadır.Bu çalışmada, çeşitli sebeplerle inşaat mühendisliği uygulamalarında
ortaya çıkan su-nem sorunları ele alınmaktadır. Bu sorunların başlıca görüleceği yerleri ise şöyle
sıralayabiliriz. Zemine oturan döşeme(temel), bina çevresini saran tretuvar bölgesi, zemin katları, bina iç-
dış duvarları, tavan vb.yerlere verdiği zarar ve etkileri üzerinde durulmaktadır. Bu etkilerin bina
yapımında gözden kaçan önemli noktaları ele alınmış ve yapı fiziği açısından, yapı malzemesi ve yapı
elemanı hasarlarına neden olabilecek faktörlerin ortadan kaldırılması amacıyla alınması gereken önlemler
mevcuttur. Bu bilgiler ışığında pratik çözümler sunularak, yapı değeri ve performansı ile yapı konfor
şartlarındaki sürekliliğin sağlanması için su-nem sorunlarının giderilmesi ve bu sorunların önemi
vurgulanmaya çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: su, nem, yapı, tretuvar, hasar
Assessment of Water-Moisture Sourced Damages in Civil Engineering
Applications
Abstract
Since ¾ of the Earth is covered with water and our country is also surrounded on three sides by the sea
the importance of relationship between construction and water increases. In this study, the water-moisture
problems which occur frequently in civil engineering applications for various reasons were discussed.
The main locations that these problems can be seen as follows; Their damages and effects on the places
like ground floors (foundation), pavement area surrounding the building perimeter, internal and external
walls of building, ceilings and so on. The overlooked important points of these effects on the
constructionof buildings were discussedand in terms of physical structure, in order to eliminate factors
26 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi
that could cause damages in building materials and structural elements, there are measures to be taken.In
light of this information, practical solutions were presented to ensure continuity in building comfort
conditions with the structure values and performanceand it was be tried to emphasize the importance of
this issue and the elimination of water and humidity problems.
Keywords: water, moisture, structure, pavement, damage
1. Giriş
Nem korunumu, yapı tekniği dilinde, binaların yağış suları, zemin nemi, basınçlı ve
basınçsız su ile su buharı gibi, her türlü suya karşı korunması anlamında kullanılan
genel bir terimdir. Neme karşı yapıyı korumak amacıyla alınan yalıtım önlemleri, insan
sağlığı ve konforu açısından oldukça önemlidir. Konforlu bir ortam ancak mekanı saran
yapı elemanlarının yeterli düzeyde kuru olması ile sağlanabilir. Nemli yapı elemanları
yüksek ısı iletim gücüne ve bu nedenle de düşük yüzey sıcaklığına sahiptir. Bu
elemanların çevrelediği mekanlarda ise yoğun ısıtma yapılsa bile istenen konfor
sağlanamaz. Ayrıca böyle mekanların ısıtılması fazla enerji harcamasını gerektirir.
Dolayısıyla neme karşı alınacak önlemler aynı zamanda binaların ısı korunumunun
artmasını sağlar (Gökaltun, 2001; Gönül, 2000).
Nem yapı elemanlarında;
Malzeme gözenekleri su aldığında, malzemenin ısı tutuculuk yeteneğinin azalmasına,
Gözeneklerdeki suyun donması durumunda, malzemede kabarmave parçalanmaların
görülmesine,
Çözülen tuzlar ve diğer maddelerin, kimyasal olarak aşındırıcı etki yapması ve
çiçeklenmelere neden olmasına,
Yapı elemanı bünyesinde bozunma, çürüme ve korozyon meydana gelmesi ve bu
oluşumlarla birlikte hasarların başlamasına,
Özgür YILDIZ, Murat DAL | 27
Küf ve mantarların ortaya çıkması ile mekan içerisinde yaşayanlar üzerinde çeşitli
hastalıklara neden olmasına,
Yapının kullanım değerinin düşmesine neden olmaktadır.
Tüm bunlardan dolayı, su ve nem ile temasta bulunabilecek tüm yapı elemanlarının
bozunmaması için bunlara karşı gerekli önlemlerin alınması gerekir. Binanın
içinedoğrudan su girişine kadar, yapı elemanlarına kılcal hareketler ve buhar difüzyonu
yoluyla nem sızmasını engelleyerek, su ve nem etkisini azaltmak, su ve nem yalıtımının
esasını oluşturur. Kısaca su ve nem yalıtımı, yapıların su-nemden etkilenmesine karşı
alınması gereken önlemlerin tümünü kapsar (Erten, 1996; Akman, 2001).
Zemin nemi, havanın nemi, yapı suyu (yapı malzemesinin kendi nemi), zemin suyu
(basınçlı su ile yüzey ve sızıntı sularını içeren basınçsız su), yağış suları, sıçrama suları,
yüzeydeki birikme sularıgibi çok çeşitli kaynaklardan yapıya su-nem girebilir. Özellikle
basınçlı su (çok yüksek seviyelerde olmadığı sürece) bodrum katları için önemli bir
problemdir. Basınçlı su dışındakiler ise tüm yapıların karşı karşıya kalabileceği nem su
kaynaklarıdır. Zemine oturan döşemelerde ise, nem probleminin başlıca kaynakları,
zemin nemi, sıçrama suyu ve yüzeydeki birikme suları ile basınçsız suları (yüzey ve
sızıntısuları) içeren zemin sularıdır (Türkçü, 1997; Aydın, 2011).
2.Metot ve Yöntem
Ülkemizdeki inşaat mühendisliği uygulama örnekleri su-nem sorunları açısından
incelenmiştir. Farklı örnekler fotoğraflanıp, su-nem hasarları ele alınmıştır. Gerekli
değerlendirmeler yapılıp, yapılarda su-nemin önemi vurgulanmıştır.
3.İnşaat Mühendisliği Uygulamalarındaki Su-Nem Hasarları
Çeşitli inşaat mühendisliği uygulamaları su-nem hasarları açısından ele alınıp gerekli
inceleme, değerlendirmeler yapılmıştır. Su-nem hasarlarına dikkat çekilmeye
çalışılmıştır.
28 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi
Şekil 1. Tavanda ve duvarda su-nemin verdiği
hasardan dolayı boyada kabarma, dökülme ve renk
değişimi gözlenmiştir.
Su yalıtımı yapılmadığından dolayı bu tür sorunlar
gözlemlenir. İzolasyonun sadece tavanda değil hem
iç hem de dış duvarda yapılması gerekir.
(Uygulama olarak; dış cephe için 5cm kalınlığında
EPS-Genleştirilmiş polistiren sert köpük),
içcephede cam yünü ısı yalıtımı, tavanda ise PVC-
Poli-vinil-klorür) serme membran kullanılabilir.
Şekil 2. Su-nem hasarlarından dolayı kartonpiyerler
düşmüştür.
Döşemede biriken nemden dolayı kartonpiyer
yapıştırıcısı görevini yerine getirememiştir. Bunun
önüne geçmek için tavanda su-nem yalıtımı ve
duvarda da ısı yalıtımı yapılması gerekir.
Şekil 3. Su sızmaları sebebi ile çirkin yüzeyli bir
döşeme-kolon-kiriş birleşimi.
Su yalıtımı yapılmadığından dolayı kolon-kiriş
birleşim bölgesinde su sızıntısı meydana gelmiştir.
Bu da yapı cephesinde çirkin bir görüntü ortaya
çıkarmıştır.
Özgür YILDIZ, Murat DAL | 29
Şekil 4. Kolon alt bölgesinde boyalarda dökülmeler
meydana gelmiştir. Bunun nedeni malzeme kalitesi,
ortam nemi ve yapı işçiliği olabilir.
Bu sorunu ortadan kaldırmak için duvara yapılan
sıvanın, boyadan önce yapılan astar uygulamasının
ve en önemlisi izolasyonun uygun bir şekilde
yapılması gerekir.
Şekil 5. Merdivenin alt bölgesinde suyun betondan
sızmasından dolayı çatlama, dökülme, renk değişikliği
ve küflenme meydana gelmiştir.
Yapının buradaki bölümü için dış hava koşulları
ile mücadele edebilecek malzeme veya dış cephe
kaplaması yapılması gerekir.
Şekil 6. Asma tavan alçı ile kaplanan bölümlerde su
ve nemden ötürü dökülme, rutubet ve kabarma
meydana gelmiştir.
Bu bölümlerde ısı köprülerinin(yapıda malzeme
veya konstrüksiyon kaynaklı ısı geçişinin, yapının
diğer bölümlerine kıyasla yoğun olduğu bölgelere
ısı köprüsü denir.) kullanılması ve temiz bir
işçilikle bu sorun giderilebilir.
Şekil 7. Zeminde serme su yalıtım uygulaması
yapılmıştır. Ancak zemine hatalı eğimin
verilmesinden ötürü su birikmesi meydana gelmiştir.
Bu durum zaman içinde sıkıntı yaratacaktır.
Burada yalıtımın yapılmadan önce eğimin gidere
doğru yapılması gerekir. Su yalıtımı uygulaması
sonrası da aynı su eğimi ile suların gidere doğru
akması gerekir. Aksi durumda su-nem hasarları
kaçınılmaz.
30 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi
Şekil 8. İşçiliği düzgün yapılmadığından dolayı balkon
döşemesi ve kirişte su-nem etkisi ile oluşan hasarlar.
Bu tür yapılarda dış hava koşullarına ve su-neme
karşı koyabilecek malzemeler kullanılması gerekir.
Balkon su gideri detayı uygun çözümlenmelidir.
Şekil 9. Kapiler emme ile bina dış cephesinde
çatlamalar, dökülmeler ve çiçeklenmeler meydana
gelmiştir.
Bu tür durumların önüne geçebilmek için zemin ve
dış cephe yalıtım uygulamasının yapılması gerekir.
Böylece binanın dış ortam şartlarına karşı
direncini arttırabilir ve dış cephedeki görsel
çirkinliğide ortadan kaldırmış oluruz.
Şekil 10. Bina çevresini saran tretuvar uygulaması
hatalı yapılmıştır. Bu tür hatalı uygulamalardan ötürü
yağmur ve kar suları yapıya zarar vermiştir.
Tretuvar betonu bina çevresini saran dışa doğru
eğimli, 15 cm yüksekliğinde ve 50-100 cm
genişliğinde olmalıdır. Üzerine oluklu karo taşı ile
döşeme yapılır. Amaç, yağmur ve kar sularının
binaya zarar vermesini önlemektir.
Özgür YILDIZ, Murat DAL | 31
Şekil 11. Bina dışında iklim şartlarından dolayı
betonda dökülme, kırılma ve küflenme meydana
gelmiştir.
Bu sorunun giderilebilmesi için ustalık gerektiren
bir işçilik, kaliteli beton kullanımı ve bunların
yanında tabi ki yalıtım uygulaması yapılmalıdır.
Şekil 12. Balkon duvarları yağmur ve kar sularına en
çok maruz kalan bölümlerdir. Bundan dolayı duvar
boyasının kalkması, çatlaması ve dökülmesi şeklinde
hasar meydana gelmiştir.
Bu sorunun en iyi çözümü dıştan ve içten ısı
yalıtımı yapmaktır. (Fayans kaplaması çevremizde
nadiren görünse de pek uzun ömürlü bir çözüm
değildir.)
Şekil 13. Banyoda seramik döşeme uygulamasında
hatalı eğimden ötürü su birikmesi meydana gelmiştir.
Bu tür uygulamalarda eğim gidere doğru yapılmaz
ise zamanla suyun biriktiği bölgede derz aşınır ve
sızma meydana gelir. Bundan dolayı özellikle ıslak
zeminlerde uygun eğimin yapılması gerekir.
Şekil 14. Kat yüksekliklerinin bulunduğu bölgenin
bina dışında hasar aldığını görüyoruz. Buda yapı için
çirkin bir görüntü sergiliyor.
Yapı cephesindekiçatlamaları, dökülmeleri
önlemek için bina dışının mantolanması ve ısı
köprülerinin yapılması gerekir.
32 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi
Şekil 15. Hatalı uygulama ve eksik malzemenin
kullanılmasından ötürü yağmur ve kar sularının
yüksek basınçtan dolayı istinat duvarının çökmesine
neden olduğu görülmüştür.
Bu tür istinat duvarlarının çökmemesi için yeteri
kadar barbakan ve sağlam bir taş duvar işçiliği
gereklidir.
Şekil 16. Soğuk havalarda tavan ve köşelerde siyah
lekeler, terleme ve damlacıklar oluşur, bunun nedeni
sıcak havayla soğuk havanın etkileşimidir.
Odanın tavanı +250
C civarında iken birden bire
soğuk beton ile karşılaşır. Tam bu arada yoğuşma
oluşur. Daha sonra kararma, küf gibi yan etkileri
oluşturur. Betonu soğuktan ısı yalıtımı ile korursak
betonun ısısını yükseltip odanın tavanındaki
yoğuşmayı önleyebiliriz.
Şekil 17. Rögar borusunun etrafına yalıtım
yapılmamıştır. Yalıtım yapılmadığından dolayı, bir
süre sonra sızma meydana gelecektir.
Rögar borularının etrafı köpük veya yalıtım harcı
ile katkı harcının karıştırılıp uygulanması gerekir.
Özgür YILDIZ, Murat DAL | 33
Şekil 18. Betonarme perde duvardaki hatalı
uygulamadan dolayı su sızıntısı meydana gelmiştir.
Kademeli perde betonarme dökümünde kalıpta
boşluk meydana gelmiştir. Bu boşluk nitekim
köpük ile kapatılmıştır. Ayrıca bu boşluklar su ile
dolduğu için hasar meydana gelmiştir. Bu
durumun katkı harcı ile kapatılıp yalıtım yapılması
gerekir.
Şekil 19. Tahliye borularından akan suyun betona
zarar verdiği görülmektedir.
Metro hatlarının yapımında tahliye borularının
mutlaka bir gidere ulaşması gerekir. Aksi takdirde
suyun şekilde görüldüğü gibi metro yoluna akması,
elektrik hattından ötürü çok tehlikeli durumlara
yol açabilir.
34 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi
Şekil 20. Taşlama veya raspalama yapmadan,
yüzeydeki gevşek durumdaki sıva taneciklerini
temizlemeden astar ve boya uygulaması yapılması
yada başka bir neden ise astarsız direk boya
uygulaması yapılmıştır.
Ham sıvalı yüzeye öncelikle silme mozaik taşı ile
taşlama yapılmalıdır. Zayıf sıva tanecikleri
yüzeyden temizlenmelidir. Daha sonra boyanın
yüzeyde daha iyi tutunmasını sağlamak için renk
farkı ve dalgalanmaları önlemek amacıyla homojen
bir yüzey elde etmek için iç cephelerde astar veya
macun astarı ile dış cephelerde dış cephe boyasının
astarı ile bir kat astarlanmalıdır. Daha sonra boya
uygulaması yapılmalıdır.
Şekil 21. Balkonda uygun eğimin verilmemesinden
dolayı su gidere doğru değilde, parapet duvarının
dibinde toplanmıştır. Bu hatalı uygulamada suyun
biriktiği bölgelerde zamanla derz aralarının
aşınmasına ve suyun alt katın tavanına sızmasına
neden olacaktır.
Yapının herhangi bir bölümünde karo veya fayans
döşemesi yapılırken o bölgenin tam ortasından ip
yardımıyla bir özel üçgen oluşturulur ve başlangıç
olarak 90o
lik bölümden ilk karo veya fayansı
bırakarak başlanır. Gerekli su eğimide uygun bir
şekilde verilmelidir. Aksi durumda bir alt katın
tavanında nemden dolayı boya ve sıva hasarları
oluşacaktır.
Özgür YILDIZ, Murat DAL | 35
4. Sonuçlar
Her biri önemli bir yatırım olan mühendislik yapılarının değerini korumak zorundayız.
Yapının uzun yıllar boyunca değerini koruyarak kullanıcılara hizmet verebilmesi, ancak yapı
iyi tasarlanmış ve dış etkilerden korunmuşsa gerçekleşebilir. Bu bakımdan, yapının toprak
üzerindeki kısımlarının olduğu kadar, toprak altında kalan bölümlerinin de, özellikle nem ve
su gibi etkilere karşı korunması gerekir. Günümüzde yalıtım malzemeleri üretim ve uygulama
teknolojisindeki geniş olanaklar ve çözümler sayesinde, yapının herhangi bir noktasında,
ortaya çıkması sözkonusu olan nem sorununu ortadan kaldırmak, oldukça pratik ve kolay bir
yöntem haline gelmiştir. Ne var ki, ülkemizde nem ve su yalıtımının, zorunluluktan
kaynaklanan bir durum olarak ve sadece yapının oturacağı alanda yeraltı sularının olması
veya yapının bodrum katlarına uygulanması gibi bir kanı vardır. Ancak, yapı bodrum katı
olarak inşa edilsin veya edilmesin, yapının, toprakla veya zeminle temas eden bütün
bölümlerinin, nem ve su etkileri ile olan ilişkisinin kesilerek, dış etkilerle meydana
gelebilecek olası hasarlardan korunumu sağlanmalı ve yapının değerinin ve konfor şartlarının
düşerek, kullanılmaz hale gelmesi önlenmelidir. Bunun için, uygulamada doğru olarak bilinen
ve yapısal bir problemin çözümüne olanak tanıyan bazı detayların, gerçekte yapısal başka
problemlerin ortaya çıkışına olabilecek etkisi engellenmeli ve bu amaçla, yapının zemine
oturan döşeme bölgesindeki kritik noktalar, doğru tespitler ile, doğru çözümlere
kavuşturularak inşaat mühendisliği uygulamalarındaki yapıların ömrü uzatılmış olacaktır.
Tavanlarda, ıslak zeminlerde, dış cephelerde, balkonlarda, tretuvarlarda, istinat duvarlarında
v.b gibi yapı bölümlerinde su-nem hasarlarına sıklıkla rastlanmıştır. Bu hasarların en önemli
nedenlerinden biri uygunsuz detay çözümlemeleri ve uygunsuz yalıtımlardan kaynaklandığı
tesbit edilmiştir.
“Yapıyı nem, insanı gam öldürür” cümlesi ile de yapı nem ilişkisinin insan sağlığı ve yapı
konforuna etkisi vurgulanmıştır.Yapıda nem, yapı konforunu olumsuz etkilemektedir. Nem
açıısndan konforsuz yapılar, insan sağlığını tehdit etmektedir. Yapılarda nem; küf, mantar,
bakteri vb. mikrobiyolojik aktivitelerin oluşmasına sebep olmaktadır. Bu aktiviteler ortamın
hava kalitesini olumsuz etkilemekte ve insan sağlığını tehdit etmektedir. Yapılarımızın daha
uzun ömürlü olmasını istiyorsak, nemden zarar görmelerine engel olmalıyız.
36 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi
Kaynakça
Aydın, E.S. (2011). Yapılarda Su ve Nem Etkileri, Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Mimarlık A.D. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimleri Dergisi, Sayı:1, Cilt:1.
Akman, A. (2001).Yapı Bütünündeki Nem Olgusunun İnsan Sağlığı ile Olan İlişkisi, Yapı,
Sayı:115, s.83-84.
Avlar, E. (2000). Yapılarda Su ve Nem Korunumu, YTÜ, İstanbul.
Ademci, K.T. (2000). Alüminyum Giydirme Cephelerde Su ve Nem Problemleri, Yüksek
Lisans Tezi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Baerman, D. (1997). Subsurface Moisture Protection, Time-Saver Standarts for Architectural
Design Data, Editör: Watson, D., McGraw – Hill, Inc., A.B.D., s.A13-A18.
Baytop, F. (2014). İnşaat Uygulamalarında Yanlışlar Doğrular, Yem Yayın, İstanbul.
Bilal, F. (2010).Enerjinin Verimliliği ve Yalıtım, Yalıtım Dergisi, Sayı:87.
Dal, M. (2015). Şantiye Ders Notları (Yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik
Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli.
Dal, M. (2015). Yapı Fiziği Ders Notları (Yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik
Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli.
Dal, M. (2015). Yalıtım Teknolojisi Ders Notları(yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi,
Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli.
Dal, M. (2015). Ergonomi Ders Notları(yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik
Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli.
Dal, M. (2015). Yapı Malzemesi Ders Notları (Yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi,
Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli.
Dal, M., Yılmaz D. (2015).The Negative Impact of Water-Moisture to Building Elements and
Building Comfort, Int. J. Pure Appl. Sci. 1: 89-99 (2015).
Dal, M., Ayhan, E.(2015). İnşaat & Mimarlık Bilgisi, Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi,
Haziran 2015, İstanbul.
Dağ, F.E. (2001). Suyun Yapıdaki Etkileri ve Yapıların Suya Karşı Yalıtımı, Yüksek Lisans
Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Erten, E. (1996).Binalarda Nem Yalıtımı, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik-
Mimarlık Fakültesi Fakültesi, Ders Notları, No:46, Trabzon.
Ertaş, K.(2001). Binalarda Buhar Difüzyonu Olayının İrdelenmesi, TMMOB Makina
Mühendisleri Odası Yalıtım Kongresi, Eskişehir.
Özgür YILDIZ, Murat DAL | 37
Ekinci, C.E.(2003). Yalıtım Teknikleri, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul.
Gökaltun, E., (2001).Yapıların Zemine Oturan Döşemelerinde Ortaya Çıkan Nem Sorunları
Ve Yalıtım Çözümleri, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yalıtım Kongresi Eskişehir.
Gönül, İ.A.(2000). Binalarda Zeminden Kaynaklanan Nemlenmeyi Önleme Yöntemlerinin
Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lourenço, P.B., Luso, E., Almeida, M.G. (2006). Defects and Moisture Problems in Buildings
from Historical City Centres: A Case Study in Portugal, Volume 41, Issue 2, 223-234.
Öcal, A.D. & Dal, M. (2012). Doğal Taşlardaki Bozunmalar,Mimarlık Vakfı İktisadi
İşletmesi, İstanbul.
Özkan, N.(2002).Yalıtımın Sırrı: Titizlik, Hassaslık, Detay, İnşaat Malzeme ve Uygulamaları
Dergisi, Sayı:52, s.21-48.
Şimşek, Z. (2005). Yapı Yeraltı Kabuğunda Su ve Nem Sorunlarının Geçirimsiz Beton
Malzeme ile Giderilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,
Bursa.
Türkçü, Ç. (1997). Yapım, Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayınlan, İzmir.
Toydemir, N., Gürdal, E., Tanaçan, L. (2000).Yapı Elemanı Tasarımında Malzeme, Literatür
Yayıncılık, s.58-104, İstanbul.
Trechsel, H.R. (1994). Moisture Control In Buildings, ASTM, West Conshohocken.
Utkutuğ, Z.(2006).Konutta Kalite Kavramı ve Yapı Hasarları, Gazi Üniversitesi, Müh-Mim.
Fak. Dergisi, Cilt:21, No:2, s.205-211.
URL 1.(2015). http://www.egegrupdekorasyon.com.tr/hizmet-57-su-yalitiminedir/nasil
yapilir/faydalari-nelerdir/tarihcesi/html, Erişim Tarihi: 31.12.2015.

More Related Content

Similar to İnşaat mühendisliği uygulamalarında su nem kaynaklı hasarların

Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi
Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesiBetonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi
Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesiIlhan Söylemez
 
Beşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve Enerji
Beşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve EnerjiBeşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve Enerji
Beşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve EnerjiAli Osman Öncel
 
Betonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi Rehberi
Betonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi RehberiBetonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi Rehberi
Betonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi RehberiYusuf Yıldız
 
Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)
Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)
Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)yusuf kopal
 
Betonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlar
Betonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlarBetonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlar
Betonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlarAhmet Konus
 
Betonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon Hasarları
Betonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon HasarlarıBetonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon Hasarları
Betonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon HasarlarıAhmet Konus
 
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİ
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİKENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİ
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİAli Osman Öncel
 
Depremin Binaya Etkileri
Depremin Binaya EtkileriDepremin Binaya Etkileri
Depremin Binaya EtkileriTolga GÖZÜTOK
 
Yapılarda Isı-Su Yalıtımları
Yapılarda Isı-Su YalıtımlarıYapılarda Isı-Su Yalıtımları
Yapılarda Isı-Su YalıtımlarıYusuf Yıldız
 

Similar to İnşaat mühendisliği uygulamalarında su nem kaynaklı hasarların (13)

Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi
Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesiBetonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi
Betonarme donati uygulamalarinin degerlendirilmesi
 
Sunum
SunumSunum
Sunum
 
Sunum
SunumSunum
Sunum
 
Beşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve Enerji
Beşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve EnerjiBeşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve Enerji
Beşeri Afetler: Madencilik, Çevre ve Enerji
 
Betonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi Rehberi
Betonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi RehberiBetonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi Rehberi
Betonun Dayanıklılığı ve Kimyasal Katkıların Etkisi Rehberi
 
SAKINCALI YAPILAŞMALAR
SAKINCALI YAPILAŞMALARSAKINCALI YAPILAŞMALAR
SAKINCALI YAPILAŞMALAR
 
Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)
Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)
Betonarme donatilarinda ve_metal_yapi_el (1)
 
Betonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlar
Betonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlarBetonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlar
Betonarme donatılarında ve metal yapı elemanlarında görülen hasarlar
 
Betonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon Hasarları
Betonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon HasarlarıBetonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon Hasarları
Betonarme Donatılarında ve Metal Yapı Elemanlarında Görülen Korozyon Hasarları
 
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİ
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİKENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİ
KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YAPILAŞMA JEOFİZİĞİ VE SOSYAL RİSK BOYUTUNUN DEĞİŞİMİ
 
Depremin Binaya Etkileri
Depremin Binaya EtkileriDepremin Binaya Etkileri
Depremin Binaya Etkileri
 
Yapılarda Isı-Su Yalıtımları
Yapılarda Isı-Su YalıtımlarıYapılarda Isı-Su Yalıtımları
Yapılarda Isı-Su Yalıtımları
 
cemre-izo
cemre-izocemre-izo
cemre-izo
 

More from Ahmet Konus

Mardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalar
Mardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalarMardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalar
Mardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalarAhmet Konus
 
Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analizi
Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analiziTunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analizi
Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analiziAhmet Konus
 
Konutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin Yönetimi
Konutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin YönetimiKonutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin Yönetimi
Konutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin YönetimiAhmet Konus
 
Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...
Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...
Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...Ahmet Konus
 
Betonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal Analizi
Betonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal AnaliziBetonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal Analizi
Betonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal AnaliziAhmet Konus
 
Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...
Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...
Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...Ahmet Konus
 
Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...
Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...
Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...Ahmet Konus
 
Ukranya bildirisi
Ukranya bildirisiUkranya bildirisi
Ukranya bildirisiAhmet Konus
 
Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...
Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...
Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...Ahmet Konus
 
Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...
Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...
Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...Ahmet Konus
 
şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...
şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...
şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...Ahmet Konus
 
Sedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileri
Sedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileriSedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileri
Sedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileriAhmet Konus
 
Salts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marbles
Salts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marblesSalts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marbles
Salts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marblesAhmet Konus
 
Role on alterations of biyological organisms on natural stones
Role on alterations of biyological organisms on natural stonesRole on alterations of biyological organisms on natural stones
Role on alterations of biyological organisms on natural stonesAhmet Konus
 
Pınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleri
Pınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleriPınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleri
Pınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleriAhmet Konus
 
Mimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taş
Mimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taşMimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taş
Mimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taşAhmet Konus
 
Mimaride doğal taş seçim parametreleri
Mimaride doğal taş seçim parametreleriMimaride doğal taş seçim parametreleri
Mimaride doğal taş seçim parametreleriAhmet Konus
 
Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...
Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...
Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...Ahmet Konus
 
Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...
Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...
Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...Ahmet Konus
 

More from Ahmet Konus (20)

Mardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalar
Mardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalarMardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalar
Mardin şehrindeki taştan yapılmış eserlerde görülen bozunmalar
 
Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analizi
Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analiziTunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analizi
Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analizi
 
Konutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin Yönetimi
Konutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin YönetimiKonutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin Yönetimi
Konutlarda Yapay Aydınlatma Enerjisinin Etkin Yönetimi
 
Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...
Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...
Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozun...
 
Betonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal Analizi
Betonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal AnaliziBetonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal Analizi
Betonarme Yapılardaki Donatı Korozyonunun Kimyasal Analizi
 
Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...
Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...
Geology and alteration of building stones using conventional architecture in ...
 
Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...
Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...
Hydraulic properties estimation of an experimental urban soil column construc...
 
Ukranya bildirisi
Ukranya bildirisiUkranya bildirisi
Ukranya bildirisi
 
Isg bildirisi
Isg bildirisiIsg bildirisi
Isg bildirisi
 
Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...
Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...
Trakya bölgesi tarihi yapılarında kullanılan karbonatlı taşların bozunma nede...
 
Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...
Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...
Trakya bölgesi geleneksel yapı restorasyonlarında kullanılan pınarhisar kalke...
 
şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...
şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...
şAntiyelerde taze beton i̇şlenebilirliğinin tesbitinde slamp (çökme) deneyini...
 
Sedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileri
Sedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileriSedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileri
Sedimanter kayaçların bileşimsel adlandırılması alterasyon etkileri
 
Salts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marbles
Salts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marblesSalts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marbles
Salts deterioration effects in pınarhisar limestones and marmara white marbles
 
Role on alterations of biyological organisms on natural stones
Role on alterations of biyological organisms on natural stonesRole on alterations of biyological organisms on natural stones
Role on alterations of biyological organisms on natural stones
 
Pınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleri
Pınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleriPınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleri
Pınarhisar taşının mineralojik ve petrografik özellikleri
 
Mimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taş
Mimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taşMimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taş
Mimarinin en soylu yapı malzemesi olarak; doğal taş
 
Mimaride doğal taş seçim parametreleri
Mimaride doğal taş seçim parametreleriMimaride doğal taş seçim parametreleri
Mimaride doğal taş seçim parametreleri
 
Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...
Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...
Marmara bölgesi geleneksel yapılarında kullanılan bakırköy küfekisi pınarhisa...
 
Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...
Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...
Limestone used in islamic religious architecture from istanbul and turkish th...
 

İnşaat mühendisliği uygulamalarında su nem kaynaklı hasarların

  • 1. ISSN: 2148-0273 Cilt 4, Sayı 1, 2016 Vol. 4, Issue 1, 2016 1 Lisans öğrencisi, Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli, e-mail: ins.muh.ozguryildiz@gmail.com 2 Murat Dal, Yrd. Doç. Dr.,Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tunceli, e-mail: muratdal@tunceli.edu.tr, teknikmurathoca@gmail.com İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su-Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi Özgür YILDIZ 1 , Murat DAL2 Özet Dünya’nın ¾’ünün su olması ve ülkemizin üç tarafı denizlerle kaplı olması da su ile yapı ilişkisinin önemini arttırmaktadır.Bu çalışmada, çeşitli sebeplerle inşaat mühendisliği uygulamalarında ortaya çıkan su-nem sorunları ele alınmaktadır. Bu sorunların başlıca görüleceği yerleri ise şöyle sıralayabiliriz. Zemine oturan döşeme(temel), bina çevresini saran tretuvar bölgesi, zemin katları, bina iç- dış duvarları, tavan vb.yerlere verdiği zarar ve etkileri üzerinde durulmaktadır. Bu etkilerin bina yapımında gözden kaçan önemli noktaları ele alınmış ve yapı fiziği açısından, yapı malzemesi ve yapı elemanı hasarlarına neden olabilecek faktörlerin ortadan kaldırılması amacıyla alınması gereken önlemler mevcuttur. Bu bilgiler ışığında pratik çözümler sunularak, yapı değeri ve performansı ile yapı konfor şartlarındaki sürekliliğin sağlanması için su-nem sorunlarının giderilmesi ve bu sorunların önemi vurgulanmaya çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: su, nem, yapı, tretuvar, hasar Assessment of Water-Moisture Sourced Damages in Civil Engineering Applications Abstract Since ¾ of the Earth is covered with water and our country is also surrounded on three sides by the sea the importance of relationship between construction and water increases. In this study, the water-moisture problems which occur frequently in civil engineering applications for various reasons were discussed. The main locations that these problems can be seen as follows; Their damages and effects on the places like ground floors (foundation), pavement area surrounding the building perimeter, internal and external walls of building, ceilings and so on. The overlooked important points of these effects on the constructionof buildings were discussedand in terms of physical structure, in order to eliminate factors
  • 2. 26 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi that could cause damages in building materials and structural elements, there are measures to be taken.In light of this information, practical solutions were presented to ensure continuity in building comfort conditions with the structure values and performanceand it was be tried to emphasize the importance of this issue and the elimination of water and humidity problems. Keywords: water, moisture, structure, pavement, damage 1. Giriş Nem korunumu, yapı tekniği dilinde, binaların yağış suları, zemin nemi, basınçlı ve basınçsız su ile su buharı gibi, her türlü suya karşı korunması anlamında kullanılan genel bir terimdir. Neme karşı yapıyı korumak amacıyla alınan yalıtım önlemleri, insan sağlığı ve konforu açısından oldukça önemlidir. Konforlu bir ortam ancak mekanı saran yapı elemanlarının yeterli düzeyde kuru olması ile sağlanabilir. Nemli yapı elemanları yüksek ısı iletim gücüne ve bu nedenle de düşük yüzey sıcaklığına sahiptir. Bu elemanların çevrelediği mekanlarda ise yoğun ısıtma yapılsa bile istenen konfor sağlanamaz. Ayrıca böyle mekanların ısıtılması fazla enerji harcamasını gerektirir. Dolayısıyla neme karşı alınacak önlemler aynı zamanda binaların ısı korunumunun artmasını sağlar (Gökaltun, 2001; Gönül, 2000). Nem yapı elemanlarında; Malzeme gözenekleri su aldığında, malzemenin ısı tutuculuk yeteneğinin azalmasına, Gözeneklerdeki suyun donması durumunda, malzemede kabarmave parçalanmaların görülmesine, Çözülen tuzlar ve diğer maddelerin, kimyasal olarak aşındırıcı etki yapması ve çiçeklenmelere neden olmasına, Yapı elemanı bünyesinde bozunma, çürüme ve korozyon meydana gelmesi ve bu oluşumlarla birlikte hasarların başlamasına,
  • 3. Özgür YILDIZ, Murat DAL | 27 Küf ve mantarların ortaya çıkması ile mekan içerisinde yaşayanlar üzerinde çeşitli hastalıklara neden olmasına, Yapının kullanım değerinin düşmesine neden olmaktadır. Tüm bunlardan dolayı, su ve nem ile temasta bulunabilecek tüm yapı elemanlarının bozunmaması için bunlara karşı gerekli önlemlerin alınması gerekir. Binanın içinedoğrudan su girişine kadar, yapı elemanlarına kılcal hareketler ve buhar difüzyonu yoluyla nem sızmasını engelleyerek, su ve nem etkisini azaltmak, su ve nem yalıtımının esasını oluşturur. Kısaca su ve nem yalıtımı, yapıların su-nemden etkilenmesine karşı alınması gereken önlemlerin tümünü kapsar (Erten, 1996; Akman, 2001). Zemin nemi, havanın nemi, yapı suyu (yapı malzemesinin kendi nemi), zemin suyu (basınçlı su ile yüzey ve sızıntı sularını içeren basınçsız su), yağış suları, sıçrama suları, yüzeydeki birikme sularıgibi çok çeşitli kaynaklardan yapıya su-nem girebilir. Özellikle basınçlı su (çok yüksek seviyelerde olmadığı sürece) bodrum katları için önemli bir problemdir. Basınçlı su dışındakiler ise tüm yapıların karşı karşıya kalabileceği nem su kaynaklarıdır. Zemine oturan döşemelerde ise, nem probleminin başlıca kaynakları, zemin nemi, sıçrama suyu ve yüzeydeki birikme suları ile basınçsız suları (yüzey ve sızıntısuları) içeren zemin sularıdır (Türkçü, 1997; Aydın, 2011). 2.Metot ve Yöntem Ülkemizdeki inşaat mühendisliği uygulama örnekleri su-nem sorunları açısından incelenmiştir. Farklı örnekler fotoğraflanıp, su-nem hasarları ele alınmıştır. Gerekli değerlendirmeler yapılıp, yapılarda su-nemin önemi vurgulanmıştır. 3.İnşaat Mühendisliği Uygulamalarındaki Su-Nem Hasarları Çeşitli inşaat mühendisliği uygulamaları su-nem hasarları açısından ele alınıp gerekli inceleme, değerlendirmeler yapılmıştır. Su-nem hasarlarına dikkat çekilmeye çalışılmıştır.
  • 4. 28 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi Şekil 1. Tavanda ve duvarda su-nemin verdiği hasardan dolayı boyada kabarma, dökülme ve renk değişimi gözlenmiştir. Su yalıtımı yapılmadığından dolayı bu tür sorunlar gözlemlenir. İzolasyonun sadece tavanda değil hem iç hem de dış duvarda yapılması gerekir. (Uygulama olarak; dış cephe için 5cm kalınlığında EPS-Genleştirilmiş polistiren sert köpük), içcephede cam yünü ısı yalıtımı, tavanda ise PVC- Poli-vinil-klorür) serme membran kullanılabilir. Şekil 2. Su-nem hasarlarından dolayı kartonpiyerler düşmüştür. Döşemede biriken nemden dolayı kartonpiyer yapıştırıcısı görevini yerine getirememiştir. Bunun önüne geçmek için tavanda su-nem yalıtımı ve duvarda da ısı yalıtımı yapılması gerekir. Şekil 3. Su sızmaları sebebi ile çirkin yüzeyli bir döşeme-kolon-kiriş birleşimi. Su yalıtımı yapılmadığından dolayı kolon-kiriş birleşim bölgesinde su sızıntısı meydana gelmiştir. Bu da yapı cephesinde çirkin bir görüntü ortaya çıkarmıştır.
  • 5. Özgür YILDIZ, Murat DAL | 29 Şekil 4. Kolon alt bölgesinde boyalarda dökülmeler meydana gelmiştir. Bunun nedeni malzeme kalitesi, ortam nemi ve yapı işçiliği olabilir. Bu sorunu ortadan kaldırmak için duvara yapılan sıvanın, boyadan önce yapılan astar uygulamasının ve en önemlisi izolasyonun uygun bir şekilde yapılması gerekir. Şekil 5. Merdivenin alt bölgesinde suyun betondan sızmasından dolayı çatlama, dökülme, renk değişikliği ve küflenme meydana gelmiştir. Yapının buradaki bölümü için dış hava koşulları ile mücadele edebilecek malzeme veya dış cephe kaplaması yapılması gerekir. Şekil 6. Asma tavan alçı ile kaplanan bölümlerde su ve nemden ötürü dökülme, rutubet ve kabarma meydana gelmiştir. Bu bölümlerde ısı köprülerinin(yapıda malzeme veya konstrüksiyon kaynaklı ısı geçişinin, yapının diğer bölümlerine kıyasla yoğun olduğu bölgelere ısı köprüsü denir.) kullanılması ve temiz bir işçilikle bu sorun giderilebilir. Şekil 7. Zeminde serme su yalıtım uygulaması yapılmıştır. Ancak zemine hatalı eğimin verilmesinden ötürü su birikmesi meydana gelmiştir. Bu durum zaman içinde sıkıntı yaratacaktır. Burada yalıtımın yapılmadan önce eğimin gidere doğru yapılması gerekir. Su yalıtımı uygulaması sonrası da aynı su eğimi ile suların gidere doğru akması gerekir. Aksi durumda su-nem hasarları kaçınılmaz.
  • 6. 30 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi Şekil 8. İşçiliği düzgün yapılmadığından dolayı balkon döşemesi ve kirişte su-nem etkisi ile oluşan hasarlar. Bu tür yapılarda dış hava koşullarına ve su-neme karşı koyabilecek malzemeler kullanılması gerekir. Balkon su gideri detayı uygun çözümlenmelidir. Şekil 9. Kapiler emme ile bina dış cephesinde çatlamalar, dökülmeler ve çiçeklenmeler meydana gelmiştir. Bu tür durumların önüne geçebilmek için zemin ve dış cephe yalıtım uygulamasının yapılması gerekir. Böylece binanın dış ortam şartlarına karşı direncini arttırabilir ve dış cephedeki görsel çirkinliğide ortadan kaldırmış oluruz. Şekil 10. Bina çevresini saran tretuvar uygulaması hatalı yapılmıştır. Bu tür hatalı uygulamalardan ötürü yağmur ve kar suları yapıya zarar vermiştir. Tretuvar betonu bina çevresini saran dışa doğru eğimli, 15 cm yüksekliğinde ve 50-100 cm genişliğinde olmalıdır. Üzerine oluklu karo taşı ile döşeme yapılır. Amaç, yağmur ve kar sularının binaya zarar vermesini önlemektir.
  • 7. Özgür YILDIZ, Murat DAL | 31 Şekil 11. Bina dışında iklim şartlarından dolayı betonda dökülme, kırılma ve küflenme meydana gelmiştir. Bu sorunun giderilebilmesi için ustalık gerektiren bir işçilik, kaliteli beton kullanımı ve bunların yanında tabi ki yalıtım uygulaması yapılmalıdır. Şekil 12. Balkon duvarları yağmur ve kar sularına en çok maruz kalan bölümlerdir. Bundan dolayı duvar boyasının kalkması, çatlaması ve dökülmesi şeklinde hasar meydana gelmiştir. Bu sorunun en iyi çözümü dıştan ve içten ısı yalıtımı yapmaktır. (Fayans kaplaması çevremizde nadiren görünse de pek uzun ömürlü bir çözüm değildir.) Şekil 13. Banyoda seramik döşeme uygulamasında hatalı eğimden ötürü su birikmesi meydana gelmiştir. Bu tür uygulamalarda eğim gidere doğru yapılmaz ise zamanla suyun biriktiği bölgede derz aşınır ve sızma meydana gelir. Bundan dolayı özellikle ıslak zeminlerde uygun eğimin yapılması gerekir. Şekil 14. Kat yüksekliklerinin bulunduğu bölgenin bina dışında hasar aldığını görüyoruz. Buda yapı için çirkin bir görüntü sergiliyor. Yapı cephesindekiçatlamaları, dökülmeleri önlemek için bina dışının mantolanması ve ısı köprülerinin yapılması gerekir.
  • 8. 32 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi Şekil 15. Hatalı uygulama ve eksik malzemenin kullanılmasından ötürü yağmur ve kar sularının yüksek basınçtan dolayı istinat duvarının çökmesine neden olduğu görülmüştür. Bu tür istinat duvarlarının çökmemesi için yeteri kadar barbakan ve sağlam bir taş duvar işçiliği gereklidir. Şekil 16. Soğuk havalarda tavan ve köşelerde siyah lekeler, terleme ve damlacıklar oluşur, bunun nedeni sıcak havayla soğuk havanın etkileşimidir. Odanın tavanı +250 C civarında iken birden bire soğuk beton ile karşılaşır. Tam bu arada yoğuşma oluşur. Daha sonra kararma, küf gibi yan etkileri oluşturur. Betonu soğuktan ısı yalıtımı ile korursak betonun ısısını yükseltip odanın tavanındaki yoğuşmayı önleyebiliriz. Şekil 17. Rögar borusunun etrafına yalıtım yapılmamıştır. Yalıtım yapılmadığından dolayı, bir süre sonra sızma meydana gelecektir. Rögar borularının etrafı köpük veya yalıtım harcı ile katkı harcının karıştırılıp uygulanması gerekir.
  • 9. Özgür YILDIZ, Murat DAL | 33 Şekil 18. Betonarme perde duvardaki hatalı uygulamadan dolayı su sızıntısı meydana gelmiştir. Kademeli perde betonarme dökümünde kalıpta boşluk meydana gelmiştir. Bu boşluk nitekim köpük ile kapatılmıştır. Ayrıca bu boşluklar su ile dolduğu için hasar meydana gelmiştir. Bu durumun katkı harcı ile kapatılıp yalıtım yapılması gerekir. Şekil 19. Tahliye borularından akan suyun betona zarar verdiği görülmektedir. Metro hatlarının yapımında tahliye borularının mutlaka bir gidere ulaşması gerekir. Aksi takdirde suyun şekilde görüldüğü gibi metro yoluna akması, elektrik hattından ötürü çok tehlikeli durumlara yol açabilir.
  • 10. 34 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi Şekil 20. Taşlama veya raspalama yapmadan, yüzeydeki gevşek durumdaki sıva taneciklerini temizlemeden astar ve boya uygulaması yapılması yada başka bir neden ise astarsız direk boya uygulaması yapılmıştır. Ham sıvalı yüzeye öncelikle silme mozaik taşı ile taşlama yapılmalıdır. Zayıf sıva tanecikleri yüzeyden temizlenmelidir. Daha sonra boyanın yüzeyde daha iyi tutunmasını sağlamak için renk farkı ve dalgalanmaları önlemek amacıyla homojen bir yüzey elde etmek için iç cephelerde astar veya macun astarı ile dış cephelerde dış cephe boyasının astarı ile bir kat astarlanmalıdır. Daha sonra boya uygulaması yapılmalıdır. Şekil 21. Balkonda uygun eğimin verilmemesinden dolayı su gidere doğru değilde, parapet duvarının dibinde toplanmıştır. Bu hatalı uygulamada suyun biriktiği bölgelerde zamanla derz aralarının aşınmasına ve suyun alt katın tavanına sızmasına neden olacaktır. Yapının herhangi bir bölümünde karo veya fayans döşemesi yapılırken o bölgenin tam ortasından ip yardımıyla bir özel üçgen oluşturulur ve başlangıç olarak 90o lik bölümden ilk karo veya fayansı bırakarak başlanır. Gerekli su eğimide uygun bir şekilde verilmelidir. Aksi durumda bir alt katın tavanında nemden dolayı boya ve sıva hasarları oluşacaktır.
  • 11. Özgür YILDIZ, Murat DAL | 35 4. Sonuçlar Her biri önemli bir yatırım olan mühendislik yapılarının değerini korumak zorundayız. Yapının uzun yıllar boyunca değerini koruyarak kullanıcılara hizmet verebilmesi, ancak yapı iyi tasarlanmış ve dış etkilerden korunmuşsa gerçekleşebilir. Bu bakımdan, yapının toprak üzerindeki kısımlarının olduğu kadar, toprak altında kalan bölümlerinin de, özellikle nem ve su gibi etkilere karşı korunması gerekir. Günümüzde yalıtım malzemeleri üretim ve uygulama teknolojisindeki geniş olanaklar ve çözümler sayesinde, yapının herhangi bir noktasında, ortaya çıkması sözkonusu olan nem sorununu ortadan kaldırmak, oldukça pratik ve kolay bir yöntem haline gelmiştir. Ne var ki, ülkemizde nem ve su yalıtımının, zorunluluktan kaynaklanan bir durum olarak ve sadece yapının oturacağı alanda yeraltı sularının olması veya yapının bodrum katlarına uygulanması gibi bir kanı vardır. Ancak, yapı bodrum katı olarak inşa edilsin veya edilmesin, yapının, toprakla veya zeminle temas eden bütün bölümlerinin, nem ve su etkileri ile olan ilişkisinin kesilerek, dış etkilerle meydana gelebilecek olası hasarlardan korunumu sağlanmalı ve yapının değerinin ve konfor şartlarının düşerek, kullanılmaz hale gelmesi önlenmelidir. Bunun için, uygulamada doğru olarak bilinen ve yapısal bir problemin çözümüne olanak tanıyan bazı detayların, gerçekte yapısal başka problemlerin ortaya çıkışına olabilecek etkisi engellenmeli ve bu amaçla, yapının zemine oturan döşeme bölgesindeki kritik noktalar, doğru tespitler ile, doğru çözümlere kavuşturularak inşaat mühendisliği uygulamalarındaki yapıların ömrü uzatılmış olacaktır. Tavanlarda, ıslak zeminlerde, dış cephelerde, balkonlarda, tretuvarlarda, istinat duvarlarında v.b gibi yapı bölümlerinde su-nem hasarlarına sıklıkla rastlanmıştır. Bu hasarların en önemli nedenlerinden biri uygunsuz detay çözümlemeleri ve uygunsuz yalıtımlardan kaynaklandığı tesbit edilmiştir. “Yapıyı nem, insanı gam öldürür” cümlesi ile de yapı nem ilişkisinin insan sağlığı ve yapı konforuna etkisi vurgulanmıştır.Yapıda nem, yapı konforunu olumsuz etkilemektedir. Nem açıısndan konforsuz yapılar, insan sağlığını tehdit etmektedir. Yapılarda nem; küf, mantar, bakteri vb. mikrobiyolojik aktivitelerin oluşmasına sebep olmaktadır. Bu aktiviteler ortamın hava kalitesini olumsuz etkilemekte ve insan sağlığını tehdit etmektedir. Yapılarımızın daha uzun ömürlü olmasını istiyorsak, nemden zarar görmelerine engel olmalıyız.
  • 12. 36 | İnşaat Mühendisliği Uygulamalarında Su – Nem Kaynaklı Hasarların Değerlendirilmesi Kaynakça Aydın, E.S. (2011). Yapılarda Su ve Nem Etkileri, Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık A.D. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimleri Dergisi, Sayı:1, Cilt:1. Akman, A. (2001).Yapı Bütünündeki Nem Olgusunun İnsan Sağlığı ile Olan İlişkisi, Yapı, Sayı:115, s.83-84. Avlar, E. (2000). Yapılarda Su ve Nem Korunumu, YTÜ, İstanbul. Ademci, K.T. (2000). Alüminyum Giydirme Cephelerde Su ve Nem Problemleri, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Baerman, D. (1997). Subsurface Moisture Protection, Time-Saver Standarts for Architectural Design Data, Editör: Watson, D., McGraw – Hill, Inc., A.B.D., s.A13-A18. Baytop, F. (2014). İnşaat Uygulamalarında Yanlışlar Doğrular, Yem Yayın, İstanbul. Bilal, F. (2010).Enerjinin Verimliliği ve Yalıtım, Yalıtım Dergisi, Sayı:87. Dal, M. (2015). Şantiye Ders Notları (Yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli. Dal, M. (2015). Yapı Fiziği Ders Notları (Yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli. Dal, M. (2015). Yalıtım Teknolojisi Ders Notları(yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli. Dal, M. (2015). Ergonomi Ders Notları(yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli. Dal, M. (2015). Yapı Malzemesi Ders Notları (Yayınlanmamış), Tunceli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Anabilim Dalı, Tunceli. Dal, M., Yılmaz D. (2015).The Negative Impact of Water-Moisture to Building Elements and Building Comfort, Int. J. Pure Appl. Sci. 1: 89-99 (2015). Dal, M., Ayhan, E.(2015). İnşaat & Mimarlık Bilgisi, Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi, Haziran 2015, İstanbul. Dağ, F.E. (2001). Suyun Yapıdaki Etkileri ve Yapıların Suya Karşı Yalıtımı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Erten, E. (1996).Binalarda Nem Yalıtımı, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Fakültesi, Ders Notları, No:46, Trabzon. Ertaş, K.(2001). Binalarda Buhar Difüzyonu Olayının İrdelenmesi, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yalıtım Kongresi, Eskişehir.
  • 13. Özgür YILDIZ, Murat DAL | 37 Ekinci, C.E.(2003). Yalıtım Teknikleri, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul. Gökaltun, E., (2001).Yapıların Zemine Oturan Döşemelerinde Ortaya Çıkan Nem Sorunları Ve Yalıtım Çözümleri, TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yalıtım Kongresi Eskişehir. Gönül, İ.A.(2000). Binalarda Zeminden Kaynaklanan Nemlenmeyi Önleme Yöntemlerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Lourenço, P.B., Luso, E., Almeida, M.G. (2006). Defects and Moisture Problems in Buildings from Historical City Centres: A Case Study in Portugal, Volume 41, Issue 2, 223-234. Öcal, A.D. & Dal, M. (2012). Doğal Taşlardaki Bozunmalar,Mimarlık Vakfı İktisadi İşletmesi, İstanbul. Özkan, N.(2002).Yalıtımın Sırrı: Titizlik, Hassaslık, Detay, İnşaat Malzeme ve Uygulamaları Dergisi, Sayı:52, s.21-48. Şimşek, Z. (2005). Yapı Yeraltı Kabuğunda Su ve Nem Sorunlarının Geçirimsiz Beton Malzeme ile Giderilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Türkçü, Ç. (1997). Yapım, Mimarlar Odası İzmir Şubesi Yayınlan, İzmir. Toydemir, N., Gürdal, E., Tanaçan, L. (2000).Yapı Elemanı Tasarımında Malzeme, Literatür Yayıncılık, s.58-104, İstanbul. Trechsel, H.R. (1994). Moisture Control In Buildings, ASTM, West Conshohocken. Utkutuğ, Z.(2006).Konutta Kalite Kavramı ve Yapı Hasarları, Gazi Üniversitesi, Müh-Mim. Fak. Dergisi, Cilt:21, No:2, s.205-211. URL 1.(2015). http://www.egegrupdekorasyon.com.tr/hizmet-57-su-yalitiminedir/nasil yapilir/faydalari-nelerdir/tarihcesi/html, Erişim Tarihi: 31.12.2015.